1 - Zaburzenia gospodarki węglowodanowej Flashcards
Cukrzyca
Grupa chorób metabolicznych charakteryzujących się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub działania insuliny
Powikłania przewlekłej hiperglikemii
Uszkodzenia, zaburzenie czynności i niewydolność:
- oczu
- nerek
- nerwów
- serca
- naczyń krwionośnych
Objawy wskazujące na cukrzycę
- zmniejszenie masy ciała
- wzmożone pragnienie
- wielomocz
- osłabienie
- zmiany ropne na skórze
- stany zapalne narządów moczowo-płciowych
Cechy cukrzycy typu 1
- etiologia autoimmunologiczna
- destrukcja komórek wysp trzustkowych
- całkowity niedobór insuliny
- nagłe wystąpienie objawów
- ketoza
- zależność od egzogennej insuliny w celu utrzymania przy życiu
- brak powikłań narządowych w chwili rozpoznania
Cechy cukrzycy typu 2
- wiek średni lub później
- otyłość
- objawy łagodne
- względny niedobór insuliny
- insulinooporność
- ryzyko makroangiopatii
- powikłania narządowe w chwili rozpoznania
Zespół metaboliczny - kryteria IDF
Otyłość brzuszna (>94 cm M, >80 cm K) i co najmniej 2:
- Tg >150mg/dl
- HDL (<40 mg/dl M, <50mg/dl K)
- BP >130/85 mmHG
- glikemia na czczo >100 mg/dl
Wskazania do badań przesiewowych w kierunku cukrzycy co 3 lata
U każdej osoby > 45 roku życia
- przy stanie przedcukrzycowym
- u kobiet z przebytą cukrzycą ciążową
- u kobiet które urodziły dziecko > 4kg
- nadcieśnienie
- dyslipidemia
- PCOS
- z chorobą układu sercowo-naczyniowego
Wskazania do badań przesiewowych cukrzycy co rok
- nadwaga lub otyłość
- cukrzyca w rodzinie
- mała aktywność fizyczna
- niektóre grupy etniczne lub środowiskowe
Glikemia przygodna
Oznaczona w próbce krwi o dowolnej porze dnia i niezależnie od posiłku: >200 mg/dl (11,1 mmol/l)
Glikemia na czco
Co najmniej 8h od ostatniego posiłku:
- 70-99 mg/dl (3,9-5,5 mmol/l) - prawidłowa
- do 125 mg/dl (6,9 mmol/l) - nieprawidłowa
- > 126 mg/dl (7 mmol/l) - cukrzyca
Glikemia w 120 min OGTT
- <140 mg/dl (7,8 mmol/l) - prawidłowa tolerancja glukozy
- do 199 (11,1) nieprawdiłowa tolerancja
- > 200 - cukrzyca
Peptyd C
Najlepszy wskaźnik endogennego wydzielania insuliny - marker aktywności komórek trzustki
Peptyd powstały w wyniku rozkładu proinsuliny
Oznaczanie Peptydu C
- różnicowanie typów cukrzycy
- ocena skuteczności leczenia
- diagnostyka przyczyn hipoglikemii na czczo
- diagnostyka aktywności komórek beta trzustki
Proinsulina
Biomarker dysfunkcji komórek beta trzustki.
Wzrost wydzielania:
- proinsulinoma
- cukrzyca 1 bezobjawowa
- cukrzyca 2 z uwarunkowaną genetycznie dysfunkcją komórek beta
Metody oznaczenia:
- stężenie całkowitej proinsuliny - RIA
- ELISA (intact)
- test point-of-care
Przeciwciała powodujące cukrzycę 1
- przeciwwyspowe ICA
- przeciw dekarboksylazie kwasu glutaminowego (anty-GAD)
- przeciw insulinie
- przeciw fosfatazom tyrozynowym
- przeciwcynkowe ZnT8