Διάφορα Flashcards
Φάσεις οστικής ανακατασκευής
1)Φάση ενεργοποίησης (ενεργοπ οστεοκλαστών)
2)Οστικής απορρόφησης (αποδόμηση ΘΟ από οστεοκλ)
3)Κυτταρική αναστροφή
4)Οστική παραγωγή (σύνθεση ΘΟ από οστεοβλ)
5)Φάση ηρεμίας
Ορισμός οστεοπόρωσης
Συστηματική σκελετική νόσος με μείωση οστικής μάζας, δ/χη μικροαρχιτεκτονικής=>μείωση αντοχής οστού κ αύξηση κινδύνου καταγ
Τύποι οστεοπ
Ι: μετεμμηνοπαυσιακή
ΙΙ: γεροντική
Πρωτοπαθής-Δευτεροπαθής->από παθήσεις/φ
Διάγνωση οστεοπ με βάση T-score
T-score->σύγκριση τιμής οστικής πυκνότητας με τον ΜΟ
Τ>-1: φυσιολ
-2,5<Τ<-1: Οστεοπενία
Τ<-2,5 οστεοπόρωση
Τ<-2,5 + κάταγμα χαμηλής ενέργειας: σοβαρού βαθμού οστεοπόρωση
Ποιοι πρέπει να κάνουν μέτρηση οστικής πυκνότητας;
Όλοι >65
50-65: κατάγματα χαμηλής ενέργειας μετά τα 40, κάταγμα ισχίου γονέα, σπονδυλ κάταγμα ή οστεοπενία σε α/α, χαμηλό BMI, αλκοόλ, κάπνισμα, άλλα->
<50: κατάγματα χαμηλής ενέργειας, υπογοναδισμός, πρώιμη εμμηνόπαυση, συνδρ δυσαπορρόφησης, πρωτοπαθής υπερπαραθυρ, φ, άλλα νοσήματα με απώλεια οστικής μάζας
Παράγοντες κινδύνου για οστεοπ
Μη τροποποιήσιμοι: ηλικία, γυναίκες, λευκή φυλή, ιστορικό, μικρό μέγεθος σκελετού
Τροποποιήσιμοι: χαμηλή πρόσληψη ασβεστίου, μη έκθεση στον ήλιο, ακινησία, αλκοόλ, κάπνισμα, διατροφ δ/χες, χαμηλός ΔΜΣ
Νοσήματα: πνπάθειες, διατροφ-Γεσ δ/χες, ΡΑ, αιματολ, κύηση, υπογοναδισμός, ενδοκριν
Φ: κορτικ, ανοσοκατασταλτ, στεροειδείς ορμόνες, θυροξίνη, αντιψυχ, αντιεπιλ, λίθιο, μεθοτρεξάτηαντιόξινα, αναστολ αρωματάσης
Θεραπεία οστοπόρωσης
Διατροφή, ρύθμιση βλαπτικών παραγόντων, άσκηση, φ, συμπλ ασβ-βιτD, πρόληψη πτώσεων
Φ: διφωσφονικά (μείωση οστεοκλ δραστ), τεριπαρατίδη (αύξηση οτεοβλ δραστ), denosumab (αντιοστεοκλ δράση), SERMs (εκλεκτικοί τροποποιητές οιστρογονικών υπ:ραλοξιφαίνη, βαζεδοξιφαίνη)
Ραχίτιδα-οστεομαλακία: αίτια, χαρακτ
Δ/χη επασβέστωσης μεσοκυττάριας ουσίας, φυσιολ οργανικό τμήμα. Ίσως κληρονομ
Αίτια: έλλειψη ασβ, χαμηλός φώσφορος, δ/χη μεταβολ βιτ D
Εικ ραχίτιδας: καθυστερημένη ανάπτυξη, αδυναμία, τετανία, πάχυνση γονάτων, παραμόρφωση κρανίου, ραχιτικό κομβολόγιο (διόγκωση πλευροχονδρικών συνδ), ραιβά ισχία
Εικ οστεομ: χρόνιοι οστικοί πόνοι κ μυϊκή αδυναμία
Εικόνα υπερπαραθυρ
Πρωτοπαθ/Δευτεροπαθ (->σε χρόνια υπερασβεστιαιμία, ραχίτιδα, οστεομαλακία)
Οστεοπόρωση, οστικές κύστεις, νεφρικοί λίθοι, ανορεξία, ναυτία, κοιλ άλγη, κόπωση μυϊκή αδυναμία
Νόσος Paget
Υπέρμετρη δραστ οστεοβλ κ οστεοκλ=>παραμορφωτική οστεΐτιδα
Σκληρά, βαριά, αιμοβριθή οστά
Ασυμπτ
Επιπλοκές: κάταγμα, αρθρίτιδα, έκτοπη οστεοποίηση, οστεοσάρκωμα
Συχνότερες εντοπίσεις οστεοπόρωσης
καρπός, ισχίο, ΣΣ
Z-score οστεοπόρωσης
Σε DEXA (α/α)
Προεμμηνοπαυσιακές γυν κ άνδρες<50:
-Σκορ<-2: οστική πυκνότητα χαμηλή
Αντενδείξεις διφωσφονικών, τεριπαρατίδης
Διφωσφ:
-μειωμένη νεφρ λειτ
-δ/χες οισοφ κινητ
-πεπτ έλκος
-υπασβεστιαιμία
Τεριπ:
σοβαρή ΝΑ, υπερασβ, υπερπαραθυρ, νόσος Paget, ακτινοθερ οστών, κύηση, γαλουχία
ΑΕ διφωσφονικών, SERMs, τεριπαρατίδη
Δυσφαγία, οισοφαγίτιδα, γαστρ έλκος, ραγοειδίτιδα, υπασβεστιαιμία, μυοσκελ άλγη, ΝΑ άτυπα κατάγματα μηριαιίου, ΟΣΤΕΟΝΕΚΡΩΣΗ ΓΝΑΘΟΥ
SERMs: ΕΤΒΘ, ΠΕ, εξάψεις
Τεριπαρατίδη: ναυτία, πόνος σε άκρα, ζάλη, κεφαλαλγία, υπασβεστιαιμία
Κατάταξη οσφυαλγίας (οξεία κλπ)
Οξεία: <4εβδ
Υποξεία: 4εβδ-3μην
Χρόνια: >3μην
Υποτροπή: έχει μεσολαβήσει διάστημα χωρίς συμπτ από την προηγούμενη κρίση
Οξεία οσφυαλγία επί εδάφους χρόνιας οσφυαλγίας->όταν δεν έχει μεσολαβήσει διάστημ πλήρους υποχώρησης των συμπτ
Ορισμοί: ισχιαλγία, μηραλγία, ριζοπάθεια
Ισχιαλγία->Πόνος κατά μήκος της διαδρομής του ισχιακού
Πόνος κατά μήκος της διαδρομής του μηριαίου ν (πρόσθια επιφ μηρού, ίσως έσω κνήμη)
Ριζίτις->νευρολογική σημειολογία από 1/+ ρίζες
Ορισμοί: σπονδυλική στένωση, νευρογενής διαλείπουσα χωλότητα, ιππουριδική συνδρομή
Σπονδ στεν->στένωση σπονδ σωλ=>πίεση ιππουρίδας ή ριζών=>νευρογενής διαλείπουσα χωλότητα
->πόνος που επεκτείνεται από την οσφύ στο σκέλος, επιδεινώνεται με όρθια θέση κ βάδιση κ βελτιώνεται με κάμψη οσφύος ή κάθισμα
Ιππουριδική συνδρ->αδυναμία ή παράλυση κ των 2 κάτω άκρων με δ/χες ούρησης, αφόδευσης, αναισθησία τύπου σέλας ποδηλάτου
Είδη κηλών μεσοσπονδύλιου δίσκου
Διαπλάτυνση δίσκου-> μερική ρήξη ινώδους δακτυλίου. Μπορεί να προκαλέσει μόνο οσφυαλγία
Προβολή δίσκου->πλήρης ρήξη ινώδους δακτυλίου κ προβολή πηκτοειδούς πυρήνα. Κεντρική προβολή προκαλεί μόνο οσφυαλγία, πλάγια προβολή οσφυοϊσχιαλγία ή μόνο ισχιαλγία ή μηραλγία
Πρόπτωση δίσκου->πλήρης ρήξη του ινώδους δακτυλίου κ πρόπτωση του πηκτοειδούς πυρήνα στον νωταίο σωλήνα. Προκαλεί οσφυοισχιαλγία ή/κ οξεία ιππουριδική συνδρομή
Ευρήματα σε εξέταση οσφυαλγίας
Πόνος μηχανικής αιτιολογίας σε οσφύ που ίσως αντανακλά σε γλουτό
Επώδυνος περιορισμός εύρους κίνησης, μυϊκός σπασμός=>εξάλειψη οσφυϊκής λόρδωσης
Ευαισθησία συνήθως παρασπονδυλικά
Θετική δοκιμασία Straight Leg Raising
Νευρολ κλπ εξέταση φυσιολ
Ευρήματα σε εξέταση οσφυοϊσχιαλγίας
Πόνος σε οπίσθια επιφ μηρού, κνήμης, ίσως άκρο πόδα
Επιδείνωση σε πταρμό, βήχα
Συχνότερα αίτια: νέοι προβολή/πρόπτωση δίσκου, ηλικιωμ: πλάγια σπονδυλική στένωση
Επώδυνος περιορισμός εύρους κίνησης, ανταλγική σκολίωση (κύρτωση κορμού)
Ευαισθησία συνήθως παρασπονδυλικά
Θετική δοκιμασία Laseque->ανύψωση σκέλους με γόνατο σε έκταση=>πόνος, κάμψη γόνατος κ ισχίου=>ύφεση
Ευρήματα πίεσης Ο5 κ Ι1 ρίζας
Ο5: πόνος κ αισθ δ/χες σε έξω επιφ κνήμης, μεγάλο δαχτ κ ανάμεσα σε 1ο-2ο δαχτ. Επηρεασμένη ισχύς σε εκτείνων μεγάλο δάκτυλο κ εκτείνοντες τους δακτύλους. Τενόντιο αντανακλ δεν υπάρχει
Ι1: Πόνος κ δ/χες αισθ σε έξω επιφ κνήμης, έξω επιφ άκρου ποδός κ μικρότερα δακτ. Μυική ισχύς επηρεασμένη σε περονιαίους μύες. Τενόντιο αντανακλαστικό αχιλλείου υπάρχει
Ενδείξεις χειρ αντιμετωππ σε οσφυο(ισχι)αλγία
Απόλυτες:
-Οξεία ιππουριδική συνδρομή
-Νευρολογική σημειολογία προοδευτικά επιδεινούμενη
Σχετικές:
-Ριζοπάθεια/Ισχιαλγία χωρίς ύφεση πόνου κ με σημεία τάσης ρίζας (Laseque<60μ) για3-6εβδ
-Ισχιαλγία για >3μ (αμφισβητούμενο)
Ευρήματα σε οξεία μηραλγία
Επώδυνος περιορισμός σε έκταση οσφύος, ύφεση σε κάμψη
Θετική ανάστροφη δοκιμασία Laseque (έκταση ισχίου με γόνατο σε έκταση προκαλεί πόνο κ κάμψη του γόνατος επιδεινώνει τον πόνο)
Ευρήματα πίεσης Ο3, Ο4 ρίζας
Ο3: πόνος κ αισθ δ/χες σε πρόσθια επιφ μηρού. Ισχύς επηρεασμένη σε τετρακέφαλο. Αντανακλ τετρακεφ
Ο4: πόνος κ αισθ δ/χες σε μηρό κ ίσως σε έσω επιφ κνήμης. Επηρεασμένη ισχύς τετρακεφάλου. αντανακλ τετρακεφ
Αίτια οξείας ιππουριδικής συνδρομής
Κήλη μεσοσπονδ (πρόπτωση), αιμάτωμα, μικροβ φλγμ, όγκος
Αντιμετωπ οξείας οσφυαλγίας, οσφυοισχιαλγίας, μηραλγίας με ή χωρίς ριζοπάθεια
Συντηρ
Κλινοστατισμός σε ανακουφιστική θέση για 1 εβδ, θερμοφόρα, φ
Κριτήρια έναρξης κινητοποίησης: εξάλειψη μυϊκού σπασμού οσφύος κ ανταλγικής σκολίωσης, βελτίωση εύρους κίνησης οσφύος, δοκιμασία laseque>60 μοίρες
Μετά προοδευτική κινητοποίηση με φυσιοθερ