1.4 Bondio

Question 1

Bondio ionig

Answer 1

Trosglwyddo electronau o un atom i atom arall gan ffurfio gronynnau gwefredig (ionau)

Question 2

Cation

Answer 2

yr atom sy’n colli electronau (ion positif)

Question 3

Anion

Answer 3

yr atom sy’n ennill electronau (ion negatif)

Question 4

Egni ioneiddiad bondio ionig

Answer 4

Metel fel arfer yn cation (colli electronau’n haws -> egni ioneiddiad isel)
Anfetel yn anion (medru ennill electronau)

Question 5

Ble mae mwyafrif o ddwysedd electronau

Answer 5

Mewn cwmwl siap sffer yn agosach at y niwclews (yn yr ionau)

Question 6

Trefniad cationau ac anionau mewn bond ionig

Answer 6

Mae pob anion wedi’i amgylchynu gan nifer penodol o gationau

Question 7

Grymoedd atyniadol mewn bondio ionig

Answer 7

Grymoedd rhwng yr ionau positif a negatif

Question 8

Grymoedd gwrthyrru mewn bondio ionig

Answer 8

Gwrthyriadau rhwng yr ionau o’r un wefr rhwng plisg mewnol yr ionau
+ rhwng y niwclysau positif

Question 9

Bondio cofalent

Answer 9

Orbitalau anfetelau yn gorgyffwrdd a cyfuno i ffurfio orbital moleciwlaidd allan o’r ddau orbital atomig (rhannu electronau gyda sbiniau dirgroes)

Question 10

Siap bond cofalent

Answer 10

Orbital s gyda siap elipsoidol

Question 11

Atyniad bondio cofalent

Answer 11

Atyniad yr electronau i’r niwclysau positif yn gryfach na’r grym gwrthyriad rhwng y ddau niwclews

Question 12

Bondiau Dwbl

Answer 12

2 bar o orbitalau yn gorgyffwrdd i ffurfio 2 orbital moleciwlaidd

Question 13

2il orbital bond dwbl

Answer 13

Orbital pi -> 2 orbital p yn gorgyffwrdd i’r ochr (gwanach na bond sigma -> torri’n haws)

Question 14

Orbital 1af bond cofalent / cofalent dwbl

Answer 14

Orbital sigma -> 2 orbital s yn gorgyffwrdd

Question 15

Bondiau cyd-drefnol

Answer 15

Par o electronau rhanedig gyda’r dau electron yn dod o’r un atom

Question 16

Atom electron-diffygiol

Answer 16

Diffyg electronau yn un atom (llai na 8 electron yn ei blisgyn allanol)

Question 17

Par unig mewn bond cyd-drefnol

Answer 17

Par o electronau yn y plisgyn allanol sydd heb eu defnyddio mewn bond

Question 18

Alwminiwm Clorid

Answer 18

Electron diffygiol (6) -> moleciwl yn ffurfio deumer (cysylltu gan 2 bond cyd-drefnol)

Question 19

Deumer

Answer 19

Moleciwl sy’n ffurfio o 2 moleciwcl llai wedi’u huno gyda’i gilydd

Question 20

Electronegatifedd

Answer 20

Tuedd unrhyw elfen i dynnu dwysedd electronau tuag at ei hun mewn bond cofalent

Question 21

Electronegatifedd i lawr grwp yn y tabl cyfnodol

Answer 21

Gostwng

Question 22

Electronegatifedd ar draws cyfnod yn y tabl cyfnodol

Answer 22

Cynyddu

Question 23

Elfen mwyaf electronegatif

Answer 23

Fflworin

Question 24

Elfen lleiaf electronegatifedd

Answer 24

Cesiwm

Question 25

3 math o rymoedd rhyngfolecylaidd

Answer 25

Bondio hydrogen, Grymoedd deupol-deupol (VDW), Grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol (VDW)

Question 26

Grym rhyngfoleciwlaidd cryfaf

Answer 26

Bondio hydrogen

Question 27

Grym rhyngfoleciwlaidd gwanaf

Answer 27

Grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol

Question 28

Berwbwynt bondiau hydrogen

Answer 28

Berwbwynt uchel

Question 29

Grymoedd deupol-deupol (VDW)

Answer 29

Atyniad rhwng y gwefrau bach δ- a δ+ (grymoedd gwan) + berwbwynt isel

Question 30

Grymoedd deupol anwythol-deupol anwythol

Answer 30

Ffurfio deupolau dros dro

Question 31

Sut mae deupol dros dro yn cael ei ffurfio?

Answer 31

Mudiant electronau o fewn y moleciwl yn creu deupol dros-dro Rhan negatif y deupol yn gwrthyrru electronau yng nghwmwl electronau moleciwl arall Anwytho deupol dros-dro yn y moleciwl arall Gwefrau fach yn atynnu ei gilydd

Question 32

Grymoedd VDW i lawr y grwp

Answer 32

Mwy o electronau felly grymoedd VDW cryfach -> ymdoddbwyntiau a berwbwyntiau uwch

Question 33

Bondio Hydrogen

Answer 33

Pan mae hydrogen yn bondio i elfen electronegatif iawn, ffurfir deupol fawr

Question 34

Pa elfennau sy'n bondio hydrogen

Answer 34

Fflworin, Ocsigen, Nitrogen

Question 35

Pam mae alcoholau'n hydawdd?

Answer 35

Gallu ffurfio bondiau hydrogen gyda'r dwr