Brainscape's Knowledge GenomeTM

Browse over 1 million classes created by top students, professors, publishers, and experts.


See full index

Bioleg uned 2 > 2.4 - Ymaddasiadau ar gyfer maethiad > Flashcards

2.4 - Ymaddasiadau ar gyfer maethiad Flashcards

1
Q

Maethiad

A

organebau defnyddio i gael egni i gynnal swyddogaethau bywyd

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
2
Q

dau math o faethiad

A

Awtotroffig
Heterotroffig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
3
Q

Awtotroffig

A

= hunan fwydo
- syntheseiddio eu cyfansoddion organig cymhleth eu hunain
- planhigion yn awtotroffig

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
4
Q

dau fath o facteria awtotroffig

A
  1. ffotoawtotroffig
  2. cemoawtotroffig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
5
Q

Bacteria Ffotoawtotroffig

A
  • defnyddio pigment bacteriocloroffyl: dwy ffordd, gwyrdd a porffor
  • ffynhonnell egni: golau
  • hydrogen sydd ei angen i rydwytho carbon deuocsid ddim yn dod o dwr ond o hydrogen sylffid
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
6
Q

Bacteria Cemoawtotroffig

A
  • ddim angen golau
  • ffynhonnell egni yn dod o ddulliau resbiradaeth arbennig
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
7
Q

Heterotroffau

A
  • methu syntheseiddio eu bwyd organing eu hunain
  • cynnwys anifeiliaid, ffyngau, rhai mathau o brotocistiau a bacteria
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
8
Q

Mathau o faethiad Heterotroffig

A
  1. ymorthwyr holosoig
  2. saproffytau neu saprobiontau
  3. parasitiaid
  4. cydymddibyniaeth neu symbiosis
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
9
Q

Ymborthwyr Holosoig

A
  • bron pob anifail
  • system treulio arbenigol
  • hamsugno i feinwoedd y corff
  • bwyta planhigion: llysysyddion
  • bwyta anifeiliaid: cygysyddion
  • bwyta planhigion ac anifeiliaid: hollysyddion
  • bwyta defnyddiau sy’n pydru neu wedi marw: detritysyddion
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
10
Q

Saproffytau neu Saprobiontau

A
  • cynnwys ffyngau i gyd a rhai bacteria
  • bwyta defnydd sy’n pydru neu sydd wedi marw
  • ddim system dreulio arbenigol
  • bwyta trwy secretu ensymau fel proteasau, amylasau, lipasau a chellwlasau
  • amsugno’r cynhyrchion hydawdd ar draws y gellbilen drwy gyfrwng trylediad: treuliad amlgellog
  • gweithgareddau’jn hanfodol i ddadelfennu
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
11
Q

Parasitiaid

A
  • byw mewn neu ar organeb fyw arall
  • achosi niwed i’r organeb letyol
  • bwydo ar yr organeb letyol
    – organebau arbenigol
  • llyngyren borc, malltod tatws
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
12
Q

Cydymddibynaeth neu Symbiosis

A
  • cysylltiad agos rhwng aelodau o ddwy wahanol rywogaethau
  • dydy llysyddion ddim yn secretu cellwlas: ganddynt bacteria cydymddibynaeth sy’n byw mewn y rwmen: cynhyrchu cellwlas
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
13
Q

Y Coludd

A
  • moleciwlau mawr anhydawdd organig drwy eu treulio ac yna eu hamsugno i feinweoedd y corff o’r system dreulio
  • treuliad ac amsugnad yn digwydd
  • tiwb hir, gwag, cyhyrog
  • mewn organebau syml; coludd yn ddiwahaniaeth
  • organebau mwy datblygedig; coludd wedi’i rannu’n wahanol rannau ar ei hyd
  • pob rhan wedi arbenigo ar gyfer camau penodol
  • treuliad mecanyddol a chemegol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
14
Q

maethiad mewn organebau ungellog

A
  • ameba
  • ddim coludd
  • amlyncu gronynnau bwyd
  • defnyddio ffugdraed; gwagolyn bwyd yn ffurfio wrth i’r ffugdraed asio a’i gilydd
  • lysosomau’n asio a’r gwagolyn bwyd
  • ryddhau ensymau treulio
  • treuliad digwydd yn fewngellol
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
15
Q

maethiad mewn organebau amlgellog - Hydra

A
  • coludd tebyg i goden sy’n syml ac yn ddiwahaniaeth
  • ceg yw’r unig agoriad
  • haen fewnol o gelloedd yw’r gastrodermis
  • mae’r gastrodermis yn secretu ensymau treulio i mewn i lwmen y coludd
  • bwyd wedi’i dreulio’n cael ei amsugno gan wal y coludd
  • bwyd cael ei garthu drwy’r geg
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
16
Q

coludd syml fel tiwb - y pryf genwair

A
  • pryfed genwair goludd tebyg i diwb
  • ceg ar gyfer amlyncu ac anws ar gyfer carthu
  • coludd wahanol rannau; oesoffagws, crombill, glasog a choluddyn
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
17
Q

y coludd dynol

A
  • arbenigol
  • rannau ar wahan, ac mae gan bob un swyddogaeth penodol
  • prif rannau; ceg, oesoffagws, stumog, coluddyn bach, coluddyn mawr, anws
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
18
Q

Termau a diffiniadau allweddol treuliad

A
  • gwthio ymlaen drwy’r coludd gan proses peristalsis
  • Treuliad Mecanyddol; torri neu falu, cyfangiadau rhythmig, haenau o gyhyr sy’n cyfangu a llaesu
  • Treuliad Cemegol; torri moleciwlau mawr, anhydawdd yn foleciwlau bach, hydawdd gan ddefnyddio ensymau
  • Amsugniad; treulio drwy wal y coludd i’r gwaed
  • Carthiad; gwaredu bwyd heb ei dreulio o’r corff
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
19
Q

Adeiledd Coludd Mamolyn

A

> Serosa; amddifyn wal y coludd ac lleihau ffrithiant
Cyhyr Hydredol (llaesu) a Chyhyr Crwn (cyfangu); achosi tonnau o gyfangiadau cyhyrol, peristalsis
Isfwcosa; cydlynu’r cyfangiadau cyhyrol sy’n ymwneud a phroses peristalsis
Mwcosa; secretu mwcws sy’n iro’r mwcosa, amddiffyn, secretu suddion treulio
Epitheliwm; cysylltiad uniongyrchol a’r bwyd yn y lwmen, secretu sylweddau i mewn i’r lwmen

How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
20
Q

Chwarennau

A
  • cynnyrchu llawer o secretiadau
  • cynnwys ensymau treulio
How well did you know this?
1
Not at all
2
3
4
5
Perfectly
21
Q

Math o Chwarren

A
  • Chwarennau mawr y tu allan i’r coludd
  • chwarennau ar ffurf celloedd yn yr isfwcosa
  • chwarennau ar ffurf celloedd yn y mwcosa
22
Q

Chwarennau mawr y tu allan i’r coludd

A
  • chwarennau poer; secretu poer i’r ceg
  • iau secretu bustl i’r dwodenwm
  • pancreas secretu sudd pancreatig i’r dwodenwm
23
Q

Chwarennau ar ffurf celloedd yn yr isfwcosa

A
  • secretu mwcws i’r dwodenwm
24
Q

Chwarennau ar ffurf celloedd yn y mwcosa

A
  • chwarennau gastrig yn y stumog; sudd gastrig
  • chwarennau yng ngwaelod y fili yn y coluddyn bach; secretu ensymau i’r coluddyn bach
25
Q

Treuliad Carbohydradau

A
  • dadelfennu yn gyntaf yn ddeusacaridau wedyn monosacaridau
  • ensym amylas hydrolysu startsh i ffurfio deusacarid maltos
  • ensym maltas; dadelfennu maltos; ffurfio monosacarid glwcos
26
Q

Treuliad Proteinau

A
  • dadelfennu i ffurfio polypeptidau yna deupeptidau ac yn olaf asidau amino
  • ensym yw peptidas
  • endopeptidasau hydrolysu bondiau peptid yn protein i ffurfio polypeptidau byrrach
  • ecsopeptidasau hydrolysu bondiau peptid ar ddau ben polypeptidau byrrach; ryddhau asidau amino
27
Q

Treuliad Braster

A
  • dadelfennu gan ensym lipas
  • hydrolysu brasterau i ffurfio glyserol ac asidau brasterog
28
Q

arbenigedd gwahanol rannau o goludd mamolyn

A
  • cynnal amodau optimaidd ar gyfer actifedd ensymau treulio
29
Q

y ceg

A
  • treuliad mecanyddol
  • torri bwyd yn ddarnau bach; poer wneud yn llaith
  • prif chwarennau poer cael hysgogi wrth i unigolyn weld, arogli, blasu neu hyd yn oed feddwl am bwyd
  • pelen bwyd ffurfio; bolws
  • llyncu gorfodi bolws lawr oesoffagws
  • epiglotis; falf sy’n atal bwyd rhag mynd i’r tracea
  • bolws cael ei wthio i lawr yr oesoffagws; peristalsis
30
Q

y stumog

A
  • ffurfiad llydan tebyg i sach
  • sffincter rheoli mynediad bwyd i’r stumog
  • mwcosa a’r epitheliwm yn secretu suddion gastrig i lwmen y coludd
  • secretidau gastrig yn cael eu cynhyrchu mewn pantiau o’r enw chwarennau gwastrig
  • sudd gastrig yn cynnwys asid hydroclorig sy’n golydu bod pH cynnwys y stumog yn 2.0
  • 2.0 yw’r pH optimwm i ensymau stumog: llad rhan fwyaf o facteria yn y bywd
  • mae sudd gastrig hefyd yn cynnwys ensymau peptidas sy’n hydrolysu protein i ffurfio polypeptidau
  • bwyd yn aros yn y stumog hyd at 4 awr
  • cyhyrau wal y stumog yn cyfangu’n rhythmig ac yn cymysgu’r bwyd a’r sudd gastrig
  • mae mwcws yn leinio wal y stumog gan ffurfio rhwystr amddiffynol rhag yr asid a’r ensymau
  • mwcws yn iro ac cynorthwyo i symud bwyd yn y stumog
31
Q

cellau arbenigol yn y chwarren gastrig

A
  • celloedd gobled; cynhyrchu mwcws
  • celloedd ocsyntig; cynhyrchu asid hydroclorig
  • prif celloedd neu celloedd septig; cynhyrchu pepsinogen
32
Q

y coluddyn bach

A
  • rhannu’n ddwy ran; dwodenwm a’r ilewm
  • sffincter llaesu i adael symiau bach i fynd i’r dwodenwm
  • dwodenwm yn 20cm cyntaf y coluddyn bach; secretidau o’r iau ac o’r pancreas
33
Q

Secretiad

A
  • bustl
  • sudd pancreatig
34
Q

Bustl

A
  • cynhyrchu yn yr iau
  • storio yng nghoden y bustl
  • bustl mynd i’r dwodenwm drwy ddwythelly bustl
    -ddim yn cynnwys ensymau
  • emwlsio drwy leihau tyniant arwyneb y lipidau; wneud lobylau dorri’n ddefnyddiau bach iawn
  • helpu niwtralu asidedd y bwyd wrth iddo ddod o’r stumog
35
Q

Sudd Pancreatig

A
  • secretu o’r chwarennau ecsocrin yn y pancreas
  • mynd i’r dwodenwm drwy’r ddwythell bancreatig
    = nifer gwahanol o ensymau
    > endopeptidas; hydrolysu proteinau i ffurfio peptidau
    > amylas; dadelfennu startsh sydd ar ol i ffurfio maltos
    > lipas; hydrolysu lipidau i ffurfio asidau brasterog a glyserol
36
Q

y dwodenwm

A
  • waliau cynnwys chwarennau sy’n secretu sudd alcaliaidd a mwcws (chwarennau brunner)
  • sudd alcaliaidd; cadw cynnwys y coluddyn bach ar y pH cywir i acitfedd ensymau
  • mwcws gwneud gwaith iro ac amddiffyn
  • ensymau secretu gan celloedd ar flaenau’r fili
37
Q

yr ilewm

A

= addasu ar gyfer amsugniad
- hir iawn ac leinin wedi plygu; arwynebedd arwyneb mawr
- ymestiniadau tebyg i fysedd ar y plygion sef y fili
- microfili; cynyddu arwynebedd arwyneb cellbilen y celloedd epithelaidd ar gyfer amsugniad
- ar waelod fili mae cryptau Lieberkuhn; cynhyrchu ensymau treulio

38
Q

Adeiledd filws

A
  • glwcos ac asidau amino yn cael eu hamsugno ar draws epitheliwm y fili; cludiant actif
  • mynd i’r rhwydwaith capilariau sy’n cyflenwi pob filws
  • gwaed o’r gwythienigau cynnwys bwyd wedi hydoddi; yn pendraw cyrraedd y wythien bortal hepatig ac yn cael ei gludo i’r iau
39
Q

Cynhyrchion treulio

A
  • asidau brasterog a glyserol; trylediad
  • fitaminau; trylediad
  • glwcos ac asidau aminol; angen ar ffurff ATP i amsugno rhain trwy fewnlifiad actif , tryledu allan o’r celloedd epithelaidd i’r capilariau gwaed
  • deupeptidau; angen egni ar ffurf ATP
40
Q

y coluddyn mawr

A
  • 1.5 metr o hyd a’i rannau yw’r caecwm, y pendics, y colon a’r rectwm
  • dwr a halwynau mwynol yn cael eu hamsugno a fitaminau
  • y bacteria hyn sy’n gyfrifol am wneud fitamin K ac asid ffolig
  • ymgarthiad
41
Q

Addasiadau i wahanol ddeietau; ymlusgiaid

A
  • llyncu bwyd yn cyfan
42
Q

Addasiadau i wahanol ddeietau; mamolion

A
  • gallu cadw bwyd yn y geg i’w dorri a chnoi
  • daflod sy’n gwahanu llwybr aer a’r ceg
43
Q

Addasiadau i wahanol ddeietau; cigysydd ac llysysydd

A
  • coludd cigysydd yn fyr; hawdd treulio protein
  • coludd llysydd hir; anodd treulio defnydd planhigol
  • genddyn nhw ddannedd sydd wedi arbenigo i weddu i’w deietau
44
Q

dannedd

A
  • treuliad mecanyddol
  • haws lyncu ac cynyddu arwynebedd arwyneb i ensymau weithio arno
  • bodau dynol yn hollysyddion
  • dydy dannedd bodau dynol ddim wedi arbenigo i raddau helaeth iawn
  • 32 o dannedd
45
Q

Mathau o Ddannedd

A
  • blaenddannedd; siap cyn i frathu a thorri
  • dannedd llygad; miniog i rwygo
  • gogilddannedd a childdannedd; fflat i gnoi a malu
46
Q

Deintiad Llysysyddion

A
  • dafod gweithio yn y blwch gan symud gwair newydd ei dorri i’r arwynebau malu mawr
  • en yn symud mewn cylch ar blan llorweddol i falu’r bwyd
  • dannedd y foch yn cydgloi fel llythyren W ac M
  • ddatuguddio gwrymiau enamel ac ymylon miniog
  • parhau i dyfu drwy gydol oes yr anifail
47
Q

Deintiad Cigysyddion

A
  • blaenddannedd miniog yn dal cnawd ac yn ei rwygo
  • dannedd llygad yn fawr ac yn grwm ac yn finiog i ddal ysglyfaeth i ladd a hefyd rwygo cnawd
  • cilddannedd a’r gogilddannedd ar gyfer torri a malu bwyd
  • ysgithrau sy’n llithro heibio i’w gilydd fel llafnau siswrn
  • cyhyrau en yn ddatblygedig ac yn bwerus er mwyn i’r cygysydd allu dal ei ysglyfaeth yn dynn ac i helpu i falu esgyrn
48
Q

Addasiadau’r coludd i wahanol ddeietau

A
  • mamolion ddim gallu treulio’n cellwlos; ddim cynhyrchu ensym cellwlas
  • bacteria dadelfennu cellwlos; bodoli mewn y caecwm
  • proses hydrolysu cellwlos gan gellwlas sydd wedi’i gynhyrchu gan facteria, yw eplesiad bacteriol
  • hollysyddion, bodau dynol, coludd hyd canolig
49
Q

Anifeiliaid cnoi cil

A
  • bwyta gwair
  • stumog arbenigol neu rwmen lle mae bacteria cydymddibyniaeth yn byw
  • rhaid cadw ar wahan i brif system dreulio oherwydd cadw am ddigon o amser er mwyn i’r bacteria dreulio’n cellwlos, cadw pH optimwm
50
Q

llyngyren borc

A
  • byw yn y coludd
  • endoparasit
  • gallu cael 10 metr
  • cyfres llinol o adrannau tennau sef y proglotisau
  • bodau dynol neu moch
51
Q

ymaddasiadau llyngyren borc

A
  • sugnolynau; lynu at wal
  • gorchudd corff; system imiwnedd
  • cwtigl trwchus; atal ensymau’r organeb letyol
  • atgenhedlu gwrywol a benywol; llawer o wyau
  • wyau blisg allanol; goroesi

Bioleg uned 2 (5 decks)

Brainscape helps you reach your goals faster, through stronger study habits.
© 2024 Bold Learning Solutions. Terms and Conditions