1 Flashcards
DİŞİN SİNİR FİBRİLLERİNİN GELİŞİMİNDE ROL OYNAYAN FAKTÖRLER
- sinir büyüme faktörü
- glial hücre kaynaklı nörotrofik faktör
- fibroblast büyüme faktör reseptörü 2b
- semaphorin 3a
- laminin
- nörogulin
DENTİN YAPISI
YÜZDE 70 İNORGANİK
kalsiyum hidroksi apatit
YÜZDE 20 ORGANİK
- KOLLAJEN OLANLAR
tip 1 kollajen - en fazla
tip 5 kollajen - minör miktarda
- KOLLAJEN OLMAYANLAR
dentin fosfoprotein
dentin matriks protein 1
dentin sialoprotein
kemik sialoprotein
osteopontin
osteokalsin
büyüme faktörleri
proteoglikanlar
glikoproteinler
fosfolipitler
YÜZDE 10 SU
DENTİN GEÇİRGENLİĞİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER
- sklerotik veya tersiyer dentin varlığı
- dişin vitalitesi
- dentin sıvısının antimikrobiyal içeriği
ODONTOBLASTLARIN SALGILADIĞI PROTEİNLER
- tip 1 kollajen - esas
- proteoglikan
- dentin sialoprotein
- dentin fosfoprotein
- alkalin fosfataz
- asit fosfataz
ODONTOBLASTLAR ARASI İLETİŞİM MEKANİZMASI
- KANALİKÜLLER
odontoblast hücrelerini birbirine bağlayarak mineralize matriks içerisinde metabolit ve sıvı dolaşımı ile hücreler arası iletişimi sağlar.
- DESMOZOM
odontoblastları mekanik olarak bağlar. hücre gövdelerinin apikallerinde yer alır.
- GAP JUNCTİONLAR
hücreler arası sinyal moleküllerinin geçişi ve sekresyon aktivitesini senkronize eder.
- TİGHT JUNCTİONLAR
pulpanın ve predentinin ekstrasellüler kompartmanları arasından sıvı ve iyon geçişini sınırlayarak odontoblast tabakasının permeabilitesin belirler.
FİBROBLASTLARIN TEMEL SALGILARI
- tip 1 ve tip 3 kollajen - esas olarak
- tip 5 ve tip 7 kollajen - az miktarda
- proteoglikan
- glikoz amino glikan
- elastin
- glikoprotein
- sitokin
- büyüme faktörleri
- proteinaz
PULPADA VAZOKONSTRİKSİYON YAPANLAR
- alfa adrenerjik reseptör
- nöropeptid Y
- seratonin
- tromboksan A2
- endotelin 1
- nörepinefrin
- DOPA
- anjiotensin 2
PULPADA VAZODİLATASYON YAPANLAR
- CGRP
- VİP
- presinaptik adrenareseptörler
- asetilkolin
- adenozin
- vasküler endotelyal B,F
- nitröz oksit
- prostoglandin
- bradikinin
- histamin
- substance P
- glutamat
- nörokinin A
SİNİR LİFLERİ
*** : pulpada bulunanlar.
- A ALFA - motor - proprioseptif.
*** 2. A BETA - basınç - dokunma
- A GAMA - motor
*** 4. A DELTA - hızlı ağrı - sıcak soğuk - dokunma - basınç
- B - preganglioner
*** 6. C DORSAL KÖK - yavaş ağrı - sıcak soğuk - kaşınma - dokunma - basınç
*** 7. C SEMPATİK - postganglioner sempatik
NÖROPEPTİDLER
- SUBSTANCE P
duyu orjinlidir.
vazodilatasyon - vasküler geçirgenlikte artış.
- NÖROKİNİN A - NKA
duyu orjinlidir.
vasküler geçirgenlikte artış
- KALSİTONİK GEN İLİŞKİLİ PEPTİD - CGRP
duyu orjinlidir.
vazodilatasyon.
- NÖROPEPTİD Y - NPY
sempatik orjinlidir.
vazokonstriksiyon - ağrı modülasyonu - immün fonksiyon
- VAZOAKTİF İNTESTİNAL PEPTİD - VİP
parasempatik orjinlidir.
vazodilatasyon - immün fonksiyon
PULPA VE DENTİNDE YAŞA BAĞLI GÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER
- Pulpa odası ve kanallar daralır.
- Kollajen sayısı ve kalınlığı artar.
- Odontoblast sayısı ve boyutu azalır. Hatta bazı bölgelerde tamamen kaybolur.
- Pulpanin damar ve sinir sayısı, hücresel komponentleri azalır ancak immün cevabı aktif kalır.
- Pulpanın proteolitik enzim, hyaluronidaz ve salinidaza direnci artar.
- Peritübüler dentin kalınlığı ve dentin sklerozu artar dentin geçirgenliği azalır.
- Sement dentin birleşiminin genişliği değişmez.
- Apikalde sement yapımıyla birlikte sement dentin bileşimi, apikal foramen, apikal daralım gibi yapılar göreceli olarak koronale kayar yani apeks ile aralarındaki mesafe artar.
PULPANIN AĞRI FİBRİLLERİNİN UYARILMA TEORİLERİ
- dentin innervasyonu
- hidrodinamik mekanizma
- odontoblastik yaralanma
LAMİNA DURANIN SAĞLAM KALDIĞI VEYA KALINLAŞTIĞI DURUMLAR
kondensing osteitis
skleroderma
osteosklerozis fragilis generalizata (albert schoenberg)
oklüzyon bozuklukları
ortodontik tedaviler
fizyolojik mezializasyon
PULPA HASTALIKLARI VE DEĞİŞİKLİKLERİN SINIFLAMASI
REVERSİBLE PULPİTİS
İRREVERSİBLE PULPİTİS
- AKUT İRREVERSİBL PULPİTİS
seröz pulpitis
pürülan pulpitis
- KRONİK İRREVERSİBLE PULPİTİS
ülseratif pulpitis
PULPA NEKROZU
parsiyel nekroz (nekrobiyozis)
total nekroz
enfekte nekroz (kangren)
DEJENERATİF DEĞİŞİKLİKLER
hiperplastik pulpitis
pulpa kalsifikasyonu
PULPA ATROFİSİ
NOT
capsaicin (acı biberde etken madde) akut uygulanarak TRPV 1 i aktive ederken kronik uygulama ile ağrı dindirici etki yapar. ojenol de ağrı dindirici etkisini TRPV 1 i aktive ederek etki gösterir.