دستگاه عصبی Flashcards
دستگاه عصبی مرکزی و پیرامونی:
دستگاه عصبی مرکزی از مغز و نخاع تشکیل شده است. دستگاه عصبی محیطی نیز از نورونهایی که بیرون از مغز و نخاع قرار گرفته اند تشکیل شده است. خود مغز به سه بخش مغز عقبی میانی و جلویی تقسیم می شود.
مغز عقبی شامل:
مغز میانی شامل:
مغز جلویی یا پیش مغز شامل:
دستگاه عصبی مرکزی از دو نوع بافت بنام های … و … تشکیل شده است.
بصل النخاع- پل مغزی- مخچه
برجستگیهای چهارگانه- ناحیه کلاهکی- اپی فیز
مخ و اجزاء درونی آن (تالاموس و هیپوتالاموس)
ماده سفید
ماده خاکستری
ماده سفید و خاکستری دستگاه عصبی مرکزی:
ماده سفید محتوی … و … می باشد و چون سرعت هدایت پیام عصبی در آن زیاد می باشد برای … مناسب می باشد.
ماده خاکستری از … و یا … تشکیل شده است.
نحوه قرارگیری ماده سفید و خاکستری در بخشهای مختلف دستگاه عصبی یکسان نمی باشد. در نخاع و ساقه مغز … ، در حالیکه در مخ و مخچه …
دندریت ها
آکسون های درشت میلین دار
انتقال پیام عصبی در مسافت طولانی
نورونهای کوچک بدون میلین
جسم سلولی نورونهای بزرگ که فاقد میلین می باشد
ماده سفید در اطراف و ماده خاکستری در وسط
ماده سفید در وسط و ماده خاکستری در اطراف می باشد
ساختار و عملکرد نخاع:
در نخاع ماده سفید در اطراف و ماده خاکستری که پروانه ای شکل یا H شکل می باشد در وسط قرار گرفته است. ماده خاکستری از دو شاخ خلفی (پشتی) و دو شاخ شکمی (قدامی) تشکیل شده است.
شاخهای خلفی باریکتر و بلندتر می باشند و وظیفه … دارند و شاخهای قدامی کوتاهترو پهن تر می باشند و وظیفه … دارند. بعبارت دیگر تمامی پیامهای حسی که وارد نخاع می شود وارد … می شود و تمامی نورونهای حرکتی از … خارج می شوند.
باید توجه داشت که تمامی نورونهای حسی جزو نورونهای … می باشند که …می باشد.
نورونهای حسی و حرکتی قبل از خروج از ستون مهره ها بهم پیوسته و … را ایجاد می نمایند. نخاع دارای … می باشد.
حسی حرکتی شاخ خلفی شاخ قدامی تک قطبی دندریتشان از آکسون آنها بلندتر اعصاب مختلط نخاعی 31 جفت عصب مختلط
وظایف نخاع:
1)…
2)…
هر رفلکس سه بخش اصلی دارد:
بازوی آوران رفلکس (afferent) که همان … می باشد و پیام حسی شروع کننده رفلکس را به نخاع می آورد. مرکز رفلکس که در مورد رفلکس های نخاعی … می باشد. بازوی وابران (efferent) که همان … می باشد و پیام حرکتی را از نخاع به اندام پاسخ دهنده که معمولا ماهیچه می باشد می برد.
رفلکس ها را می توان به دو نوع ساده (…) و مرکب (…) تقسیم بندی نمود. در رفلکس ساده بین رفلکس آوران و وابران رفلکس نورون رابطی وجود ندارد و پیام از نورون حسی مستقیما به نورون حرکتی می رود در حالیکه در رفلکس مرکب بین بازوی آوران و وابران … وجود دارد.
… نمونه ای از رفلکس ساده و … و نمونه هایی از رفلکس های مرکب می باشند.
نخاع رابط بین مغز با اندامهای محیطی می باشد. (پیامهای حسی ابتدا وارد نخاع می شوند بعد به مغز می رسند و پیامهای حرکتی نیز از مغز به نخاع رسیده و در نخاع پایین می رود تا به ماهیچه های دست و پا برسند. ایجاد رفلکس ها یا انعکاس های نخاعی (علت سریع بودن رفلکس های نخاعی این است که ایجاد آن توسط نخاع انجام می گیرد و برای بروز رفلکس لازم نیست پیام تا مغز پیش رفته و برگردد.) نورون حسی نورون حرکتی تک سیناپسی چند سیناپسی چندین نورون رابط رفلکس کششی(م رفلکس کششی زانو) رفلکس کششی معکوس و رفلکس عقب کشیدن
رفلکس کششی:
محرک شروع کننده رفلکس کششی … می باشد.لازمه انجام این رفلکس گیرنده هایی می باشد که به طول ماهیچه حساس باشند. این گیرنده های حساس … نامیده می شوند.
از این گیرنده ها اطلاعات مربوط به تغییر طول از طریق … به نخاع منتقل و در نخاع این نورون حسی مستقیما نورون حرکتی که به همان ماهیچه می رود را فعال می نماید. در نتیجه ماهیچه منقبض شده و افزایش طول ماهیچه را خنثی می نماید.
معروفترین رفلکس کششی … می باشد.
افزایش طول ماهیچه
گیرنده های درون دوکی (گل افشان)
نورونهای حسی Ia
رفلکس کششی زانو
رفلکس کششی معکوس:
نمونه ای از رفلکس های … می باشد. این رفلکس هنگام … فعال شده و از شدت آن می کاهد تا منجر به پاره شدن وتر عضلات نشود. لازمه این رفلکس وجود گیرنده های … می باشد که به … حساس می باشند و هنگام افزایش نیروی انقباضی ماهیچه فعال شده و پیام عصبی خود را از طریق … به نخاع می فرستند. در نخاع این نورونهای حسی بواسطه فعال کردن … باعث مهار نورون حرکتی و به تبع آن مهار انقباض ماهیچه می شوند در نتیجه از شدت انقباض ماهیچه کاسته شده و خطر پارگی وتر عضلات از بین می رود.
مرکب انقباض ماهیچه وتری- گلژی پتانسیل ماهیچه (نیروی انقباضی ماهیچه( نورونهای حسی Ib نورونهای رابط مهاری
ساقه مغز
ساقه مغز از … تشكيل شده است كه مخ روي آن سوار شده است. به بيان ساده تر ساقه مغز دربرگيرنده بخشهايي از از … و … مي باشد. ساقه مغز مركز … مي باشد.
به غير از مركز اصلي تنفس، بلع و استفراغ كه در … قرار دارد، در بقيه موارد بصل النخاع و پل مغزي عملكردي … دارند به گونه اي كه بصل النخاع يك … و پل مغزي يك … دارد. فعال شدن بصل النخاع باعث … در حاليكه فعال شدن پل مغزي باعث … مي شود.
در داخل ساقه مغز ساختاري بنام … وجود دارد.
بصل النخاع- پل مغزي- مغز مياني
مغز عقبي
كل مغز مياني
كنترل اعمال حياتي غير ارادي مانند تنفس، ضربان قلب، گردش خون و …
بصل النخاع
عكس همديگر
اثر كاهشي
اثر افزايشي
كاهش ضربان قلب- كاهش فشار خون- كاهش تونود عضلاني- كاهش سطح هشياري (خواب)
افزايش ضربان قلب- افزايش فشار خون- افزايش تعداد تنفس- افزايش تونود عضلاني و افزايش سطح هشياري
دستگاه شبكه اي
ادامه ساقه مغز
ابتدا مگون و موروزي نشان دادند كه تحريك نواحي از دستگاه شبكه اي واقع در ساقه مغز باعث … مي شود.
در مرحله بعد گوتمن نشان داد كه دستگاه شبكه اي داراي دو بخش صعودي و نزولي مي باشد كه بخش نزولي آن باعث … و بخش صعودي آن باعث … مي شود.
ليندزي در نظريه انگيزشي خود روي … تاكيد كرد كه باعث بيدار و هشيار نگهداشتن مغز مي شود و داراي نقش انگيزشي مي باشد.
از نظر آيزنك افراد درونگرا دستگاه شبكه اي نسبتا … دارند و محيطهاي كم تحريك و آرام آنها را به سطح بهينه فعاليت دستگاه شبكه اي كه لذتبخش است مي رساند. افراد برونگرا دستگاه شبكه اي … دارند لذا محيطهاي پر تحريك و شلوغ را دوست دارند.
تغيير امواج مغزي و خواب جاندار افزايش تونود عضلاني بيدار و هشيار نگهداشتن مغز نقش بخش صعودي دستگاه شبكه اي نسبتا فعال نسبتا ضعيف
مخچه:
مخچه و … جزو مراكز … مي باشند. براي اينكه اين دو مركز كنترل كننده و اصلاح كننده حركات بدن بطور هماهنگ باهم عمل نمايند، از طريق … با همديگر در ارتباط مي باشند.
بايد توجه داشت كه مخچه شروع كننده حركات بدن نمي باشد بلكه حركاتي كه توسط قشر حركتي مخ يا نواحي حركتي ديگر مغز ايجاد شده بواسطه …. اصلاح مي نمايد تا حركات انجام شده با حركت مورد نظر كاملا هماهنگ گردد.
در يادگيري هايي كه جنبه … دارند مخچه نقش مهمي بر عهده دارد
آسيب مخچه باعث بروز اختلالاتي نظير … مي گردد.
عقده هاي قاعده اي كنترل كننده حركات بدن هسته هاي قاعده اي تالاموس تضعيف يا تقويت حركتي يا مهارتي آتاكسي، عدم تخمين فاصله و ...
مغز مياني (بالاترين قسمت ساقه مغز):
مهمترين بخشهاي تشكيل دهنده آن عبارتند از:
١- ناحيه كلاهكي يا تگمنتوم: اين ناحيه محتوي مقدار زيادي … مي باشد و ابتداي اصلي ترين مسير پاداش در مغز يعني … مي باشد كه از ناحيه كلاهكي مغز مياني شروع شده و تا لوب پيشاني مغز كشيده مي شود و در مسير خود از … و … عبور مي نمايد كه اين دو جزو مراكز مهم پاداش در مغز مي باشند.
٢- برجستگيهاي چهارگانه (تكتوم يا ناحيه بامي): به دوبرجستگي چهارگانه فوقاني و دو برجستگي چهارگانه تحتاني تقسيم مي شود. برجستگيهاي فوقاني در ارتباط با … بوده و برجستگيهاي تحتاني در ارتباط با … مي باشند.
غده پينئال (غده كاجي يا غده صنوبري): اين غده هورمون … را توليد مي نمايد كه موسوم به هورمون تاريكي مي باشد و در حيوانات باعث توليد مثل فصلي در انسان نيز احتمالا در … نقش دارد.
نورونهاي دوپاميني مسير MFB (دسته مياني مغز جلويي) بخش جانبي هيپوتالاموس بخش جانبي آميگدال (اين دو داراي دوپامين و گيرنده هاي دوپاميني مي باشند) مسير بينايي مسير شنوايي ملاتونين افسردگي هاي فصلي
تالاموس:
تالاموس در روی … قرار دارد و ارتباطات گسترده ای با … دارد.تمامی حواس بجز … قبل از رسیدن به قشر مخ از تالاموس عبور می نمایند.تالاموس یک گذرگاه ساده برای حواس نمی باشد بلکه برخی از پیامهای حسی در تالاموس ضعیف و برخی دیگر تقویت می شوند. به این نقش تالاموس نقش … برای حواس گفته می شود. اما نقش … در این فرایند مهمتر است چرا که او تعیین می کند کدام پیام حسی تضعیف و کدام تقویت گردد.
درک درد تا حدود زیادی توسط تالاموس انجام می گیرد، به همین دلیل آسیب قشر مخ باعث از بین رفتن یا تضعیف بقیه … می شود اما روی حس درد اثری ندارد.
تالاموس علاوه بر نقش حسی دارای نقش … نیز بوده و از تمام … یک کپی در اختیار دارد.
ساقه مغز قشر مخ بویایی دروازه بانی قشر مخ حس های پیکری (حسهایی که از پوست، ماهیچه ها و مفاصل نشات می گیرند و شامل لمس، فشار، قلقلک، خارش، درد، سرما، گرما، حسهای جنسی و حس های وضعیتی می باشند. حسهای وضعیتی نحوه قرارگیری اندامها، سرعت، و جهت حرکت آنها را بما نشان می دهد) حرکتی پیامهای حرکتی
مراکز حرکتی مغز:
مهمترین مراکز حرکتی مغز:….
قشر حرکتی مخ، مخچه و عقده های قاعده ای وهسته های حرکتی واقع در … می باشند.
مخچه و عقده های قاعده ای از طریق … با همدیگر در ارتباط می باشند. و عملکردشان با هم هماهنگ می گردد.
… در یادگیری حرکتی و مهارتی مانند نقاشی، دوچرخه سواری و نوازندگی نقش مهمی دارد
… نیز در تبدیل طرح حرکتی به برنامه حرکتی قابل اجرا نقش دارند و در موجودات ساده تر که قشر حرکتی مخ رشد چندانی نکرده وظیفه قشر مخ را در ایجاد حرکات ارادی و کنترل این حرکات تا حدود زیادی برعهده می گیرند.
قشر حرکتی مخ- مخچه- عقده های قاعده ای- هسته های حرکتی ساقه مغز هسته های قاعده ای تالاموس مخچه عقده های قاعده ای
هیپوتالاموس:
هیپوتالاموس کمتر از یک درصد مغز می باشد و در … قرار دارد و مانند تالاموس از … منشا می گیرد. همانگونه که تالاموس ارتباطات گسترده ای با قشر مخ دارد هیپوتالاموس نیز ارتباطات گسترده ای با … داشته و بعنوان بخشی از آن طبقه بندی می گردد.
مراکز هیپوتالاموس:
1-هسته های میانی به عنوان … عمل می کنند.
2- هسته های جانبی یا کناری بعنوان … عمل می نمایند
3- فعال شدن … هیپوتالاموس باعث از دست رفتن گرمای بدن و در نتیجه کاهش دمای بدن می گردد.
4- فعال شدن … هیپوتالاموس باعث باعث حفظ گرمای بدن و افزایش دمای بدن می گردد.
5- هسته های پره اپتیک میانی (هسته های پیش بصری میانی) هیپوتالاموس که در … هیپوتالاموس واقع شده است در … نقش دارند.
6-هسته های میانی- شکمی هیپوتالاموس در … نقش دارند.
7-هسته های سوپرا کیاسماتیک (فوق کیاسمایی) و هسته های میانی- شکمی به عنوان … در انسان عمل می نمایند و اعمال چرخه ای بدن را کنترل می کنند. هسته های فوق کیاسمایی در …. و هسته های میانی- شکمی نیز در … نقش دارند.
8- هسته های زیرطاقی هیپوتالاموس در … و هسته های پره اپتیک (پیش بصری) در … نقش دارند.
9- هیپوتالاموس و آمیگدال در بروز خشم و پرخاشگری نقش مهمی دارند.
تحریک … هیپوتالاموس خشم یا حمله شکار و تحریک … هیپوتالاموس باعث حمله یا خشم عاطفی می شود در حالیکه در آمیگدال برعکس است.
زیر تالاموس دیانسفال دستگاه لیمبیک (دستگاه حاشیه ای یا کناری) مرکز سیری مرکز گرسنگی قسمت قدامی قسمت خلفی قسمت قدامی امور جنسی در مردان امور جنسی در زنان ساعت بیولوژیک (ساعت زیستی) کنترل چرخه خواب و بیداری- چرخه فعالیت- چرخه نوشیدن کنترل چرخه تغذیه- چرخه دمای بدن تشنگی حجمی (هیپوولومیک) تشنگی اسمزی (درون سلولی) بخش جانبی هسته های میانی
نقش هیپوتالاموس در رفتارهای تغذیه ای:
… هیپوتالاموس بعنوان مرکز سیری و … هیپوتالاموس بعنوان مرکز گرسنگی عمل می نمایند.
میل جنسی:
رفتار جنسی در انسان تحت تاثیر هورمونهای جنسی قرار دارد ولی توسط آنها تعیین نمی شود. عوامل شناختی مانند طرز فکر و عقاید فرد در امور جنسی بیشتر تاثیر می گذارند. … در شکل گیری دستگاه تناسلی و تعیین جنسیت در مرحله جنینی نقش داشته و بعد از بلوغ نیز باعث افزایش میل جنسی در مردان و زنان می شود.با توجه به اینکه … باعث افزایش و … باعث کاهش میل جنسی می شود، می توان انتظار داشت که میل جنسی در نیمه اول سیکل جنسی زنان بیشتر باشد.
آندروژن (تستوسترون باعث افزایش بروز و تداوم … می شود.
هسته های میانی (میانی- شکمی)
هسته های جانبی
آندروژن (تستوسترون)
(در نیمه اول سیکل جنسی زنان غالب است)استروژن
(در نیمه دوم سیکل جنسی غالب است)پروستروژن
پرخاشگری
دستگاه لیمبیک:
اصطلاح دستگاه لیمبیک (حاشیه ای یا کناری) اولین بار توسط … بکار رفت. این دستگاه ارتباطات گسترده ای با … دارد و دارای اجزاء قشری و زیر قشری می باشد. مهمترین اجزای زیرقشری دستگاه لیمبیک عبارتند از… و مهمترین اجزاء قشری … و … می باشند.
پاپز بیان داشت که مدار پاپز در … نقش دارد (…)
آمیگدال که در … قرار دارد، مهمترین ساختار مغزی دخیل در … می باشد. کاهش … در آمیگدال باعث تشدید رفتار پرخاشگری می شود.
هیپوکامپ نقش مهمی در … دارد.
همچنین مدار سپتو- هیپوکامپ با بوجود آوردن حالت هیجانی اضطراب باعث … می شود. در واقع هیپوکامپ اطلاعات حسی را با رویدادهای مورد انتظار که در حافظه ذخیره شده مقایسه می نماید. اگر این دو برهم منطبق باشندهمه چیز روبراه است و رفتار همیشگی بروز می نماید ولی اگر این دو منطبق نباشند … شرایط را اینگونه تفسیر می کند که اوضاع روبراه نیست و باعث بروز اظطراب و توقف رفتار می گردد. داروهای آرام بخش (مانند باربیتوراتها و الکل) و حتی اندروفین ها با مهار … باعث کنترل اضطراب می گردند چون از تفسیر اوضاع روبراه نیست می کاهند.
بطور کلی می توان گفت دستگاه لیمبیک در … نقش دارد.
بروکا هیپوتالاموس آمیگدال (بادامه)- سپتوم (ناحیه دیواره ای یا جداری)- هیپوکامپ- هیپوتالاموس شکنج سینگولا (کمربندی) ناحیه اینسولا (ناحیه جزیره ای) حافظه و هیجان مدار پاپز از گیرنده های حسی شروع شده سپس اطلاعات با عبور از منطقه ای در زیر تالاموس به هیپوتالاموس راه می یابد و سپس به جسم پستانی و از آنجا به شکنج کمربندی می رود و مجددا از طریق هیپوکامپ به هیپوتالاموس بر می گردد. زیر لوب گیجگاهی ترس و پرخاشگری سروتونین حافظه توقف رفتار مدار سپتو-هیپوکامپ مدار سپتو- هیپوکامپ حافظه- هیجان و غرایز
عقده های قاعده ای:
عقده های قاعده ای در … نقش دارند و آسیب بخشهای مختلف آن باعث بروز … می شود که همراه با حرکات اضافی می باشند. بعنوان مثال کاهش دوپامین در جسم سیاه باعث بروز … می شود. یا کاهش گابا در … که مجموعا … نامیده می شود علت بروز بیماری کره هانتینگتون می باشد.
مهمترین اجزاء عقده های قاعده ای عبارتند از ….
تمام اجزای فوق در … قرار دارند بغیر از … که یکی از هسته های حرکتی … می باشد.
به مجموعه … و …هسته عدسی گفته می شود پس می توان بیان داشت که هسته عدسی بخشی از عقده های قاعده ای می باشد.
عقده های قاعده ای علاوه بر نقش حرکتی دارای نقش … نیز می باشند چرا که آسیب عقده های قاعده ای علاوه بر اختلالات حرکتی به … و … نیز آسیب می زند.
کنترل حرکات بدن اختلالات حرکتی پارکینسون پوتامن یا هسته های دم دار استریاتوم یا جسم مخطط هسته دمدار- پوتامن- گلوبوس پالیدوس- جسم سیاه- هسته ساب تالامیک (زیرتالاموسی) قاعده مخ جسم سیاه ساقه مغز گلوبوس پالیدوس پوتامن شناختی هشیاری فرایند دقت
قشر مخ:
نواحی فرو رفته در قشر مخ را اصطلاحا … و نواحی برجسته را … گویند. دو شیار اصلی در هر نیمکره مخ وجود دارد که عبارتند از … و … .
این دو شیار نیمکره های مخ را به چهار لوب… تقسیم می نمایند.
مخ به دو نیمکره راست و چپ تقسیم می شود. این دو نیمکره از طریق … با همدیگر ارتباط داشته و اطلاعات خود را مبادله می کنند.
قشر مخ را از نظر عملکرد می توان به سه ناحیه … تقسیم بندی نمود.
شیار شکنج شیار مرکزی (رولاندو) شیار جانبی (سیلویوس) پیشانی- آهیانه- گیجگاهی- پس سری جسم پینه ای حسی- حرکتی- ارتباطی
1- نواحی حسی قشر مخ:
قشر حس پیکری در … یعنی در قسمت جلوی … قرار دارد. قشر بینایی در … ، حس شنوایی در … ، حس بویایی در … و حس چشایی در … درست در عقب قسمتی که مخصوص حس پیکری زبان می باشد قرار دارد.
هرکدام از این نواحی حسی خود به دو بخش اولیه و ثانویه تقسیم می شوند. آسیب به قشر حسی اولیه باعث … می شود. درصورت آسیب قشر حس پیکری ثانویه در یک نیمکره مخ، فرد قادر نمی باشد … وی همچنین نیمه مقابل بدن خود را فراموش کرده و از آن استفاده نمی نماید که این اختلال … نامیده می شود.
پشت شیار مرکزی (رولاندو) لوب آهیانه لوب پس سری لوب گیجگاهی سطح شکمی لوب پیشانی لوب آهیانه از بین رفتن حس مورد نظر (مثلا آسیب به قشر بینایی اولیه باعث کوری می شود) با لمس جسم توسط نیمه مقابل بدن خود به شکل آن پی ببرد
