1. Pojęcie, Istota, Geneza OM Flashcards
Pojęcie “organizacja międzynarodowa”
Lautherpacht: organizmy tworzone na podstawie umów zawartych między państwami, posiadające własne stałe organy i którym osobowość prawna została nadana w dokumencie konstytucyjnym lub na mocy umów zawartych przez te org z państwami
- statut- najwyższy akt prawny org
- org M nie istnieje bez stałych organów
- pewien stopień niezależności od państw
Brilly: to stowarzyszenia państw wyposażone we wspólne organy ustanowione na mocy umowy M
Bierzanek: to zrzeszenie państw, innych osób prawnych lub fizycznych z różnych państw, powołane do życia, realizacji zadań przywołanych, zawartych w statucie
Morawiecki: to proces współpracy suwerennych państw, przebiegający w szczególnej formie, której podstawową cechą jest istnienie stałych organów podejmujących decyzje w sprawie wspólnych działań i środków ich realizacji
Multilateralizacja
Uwielostronnienie, wielostronność. Multilateralizm- koordynacja stosunków między trzema lub większą liczbą państw
Cechy organizacji M (6)
- posiadanie stałych organów
- zaspokajanie potrzeby współpracy
- stała podstawa prawna- statut (który jest wielostronną umową M)
- wysoki stopień zgodności interesów państw członkowskich
- specyficzna podmiotowość (prawno-M), moźliwiść wpływu na państwa członkowskie
- stałe elementy procesu decyzyjnego (stałe organy, podejmowanie decyzji)
Kryteria międzynarodowości OM (3):
- podejmowanie spraw transgranicznych
- założycieli nie będące obywatelami tylko jednego państwa
- działalność ma charakter transgraniczny
Geneza organizacji M w sensie funkcjonalnym: (3)
- konferencje leżące u podstaw powstawania OM
- Morawiecki: OM to ciàgle obradująca konferencja, która wytworzyła stałe organy
- generalnie konferencje i organizacje są wielostronną formą SM
Materialne przesłanki (свідоцтва) tworzenia OM: (3)
- wzrost intensywności więzi między państwami i społeczeństwami
- wzrost intensywności zależności między państwami
- przesłanki materialne sà warunkiem koniecznym, ale nie wystarczającym dla tworzenia OM
Polityczne przesłanki tworzenia OM: (3)
- utworzenie OM to decyzja polityczna
- potrzeba uczestnictwa państw życiu M i SM
- warunki:
•uświadomienie sobie przez państwa trwałej zgodności interesów w dziedzinie SM, która ma regulować OM
•przekonanie państw o potrzebie i korzyściach ze wzajemnej współpracy, a to warunkuje istnienie (lub brak) woli politycznej do tworzenia OM
•osiągnięcie niezbędnego porozumienia w sprawie utworzenia O zasad jej funkcjonowania (n.p. wola polityczna lub klimat- utworzenie ONZ po 1945)
Rola mocarstw w procesie tworzenia OM:
- państwa są główne, ale w praktyce decyduje struktura rozkładu sił
- OM żeby była skuteczna musi byćreprezentatywna dla stanu środowiska M, także w sensie jego biegunowość (полярність)
- OM musi odzwierciedlać istniejący układ sił (Liga Narodów nieskuteczna, bo nieprezentatywna- USA nie przystąpiły, Niemcy, ZSRR)
- mocarstwowość sektorowa (Brazylia, Kolumbia- mocarstwa ze względu na eksport kawy)
Podmiotowość OM. Opcje postrzegania podmiotowości OM:
- forma SM (jako forma, O nie jest podmiotem SM)
- instrument, arena polityki zagranicznej państw, miejsce gdzie państwa realizują swoje interesy (marionetkowe traktowanie- kiedy OM tańczą tak, jak im zagrają mocarstwa)
- autonomiczny podmiot SM
Osobowość OM:
- pewny stopień odrębności w stodunku do państw (czy potrafi OM być autonomiczną, niezależnie w stosunku do tworzących ją państw?)
- wola OM wyrażona przez jej organy nie jest identyczna woli wszystkich państw członkowskich
- członkowstwo w OM może się wiązać z pewnym ryzykiem dla państw
Podmiotowość Prawnomiędzynarodowa
- podmiotowość- zdolność do celowego i świadomego działania
- istnienie aktu- statutu konkretyzującego wolę państw (wialostronna umowa M)
- zdolność prawna- możliwość bycia podmiotem praw i obowiązków prawa M
- zdolność do czynności prawnych- możliwość wywoływania skutków prawnych przez własne działania
- prawo legacji- zdolność utrzymywania stosunków z innymi podmiotami prawa M (bierne- przyjmowanie przedstawicieli i czynne-wysyłanie własnych przedstawicieli)
- możliwość bycia stroną przed trybunałami M
- zdolność traktatowa- możliwość zawierania umów M i bycia ich stroną
- podmiotowość O jest wtórna, pochodna