10 Sinyalizasyon ve Tren Kontrolü Flashcards
Neden sinyalizasyon gerekir?
Raylı sistemlerin işletilmeye başlandığı ilk zamanlarda, kazaların olmaması için tren hareket ve hızlarının kontrol edilmesi gerektiği ve bunun için bir sinyal sistemi gerektiği anlaşıldı
İlk sinyalizasyon?
İlk zamanlarda, her bir raylı sistem şirketi tren hareketlerini kontrol için istasyonlarda,
makaslarda ve hemzemin geçitler gibi diğer önemli yerlerde polis adı verilen kişileri çalıştırdı.
Bu kişiler başlangıçta el işaretleri kullanarak makinistleri bilgilendiriyorlardı. Güvenlik de sağlıyorlardı.
Sinyalizasyon yapan polis nasıl çalışırdı?
Trenlerin hareketine izin veren görevliler arasında herhangi bir haberleşme yoktu. Bir önceki
tren hareket ettikten sonra yeteri kadar süre geçtiyse, yolun serbest olduğu varsayılırdı
İlk sinyal kutusu ne zaman, ne yapardı?
- Bu sistemde kumanda kolları arasında emniyet kilidi
(anklaşman) vardı. Makaslar uygun bir şekilde değiştirilmeden “yol açık” sinyali vermek
mümkün değildi. Böyle bir emniyet kilidi sistemi o zamandan beri raylı sistemlerde kullanılan
sinyalizasyon ve tren kontrol mekanizmasının temel taşlarındandır.
Fail safe sistemler neden gerekmiştir?
Bazen sinyal yol kapalı olsa da arıza yaptığı için yol açıkta kalıyordu. Onun için arıza durumunda yolu kapatacak bir sinyal sistemi geliştirildi.
Trenin yolda olduğu nasıl anlaşılırdı?
1860 yılı civarında trenin yolda olup olmadığını gösteren
bir sistem geliştirildi. Bu sistemde içinden küçük miktarda akım geçen elektromıknatıslar ve bir ibre kullanıldı. İbrenin konumuna göre trenin sinyal kutuları arasındaki hatta olup olmadığı veya diğer hat kesimine geçip geçmediği anlaşılıyordu
Modern sinyalleşmenin altı amacı
- Önündeki şartlara göre trenleri kontrol etmek.
- Öndeki trenle veya çıkmaz yol sonuyla güvenli bir mesafeyi korumak.
- Çelişen hareketlere zemin hazırlanmasına engel olmak
- Makasların doğru konumda kilitlenmesini sağlamak
- Trenlerin belirli sefer aralıklarına göre çalışmasını sağlamak
- En az sapma ile trenlerin planlanan hızlarında güvenli bir şekilde çalışmalarına imkan sağlamak.
Headway nedir?
Trenler arasındaki gerekli en az süreye (mesafeye?) sefer aralığı (headway denir.
Blok sistemi nasıl çalışıyor
Bir blokta birden çok tren olmaması prensibine göre çalışıyor. Bloklar işaret kutuları, sinyaller ve kavşaklar arası bölüm.
Röleli basit bir yol devresi anlat
Raya aküden elektrik verilir bu da röleyi enerjilendirip ışığı yeşil yapar. Tren yola girip devreyi kısa devre yapınca röle bırakır ve ışık kırmızı olur.
Makasda nasıl bir güvenlik alınıyor?
Makasta ökçeden çıkışta makas yanlış yöndeyse makas açılır. Bunu önlemek için iğne ucundan girişte makas dili olması gereken konuma kilitlenir ve güvenli bir geçiş imkanı sağlanıncaya kadar trenin makasa girmesine izin verilmez. Dil konumu sezicilerle sezilir ve kilitlenir
Makas dili mekanizması da tren makasdan çıkıncaya kadar makası kitler.
Ayrıca sensörler makasın kapatmasını engelleyen bir cisim varsa bunu fark ediyor.
Makaslar nasıl kontrol edilirdi, ediliyor?
Önce kolla, sonra çelik halatlarla şimdilerde motorlu sistemler ve pnömatik sistemlerle.
Emniyet kilidi (anklaşman) ne?
Makas uygun konuma gelmeden veya bir yolun iki tarafına birden yol açık sinyali verilmesin diye kurulan bir sistem.
Emniyetli demiryolu için hangi 3 sistem tam çalışmalı?
- Yol devreleri.
- Makas kilit tertibatı ve konum sezme.
- Emniyet kilidi.
Sefer araları hesaplanırken en önemli unsur nedir?
İstasyonlar en önemlisidir. İstasyonda durma süreleri değişkendir ve hesaba katılmalıdır.
Sefer arası süre makinistin ilk sinyali görme noktasına gelmesinden trenin son vagonunun bir
sonraki sinyalin örtüşme mesafesini geçmesi arasındaki süredir.