Θέματα

Question 1

Τι γνωρίζετε για τα Bt (Bacillus thurigiensis) φυτά; Ποια τα υπέρ και τα κατά της χρήσης του;

Answer 1

Τα Bt (Bacillus thuringiensis) φυτά είναι γενετικά τροποποιημένα φυτά που περιέχουν γονίδια από το βακτήριο Bacillus thuringiensis, το οποίο παράγει πρωτεΐνες τοξικές για συγκεκριμένα έντομα. Αυτά τα φυτά παράγουν τις τοξίνες Bt στα κύτταρά τους, προστατεύοντάς τα από επιβλαβείς εχθρούς, κυρίως λεπιδοπτέρων και κολεοπτέρων.

ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ Bt ΦΥΤΩΝ

1. Μείωση της χρήσης χημικών εντομοκτόνων

Μειώνεται η ανάγκη για ψεκασμούς, κάτι που προστατεύει το περιβάλλον και μειώνει το κόστος παραγωγής.

2. Στοχευμένη δράση

Οι Bt τοξίνες είναι ειδικές για συγκεκριμένα έντομα και δεν επηρεάζουν ωφέλιμα έντομα, όπως οι μέλισσες και οι πασχαλίτσες.

3. Αυξημένη απόδοση καλλιεργειών

Μειώνονται οι ζημιές από έντομα, αυξάνοντας την παραγωγή και τη σταθερότητα των αποδόσεων.

4. Ασφάλεια για τον άνθρωπο και τα ζώα

Οι Bt τοξίνες έχουν αποδειχθεί ότι δεν επηρεάζουν τον άνθρωπο και τα θερμόαιμα ζώα.

5. Μειωμένος κίνδυνος ανάπτυξης ανθεκτικότητας σε χημικά εντομοκτόνα

Καθώς η έκθεση των εντόμων στα συνθετικά εντομοκτόνα μειώνεται, επιβραδύνεται η ανάπτυξη ανθεκτικότητας.

ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΧΡΗΣΗΣ ΤΩΝ Bt ΦΥΤΩΝ

1. Ανάπτυξη ανθεκτικότητας στα έντομα-στόχους

Η συνεχής έκθεση των εντόμων στις Bt τοξίνες μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση ανθεκτικών πληθυσμών. Γι’ αυτό συνιστάται η εναλλαγή καλλιεργειών και η χρήση καταφυγίων (refuge strategy).

2. Πιθανές επιπτώσεις στη βιοποικιλότητα

Αν και στοχευμένες, οι Bt τοξίνες μπορεί να επηρεάσουν μη στοχευμένα έντομα, αν εκτεθούν σε μεγάλες ποσότητες.

3. Γενετική ρύπανση

Υπάρχει κίνδυνος μεταφοράς των Bt γονιδίων σε συγγενικά άγρια φυτά μέσω της επικονίασης, κάτι που μπορεί να επηρεάσει οικολογικές ισορροπίες.

4. Κοινωνικές και οικονομικές ανησυχίες

Οι καλλιεργητές εξαρτώνται από εταιρείες βιοτεχνολογίας για την προμήθεια Bt σπόρων, κάτι που αυξάνει το κόστος παραγωγής και μειώνει την αυτονομία των αγροτών.

5. Δημόσια αντίληψη και αποδοχή

Πολλοί καταναλωτές είναι επιφυλακτικοί απέναντι στα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τη ζήτηση των προϊόντων.

Question 2

Τι γνωρίζετε για το ABC μοντέλο και ποιο γονίδιο θα επιλέγατε ως δείκτη, ώστε να χαρακτηρίσετε ένα μεριστωμα ανθικο;

Answer 2

Το ABC μοντέλο είναι μια θεωρία που εξηγεί την ανάπτυξη των διαφορετικών οργάνων του άνθους (σέπαλα, πέταλα, στήμονες, καρπός) με βάση τη δράση τριών κατηγοριών γονιδίων: A, B, C.

Γονίδια A → Καθορίζουν την ανάπτυξη των σεπάλων και, μαζί με τα B, των πετάλων.

Γονίδια B → Σε συνδυασμό με A, καθορίζουν τα πέταλα, ενώ με C τα στήμονες.

Γονίδια C → Καθορίζουν τους στήμονες (μαζί με τα B) και τον καρπό.

Δράση Γονιδίων στις Ζώνες του Ανθικού Μεριστώματος

Ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό του μοντέλου είναι η ανταγωνιστική δράση των γονιδίων A και C: αν απουσιάζει το ένα, το άλλο καταλαμβάνει όλο το άνθος.

Γονίδιο-Δείκτης για Ανθικό Μερίστωμα

Για να χαρακτηρίσουμε ένα ανθικό μερίστωμα, θα επιλέγαμε ένα γονίδιο που εκφράζεται ειδικά στα πρώιμα στάδια της ανάπτυξης του άνθους.

Μια καλή επιλογή είναι το APETALA1 (AP1), που ανήκει στην κατηγορία A και παίζει ρόλο στην έναρξη της ανθοφορίας και τη διαμόρφωση των σεπάλων και πετάλων.

Γιατί AP1;

Εκφράζεται νωρίς στην ανάπτυξη του άνθους.

Είναι ειδικό για ανθικά μεριστώματα και όχι για βλαστικά μεριστώματα.

Η απώλεια λειτουργίας του οδηγεί σε ανωμαλίες στην ανθική δομή, κάτι που υποδεικνύει τη σημασία του.

Εναλλακτικά, αν θέλαμε να επιβεβαιώσουμε ότι ένα μερίστωμα δεν είναι ανθικό, θα μπορούσαμε να ελέγξουμε την παρουσία του LEAFY (LFY), το οποίο ρυθμίζει την ενεργοποίηση του AP1 και άλλων ανθικών γονιδίων.

Question 3

Πότε ένα τρόφιμο πρέπει να φέρει την σήμανση GMO; Τι γνωρίζετε για τις μωβ τομάτες;

Answer 3

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), η σήμανση GMO (Genetically Modified Organism) είναι υποχρεωτική για τρόφιμα και ζωοτροφές που:

Περιέχουν ή αποτελούνται από ΓΤΟ.

Παράγονται από ΓΤΟ, ακόμα κι αν δεν περιέχουν ανιχνεύσιμο DNA του τροποποιημένου οργανισμού.
Τι γνωρίζουμε για τις μωβ τομάτες;

Οι μωβ τομάτες είναι γενετικά τροποποιημένες και έχουν αναπτυχθεί για να περιέχουν υψηλά επίπεδα ανθοκυανινών, που είναι αντιοξειδωτικές χρωστικές ουσίες.

Χαρακτηριστικά:

Δημιουργήθηκαν με εισαγωγή γονιδίων από άνθη του λιονταρόστομου (Antirrhinum majus), τα οποία ενεργοποιούν την παραγωγή ανθοκυανινών.

Παρουσιάζουν αυξημένα αντιοξειδωτικά οφέλη και μπορεί να συμβάλλουν στη μείωση του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων και καρκίνου.

Έχουν μεγαλύτερη διάρκεια ζωής λόγω καθυστέρησης στη μαλάκυνση του καρπού.