სამართლის მიერ სახელმწიფო ხელისუფლების შებოჭვა Flashcards
სამართლის მიერ ხელისუფლების შებოჭვა კონსტიტუციური პრინციპია. კონსტ მე-7 მუხლის თანახმად,
’’სახელმწიფო ცნობს და იცავს ადამიანის საყოველთაოდ აღიარებულ უფლებებს და თავისუფლებებს,როგორც წარუვალ და უზენაეს ადამიანურ ღირებულებებს.ხელიფუსლების განხორციელებისას ხალხი და სახელმწიფო შეზღუდული არიან ამ უფლებებით დათავისუფლბებებით,როგორც უშუალოდ მოქმედი სამართლით.’’
რომაელები უარყოფდნენ უზენაესი სუვერენის კანონით შებოჭვას.სახელმწიფო ხელისუფლების შეზღუდვის იდეას არ იზიარებდნენ
ბოდენი,ჰობსი და რუსო
დიუგი განასხვავებდა —– და —- შებოჭვას
პოზიტიურ და ნეგატიურ შებოჭვას.ნეგატიური შებოჭვისას უნდა დადგინდეს არსებობს თუ არა კანონი,რომლის გამოცემაც სახელმწიფოს არ შეუძლია,ხოლო პოზიტიური შებოჭვის დროს უნდა გაირკვეს არსებობს თუ არა კანონი,რომლის გამოცემაც სახელმწიფოსთვის იურიდიულად სავალდებულოა.
ნეგატიური შებოჭვისას უნდა დადგინდეს არსებობს თუ არა კანონი,რომლის
გამოცემაც სახელმწიფოს არ შეუძლია
პოზიტიური შებოჭვის დროს უნდა გაირკვეს
არსებობს თუ არა კანონი,რომლის გამოცემაც სახელმწიფოსთვის იურიდიულად სავალდებულოა.
სამართლის მიერ ხელისუფლების შებოჭვის ფუნქცია ისტორიულად უკავშირდება
ინდივიდუალური თავისუფლების დაცვის ლიბერალურ იდეას.
ინდივიდუალური თავისუფლების დაცვა სახელმწიფოს კონსტიტუციური ვალდებულებაა.სახელმწიფოს ნება უნდა გამომდინარეობდეს
ინდივიდების თავისუფალი ნებისაგან.
ადამიანის უფლებები ემსაზურება
ინდივიდუალური თავისუფლების სახელმწიფოსგან დაცვის იდეას
სამართლებრივი სახელმწიფო მოითხივს რომ
ადამიანის თავისუფლება დაცული უნდა იყოს როგორც სახელმწიფოსგან ასევე სახელმწიფოს მეშვეობით
თანამედროვე სახელმწიფოთა კლასიფიკაცია სწორედ
სამართლის მიერ სახელმწიფო ხელისუფლების შებოჭვის ხარისხის მიხედვით ხდება.(კლასიფიკაცია დემოკრატიულ და ტოტალურ სახელმწიფოებად)
სამართლის მიერ ხელისუფლების შებოჭვა მოითხოვს
ინსტიტუციონალურ უზრუნველყოფას.
აუცილებელია ისეთი ინსტაცია რომელიც
გააკონტროილებს სახელმწიფოს მიერ ადამიანის უფლებების დაცვას. ასეთი ინსტანციაა დამოუკიდებელი სასამართლო..
დამოუკიდებელმა სასამართლომ არ უნდა დაუშვას საზოგადოების
ტოტალური გასახელმწიფოებრიობა და ამავე დროს უზრულვეყოს სახელმწიფო ხელისუფლებაზე კონტროლი.
უმრავლესობის მმართველობა თუ ის შებოჭილი არ არის სამართლითა და თავისუფლების იდეით შეიძლება ჩამოყალიბდეს
ტირაიად
ნაკლებმნისვნელოვანია თუ ვინ ახორციელებს ტირანიას ერთპიროვნული მმართველი თუ ხალხის უმრავლესობა.
დემოკრატია არ ამოიწურება მხოლოდ უმრავლესობის მმართველობით.