პირები რომის სამართალში

Question 1

იყო თუ არა რომის სახელმწიფოში პირების იურიდიულ და ფიზიკურ პირებად დაყოფა ?

Answer 1

არა , მაგრამ პრაქტიკიდან გამომდინარე არსებობდა ცალკე პირის პერსონას და კორპორაციის ანუ გაერთიანების უფლებებს.

Question 2

რომაული სამართლით სამოქალაქო უფლებები

Answer 2

სამოქალაქო უფლებები თნდაყოლილი არ არის და ყველას არ გააჩნია , ის კანონის შესაბამისად უნდა იყოს მინიჭებული პირისთვის

Question 3

caput

Answer 3

ნიშნავს პირის უფლებაუნარიანობას , პირის სრულუფლებიანობას -status ეწოდებოდა და შედგებოდა სამი ნაწილისგან

Question 4

status libertatis

Answer 4

თავისუფლების სტატუსი : თავისუფlლი და არათავისუფალი

Question 5

status civiltatis

Answer 5

მოქალაქეებბი და არამოქალაქეები

Question 6

status familie

Answer 6

საოჯახო : ოჯახის სრულუფლებიანი უფროსი და შეუზღუდავი გამგებელი ხელქვეითი

Question 7

capitis deminutio

Answer 7

კაპიტუსი სტატუსში ცვლილება , მაქ. - თავისუფლების , საშ. - მოქალაქეობის და მინ. - ოჯახში სტატუსი

Question 8

მოქალაქეთა სახეები

Answer 8

თვისუფალი მოქალაქეები და მონები .თავისუფალი მოქალაქეები - რომაელი მოქალაქეები და თავისუფალი პირები მათ გააჩნდათ ქორწინების და კომერციის უფლებები ( მაგ . დაპყრობილ ტერიტორიაზე მცხოვრებნი მფარველობაში მყოფი უცხოელები)

Question 9

მოქალაქეობის მიღების გზები

Answer 9

დადებითი ( ბუნებითი ) - დედაც დსსა მამაც რომის მოქალაქეა
ხელოვნური - მონობიდან გათავისუფლება და უცხოელისთვის რომის მოქ. სტატუსის ჩუქება

Question 10

შეწყვეტის გზები

Answer 10

გარდაცვალება , ტყვეობაში ჩავარდნა , მძიმე სასჯელის ჩადენ , რომიდან გაძევება

Question 11

ქმედუნარიანობის კრიტერიუმები

Answer 11

ასაკი და შერაცხადობა

Question 12

ასაკი

Answer 12

7 წლამდე არაქმედუნარიანი
7-14 - ყიდვა-გაყიდვის და ქონების შეძენა შეძლო
14-25 - სრული ქმედუნარიანია

Question 13

შერაცხადობა

Answer 13

შეურაცხადია პირი თუ ის ანგარიშს ვერ უწევს მის მიერ ჩდენილ ქმედებას . რომის სამართლით სულით ავადმყოფები , ქმედუუნაროდ მიიჩნეოდნენ და ასევე თუ მათ სუსტი ნებისყოფა გააჩნდათ და საზ. სახელგატეხილნი იყვნენ . მათ საკუთრი უფლებების განხორციელება მზრუნველის მეშვეობით. შეეძლოთ

Question 14

ლათინები

Answer 14

ლაციუმში მცხოვრები მოსახლეობა , რომლებიც რომაელებმა დაიპყრეს. მათი უფლებები არ გაუთანაბრებიათ რომის მოქ. უფლებებთან მაგრამ კომერციის და სასამართლოში გამოსვლის უფლება მიეცათ , რომაელზე ქორწინების და ხანდახან სახალხო კრებებში ხმის მიცემის უფლება , 1 საუკუნეში გაქრა , რადგან რომაელი მოქალაქის უფლებები მიანიჭეს

Question 15

2 კატეგორიის ლათინები

Answer 15

რომის პროვინციებში და ოლქებში მცხოვრებნი , მათ რომაელ მოქ. მსგავსი უფლებები გააჩნდათ , გარდა მათზე ქორწინებისა . მოქალაქეობას მაგისტრის თანამდებობის ან მუნიციპალიტეტის სენატის თან . დაკავები შედეგად იღებდნენ

Question 16

3 კატეგორიის

Answer 16

გააზატებულნი , მათ პოლიტიკური უფლებები არ გააჩნდათ და სიკვდილის შემდეგ მათი ქონება ისევ ყოფილ პატრონს უბრუნდებოდა

Question 17

პერეგრინები

Answer 17

რომის სახელმწიფოზე მცხოვრები პირები , რომლებსაც არც რომის მოქალაქეობა და არც ლათინთა სტატუსი არ გააჩნდათ .ესენი იყვნენ უცხოელები , და რომაელები , რომლებიც დაისაჯნენ და რომიდან გააგდეს. მათ შორის ურთიერთობები - ius gentiumით რეგულირდებოდა

Question 18

მონის უფლებრივი მდგომარეობა

Answer 18

თავიდან კერძო პირებს კი ყავდათ მონები , მაგრამ მათთან ერთან მუშაობდნენ . მოგვიანებით სახელმწიფოს ზრდასთან ერთად მათი რაოდენობაც გაიზარდა. მონები ნივვთნ იყვნენ გაიგივებულნი , არ იყვნენ სამართლის სუბიექტები და სახელმწიფო მონათმფლობელს სრულ უფლებას აძლევდა გაეკეთებინა მისთვის ნებრისმიერი რამ : გაეყიდა , გაეცვალა , გაეჩუქებინა , ფიზიკური ზიანი მიეყენებინა.

Question 19

პეკული

Answer 19

მონათმფლობელის ქონება , რომელიც დროებით სარგებლის მოსატანად მონას გადაეცემოდა , ეს შეიძლება ყოფილიყო ფული , საწარმო , მიწის ნაკვეთი და ა.შ . მონებს შეეძლოთ გარიგებების დადება , რაზეც პასუხისმგებელი მისი პატრონი იყო , მაგრამ მმონის მიერ უფლების გადამეტებაზე პასუხისმგებლები არ იყვნენ . ამით მონათმფლობელი მდიდრდებოდა და მონას თვის დაღწევის საშუალება ეძლეოდა

Question 20

მონობის დამყარება

Answer 20

დაბადებით ( დ.მ + მ.თ = ბ. ; დ.თ + მ.მ = ბ.თ ) , ტყვედ ჩვარდნა , მონად გაყიდვა მონად დასჯა

Question 21

მონობის შეწყვეტა

Answer 21

1) გააზატების ერთ-ერთი საფუძველია მონათმფლობელის მიერ მაგისტრის წინაშე მონის გათავისუფლების გამოცხადებ ა, ანდერძით მონის გათავისუფლების გამოცხადება ,5წ. ერთხელ მოქალაქეთა სიის შედგენისას მონათმფლობელის მიერ მისი მონის სახელის ჩაწერით წინასწარ ცენზორს უნდა სხოდნონა

Question 22

გააზატებულის უფლებრივი მდგომარეობა

Answer 22

იურიდიულად თავისუფალი მოქალაქე იყო , მაგრამ მას არ შეეძლო არჩევითი თნამდებობის დაკავება , თავისუფალ მოქალაქეზე ქორწინება ,ყოფილი პატრონისტვის ძღვენი უნდა მიერთმია და სამსახური უნდა გაეწია , წინააღმდეგ შემთხვევაში შეიძლება ისევ მომხდარიყო მისი მონად ქცევა

Question 23

კოლონატი

Answer 23

ომის შეწყვეტის შემდეგ , მონების რაოდენობა შემცირდა , ამიტომ მიწათმფლობელებმა დაიწყეს მიწების იჯარით გაცემა . მიწის იჯარით ამღებია კოლონატი და ის მკაცრად კონტროლდებოდა მიწათმფლობელის მხრიდან , მას უნდა გადაეხადა გადასახადი და არ უნდა დაეტოვებინა მიწა დაუმუშავებლად , რაც მოგვიანებით კანონითაც განმტკიცდა და მიწათმფლობელს მიწის გასხვისება აღარ შეეძლო ამავდროულად . მას ქორწინების და საკუტრების უფლება კი გააჩნდა , მაგრამ ფაქტობრივად თავისუფალი არ იყო .