Κατάγματα Flashcards
Ορισμός κατάγματος
Λύση της συνέχειας του οστού με αποτέλεσμα την απώλεια των δομικών ιδιοτήτων του
Ορισμός ανοικτών-κλειστών καταγμάτων
Ανοικτά κατάγματα: υπάρχει βλάβη δέρματος που φέρει σε επικοινωνία την εστία του κατάγματος με το εξωτερ περιβ
Κλειστά κατάγματα: δεν υπάρχει επικοινωνία του κατάγματος με το εξωτ περιβ
Σχέση μεταξύ οστικών τεμαχίων
Μετατόπιση, γωνίωση, στροφή, βράχυνση`
Ταξινόμηση ανοιχτών καταγμάτων (Gustillo-Anderson)
Ι: μικρό, καθαρό τραύμα δέρματος μέχρι 1εκ
ΙΙ: τραύμα δέρματος>1εκ χωρίς εκτεταμένη βλάβη μαλακών μορίων
ΙΙΙ: κάταγμα με εκτεταμένη βλάβη δέρματος κ μαλακών μορίων
ΙΙΙα: με επαρκή κάλυψη από τα μαλακά μόρια κ περιορισμένη αποκόλληση περιοστέου
ΙΙΙβ: Με έλλειμμα μαλακών μορίων που απαιτεί κάλυψη με κρημνό, εκτεταμένη αποκόλληση περιοστέου
ΙΙΙc: με αρτηριακή βλάβη
Ταξινόμηση καταγμάτων διάφυσης κατά ΑΟ
Α: απλά κατάγματα χωρίς συντριβή
Α1: σπειροειδές Α2: λοξό (γωνία κατάγματος>30 μοιρ) Α3: εγκάρσιο (γωνία κατάγματος <30μοιρ)
Β:κατάγματα με συντριβή ενός φλοιού
Β1:σπειροειδές με συντριβή Β2:λοξό με συντριβή Β3:εγκάρσιο με συντριβή
Γ: κατάγματα με συντριβή 2 φλοιών
Γ1:σπειροειδές με μεγάλου βαθμού συντριβή, Γ2: τμηματικό με ακέραιο το ενδιάμεσο τμήμα Γ3: τμηματικό συντριπτικό με συντριβή ενδιάμεσου τμήματος
Ενδείξεις χειρ αντιμετώπισης καταγμάτων
1)ανοιχτά κατάγματα
2)κατάγματα στα οποία απαιτείται ανατομική ανάταξη π δεν μπορεί να γίνει κλειστά
3)Κατάγματα στα οποία μπορεί να γίνει κλειστή ανάταξη αλλά δεν μπορεί να γίνει συγκράτηση χωρίς χειρ
4)κατάγματα στα οποία συντηρητική αντιμετωπ οδηγεί σε σοβαρές επιπλοκές
Τύποι πώρωσης κατάγματος
Πρωτογενής φλοιώδης (άμεση) πώρωση->επιδιόρθωση της λύσης χωρίς εξωτερικό πώρο. Συμβαίνει σε ατελή σταθερά κατάγματα κ κατάγματα με ακριβή ανάταξη κ δύσκαμπτη οστεοσύνθεση. Πώρωση επαφής κ πώρωση χάσματος
Δευτερογενής πώρωση (έμμεση)->πώρωση με συμμετοχή περιοστέου κ μαλακών μορίων κ δημιουργία εξωτερικού πώρου
Η μηχανική σταθερότητα της καταγματικής εστίας επηρεάζει την ποσότητα του εξωτερικού πώρου
Στοιχεία πώρου
Πρωτογενής αντίδραση πώρου (σκληρός)->οστέινος πώρος απευθείας χωρίς παρεμβολή χόνδρινης φάσης, εντοπίζεται μακριά από την καταγματική εστία
Εξωτερικός (επαγωγικός-μαλακός) πώρος->ινοχόνδρινης σύστασης, εντοπίζεται κοντά στην καταγματική εστία, σταδιακά δίνει τη θέση του σε ανώριμο οστό
Ενδομυελικός πώρος->ο ταχύτερα εμφανιζόμενος
Φάσεις δευτεροπαθούς πώρωσης
1)Φλεγμονώδης φάση->στάδιο δημιουργίας αιματώματος+στάδιο κυτταρικής διήθησης
2)Επανορθωτική φάση->πρωτογενής αντίδραση εξωτερικού πώρου, στάδιο μαλακού πώρου, στάδιο επασβέστωσης χόνδρινου πώρου, στάδιο απορρόφησης χόνδρινου πώρου, στάδιο σκληρού πώρου
3)Φάση ανακατασεκυής οστού
Επιπλοκές καταγμάτων
Γενικές: ετβθ θρόμβωση+εμβολή, λοιμώξεις αναπν κ ουροπ
Επιπλοκές από τραυματισμό: σύνδρομο διαμερίσματος, λιπώδης εμβολή, λοίμωξη οστών/αρθρ/μαλακών μορίων, άσηπτη νέκρωση, ARDS, πολλαπλή οργανική ανεπάρκεια
Επιπλοκές από τη θεραπεία: μετεγχειρητικές λοιμώξεις, ψευδάρθρωση, πώρωση σε πλημμελή θέση, δυσκαμψία αρθρ, μετατραυματική αρθρίτιδα
Ορισμός κ τύποι ψευδάρθρωσης
Η μη εμφάνιση πώρου 4-9 μήνες μετά το κάταγμα
Άσηπτη υπερτροφική ψευδάρθρωση->αιτία η ανεπαρκής σταθερότητα
Άσηπτη ατροφική ή ολιγοτροφική ψευδάρθρωση->αιτία το ανεπαρκές βιολογικό υπόστρωμα
Σηπτική ψευδάρθρωση
Αντιμετώπιση ανοιχτών καταγμάτων
ATLS
Πρόληψη λοίμωξης: αβ, χειρ καθαρισμός, σταθεροποίηση κατάγματος (οστεοσύνθεση), κάλυψη τραύματος
Εξασφάλιση πώρωσης
Χειρ άμεσα αν αιμοδυναμική αστάθεια, αγγειακή βλάβη ή σημαντικό εκτενές τραύμα μαλακών μορίων
Ταξινόμηση καταγμάτων παιδιών κατά Salter-Harris
Ι: Πλήρης διαχωρισμός επίφυσης-μετάφυσης. Η ζώνη ηρεμίας μένει άθικτη. Συνήθως αποσπαστικού τύπου. Συντηρητική αντιμετ
ΙΙ: Διαχωρισμός επίφυσης-μετάφυσης κ τριγωνικό τμήμα μετάφυσης (σημείο Thurston-Holland). Η ζώνη ηρεμίας μένει άθικτη. Ο συνηθέστερος τύπος
ΙΙΙ: Καταγματική γραμμή από αρθρικό χόνδρο κάθετα προς σ.χ. κ μετά κατά μήκος σ.χ. Κάκωση ζώνης ηρεμίας. Χρειάζεται ανατομική ανάταξη
IV: Η γραμμή ξεκινά από αρθρ χόνδρο, κάθετα προς σ.χ., συνεχίζει προς περιφέρεια=>τριγωνικό τμήμα μετάφυσης. Έχει τη χειρότερη πρόγνωση (μηχανικά ασταθές)
(V: σύνθλιψη σ.χ. από την επίφυση
VI: κάκωση περιχόνδριου δακτυλίου κ περιοστέου στην περιφέρεια του σ.χ.)
Αρχές θεραπείας καταγμάτων σε σ.χ.
Πρέπει ανάταξη το συντομότερο δυνατόν
Αν εμπλέκεται η ζώνη ηρεμίας, δ/χη ανάπτυξης
Salter-Harris I-II κλειστή ανάταξη, III, IV ανοιχτή
Πρόγνωση καταγμάτων παιδιών
Γωνιώδεις παραμορφώσεις διορθώνονται
-Σε διάφυση 10 μοίρες/έτος
-Σε γρήγορα αναπτυσσόμενες μεταφύσεις 25 μοίρες/έτος (εγγύς βραχιόνιο κ κνήμη, άπω κερκίδα κ μηριαίο)
Δεν διορθώνονται ραιβότητα σε εγγύς μηριαίο κ στροφικές παραμορφώσεις
Μέθοδοι σταθεροποίησης παιδικών καταγμάτων + ενδείξεις οστεοσύνθεσης
-Έλξη σε κατάγματα μηριαίου
-Κυκλοτερής γύψος στα περισσότερα κατάγματα (περιφ άκρο κερκίδας, κατάγματα κνήμης)
-Διαδερμική οστεοσύνθεση με βελόνες σε ασταθή κατάγματα άπω άκρου κερκίδας κ υπερκονδύλια βραχιονίου
-οστεοσύνθεση (ίδιες ενδείξεις με ενήλικες):
Απόλυτες ενδείξεις: 1)κακώσεις με νευρο-αγγειακή βλάβη 2)ανοιχτά κατάγματα 3)ασταθή ενδοαρθρικά κατάγ κ καταγ σχ
Σχετικές ενδείξεις: 1)πολυτραύμα 2)καταγ μακρών οστών όπου η συντ αντιμετωπ χρειάζεται μεγάλο χρόνο ακινητοποίησης
Διαφορές οστεοσύνθεσης σε ενήλικες-παιδιά
Σε παιδιά διαφορετική αιμάτωση καποφυγή κάκωσης σχ
Πότε ενδείκνυται εξωτερική οστεοσύνθεση;
-ανοιχτά κατάγματα
-κλειστά κατάγματα με σημαντική κάκωση μαλακών μορίων/οίδημα/συνδρ διαμερίσματος
-πολυταύμα
-συντριπτικά καταγμ
-λοιμ
-διατατική οστεογένεση
Ενδείξεις εσωτερικής οστεοσύνθεσης
Παρεκτοπισμένα+ενδοαρθρικά καταγ
Ταξινόμηση καταγμάτων πυελικού δακτυλίου (Tile)
Σταθερά:
Τύπου Α->δεν προκαλούν διάσπαση πυελικού δακτυλίου
Μερικώς σταθερά:
Τύπου Β->διάσταση ηβικής σύμφυσης ή αποσπαστικά κατάγματα ηβικής σύμφυσης με σύνθλιψη ιερού στο ύψος των ιερολαγονίων
Β1->ανοιχτού βιβλίου (διάσπαση ηβικής συμφ, ακέραιοι οπίσθιοι συνδ)
Β2->ετερόπλευρες (1) ή άμφω (2) δυνάμεις πλάγιας συμπίεσης (κατ 2 κλάδων/κατ δίκην λαβής κάδου/κλειδωμένη ηβ συμφ/στροφικό κατ)
Ασταθή:
Τύπου Γ->κάταγμα πρόσθιου κ οπίσθιου τμήματος πυελικού δακτυλίου, με μεγάλη βλάβη οπίσθιων στοιχείων κ κυρίως ιερολαγονίων αρθρ
Αντιμετώπιση πυελικών καταγμάτων
Α συντηρ εκτός από: αποσπαστικά κατ λαγ ακρολ σε αθλητές, κατ πτέρυγας λαγον, εγκάρσια κατ ιερού)
Ανοιχτού βιβλίου-><2,5εκ διάσταση συν, >2,5:εξωτ οστεοσύνθεση ή ανοιχτή ανάταξη ηβικής σύμφυσης
Κατάγματα πλάγιας συμπίεσης: εξωτ οστεοσυνθ. Ανάταξη στο χειρ αν ανισοσκελία >2,5εκ
Τύπου Γ: χειρ σταθεροπ (ανοιχτή ανάταξη κ εσωτ οστεοσυνθ)
Αντιμετώπισης αιμορραγίας-αιματώματος
Κατ ισχίου: εξωθυλακικά-ενδοθυλακικά
Εξωθυλακικό: διατήρηση αιμάτωσης, θεραπεία με οστεοσύνθεση
Ενδοθυλακικό: πιθανώς δ/χη αιμάτωσης
Ταξινόμηση υποκεφαλικών καταγμάτων ισχίου κατά Garden
Ι: ατελές, ενσφήνωση σε βλαισότητα
ΙΙ: Πλήρες, απαρεκτόπιστο
ΙΙΙ: πλήρες, μερική παρεκτόπιση (<50%)
IV: πλήρες, παρεκτοπισμένο
Απλοποιημένη ταξινόμιση: απαρεκτόπιστο-παρεκτοπισμένο
Σε απαρεκτόπιστο η αιμάτωση πιθανώς διατηρείται, σε παρεκτοπισμένο διαταράσσεται
Θεραπεία υποκεφαλικών καταγμάτων μηριαίου + επιπλοκές
Συνήθως χειρ
Συντ μόνο αν βαριές συννοσηρότητες ή σταθερά απαρεκτόπιστα κατάγματα
Χειρ θερ: διατήρηση κεφαλής (εσωτερική οστεοσύνθεση ή αντικατάσταση κεφαλής (ημιολική ή ολική αρθροπλαστική)
Ημιαρθροπλαστική->αντικατάσταση κεφαλής
Ολική αρθροπλαστική->αντικατάσταση κεφαλή κ κοτύλης
Νέοι ασθ: οστεοσύνθεση ή ολική αρθροπλαστική
Ηλικιωμ: ημιολική αρθροπλαστική
Επιπλοκές χειρ: άσηπτη νέκρωση κεφα΄λης, ψευδάρθρωση, εξάρθρημα, θνητότητα, ΟΑ
Συμπτ ψευδάρθρωσης εμφανίζονται νωρίτερα από οστεονέκρωσης
Θεραπεία καταγμάτων κοτύλης
Χειρ εκτός αν:
-ισχυρλη αντίνδειξη για χειρ
-απαρεκτόπιστα κατ
-κατ με μικρή δ/χη επαλληλίας κοτύλης-κεφαλής
-ικανοποιηητική δευτερογενής επαλληλία
Επιπλοκές αντιμετωπ κατ πυελ δακτ
αιμ, λοι, παραλ ν (ιερό), πωρωση σε πλημμελή θέση, θρομβοφλεβίτιδα-εμβολή, ετερότοπη οστεοποίηση
Ταξινόμηση καταγ μηριαιου διατροχαντήρια (κατά ΑΟ κ κατά Jensen)
ΑΟ: Α1->κάταγμα 2 τμημάτων Α2->κατάγματα με συντριβή έσω φλοιού Α3->κατάγματα με επέκταση στον έξω γλοιό
Jensen: 1->κάταγμα 2 τμημάτων χωρίς παρεκτόπιση
2->κάταγμα 2 τμημάτων με παρεκτόπιση
3->κάταγμα 3 τμημάτων με συντριβή του μειζ τροχαντήρα
4->κάταγμα 3 τμημάτων με συντριβή του ελ τροχαντήρα
5->κάταγμα 4 τμημάτων με συντριβή κ των 2 τροχαντήρων
Αντιμετωπ διατροχαντηρίων κατ μηριαίου
Συντ αντιμετωπ σε μεμονωμένα κατάγματα τροχαντήρων
Χειρ (ανάταξη κ οστεοσύνθεση)
Ταξινόμηση υποτροχαντηρίων καταγμάτων μηριαίου (κατά Seinsheimer)
1:κατάγματα χωρίς παρεκτόπιση ή παρεκτόπιση μέχρι 2χιλ
2:κατ 2 τμημάτων
3:κατ 3 τμημάτων
4:κατ 4/+ τμημ
5: υποδιατροχαντήρια κατ
Αντιμετώπιση υποτροχαντηρίων κατ μηριαίου
πλάκα σταθερής γωνίας ή ενδομυελική ήλωση
Αντιμετώπιση κατ διάφυσης μηριαίου
Κλειστή ενδομυελική ήλωση πάντα
Ταξινόμηση κατ περιφ άκρου μηριαίου (ΑΟ/ΟΤΑ)
Α: υπερκονδύλια κατ
Α1 χωρίς συντριβή Α2 με συντριβή ενός φλοιού Α3 με συντριβή κ των 2 φλοιών
Β: κατ ενός μηριαίου κονδύλου (μερικώς ενδοαρθρικά)
Γ: κατ υπερδιακονδύλια
Γ1 χωρίς συντριβή, Γ2 με συντριβή μετάφυσης Γ3 με συντριβή άρθρωσης κ μετάφυσης
Αντιμετώπιση κατ περιφ ακρ μηριαίου
Συντ μόνο σε ρωγμώδη κατ σε πολύ ηλικιωμένους με αντένδειξη χορήγησης αναισθ
Πάντα χειρ
Α: ενδομυελική ήλωση ή ολισθαίνων κοχλίας κ πλάκα
Β: κοχλίες
Γ: ελεύθεροι κοχλίες κ ολισθαίνων κοχλίας κ πλάκα
Ταξινομηση βλαβών ΝΜ κατά Frankel
Α->Πλήρης αισθητικο-κινητική παράλυση
Β->Ατελής->Πλήρης κινητική παράλυση κ διατήρηση αισθητικότητας
Γ->Ατελής->Άχρηστη κινητικότητα κ διατήρηση αισθητικότητας
Δ->Ατελής->Χρήσιμη λειτουργικότητα κ διατήρηση αισθητικότητας
Ε->Φυσιολ->πλήρης ή σχεδόν πλήρης κινητική κ αισθ λειτ περιφερικά της βλάβης
Αντιμετώπιση καταγμ άτλαντα
Αν ατλαντοοδοντική απόσταση <5χιλ κ lateral mass offset<7: halo and vest 3m
Αν >5 κ>7: σκελετική έλξη για 4-6εβδ, halo and vest 1-2μην
Αντιμετώπιση κακώσεων κατώτερης ΑΜΣΣ, ενδείξεις χειρ σε συμπιεστική κάκωση
Ρήξη συνδ χωρίς νευρολ βλάβη: halo vest
Ρήξη συνδ με νευρολ βλάβη: χειρ
Επίσης χειρ σε ασταθή κάκωση
Ενδείξεις χειρ συμπιεστ:
-Συμπίεση >40%
-Κύφωση>25-30μοίρες
-Βλάβη PL