კონსტიტუციის გადასინჯვა 2.

Question 1

რას გულისხმობს კონსტიტუციის გადასინჯვა ?

Answer 1

კონსტიტუციის გადასინჯვა გულისხმობს კონსტიტუციის ტექსტში ცვლილებების ან/და დამატებების შეტანას ან კონსტიტუციიდან რომელიმე ნორმის ამოღებას.

Question 2

ფორმის მიხედვით როგორ და როგორ გადასინჯვეს განასხვავებენ ?

Answer 2

ფორმის მიხედვით განასხვავებენ სრულ და ნაწილობრივ გადასინჯვას. ზოგიერთი ქვეყანა (მაგ., აშშ) ერთმანეთისგან არ განასხვავებს მათ და ერთნაირ წესებს, პროცედურებს ადგენს, ზოგიერთი ქვეყანა კი (მაგ., შვეიცარია) - პირიქით, ერთმანეთისგან მიჯნავს ამ ორი სახის გადასინჯვას და მათთვის განსხვავებულ პროცედურებს ითვალისწინებს.

Question 3

სირთულის მიხედვით რამდენი სახის გადასინჯვა არსებობს ?

Answer 3

სირთულის მიხედვით განასხვავებენ გადასინჯვის რთულ, განსაკუთრებულ რთულ, მარტივ და შერეულ წესს.

Question 4

რა ხდება მარტივი წესით ?

Answer 4

მარტივი წესით ხდება კონსტიტუციური მნიშვნელობის აქტების შეცვლა დაუწერელი ან ნაწილობრივ დაწერილი ტიპის კონსტიტუციების მქონე ზოგიერთ ქვეყანაში(მაგ., ბრიტანეთი), სადაც არ არსებობს კონსტიტუციური აქტები და ყველა აქტი ერთნაირი წესით მიიღება.

Question 5

რა ხდება მარტივი წესით ?

Answer 5

მარტივი წესით ხდება კონსტიტუციური მნიშვნელობის აქტების შეცვლა დაუწერელი ან ნაწილობრივ დაწერილი ტიპის კონსტიტუციების მქონე ზოგიერთ ქვეყანაში(მაგ., ბრიტანეთი), სადაც არ არსებობს კონსტიტუციური აქტები და ყველა აქტი ერთნაირი წესით მიიღება.

Question 6

რას წარმოადგენს გადასინჯვის რთული წესი ?

Answer 6

გადასინჯვის რთულ წესს წარმოადგენს მისი გადასინჯვის შესაძლებლობა კვალიფიციური უმრავლესობით(პარლამენტის ან მისი პალატის წევრებისა).

Question 7

კიდევ რა უნდა მივაკუთნოთ გადასინჯვის რთულ წესს ?

Answer 7

რთულ წესს უნდა მივაკუთვნოთ კონსტიტუციის შესწორება რეფერენდუმის გზით(მაგ., ირლანდიაში).

Question 8

რას ნიშნავს განსაკუთრებით რთული წესი ?

Answer 8

რაც შეეხება განსაკუთრებით რთულ წესს, მისი რამდენიმე ფორმა არსებობს: 1)პარლამენტისა და ფედერაციის სუბიექტების მონაწილეობით; 2)ორი მოწვევის პარლამენტის მონაწილეობით; 3)პარლამენტისა და ხალხის მონაწილეობით.

Question 9

რას ნიშნავს დაცული მუხლები ?

Answer 9

კონსტიტუციაში ხშირად გვხვდება ე.წ. დაცული მუხლები, რაც იმას გულისხმობს, რომ კონსტიტუციის ზოგიერთი დებულება, რომელიც ძირითადად ქვეყნის სახელმწიფოებრიობას, მის ძირითად ნიშნებს, მმართველობის ფორმას, კონსტიტუციის გადასინჯვას ან სხვა უმნიშვნელოვანეს საკითხებს შეეხება, არ შეიძლება, იყოს გადასინჯვის საგანი ან, შეიძლება, რთულად გადაისინჯოს.

Question 10

რამდენ სახედ შეიძლება დაიყოს დაცული მუხლები ?

Answer 10

დაცული მუხლები შეიძლება დაიყოს სამ სახედ.

Question 11

რომელია დაცული მუხლების პირველი სახე ?

Answer 11

მუხლები რომლებიც არ შეიძლება გადაისინჯოს - უპირველესი დაცული ნორმაა მმართველობის რესპუბლიკური ფორმა(საფრანგეთი, იტალია), სამართლებრივი და სოციალური სახელმწიფოს პრინციპები(გერმანია).
როგორც წესი, ყველა ქვეყნის კონსტიტუცია ზღუდავს კონსტიტუციის გადასინჯვის პროცედურების განხორციელებას საომარი, საალყო, საგანგებო მდგომარეობის ან ქვეყნის ტერიტორიული მთლიანობის საფრთხის არსებობის სხვა პირობებში.

Question 12

რომელია დაცული მუხლების მეორე სახე ?

Answer 12

მუხლები, რომლებიც განსხვავებული წესით შეიძლება გადაისინჯოს - მაგალითად, მაკედონიაში განსხვავებული წესია დადგენილი კონსტიტუციის იმ დებულებების შესაცვლელად, რომელიც შეიძლება ეხებოდეს ეროვნულ უმცირესობებს.

Question 13

რომელია დაცული მუხლების მესამე სახე ?

Answer 13

მუხლები, რომელთა მიღების შემდეგ გადასასინჯად გარკვეული ვადა უნდა გავიდეს ან გადასინჯვა გარკვეული პერიოდის მანძილზე მაინც უნდა გახანგრძლივდეს - ამ შემთხვევაში გადასინჯვა გარკვეული ვადების დაცვითაა გართულებული, რაც პარლამენტს ავალდებულებს, პროექტის ინიცირებასა და მის განხილვებს შორის დიდი დროის შუალედი დაიცვას.

Question 14

რის გამო შეიძლება გართულდეს კონსტიტუციის გადასინჯვა ?

Answer 14

ზოგიერთ შემთხვევაში კონსტიტუციის გადასინჯვის პროცედურა საკონსტიტუციო კონტროლის ორგანოს მიერ სავალდებულო დასკვნის არსებობითაა გართულებული, რომელიც ამოწმებს, დაცულია თუ არა წარდგენისა და განხილვის პროცედურა.

Question 15

არსებობს თუ შედარებით მარტივი პროცედურები ?

Answer 15

განსხვავებით კონსტიტუციის გადასინჯვის გართულებული ტენდენციისა, ზოგიერთ ქვეყანაში გვხვდება შემთხვევები, როცა შედარებით ნაკლებმნიშვნელოვანი კონსტიტუციური ნორმების შეცვლისთვის გამარტივებული პროცედურაა დადგენილი. მაგალითად, ბელგიის კონსტიტუცია ცალკე გამოყოფს კონსტიტუციაში რედაქციული და სისტემური ცვლილებების წესს, თუმცა ანალოგიური პრეცედენტი სხვა ქვეყნებში არ გვხვდება.

Question 16

როგორც წესი როგორ იცვლება კონსტიტუცია ?

Answer 16

კონსტიტუცია, როგორც წესი, იცვლება ტექსტში სათანადო ცვლილებების შეტანით და კონსტიტუციის გადასინჯული ტექსტი თავდაპირველ ტექსტში რედაქტირების ფორმით ქვეყნდება.

Question 17

ცვლილებებისა და დამატების შეტანის წესი რამით განსხვავდება პროცედურულად ?

Answer 17

პროცედურულად ერთმანეთისგან არ განსხვავდება ცვლილებებისა და დამატებების შეტანის წესი და ნებისმიერი სახის გადასინჯვისთვის ერთნაირი პროცედურაა დადგენილი.