درس پنجم

Question 1

برای برخورداری از تغذیه مناسب چه باید کرد؟

Answer 1

برای برخورداری از تغذیه مناسب علاوه بر اینکه لازم است به میزان لازم و کافی از مواد غذایی استفاده کنیم، باید بهداشت مواد غذایی را نیز رعایت کنیم

Question 2

چرا باید بهداشت مواد غذایی را رعایت کنیم؟

Answer 2

تا کارایی لازم برای حفظ سلامت بدن حاصل شود و از ابتلا به بیماری‌های مختلف مانند مسمومیت‌ها و بیماری‌های انگلی در امان بمانیم.

Question 3

برخی از نمونه‌های رعایت و عدم رعایت بهداشت و ایمنی مواد غذایی، از مزرعه تا سفره را ذکر کنید.

Answer 3

۱- حمل و نقل غیربهداشتی مواد غذایی🚚
۲- عرضهٔ مواد غذایی در محل‌های غیر بهداشتی🌐
۳- عدم رعایت بهداشت فردی توسط کارکنان👨‍💼
۴- آبیاری مزارع با فاضلاب🫗 و استفاده از رنگ های غیر مجاز در تولید و فرآوری مواد غذایی🧪
۵- استفاده از سموم کشاورزی غیر مجاز یا مجاز بیش از دوز مجاز پیشنهادی⚠️
۶- استفاده از نگهدارنده‌ها در محصولات کنسروی که بعدها مشخص شد که سرطان‌زا می باشند.🧬🧫

Question 4

برای جلوگیری از آلودگی مواد غذایی و حفظ بهداشت و ایمنی آنها، چه راهکارها و تدابیری را پیشنهاد می‌کنید؟

Answer 4

۱- سازمان‌دهی مناسب حمل‌ونقل و استفاده از ماشین‌های یخچال‌دار برای حمل مواد غذایی فاسد‌شدنی
۲- کنترل محل فروش مواد غذایی توسط بازرسان بهداشت
۳- تمیز نگه‌داشتن محل نگه‌داری مواد غذایی

Question 5

منظور از بهداشت مواد غذایی چیست؟

Answer 5

رعایت اصول و موازین بهداشتی یا انجام یک سری اعمال در کلیه مراحل تهیه و تولید، حمل و نقل، نگهداری، فروش و مصرف مواد غذایی به منظور کاهش آلودگی های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی را تا حدّی که برای سلامت انسان زیان بار نباشد، بهداشت مواد غذایی می‌گویند

Question 6

بیشترین آلودگی در مواد غذایی چگونه ایجاد می شود؟

Answer 6

بر اثر بی‌احتیاطی در مراحل تولید، فراوری،نگهداری، حمل و نقل و عرضه مواد غذایی ایجاد می‌شود.

Question 7

اطلاع داشتن از چه مواردی به استفاده از مواد غذایی سالم کمک می‌کند؟

Answer 7

اطلاع داشتن از اصول نگهداری صحیح مواد غذایی
استفاده از مواد غذایی بسته‌بندی شده
توجه به مشخصات و برچسب مواد غذایی
می‌تواند به استفاده از مواد غذایی سالم کمک کند

Question 8

اصول و موازین بهداشتی مواد غذایی یعنی چه؟

Answer 8

انجام یک سری اعمال در کلیه مراحل از تهیه و تولید تا مصرف مواد غذایی است که از آلودگی و فساد مواد غذایی جلوگیری می‌کند

Question 9

اصول و موازین بهداشتی مواد غذایی را بیان کنید؟

Answer 9

۱- رعایت بهداشت فردی افراد مؤثر در فرایند تولید غذا🧼👧
۲- رعایت بهداشت مواد غذایی از تهیه تا مصرف🧼🥚🍳
۳- رعایت بهداشت محیط.🧼🏝

Question 10

برای افراد شاغل در مکان‌های تهیه، تولید و توزیع غذا چه مواردی از اهمیت بسزایی برخوردار است؟

Answer 10

داشتن کارت بهداشت و رعایت بهداشت فردی.

Question 11

نکات بهداشت فردی افراد مؤثر در فرایند تولید غذا را ذکر کنید؟

Answer 11

●پوشیدن لباس تمیز🥼 و پوشاندن موی سر 🧑‍🎄
●نداشتن زیورآلات 🚫💍
●پوشاندن بینی و دهان هنگام عطسه و سرفه 😷👃👄
●گذاشتن پوشش بهداشتی بر روی خراش‌ها و زخم های دست و انگشتان 👐🩹
● شست‌وشوی صحیح دست‌ها قبل از کار 🫧🧼👏
●کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها و در صورت امکان استفاده از دستکش بهداشتی🧤.

Question 12

ص/غ
آشپزها و خدمه موظف به رعایت نکات بهداشتی هستند

Answer 12

ص

Question 13

رعایت بهداشت مواد غذایی از تهیه تا مصرف چه مواردی را شامل می‌شود؟

Answer 13

پایش و مراقبت بهداشتی مواد غذایی در کلیه مراحل تهیه📥، حمل و نقل، وسایل حمل و نقل🚚، نگهداری🤱، دستگاه‌های سرمازا❄️، ظروف نگهداری و طبخ🍲، عرضه و فروش💶، آماده کردن برای مصرف🫴 و حتی هنگام مصرف🤌 ضروری است

Question 14

برای سالم بودن غذا در مرحله طبخ و نگهداری توجه به چه نکاتی لازم است؟

Answer 14

پختن کامل غذا – نگهداری غذا به صورت داغ یا سرد

Question 15

چه زمانی پخت غذا کامل است؟

Answer 15

زمانی که تمام قسمت‌های آن حداقل ۷۰ درجه سانتی گراد حرارت دیده باشد.

Question 16

برای سالم ماندن غذا به مدت طولانی باید در چه دمایی نگهداری شود؟

Answer 16

غذا باید به صورت کاملا داغ (۷۰ درجه سانتی گراد به بالا) و یا کاملا سرد (زیر ۱۰ درجه سانتی گراد) نگهداری شود تا به مدت طولانی سالم بماند

Question 17

رعایت ……در محل تهیه، تولید، توزیع و نگهداری مواد غذایی مسئله بسیار مهمی در تأمین سلامت و ایمنی غذا است

Answer 17

بهداشت محیط

Question 18

اصول بهداشتی محیط مواد غذایی را ذکر کنید؟

Answer 18

●تهیه آب سالم و کافی 💧
●دفع صحیح زباله و مواد دفعی🗑✅️
●مبارزه با حشرات و جوندگان ناقل بیماری⚔️🦗🐀
●پیشگیری از ورود گرد و غبار و مواد خارجی در غذا.🌪

Question 19

فساد مواد غذایی چیست؟

Answer 19

زمانی که یک ماده غذایی از نظر رنگ، بو، طعم و مزه دچار تغییراتی شود و ارزش غذایی آن از بین برود یا کاهش یابد، می‌گوییم ماده غذایی دچار فساد شده است.

Question 20

تغییرات ناشی از فساد مواد غذایی چگونه ایجاد می‌شوند؟

Answer 20

این تغییرات می‌تواند به وسیله حمله یا رشد باکتری‌ها، قارچ‌ها و کپک‌ها یا واکنش‌های شیمیایی، فیزیکی و بیوشیمیایی ناشی از ترکیبات تشکیل دهنده غذا ایجاد شود

Question 21

……یکی از میکروارگانیسم‌های بسیار مقاوم نسبت به سایر موجودات ذره‌بینی هستند که توانایی تحمل شرایط محیط را به خوبی دارند

Answer 21

کپک‌ها

Question 22

چند نمونه از هاگ‌هایی که می‌توان با چشم غیرمسلح دید را بیان کنید؟

Answer 22

لکه‌های سیاه روی میوه‌ها و کپک‌ سبز در سطح نان یا دیگر خوراکی‌ها، هاگ‌هایی هستند که می‌توان آنها را با چشم غیرمسلح دید

Question 24

ص/غ
تمامی کپک را می‌توان با چشم غیرمسلح دید

Answer 24

غ
در حقیقت برخی از قسمت‌های کپک و ریشه‌های آن قابل مشاهده نیست؛ چرا که در عمق مواد خوراکی نفوذ می‌کنند

Question 25

ص/غ جدا کردن هاگ‌های رنگی بر روی سطح مواد خوراکی از ورود ذرات کوچک قارچ به بدن پیشگیری می‌کند.

Answer 25

غ جدا کردن هاگ‌های رنگی بر روی سطح مواد خوراکی که تنها بخشی از کپک هستند و مصرف باقیمانده آن از ورود ذرات کوچک قارچ به بدن پیشگیری نمی‌کند.

Question 26

چه عواملی سبب ایجاد فساد در مواد غذایی می‌شوند؟

Answer 26

بطور کلی چهار دسته از عوامل شیمیایی⚗️ عوامل بیولوژیکی 🧫 عوامل فیزیکی⚛️ عوامل مکانیکی🛠

Question 27

عوامل شیمیایی (افزودنی‌ها، مواد شیمیایی داخل مواد غذایی یا موجود در محیط) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 27

این عوامل گاهی به طور ناخواسته مواد غذایی را آلوده می کنند مثل استفاده غیرمجاز از سموم دفع آفات نباتی یا حشره کش‌ها در هنگام کاشت، داشت، برداشت.

Question 28

عوامل بیولوژیکی (میکروب‌ها، انگل‌ها، حشرات و جوندگان) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 28

حشرات موذی از جمله سوسک‌های خانگی که به (سوسری) معروف‌اند می‌توانند به وسیله کرک، ترشحات دهان و مدفوع، میکروب‌ها را از منابع آلوده به مواد غذایی منتقل کنند.

Question 29

بهترین شیوه مبارزه با مگس، سوسک و امثال آنها (عوامل بیولوژیکی) چیست؟

Answer 29

نظافت مداوم محیط،🫧🏝 نصب در و پنجره‌های توری🪟 ، سرپوشیده نگه داشتن مجاری فاضلاب👳‍♀️🪠 و دفع به موقع زباله🗑 است.

Question 30

عوامل فیزیکی (نور، حرارت، رطوبت، زمان و …) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 30

برای نمونه اگر درجه حرارت محیط برای بافت و نوع ماده غذایی مناسب نباشد، بافت آن تخریب شده یا تغییرات نامطلوب در ماده غذایی ایجاد می‌شود. به همین دلیل لازم است مواد غذایی فاسد شدنی در یخچال نگهداری شوند.

Question 31

ص/غ زمان از جمله عوامل فیزیکی است که سبب ایجاد فساد در مواد غذایی می‌شود

Answer 31

ص

Question 32

عوامل مکانیکی (ضربه دیدن در حین برداشت، انتقال و نگهداری) چگونه باعث فساد مواد غذایی می شوند؟

Answer 32

برای نمونه در میوه‌های ضربه دیده، با گذشت زمان، از محل نقاط آسیب دیده، کپک‌ها و باکتری‌ها به درون میوه نفوذ کرده و باعث فساد آنها می‌شوند که نمونه‌ای از آلودگی ناشی از عوامل مکانیکی است.

Question 33

در موقع خرید میوه‌ها باید به چه نکاتی توجه کرد؟

Answer 33

باید به تازگی🆕️، شادابی😄، عطر و بو 👃و پوست👼 آنها توجه کرد که له شده، لکه دار و صدمه خورده نباشد، سپس آنها را در محل خنک 🆒️و نسبتاً تاریک 🌃 نگهداری کرد.

Question 34

میوه‌های سالم خریداری شده را باید در محل........و ........نگهداری کرد

Answer 34

خنک و نسبتا تاریک

Question 35

بیماری‌های غذازاد یا بیماری‌های ناشی از غذا چگونه ایجاد می شوند؟

Answer 35

بیماری‌های غذازاد یا بیماری‌های ناشی از غذا، بیماری‌هایی هستند که به عللی از جمله پایین بودن سطح بهداشت🧼 فردی🧍‍♂️ یا بهداشت🧼 محیط🏝، عدم دسترسی به آب سالم🚱، گسترش استفاده از غذاهای خیابانی 🛣و نبودن نظارت👮‍♂️ و… ایجاد می‌شوند

Question 36

عوارض بیماری‌های غذازاد به چه صورت است؟

Answer 36

عوارض بیشتر این بیماری‌ها اغلب به شکل تهوع🤢، اسهال💩 و استفراغ 🤮است که متناسب با مقاومت مصرف‌کننده غذا، این علایم یا عوارض گاهی ظرف چند ساعت🕑 تا چند روز☀️ ادامه می‌یابد.

Question 37

در حال حاضر بیماری‌های ناشی از ........یکی از مهم‌ترین مشکلات بهداشتی جوامع بشری به‌ویژه در کشورهای محروم است

Answer 37

مصرف غذاهای آلوده

Question 38

بیماری‌های ناشی از مصرف غذاهای آلوده چه مشکلاتی را در کشورهای محروم ایجاد کرده است؟

Answer 38

باعث کاهش توسعه انسانی و همچنین کاهش بهره‌وری افراد در این کشورها می‌شود

Question 39

مسمومیت غذایی یکی از بیماری‌های شایع ناشی از خوردن غذای فاسد و آلوده است. سایر بیماریهای غذازاد شایع در محل زندگی خود را شناسایی کنید.

Answer 39

اسهال – تهوع – استفراغ – تب – دل‌درد – سردرد بیماری وبا (ویبریوکلرا)– کبد چرب – بیماری می نی ماتا و ……

Question 40

.........یکی از بیماری‌های شایع ناشی از خوردن غذای فاسد و آلوده است

Answer 40

مسمومیت غذایی

Question 41

با بررسی دلایل ابتلای افراد به بیماری‌های غذازاد، برای پیشگیری از آنها راه حل پیشنهاد دهید.

Answer 41

۱- از مواد تازه برای پخت و پز استفاده کنید. ۲- باقیمانده غذا را به درستی نگهداری کنید. ۳- تا حد امکان از خوردن غذاهای مانده خودداری کنید. ۴- در هنگام آشپزی نکات بهداشت فردی را رعایت کنید. ۵- قبل از خوردن غذا دستان خود را بشویید.

Question 42

بیماری‌های ناشی از غذا به سه دسته تقسیم می‌شود؛ توضیح دهید.

Answer 42

۱- مسمومیت‌های غذایی🐍که به علّت آلودگی مواد غذایی به باکتری‌ها، ویروس‌ها 🦠و سایر عوامل بیماری‌زا در اثر عدم رعایت اصول بهداشتی🚫🫧 و مصرف غذاهای ناسالم🍕 ایجاد می‌شود. ۲- عفونت‌های غذایی🤒 که به دلیل آلودگی مواد غذایی به انواع مواد شیمیایی🧪، سموم قارچی🍄، آفت‌کش‌ها🦗، فلزات سنگین⚓️ و حشره‌کش‌ها🪰 بروز می‌کند. ۳- بیماری‌های غذایی ناشی از انگل‌های گوشت حیوانات آلوده و بیمار که در این دسته از بیماری‌ها می‌توان از کرم کدو 🪱🎃در گوشت گاو🍖🐄 نام برد.

Question 43

توصیه‌های خودمراقبتی برای داشتن تغذیه سالم، ایمن و بهداشتی را بنویسید؟

Answer 43

●در انتخاب و مصرف مواد غذایی به دو اصل☝️ «تنوع🍱» و «اعتدال⚖️» توجه کنید. ●وزن خود را در حد متعادل⏲️⚖️ حفظ کنید. ●دریافت فیبر غذایی روزانه را افزایش دهید.⬆️🌿 ● مصرف شیر🥛، ماست و پنیر کم چرب🧀 (کمتر از ۱/۵ درصد) را در برنامه غذایی روزانه افزایش دهید. ●مصرف چربی و روغن🫗 خود را در حد امکان کم⬇️ کنید. ●در مصرف گوشت 🍗و فراورده‌های آن دقت کنید. ●مصرف قند🧊، شکر🍚، شیرینی🥨 و شکلات🍫 را محدود 👈👉کنید. ● نمک🧂 کمتر ⬇️مصرف کنید و از نمک ید دار استفاده کنید. ●به میزان کافی آب سالم🚰✅️ و پاکیزه در طول روز☀️ بنوشید. ●هنگام طبخ🍳 و مصرف مواد غذایی😋، بهداشت🧼 فردی🧍‍♂️ را رعایت کنید. ● هنگام تهیه مواد غذایی به استانداردهای سلامت✅️ آن همچون برچسب موادغذایی📃، نشان استاندارد و … توجه کنید. ● برای نگهداری مواد غذایی بسته بندی شده 🧃به دستورات روی برچسب غذایی 📃توجه کنید. ● برای نگهداری مواد غذایی پخته شده در یخچال❄️ از ظروف دربسته یا روکش دار📦 استفاده کنید. ● غذاهای آماده🥡 را از محل‌هایی که اصول بهداشتی🫧✅️ را رعایت می‌کنند تهیه کنید. ● مصرف غذاهای آماده (فست فود) 🍟را به حداقل 🤏ممکن برسانید.