1.5 Solidau dan Ddiriant Flashcards
Arbrawf Deddf Hooke
Ychwanegu llwyth cynyddol ar sbring
Graff Arbrawf Deddf Hooke
Llinell syth trwy’r tardd hyd at y terfan elastig
F = kx (k = cysonyn sbring = graddiant)
Deddf Hooke
F = kx
Mae estyniad sbring mewn cyfrannedd union gyda’r llwyth
Terfan Elastig
Cyn terfan -> sbring yn dychwelyd i’r siap gwreiddiol
Ar ol terfan -> ddim yn dychwelyd i;r siap gwreiddiol
Egni Straen
Y gwaith i ymestyn sbring/gwifren
Gwaith ar graff Grym-Estyniad (F-x)
Gwaith = arwynebedd o dan y graff
Hafaliad Egni Straen
Egni Straen = 1/2Fx
Egni Straen = 1/2kx^2
cysonyn sbring pan mae 2 sbring mewn cyfres
k yn hanneru (estyniad yn dybli)
cysonyn sbring pan mae 2 sbring mewn paralel
k yn dybli (estyniad yn hanneru)
Diriant Tynnol δ
Y grym ar bob uned o arwynebedd
Hafaliad Diriant Tynnol
δ = F/A (Arwynebedd
uned = Nm^-2
Straen Tynnol ξ
ξ = Estyniad/Hyd gwreiddiol
ξ = x/L
dim uned
Modwlws Young
Y diriant tynnol sydd ei angen i gynhyrchu uned o straen
Hafaliad Modwlws Young
E = δ/ξ = FL/Ax
Uned Modwlws Young
Nm^-2
Beth mae Modwlws Young yn fesuriad o?
Pa mor hawdd yw hi i newid siap defnydd
(E mwy = defnydd mwy anystwyth)
Straen Elastig
Straen sy’n diflannu ar ol i’r diriant gael ei ryddhau (mynd yn ol i’w siap a maint gwreiddiol ar ol tynnu’r diriant ymaith)
Straen Plastig
Strain sydd ddim yn lleihau llawer ar ol i’r diriant gael ei ryddhau (ddim yn mynd nol i’w siap a maint gwreiddiol)
-> oherwydd synmudiad afleoliadau
Terfan Elastig (full def.)
Pwynt lle mae’r anffurfiad elastig yn gorffen -> bellach ddim yn dychwelyd i’w siap gwreiddiol
Y diriant mwyaf cyn i’r straen elastig orffen
Defnydd Hydwyth
Gallwn ei dynnu i siap gwifren
Afleoliadau mewn grisialau
Namau arbennig o fewn grisialau sydd yn lleihau’r diriant sydd angen i blannau o atomau llithro
Hydrin
Gallwn ei guro i wahanol siapiau
Strwythur Metelau yn Grisialog
Atomau mewn patrwm rheolaidd gyda threfn pellter hir
Pam mae metelau yn hydwyth?
Ymddygiad plastig wedi achosi gan afleoliadau
Graff Diriant-Straen metel
Rhan elastig (syth + m uchel)
Terfan gyfrannol
Pwynt ildio
Terfan elastig
Rhan plastig (m isel)
Torbwynt
Afleoliad ymyl
Plan ychwaegol yn y grisial sy’n achosi anffurfiad plastig
Anffurfiad Plastig
Afleoliadau’n symud oherwydd diriant mawr
Sut mae ymestyn plastig yn digwydd?
Diriant ychwanegol ar fond
Bond yn torri
Bond newydd yn ffurfio -> cylchred
Afleoliad yn symud
Toriad Hydwyth
Defnydd hydwyth yn torri
Nifer yr afleoliadau ymyl yn cynyddu
-> metel yn ymestyn a theneuo’n lleol
-> cynyddu’r diriant ar y gwddf
Ffiniau graen
Ffiniau rhwng grisialau mewn defnydd amlgrisialog (fel metel)
-> cyfnerthu’r metelau drwy rhoi rhwystrau i symudiad afleoliad
Adio atom estron
Atal symudiad yr afleoliad -> gwneud y metel yn llai hydwyth
e.e. adio Carbon i Haearn
Amorffaidd
Atomau mewn grwpiau afreolaidd gyda trefn dros bellter byr
Polymerig
Molecylau ar ffurf cadwynau hir sy’n cynnwys miloedd o atomau