Προκατάληψη Flashcards
Στερεοτυπικές αντιλήψεις
Στάσεις του ατόμου για πρόσωπα, ομάδες, καταστάσεις που υπεραπλουστεύουν και γενικεύουν τα αντιλαμβανόμενα χαρακτηριστικά ως αληθινά, γενικευμένα και αμετάβλητα.
Γνωστικές λειτουργίες για διαμόρφωση στερεοτυπικών αντιλήψεων
- Κατηγοριοποίηση
- Γενίκευση χαρακτηριστικών σαν να μην υπάρχουν διαφορές στα υπό κατηγοριοποίηση άτομα
- Υπεραπλούστευση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών σαν να εκφράζουν τη “μία και μόνη αληθινή πραγματικότητα” (ενώ μόνο μικρή / καθόλου σχέση δεν έχουν με αυτή)
Προκαταλήψεις
Στερεοτυπικές αντιλήψεις = γενικευμένες + απλοποιημένες στάσεις για πρόσωπα, καταστάσεις που φορτίζονται σταθερά και, μόνο ή κυρίως, με αρνητικά συναισθήματα
Στιγματισμός / Στιγματοποίηση
Η κατάσταση στην οποία η κοινωνική κατηγορία του ατόμου το τοποθετεί σε χαμηλότερο κοινωνικό στάτους < κυρίαρχη ομάδα, και αποδίδει αρνητικά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά
Αιτιακές αποδόσεις < προκαταλήψεις
Lafreniere & Cramer, 2005:
Σε έρευνα χρησιμοποιήθηκαν ιστορίες ασθενών με AIDS, ηπατίτιδα, άλλες ασθένειες, κατανεμημένων σε δύο ομάδες: ετεροφυλόφιλων – ομοφυλόφιλων, για κάθε ομάδα ασθενών.
Ευρήματα:
Επιρροή από προκαταλήψεις σεξουαλικότητας
1. Απέδωσαν στα ομοφυλόφιλα άτομα περισσότερη προσωπική ευθύνη για ασθένεια > ετεροφυλόφιλα άτομα
2. Δήλωσαν ανάγκη για απόσταση από ασθενείς με AIDS
2 Είδη ρατσισμού
- Παλιομοδίτικος ρατσισμός = Η έκφραση αρνητικών και άδικων στερεοτύπων σε βάρος άλλων με μοναδικό κριτήριο την υπαγωγή τους σε μία συγκεκριμένη κατηγορία
- Ρατσισμός αποστροφής = Ένα άτομο βιώνει σύγκρουση, επειδή διαθέτει εξίσου στάσεις ισότητας και αρνητικά συναισθήματα για μέλη διαφορετικών ομάδων -> εμπειρία αρνητικών συναισθημάτων
Πείραμα ρατσισμού
Gaertner & Brickman, 1971:
Βοήθεια σε μέλη εσω-/εξω-ομάδας (συνεργείο)
Λευκοί: ^ ενδοομαδική μεροληψία ^λευκούς
Μαύροι: ^ λευκούς: στατιστικά ασήμαντο
Σύγχρονος ρατσισμός
Gaertner & Dovidio, 1986:
Εξέλιξη κοινωνίας προς ισότητα
Kleinpenning & Hagendoorn, 1993:
Παλιομοδίτικος ρατσισμός
Ρατσισμός αποστροφής
Πλήρης ισότητα
Είδη σεξισμού
- Εχθρικός σεξισμός = Στάσεις που θεωρούν τις γυναίκες κατώτερες, αδύναμες, ανορθολογικλες : Bock et al., 2017
- Καλοπροαίρετος σεξισμός = Στάσεις που εξιδανικεύουν τις γυναίκες σε παραδοσιακούς γυναικείους ρόλους (νοικοκυρά, μητέρα). Μολονότι πρόκειται για θετικά στερεότυπα, περιορίζουν τις γυναίκες σε συγκεκριμένους ρόλους, δικαιολογώντας την κοινωνική κυριαρχία των αντρών: Sidanius et al., 1995
- Αμφίθυμος σεξισμός: Συνδυασμός των 2 προηγουμένων
Αμφίθυμος σεξισμός
Glick et al., 1997 / Peck, 2017:
Άνδρες με υψηλό αμφίθυμο σεξισμό:
1. γυναίκα που υπερβαίνει τους παραδοσιακούς ρόλους -> φόβος + φθόνος (εχθρικός σεξισμός)
2. γυναίκα σε παραδοσιακό ρόλο -> θετικά συναισθήματα (καλοπροαίρετος σεξισμός)
Ερμηνεία:
1. Ταυτόχρονα θετικές και αρνητικές στάσεις για διαφορετικές υποκατηγορίες γυναικών
2. Σεξισμός: δύσκολος να καταπολεμηθεί
Δοκιμασία implicit association test
Μέτρηση χρόνου αντίδρασης προς στάσεις
Η έκθεση σε μια αντιστερεοτυπική μορφή
Plant et al., 2009:
Barack Obama
Άρρητες στάσεις - (στενή σύνδεση) στερεότυπα + προκαταλήψεις