სამართლის ნორმის ცნება

Question 1

სამართალი შედგება მხოლოდ და მხოლოდ .

Answer 1

ნორმებისაგან

Question 2

სამართლის ნორმები მართლწესრიგის

Answer 2

,,ელემენტალურული ნაწილებია“.

Question 3

მართლწესრიგი არის

Answer 3

სამართლის ნორმათა ერთობლიობა.

Question 4

ნორმა არის

Answer 4

ენობრივი ფორმით მოცემული აზრობრივი სტრუქტურა.

Question 5

ნორმა პრესკრიფციული

Answer 5

წინადადებაა.

Question 6

სამართლის ნორმა მოითხოვს რომ

Answer 6

ეს ასე ,,უნდა იყოს“

Question 7

სამართლის ნორმა განსხვავდება დესკრიფციული წინადადებისგან,

Answer 7

რომელიც მხოლოდ ფაქტებს აღწერს.

Question 8

დესკრიფციული წინადადება ამბობს, რომ

Answer 8

განსაზღვრული ფაქტი მოხდა (ან არ მომხდარა)

Question 9

სამართლის ნორმა, აყალიბებს ჯერარსს და

Answer 9

მომავლისაკენ მიმართულ ნორმატიულ მოთხოვნებს.

Question 10

ნორმა ადგენს იმას, რაც ,,უნდა იყოს“, მაშასადამე ,

Answer 10

ნორმის შინაარსს აყალიბებს ჯერარსი -

Question 11

სამართლის ნორმა არის

Answer 11

ჰიპოთეტური ჯერარსული წინადადება.

Question 12

ნორმა ჰიპოთეტურია იმდენად, რამდენადაც

Answer 12

იგი ორიენტირებულია მომავალზე.

Question 13

ნორმა ადგენს ქცევის ისეთ წესს , როდესაც

Answer 13

ნორმის ადრესატს ყოველთვის აქვს მოქმედების ალტერნატივა - მას შეუძლია დაიცვას ნორმა ან დაარღვიოს ნორმის მოთხოვნა.

Question 14

ნორმა უნდა ითვალისწინებდეს

Answer 14

რეალური სოციალური ურთიერთობების ბუნებას.

Question 15

სამართალი არ არის მხოლოდ წმინდა ჯერარსული მსჯელობა, რომელიც ამბობს ,,უნდა იყოს“. სამართლის ნორმა ცდილობს ერთმანეთთან დააკავშიროს

Answer 15

არსი და ჯერარსი.

Question 16

სამართლის ნორმა იმპერატიულია. ნორმა ადგენს, რომ

Answer 16

განსაზღვრული ქცევის მოდელი უნდა განხორციელდეს ან არ უნდა განხორციელდეს.

Question 17

დესკრიფციული წინადადება შეიძლება იყოს .

Answer 17

ჭეშმარიტი ან მცდარი

Question 18

ნორმა, როგორც პრესკრიფციული წინადადება, არ შეიძლება იყოს

Answer 18

ჭეშმარიტი ან მცდარი

Question 19

ნორმით დადგენილი იმპერატიული მოთხოვნა: ეს კარი დახურე!“ ვერ შეფასდება

Answer 19

ჭეშმარიტება-მცდარობის კრიტერიუმით. ნორმა შეიძლება იყოს სამართლიანი ან უსამართლო. მიზანშეუწონელი ან მიზანშეწონილი. ნორმა მოქმედებს, ან არ მოქმედებს სხვა ალტერნატივა არ არსებობს.

Question 20

ნორმა ენობრივი ფორმით გამოხატული ჯერარსული წინადადებაა. ენა ნორმის

Answer 20

გარეგანი გამოხატულების ერთადერთი საშუალებაა.

Question 21

არსებობს ე.წ კონკლუდენტური გარიგებაც, როდესაც გარიგება შეიძლება დაიდოს

Answer 21

მდუმარე ფორმით

Question 22

ჩვეულება ისევე როგორც სამართალი ნორმატიულად არეგულირებს

Answer 22

სოციალურ ურთიერთობებს.

Question 23

სამართალსა და ჩვეულებას აქვთ საერთო ნიშნები. კერძოდ ,

Answer 23

1) როგორც ჩვეულებას, ასევე სამართალს აქვს ნორმატიული ხასიათი
2) ჩვეულება, ისევე როგორც სამართალი, არის ჯერარსული წესრიგი;
3) თითოეული მათგანი არეგულირებს ადამიანთა შორის ურთიერთობებს;
4) როგორც სამართალი, ასევე ჩვეულება ეხება მხოლოდ ადამიანთა გარეგან ქცევას.

Question 24

სამართალი და ჩვეულება ერთმანეთისაგან განსხვავდება შემდეგი ნიშნებით:

Answer 24

1) სამართალს ადგენს სახელმწიფო. ჩვეულებას აყალიბებს რომელიმე სოციალური ჯგუფი.
2) ჩვეულება მოქმედებს შედარებით მცირერიცხოვან სოციალურ ერთობაში, რომლის წევრთა შემადგენლობა ზუსტად არ არის განსაზღვრული. სამართალი, ჩვეულებისაგან განსხვავებით, მოიცავს უფრო ფართო სოციალურ წრეს და ასევე, ადამიანთა ურთიერთობების უფრო ფართო სპექტრს.
3) სამართლის ნორმისაგან განსხვავებით, ჩვეულება ინდიფერენტულია ეთიკის მიმართ - ,,ცუდი“ ჩვეულებაც ჩვეულებაა. არ არსებობს ცუდი მორალი, მაშინ როდესაც შეიძლება. არ არსებობს ცუდი მორალი, მაშინ როდესაც შეიძლება არსებობდეს ცუდი ჩვეულება
4) ჩვეულება არ ხორციელდება სახელმწიფო იძულების გამოყენებით. სამართლებრივ იძულებას ყოველთვის სახელმწიფო ახორციელებს.
5) იურიდიული სანქციები წინასწარ განსაზღვრულია. ჩვეულების დარღვევისას კი რთულია მოსალოდნელი სანქციების წინასწარი პროგნოზირება.
6) ჩვეულებითი წესრიგი ყალიბდება ფაქტობრივი ურთიერთობების, ხოლო პოზიტიური კანონმდებლობა -სპეციალურად განსაზღვრული პროცედურის შედეგად
7) ჩვეულება მოქმედებს იმის გამო, რომ იგი ფაქტობრივად სრულდება. სამართალი მოქმედებს იმისგან დამოუკიდებლად, დაცულია თუ არა მისი მოთხოვნები
8) ჩვეულება ყალიბდება ,,ქვევიდან“ -საზოგადოების წევრების მიერ, ხოლო სამართალი ყალიბდება ,,ზევიდან“-სპეციალურად უფლებამოსილი ორგანოს მიერ.

Question 25

ერთმანეთისაგან განსხვავდება სამართლისა და ჩვეულების მოქმედების სფერო. მართლწესრიგი და ჩვეულებითი წესრიგი ხშირად

Answer 25

ერთმანეთს ემთხვევა. ,,კარგი წესები“ ჩვეულებრივ განმტკიცებულია იურდიულად.

Question 26

სოციალური სინამდვილის ცალკეული სფეროები შეიძლება მოწესერიგდებს მხოლოდ

Answer 26

სამართლით.

Question 27

ჩვეულებითი ნორმა ვერ მოაწესრიგებს რთულ

Answer 27

სოციალურ ურთიერთობებს, ტექნიკის სფეროში წარმოშობილ ურთიერთობებს და სხვ.

Question 28

სამართალი და ჩვეულება, როგორც წესი ერთმანეთს არ ეწინააღმდეგება, ჩვეულებასა და სამართალს შორის კონფლიქტისას

Answer 28

მოქმედებს პოზიტიური სამართალი.

Question 29

ჩვეულება ისტორიულად წინ უსწრებდა სამართალს. საზოგადოების განვითარების საწყის სტადიაზე ადამიანთა შორის ურთიერთობას აწესრიგებდა

Answer 29

სწორედ ჩვეულება, რომელიც ამ თვალსაზრისით სამართლის ფუნქციას ასრულებდა.

Question 30

ჩვეულება, მორალისაგან განსხვავებით, არ მოიცავს შეფასებას. მორალი მოითხოვს იმას, რასაც

Answer 30

ადგენს ,,კარგი“ ჩვეულება. ჩვეულება შეიძლება იყოს მორალური ( მაგალითად, სისხლის აღების ჩვეულება). ჩვეულებისაგან განსხვავებით, მორალი არის სინდისისაკენ მიმართული ,,შინაგანი“ და შეფასებითი წესრიგი.

Question 31

მორალი არის კულტურაზე,

Answer 31

რელიგიაზე ან ფილოსოფიურ მსოფლმხედველობაზე დაფუძნებული ადამიანთა ქცევის წესების სისტემა. განასხვავებენ მორალის, ეთიკისა და ზნეობის ცნებებს.

Question 32

ეთიკა მოიცავს

Answer 32

მორალის ფილოსოფიას და მეტაეთიკას.

Question 33

ეთიკა ისეთივე კავშირშია მორალთან , როგორც

Answer 33

სამართლის ფილოსოფია სამართალთან.

Question 34

მორალს ხშირად განმარტავენ, როგორც

Answer 34

,,შინაგან ვალდებულებას“, რომელსაც სინდისი განსაზღვრავს.

Question 35

მორალური ნორმები ადამიანის სინდისისკენაა მიმართული. სინდისი ინდივიდუალურია,

Answer 35

ადამიანთა ნაწილს სინდისის განვითარებული გრძნობა აქვს, ზოგოერთს კიდევ სინდისის ხმა ნაკლებად აწუხებს.

Question 36

როგორც სამართალი, ასევე მორალი არეგულირებს ადამიანთა ქცევას. ადამიანთა ქცევის წესები შეიძლება დაიყოს ორ ჯგუფად:

Answer 36

1) ქცევის ინდივიდუალური წესები

2) სოციალური ნორმები (რომელსაც სოციალური გარემო სავალდებულოდ ადგენს

Question 37

ერთმანეთისგან განასხვავებენ

Answer 37

ინდივიდუალურ და კონვენციონალური მორალს.

Question 38

კონვენციონალური მორალი ეფუძნება

Answer 38

საზოგადოების მნიშნველოვანი უმრავლესობის მორალურ წარმოდგენებს.

Question 39

კონვენციონალური მორალი ბევრად განსაზღვრავს ინდივიდუალური მორალის შინაარსს . ადამიანთა უმრავლესობა კონვენციონალური მორალის გავლენით ცდილობს

Answer 39

დაიცვას საზოგადოებაში მიღებული ქცევის წესი.

Question 40

საზოგადოებრივი მორალი დროის შესაბამისად იცვლება. საზოგადოებრივი მორალის ცვალებად ხასიათს კარგად გვიჩვენებს

Answer 40

აბორტთან, ჰომოსექსუალურ წყვილებთან და სხვა მოვლებებთან დამოკიდებულების დინამიკა.

Question 41

სავალდებულოობის მიხედვით განასხვავებენ:

Answer 41

1) მორალის მოთხოვნებს , რომელთა დაცვაც ყველა შემთხვევაში სავალდებულოა
2) მოთხოვნებს , რომელთა დაცვაც არ არის სავალდებულო, მაგრამ , სასურველია.

Question 42

სამართალს ადგენს სახელმწიფო. ჩვეულებას აყალიბებს

Answer 42

რომელიმე სოციალური ჯგუფი.

Question 43

ჩვეულება მოქმედებს შედარებით მცირერიცხოვან სოციალურ ერთობაში, რომლის წევრთა შემადგენლობა ზუსტად არ არის განსაზღვრული. სამართალი, ჩვეულებისაგან განსხვავებით,

Answer 43

მოიცავს უფრო ფართო სოციალურ წრეს და ასევე, ადამიანთა ურთიერთობების უფრო ფართო სპექტრს.

Question 44

სამართლის ნორმისაგან განსხვავებით, ჩვეულება ინდიფერენტულია ეთიკის მიმართ -

Answer 44

,,ცუდი“ ჩვეულებაც ჩვეულებაა. არ არსებობს ცუდი მორალი, მაშინ როდესაც შეიძლება. არ არსებობს ცუდი მორალი, მაშინ როდესაც შეიძლება არსებობდეს ცუდი ჩვეულება

Question 45

ჩვეულება არ ხორციელდება სახელმწიფო იძულების გამოყენებით. სამართლებრივ იძულებას

Answer 45

ყოველთვის სახელმწიფო ახორციელებს.

Question 46

ჩვეულებითი წესრიგი ყალიბდება ფაქტობრივი ურთიერთობების, ხოლო პოზიტიური კანონმდებლობა -

Answer 46

სპეციალურად განსაზღვრული პროცედურის შედეგად

Question 47

იურიდიული სანქციები წინასწარ განსაზღვრულია. ჩვეულების დარღვევისას კი

Answer 47

რთულია მოსალოდნელი სანქციების წინასწარი პროგნოზირება.

Question 48

ჩვეულება მოქმედებს იმის გამო, რომ იგი

Answer 48

ფაქტობრივად სრულდება. სამართალი მოქმედებს იმისგან დამოუკიდებლად, დაცულია თუ არა მისი მოთხოვნები

Question 49

ჩვეულება ყალიბდება ,,ქვევიდან“ -

Answer 49

საზოგადოების წევრების მიერ, ხოლო სამართალი ყალიბდება ,,ზევიდან“-სპეციალურად უფლებამოსილი ორგანოს მიერ.