Φαρμακευτική Τεχνολογία Ι - Ενδιάμεση Flashcards
Γιατί οι δραστικές ουσίες δεν χορηγούνται ως έχουν;
Διότι η δραστική ουσία δεν θα φτάσει στην κυκλοφορία αν χορηγηθεί ως έχει, κιαυτό επηρεάζεται από την βιοδιαθεσιμότητα του κάθε φαρμάκου, που αποτελεί την ποσότητα του χορηγούμενου φαρμάκου που θα φτάσει στην συστηματική κυκλοφορία χωρίς να υποστεί καμία χημική μεταβολή. Επίσης, σε πολλά όργανα ή ιστούς δεν θέλουμε να απορροφηθεί το φάρμακο γιατί μπορεί να είναι τοξικό. Τέλος, ένα φάρμακο χωρίς βοηθητικές ουσίες πιθανόν να μην έχει το θεραπευτικό αποτέλεσμα που επιθυμούμε.
Από τι επηρεάζεται το θεραπευτικό αποτέλεσμα;
-τις φυσικοχημικές ιδιότητες των δραστικών ουσιών (πχ. διαλυτότητα)
-την οδό χορήγησης του φαρμάκου (πχ. από του στόματος, ενδοφλέβια κά)
-τα έκδοχα
-την διαδικασία παρασκευής
Τι είναι οι φαρμακοτεχνικές μορφές;
Συστήματα χορήγησης φαρμάκων
Αποτελούνται από 1) φάρμακο -δραστική ουσία και 2) τις βοηθητικές ουσίες (έκδοχα)
Σημασία φαμακοτεχνικών μορφών
-διευκολύνουν την λήψη του φαρμάκου
-καλύπτουν την γεύση και την οσμή της δραστικής ουσίας
-προστατεύουν την δραστική ουσία από οξείδωση ή υδρόλυση
-βελτιώνουν τη συμμόρφωση του ασθενούς
-εξασφαλίζουν ακριβή δόση, φυσικοχημική και μικροβιακή σταθερότητα
-μορφοποιούν τον τρόπο αποδέσμευσης
-επιτρέπουν την στόχευση του φαρμάκου στον ιστό-στόχο
Στόχος φαρμακοτεχνικών μορφών
Να έχουν προβλέψιμο, ασφαλές και σταθερό θεραπευτικό αποτέλεσμα και την δυνατότητα να παράγονται βιομηχανικά
Ποιους παράγοντες λαμβάνουμε υπ’όψιν κατά τον σχεδιασμό των φαρμακοτεχνικώ μορφών;
-τους βιοφαρμακευτικούς παράγοντες (απορρόφηση, κατανομή, μεταβολισμός, βιοδιαθεσιμότητα κ.ά.)
-τους παράγοντες που σχετίζονται με την δραστική ουσία (φυσικοχημικοί όπως διαλυτότητα, σταθερότητα)
-τους θεραπευτικούς παράγοντες
Βιοφαρμακευτικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην σύνθεση φαρμακοτεχνικών μορίων
-απορρόφηση
-κατανομή
-μεταβολισμός
-βιοδιαθεσιμότητα
Φυσικοχημικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην σύνθεση φαρμακοτεχνικών μορίων
-κρυσταλλικότητα
-διαλυτότητα
-μέγεθος σωματιδίων
-ιονισμός, ph
-ρυθμός διάλυσης-διαλυτοποίηση
-σταθερότητα (φυσικοχημική και μτικροβιακή)
-αλληλεπιδράσεις με έκδοχα
Θεραπευτικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην σύνθεση φαρμακοτεχνικών μορίων
-η φύση της ασθένειας
-οι ιδιαίτερες ανάγκες και προτιμήσεις του ασθενούς και θεράποντα ιατρού (τόπος και χρόνος χορήγησης)
-σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της φαρμακομορφής παιζει και η ηλικια των ασθενών πχ παιδια, ηλικιωμένοι
Μια φαρμακοτεχνική μορφή διαμορφώνεται έτσι ώστε να:
-αποδεσμεύει την επιθυμητή δόση της δραστικής ουσίας γρήγορα, απλά, με ασφάλεια και ακρίβεια
-προστατεύει την δραστική ουσία από εξωγενείς περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως οξυγόνο, υγρασία, θερμοκρασία, ph
-παρουσίαζει εύληπτα χαρακτηριστικά πχ να έχει ευχάριστη οσμή και γεύση
-χορηγεί τοπικά την δραστική ουσία χωρίς είσοδο στην συστηματική κυκλοφορία εφόσον απαιτείται ή με είσοδο στην συστηματική κυκλοφορία
Γιατί παρασκευάζουμε νεότερες φαρμακοτεχνικές μορφές; (στόχος)
Με σκοπό την βελτίωση της φαρμακοκινητικής ή/και των ιδιοτήτων της βιοκατανομής (μορφές ελεγχόμενης χορήγησης ή/και στόχευσης) του φαρμάκου και πρσφορά καλύτερης ποιότητας ζωής στους ασθενείς
Η θέσπιση της ορθής παρασκευαστικής πρακτικής - GMPs συνδέεται με τα περιστατικά του σουφανιλαμιδίου (elixir sulfanilamide)
Σωστό ή Λάθος
Σωστό
Οι κανόνες ορθής εργαστηριακής πρακτικής - GLPs δεν είναι απλά οδηγίες (quidelines) αλλά έχουν την δυναμική ενός νόμου
Σωστό ή Λάθος
Σωστό
Οι κανόνες ορθής εργαστηριακής πρέπει να συμμορφώνονται με τις αρχές της δήλωσης του Ελσίνκι
Σωστό ή λάθος
Λάθος
Είναι οι κανόνες κλινικής πρακτικής GCPs
Ποια είναι τα στάδια ανάπτυξης μιας φαρμακοτεχνικής μορφής; (με την σωστή σειρά)
- Προμορφοποιήση
- Μορφοποιήση
- Πιλοτική μελέτη (pilot studies) για την αύξηση της κλίμακας παραγωγής (sale up)
- Βιομηχανική παραγωγή
Προμορφοποίηση
περιλαμβάνονται μελέτες που αφορούν τις βασικές ιδιότητες της δραστικής ουσίας , την διαλυτότητα, υγρασία κλπ
Μορφοποίηση
οι γνωστές ιδιότητες της δραστικής ουσίας χρησιμοποιούνται ούτως ώστε να επιλεχθούν σωστά τα έκδοχα με στόχο την παρασκευή της επιθυμητής φαρμακοτεχνικής μορφής
Πιλοτική μελέτη για την αύξηση της κλίμακας παραγωγής
δοκιμάζεται η μεγαλύτερη μεγέθους παραγωγή της φαρμακοτεχνικής μορφής με βάση την σύνθεση που αναπτύχθηκε στο στάδιο της μορφοποίησης
Βιομηχανική παραγωγή
τα αποτελέσματα της πιλοτικής μελέτης εφαρμόζονται για την παραγωγή του προϊόντος σε βιομηχνική κλίμακα
Τα έκδοχα έχουν φαρμακολογική δράση
Σωστό ή Λάθος
Λάθος
Βοηθούν στο φαρμακολογικό αποτέλεσμα
Έκδοχα
Είναι ουσίες χωρίς φαρμακευτική δράση.
Προστίθενται στις διάφορες φαρμακοτεχνικές μορφές ώστε να βελτιώσουν τα χαρακτηριστικά τους (οσμή, γεύση, αφή, χρώση, όψη)
Βοηθούν στην καλύτερη απορρόφηση, διαπέραση, κατανομή, διάλυση και δράση της δραστικής ουσίας
Ρόλος εκδόχων
1) Διευκολύνουν την διαδικασία παρασκευής
2) Βελτιώνουν τα χαρακτηριστικά του σκευάσματος
Ιδιότητες των εκδόχων
1) δεν είναι τοξικά
2) δεν έχουν φαρμακευτική δράση
3) έχουν μονογραφία στην φαρμακοποιία
4) είναι “φαρμακευτικής καθαρότητας”
5) έχουν χαμηλό κόστος
6) δεν αντιδρούν ή αλληλεπιδρούν με το φαρμακομόριο (δραστική ουσία
7) έχουν καλή φυσικοχημική σταθερότητα
Το άμυλο χρησιμοποιείται ως αραιωτικό
σωστό ή λάθος
Σωστό
Το στεατικό μαγνήσιο είναι βελτιωτικό ροής ή λιπανικό
λιπαντικό
Τα συντηρητικά χρησιμοποιούνται για να παρατείνουν την διάρκεια ζωής του προϊόντος
Σωστό ή λάθος
σωστό
Η βουτυλιωμένη υδρόξυανισόλη και το βουτυλιωμένο υδροξυτολουόλιο είναι συντηρητικά ή αντιοξειδωτικά;
Αντιοξειδωτικά
Αραιωτικά (ρόλος και παραδείγματα)
Βελτιώνουν την ομοιομορφία του περιεχομένου
άμυλο, άνυδρη λακτόζη, μονοϋδρική λακτόζη, αλκόολες σακχάρου όπως σορβιτόλη, ξυλιτόλη και μαννιτόλη
Πληρωτικά (ρόλος και παραδείγματα)
Συμπληρώνουν την φαρμακοτεχνική μορφή και διευκολύνουν την παραγωγή και την χορήγηση του φαρμάκου
-κυτταρίνη και παράγωγα κυτταρίνης
-ανθρακικό ασβέστιο
-στεατικό μαγνήσιο
-διβασικό φωσφορικό ασβέστιο
-σάκχαρα και παράγωγα (λακτόζη, σουκρόζη, γλυκόζη, μαννιτόλη, σορβιτόλη)
Αποσαρθρωτικά (ρόλος και παραδείγματα)
Διευκολύνουν τον κατακερματισμό σε μικρότερα σωματίδια (αποσάρθρωση) και την διάλυση των δισκίων και των περιεχομένων των καψακίων
Βελτιώνουν τον ρυθμό διάλυσης της φαρμακοτεχνκής μορφής
-πολυ βινυλοπυρρολιδόνη
-καρβοξυμεθυλοκυτταρίνη
-μετα νατρίου γλυκολικό άμυλο