2:Hücresel Fizyoloji Flashcards
Birincil haberciler, hc’nin transkripsiyonunu nasıl aktive eder?
1) Hc zarını geçer, çekirdek reseptörüne bağlanır, gen ekspresyonunu değiştirmek üzere DNA ile etkileşir: Steroid ve tiroid hormonlarındaki gibi 1. haberciler.
2) Latent bir transkripsiyon faktörünü fosforile etmek üzere çekirdeğe geçebilen sitoplazmik PROTEİN KİNAZların aktivasyonu ile: 2. haberci ile MAP kinaz aktive olur.
3) Sitozolden çekirdeğe göç edip transkripsiyonu değiştiren latent transkripsiyon faktörünü aktive eder: Nükleer Faktör Kappa B (NFB), aktive olmuş transkripsiyon uyarı dönüştürücüleri (STAT sitokin reseptör bağlanmasını takiben aktive olan)
–Aktive olan transkripsiyon faktörü DNA’ya bağlanır, mRNA’nın transkripsiyonunu artırır.
mRNA’lar ribozomlarda artan miktarda protein üretimiyle sonuçlanan translasyona uğrar.
Yağ sentezi nerede gerçekleşir?
Düz (Smooth) Endoplazmik Retikulum
Ca hc dışından içine hangi yollardan girer?
Kimyasal kapılı kanallar
Voltaj kapılı kanallar
Gerilmeyle aktive olan kanallar
*Ca’un hem konsantrasyon hem de elektriksel gradyanı hc içine doğrudur.
Ca’un serbestleşmesini sağlayan ikinci haberci hangisidir?
IP3, endoplazmik ret’daki IP3 res’ünü aktive ederek Ca serbestleşmesine neden olur.
Ca da bir 2. habercidir, hc zarındaki Ca kanalları topluluğunun (SOCCler=depo işletmeli Ca kanalları) açılmasını tetikler.
Ca’un hc dışına çıkarılabilmesi nasıl sağlanır?
Gradyana karşı bir hrk olduğundan enerji gerekir.
Hc dışına: Ca ATPaz ile, Na ile zıt akım ile.
End ret’a: SERCA ile taşınır.
Ca, kasta “calsequestrin”, diğer hücrelerde “calreticulin” denilen proteinlere bağlıdır.
Ca bağlayıcı proteinler hangileridir?
- Troponin: İskelet kası
- Kalmodulin: Ca bağlandığı zaman 5 ayrı kalmodulün kinazı aktive edebilir (CaMKler):
- -CaMK I ve II: sinaptik işlerde.
- -CaMK III: protein senteziyle ilgili.
- -Kalsinörin: Ca kanallarını inaktive eder, T hc aktiflenmesinde rol oynar, immünosupresiflerle inhibe edilir.
- Kalbindin
G proteini nasıl çalışır?
Sinyal, G proteiniyle eşleşmiş reseptöre bağlanır.
GDP’yi, GTP ile değiştirir.
GTPα, βγ alt ünitelerinden ayrılır.
GTPα, ve βγ fizyolojik etkileri oluştururlar.
GTPα’nın intrensek GTPaz aktivitesi GTP’yi GDP’ye dönüştürür. α, β ve γ tekrar biraraya gelir.
G proteinlerini sınıflandırınız.
1) Küçük G proteinleri
a) GTPaz aktive edici proteinler (GAPs)
b) Guanin değiştirici faktörler (GEFs)
c) GTP bağlyıcı proteinler
_Rab ailesi: end ret, Golgi, lizozomlar, endozomlar ve hc zarı arasındaki vezikül trafiğinin hızını düzenler.
_Rho/Rac ailesi: hc iskeletiyle hc zarı arasındaki etkileşimlere aracılık eder.
_Ras ailesi: sinyalleri hc zarından çekirdeğe ileterek büyümeyi düzenler.
2) Heterotrimerk G proteinleri (35ten fazla)
-Gt (transdüsin)
-Gs & Gi (Gi, pertusis toksinine duyarlı)
-Go, Golf, Ggust, Gz, Gq, G11-16
G proteini α ünitesinin GTPaz aktivitesini hızlandırabilen maddelere ne denir?
G protein sinyal düzenleyici (RGS) ailesi
GPRCs’nin (G protein eşleşmeli reseptör) yapısını anlatınız
Hc zarını 7 kez geçen proteinlerdir.
Yedi sarmallı reseptörler ya da serpentin reseptörleri de denir.
Tek bir reseptörün uyarılması 1-10, daha fazla G proteinini aktive edebilir.
IP3 reseptörünün işleyişini anlatınız.
Ligand, reseptörüne bağlanır,
Zarın iç yüzündeki PLC aktive olur:
1) G proteiniyle eşleşmiş olanlar Gq aracılığıyla –> PLC β aktive olur –> PIP2’nin DAG ve IP3’e hidrolizini katalize eder
IP3 –> end ret’a diffüze olur, burada IP3 res’ne bağlanır –> Ca sit’a serbestlenir.
DAG –> protein kinaz C’yi aktive eder.
2) Tirozin kinaz reseptörlerine bağlı kimyasallar ise diğer hc sinyal yollarıyla–>PLCγ aktive olur.
Adenozin 3’5’-monofosfatın (cAMP) oluşumu ve metabolizmasını anlatınız.
ATP —> cAMP —> 5’AMP (adenil siklaz ve fosfodiesteraz)
Fosfodiesteraz inhibitörleri nelerdir?
Teofilin, kafein gibi metilksantinler
cAMP’nin etkileri nelerdir?
Protein kinaz A’yı (PKA) aktive eder –>proteinlerin fosforilasyonu, bunların şekil ve aktivitelerinde değişik oluşturur.
PKA’nın aktif katalitik ünitesi çekirdeğe geçer ve cAMP’ye yanıt veren elementi bağlayıcı proteini (CREB) aktive eder –> CREB DNA’ya bağlanır ve bazı genlerin transkripsiyonunu etkiler.
Adenil siklazın yapısını anlatınız.
Bir transmembran proteinidir ve zarı 12 kez geçer.
Gs proteinleri adenil siklazı aktive eder
Gi proteinleri adenil siklazı inhibe eder
Kolera toksini, boğmaca toksininin ve forskolin ilacının etkileri nelerdir?
- Kolera toksininin A alt ünitesi ADP-ribozun Gs’nin α alt ünitesindeki arjinin kalıntısına taşınmasını sağlar. GTPaz aktivitesi inhibe olur –> adenil siklaz aktivitesi uzar.
- Boğmaca toksinini Gi’nin α alt ünitesinin bir sistein kalıntısının ADP ribozilasyonunu katalize eder. –> Gi işlevi inhibe olur.
- Forskolin adenil siklaz aktivitesini uyarır.
