სამართალწარმოება Flashcards
iudicia
სამართალწარმოება , სამართლის დადგენა
iudicia publica
სააჯრო სამართალი , რომელიც სახელმწიფოს ინტერესებს ემსახურება
iudicia privata
კერძო სამართალი ,რომელიც კერძო პირთა ინტერესებს ემსახურება
iudicia privata სტადიები
ius და iusdicium ორი ეერთმანეთისგან დამოიკიდებელი სტადია
ius
საბოლოო სტადია , სადაც საქმე საბოლოოდ გადაწყვეტილად ცხადდებოდა თო მოპასუხე სარჩელს ცნობდა . მოსარჩელეს უნდა მიემარა მოპასუხესთვის ეპასუხა ჰო ან არა და ჰოს თმის შემთვევაში საქმის განხილვა ამ სტადიაზე სრულდებოდა
iudicium
დამაგვირგვინებელი სტადია , რომლითაც კერძო პირთა დავა საბოლოოდ წყდებოდა , წინასწარ განხილული საქმეების , შეგროვილი მასალების და საბუთების კანონიერება და საფუძვლიანობა დგინდებოდა ამ ეტაპზე . ისმენდნენ მოწმეებს და მხარეენ=ბს და მოსამართლეს საბოლოო გადაწყვეტილება sentenia გამოჰქონდა
in iure
პრეტორთა მიერ განხილული საქმე , რომელიც შეიძლებოდა მაღალ ინსტანციაში გადასულიყო და აქ უბრალოდ მისი მომზადება და განხილვა ხდებოდა
in iudicio
საქმის არსებითად განხხილვა , რომელსაც განსაკუთრრებულ სიაში შეტანილ პირთგან არჩეული მოსამათლე ანხორციელებდაა
არბიტრები
მოქალაქეთა შორის დავის გადაწყვეტისას მონაწილეობდა და ისინი მოსამართლისგან იმით განსხვავდებიან , რომ პირადი შეხედულება დიდ როლს თამაშობდა საქმის განხილვაში. იმპერატორის დროს არბიტრი მხარეების მიერ არჩეული პირი იყო
legis actio
რომაელი მოქალაქის ზუსტად განსაზღვრული საჯარო განცხადება , რომელშიც მოცემული სიტყვები კანონის ზუსტი შესაბამისი იყო
legis actio per sacramentum
ყველაზე გავრცელებული ფორმა და ძირითდად საკუთრების დავისას გამოიყენებოდა
Legis actio per sacramentum პროცესი
მხარეეები ცხადდებოდნენ მაგისტრთან , მიჰპონდათ სადავო ნივთი ( თუ მიწა იყო მისი ცოტაოდენი ნაწილი ) , შემდაგ მოსარჩელე ჯოხის მეშვეობით ნიშანს ადებდა სადავო ნივთს , წარმოთქვამდა სიტყვებს , რითიც ის საკუთრებად აცხადებდა.თუ მოპასუხე დუმდა იქვე მტავრდებოდა პროცესი , თუ არა მოპასუხეც მოსარჩელის მსგავსად იქცეოდა , შემდეგ მათ შორის დიალოგი იმართებოდა , საფუძველს ეკითხებოდა მოსარჩელე და მოპასუხე კოხს ადებდა ნივთს და ამბობდა , რომ კანონის შესაბამისაად იქცეოდა , ამის შემდეგ მოსარჩელე მას გირაოს - sacramentum ის ჩადებას მოითხოვდა , წაგებული მხარე თანხას კარგავდა , თავიდან ქურუმებთან შედიოდა მოგვიანებით სახ . ხაზინაში
legis actio
საქმე ვალის გადახდევინობის დავას ეხებოდა , მას შემდეგ რაც დებიტორი მაგისტრის წინაშე ვალს აღიარებდა და 30 დღის ვადაში არ გადაიხდიდა კრედიტორს შეეძლო მასზე ხელის დადებით ის წაეყვანა და ბორკილები დაედო . მის მაგივრად დ=სასამართლოში კი თავდები უნდა გამოსულიყო
legis actio per iudicus postaltionem
მიმართვდნენ საჯარო ქონების გასაყოფად ან საერთო ქონების განააწილებისას.მოსამართლე მოსარჩელეს მოთხოვნის შესაბამისად უნდა დანიშნოდა
legis actio per condictionem
როდესაც მოსარჩელე ნივთს ან თანხას ითხოვდა და პირი ვალდებულად არ თვლიდა თავს. ამ შემთხვევაში მოსარჩელე და მოპასუხე ერთად ირჩევდა მოსამათლეს