1.3 het ontstaan van het systeem aarde Flashcards
1
Q
sferen aarde
A
- geosfeer
- atmosfeer
- hydrosfeer
- biosfeer
- zon
2
Q
geosfeer (vorming, opdeling en resultaat)
A
- vorming:
-aarde was een homogene hete, taai vloeibare planeet - opdeling:
-kern
-aardkorst - resultaat:
-geosfeer: schillen, lagen
-aarde is nog steeds aan het afkoelen
3
Q
waaruit is de kern gemaakt
A
zwaardere elementen (ijzer, nikkel)
4
Q
waaruit is de aardkorst gemaakt
A
lichtere elementen (O,Si)
5
Q
hoe kent men het inwendige structuur van de aarde
A
door de studie van semische golven
6
Q
lagen aarde
A
- korst
- mantel
- kern
7
Q
2 soorten korst
A
- continentale korst
- oceanische korst
8
Q
continentale korst
A
- vast
- dikker (35 à 40km)
- lichter (lagere dichtheid)
- O, Si, Al
9
Q
oceanische korst
A
- vast
- dunner (7-10 km)
- zwaarder (hogere dichtheid)
- O, Si, Mg
10
Q
lagen aardmantel
A
- bovenmantel (vast)
- asthenosfeer (plastisch)
- ondermantel (vast)
11
Q
lagen aardkern
A
- buitenkern (vloeibaar)
- binnenkern (vast)
12
Q
atmosfeer
A
- damkring
- gassen rond de aarde
13
Q
primaire atmosfeer
A
- +/- 4,5 miljard jaar geleden
- waterstofgas ( H₂) en helium (He)
- ontsnapte in de ruimte
14
Q
secundaire atmosfeer
A
- +/- 3,8 miljard jaar geleden
- ontgassing via vulkaan
- veel koolstofdioxide (CO₂)
- heel warm (broeikaseffect)
- waterdamp (H₂O) en stikstofgas (N₂)
- door cyanobacteriën via fotosynthese geproduceerde zuurstof (O₂) reageerde in de oceaan direct met opgelost ijzer
15
Q
tertiaire atmosfeer
A
- +/- 2,5 miljard jaar geleden
- O₂ vrij in de atmosfeer
- geen opgeloste ijzer meer in de oceaan
- zuurstofcrisis (massale sterfte)
- daling CO₂
- sneeuwbalaarde (700 miljoen jaar geleden)
- vorming ozonlaag (O₃)
- houdt uv-straling tegen
- huidkanker en staar
- leven op aarde mogelijk (600 miljoen jaar geleden)
16
Q
ontstaan hydrosfeer
A
- tijdens secundaire atmosfeer
- vorming oceanen
- twee bronnen van water
-ontgassing ⮕waterdamp ⮕condensatie van wolken ⮕ neerslag
-inslagen waterhoudende kometen, planetoïden en meteoren
17
Q
lagen atmosferen
A
- thermosfeer
- mesosfeer
- stratosfeer
- troposfeer
18
Q
troposfeer
A
- 0-12 km
- temp daalt met de hoogte
- 80% van alle massa van de atmosfeer
- weer en klimaat
- zuurstof (21%), stikstofgas (78%), argon (0,9%)
- alle andere gassen= 0,1%
19
Q
stratosfeer
A
- 12-50km
- temp stijgt met de hoogte
- door absorptie uv-straling van de zon
- ozonlaag (15-35km)
20
Q
mesosfeer
A
- 50-85km
- temp daalt met de hoogte
- verbranden meteorieten
21
Q
thermosfeer
A
- 85-1000 km
- temp stijgt met de hoogte
- door absorptie straling van de zon (zonnewind)
- gevolg poollicht
- reflectieve radiogolven
22
Q
exosfeer
A
- 1000-10000 km
- overgang tussen atmosfeer en ruimte
23
Q
belangrijkst functies atmosfeer
A
- bescherming tegen meteoroïden
- bescherming tegen straling uit de ruimte
- zorgt voor leefbare temperatuur
- zorgt voor zuurstof
- zorgt voor het weer
