Związki chemiczne Flashcards
Jako co również jest znany chlorek sodu?
Chlorek sodu – NaCl jest znany również jako sól kuchenna
Jaki minerał tworzy chlorek potasu?
Chlorek potasu – KCl tworzy minerał o nazwie sylwin
Jakie tlenki tworzy potas?
Potas tworzy 3 tlenki: - K2O - K2O2 - KO2
Jakie wodorki tworzą litowce?
Litowce tworzą następujące wodorki: LiH; NaH; KH; RbH; CsH; FH
Jaka jest najmocniejsza ze znanych zasad?
Wodorotlenek cezu (CsOH) to najmocniejsza ze znanych zasad
Czym charakteryzują się nadtlenki w swoich cząsteczkach?
Nadtlenki charakteryzują się obecności w cząsteczce tzn. mostku tlenowego, czyli dwóch atomów tlenu połączonych bezpośrednio ze sobą -O–O-
Jaki charakter chemiczny ma wodorotlenek sodu i jak potocznie jest nazywany?
Wodorotlenek sodu (NaOH) to silna zasada. Potocznie jest nazywana sodą krystaliczną lub ługiem sodowym
Z czego składają się w większości skały wapienne?
Skały wapienne w większości składają się z minerału o nazwie kalcyt – CaCO3 (węglan wapnia)
Jaki charakter chemiczny mają wodorotlenki berylowców?
Wodorotlenki berylowców mają charakter zasadowy. Wyjątkiem jest beryl, którego połączenie z –OH tworzy związek o charakterze amfoterycznym
Jaki charakter chemiczny ma wodorotlenek glinu?
Wodorotlenek glinu Al(OH)3 ma charakter amfoteryczny i jest nierozpuszczalny w wodzie
Jak nazywane są związki krzemu z wodorem i jakie mają właściwości?
Związki krzemu z wodorem są nazywane silanami. Ich właściwości są zbliżone do organicznych związków węgla z wodorem czyli alkanów
Co to jest gaz świetlny?
Gaz świetlny to mieszanina CO, CH4 oraz H2. Dawniej stosowano go jako paliwo w kuchniach gazowych
ak nazywane są połączenia węglowców i fluorowców?
Połączenia węglowców i fluorowców to związki nazywane halogenkami (np. CCl4)
Co to jest woda królewska?
Woda królewska to mieszana HNO3 oraz HCl w stosunku objętościowym 1:3
Co to są wolne rodniki?
Wolne rodniki to atomy lub cząsteczki posiadające wolne elektrony walencyjne (niesparowane), które są w stanie połączyć się z innym atomem lub cząsteczką
Co to są tlenki i jaki mają charakter chemiczny?
Tlenki to związki tlenu z innymi pierwiastkami. Tlenki metali zazwyczaj maja charakter zasadowy, a tlenki niemetali kwasowy
Jak zapisuje się wzór sumaryczny tlenku?
Podczas zapisywania sumarycznego wzoru tlenku najpierw umieszcza się symbol danego pierwiastka, a następnie tlenu (np. MgO)
Jak zbudowane są kwasy?
Kwasy to związki zbudowane z jednego lub kilku atomów wodoru oraz grupy atomów nazywanej resztą kwasową. Ilość wodorów w cząsteczce kwasu odpowiada wartościowości reszty kwasowej
Jakie wyróżnia się rodzaje kwasów nieorganicznych?
Wyróżnia się dwa rodzaje kwasów nieorganicznych: - tlenowe (np. H2SO4) - beztlenowe (np. HCl)
Co charakteryzuje siarkowodór?
Siarkowodór H2S to bezbarwny gaz, o charakterystycznym zapachu zgniłych jaj. Po rozpuszczeniu w wodzie daje kwas siarkowodorowy
Co to jest tlenek kwasowy?
Tlenek kwasowy (nazywany też bezwodnikiem kwasowym) to związek niemetalu z tlenem, który w reakcji z wodą daje kwas tlenowy
Co to są wodorotlenki?
Wodorotlenki to związki chemiczne, które składają się z atomu metalu oraz grupy hydroksylowej (-OH)
Ilu wartościowa jest grupa hydroksylowa?
grupa hydroksylowa (-OH) jest jednowartościowa. Ilość grup połączonych z atomem metalu w wodorotlenku, zależy od wartościowości metalu
Co to są sole?
Sole to związki zbudowane z atomów metali oraz z grupy atomów pochodzenia kwasowego – tzn. reszty kwasowej
Jak różnią się nazwy soli kwasu tlenowych i beztlenowych?
W nazwach soli, których reszta kwasowa pochodzi od kwasu tlenowego występuje cząstka –an (np. siarczan (VI) potasu K2SO4) natomiast w nazwach soli z resztą pochodzącą od kwasu beztlenowego znajduje się cząstka –ek (chlorek sodu NaCl)
Jak dysocjują sole?
Sole dysocjują na kation metalu oraz anion reszty kwasowej
Co powstaje w wyniku reakcji kwasu z zasadą?
W wyniku reakcji kwasu z zasadą powstaje sól i woda (np. NaOH + HCl → NaCl + H2O)
Co powstaje w wyniku reakcji tlenku metalu i kwasu?
W wyniku reakcji tlenku metalu i kwasu powstaje sól i woda (np. CO2 + Ca(OH)2 → CaCO3 + H2O)
Co powstaje w wyniku reakcji tlenku metalu i tlenku niemetalu?
W wyniku przereagowania tlenku metalu i tlenku niemetalu powstaje sól (np. K2O + SO2 → K2SO3)
Jaki jest wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkanów?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkanów to: CnH2n + 2
Co to są fluorowcoalkany?
Fluorowcoalkany nazywane też halogenoalkanami to związki, które powstały przez podstawienie atomów węgla w cząsteczce alkanu, atomami fluorowca
Jaki jest wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkenów?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkenów to: CnH2n
Jaki jest wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkinów?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkinów to: CnH2n - 2
Co to są węglowodory cykliczne i czym się charakteryzują?
Węglowodory cykliczne to związki składające się z atomów węgla i wodoru. Mają budowę pierścieniową. Charakteryzują się reakcją substytucji rodnikowej
Jaki jest wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkoholi monohydroksylowych?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkoholi monohydroksylowych to: CnH2n +1 OH
Co to są alkohole polihydroksylowe?
Alkohole polihydroksylowe posiadają w swojej cząsteczce wiele grup –OH. Do przedstawicieli tych związków należą: glikol etylenowy oraz gliceryna
Co to są fenole?
Fenole to związki zbudowane z pierścienia aromatycznego oraz grupy –OH (która łączy się bezpośrednio z węglem z pierścienia)
Ile istnieje tlenków obojętnych?
Istnieją 4 tlenki obojętne: CO; SiO; NO; N2O Nie reagują ani z kwasami ani z zasadami
Co to są związki amfoteryczne?
Związki amfoteryczne (amfolity) są zdolne do reagowania zarówno z kwasami jak i zasadami
Jaka jest moc kwasu węglowego?
Kwas węglowy H2CO3 jest bardzo słaby. Jego cząsteczka w normalnych warunkach bardzo szybko rozpada się na cząsteczko CO2 oraz H2O
Co to są hydraty?
Hydraty to sole, w których sieć krystaliczną zostały wbudowane cząsteczki wody (np. CaSO4 • 2 H2O) – siarczan (VI) wapnia – woda ½)
Z czego składają się hydroksosole?
Hydroksosole składają się z kationy metalu oraz anionów reszty kwasowej i OH- (np. CaOHCl – hydroksochlorek wapnia)
Jaki jest wzór ogólny wodorków pierwiastków z grupy 16. i 17.?
Wzór ogólny wodorków pierwiastków z grupy 16. I 17.: HnE^n
Jaki jest wzór ogólny wodorków pierwiastków z grup 14-17?
Wzór ogólny wodorków z grup 14.-17. to: EnHn
Jaką właściwość posiada azotek galu?
Azotek galu GaN posiada specjalną właściwość emitowania niebieskiego światła
Czym różnią się cyjanian amonu i mocznik?
Cyjanian amonu i mocznik to związki o takim samym wzorze sumarycznym CO(NH2)2. Różnią się jednak strukturą przestrzenną, dlatego posiadają inne właściwości
Jaki jest stan skupienia, barwa i rozpuszczalność w wodzie metanu?
Metan CH4 to bezbarwny i bezwonny gaz. Jego gęstość jest mniejsza od gęstości powietrza. Nie rozpuszcza się w wodzie, ale jest łatwopalny i przesz to stał się popularnym paliwem
Jak zmienia się temperatura topnienia, wrzenia i gęstość alkanów ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce?
Temperatura topnienia, wrzenia oraz gęstość alkanów rosną wraz ze wzrostem liczby atomów węgla w cząsteczce
Co to są alkadieny?
Węglowodory nienasycone, które posiadają w cząsteczce dwa wiązania podwójne to alkadieny
Co to są alkatrieny?
Węglowodory nienasycone, które posiadają w cząsteczce trzy wiązanie podwójne to alkatrieny
Co to jest toluen?
Toluen C6H5CH3 to węglowodór aromatyczny, bezbarwny, w naturalnych warunkach jest oleistą cieczą o charakterystycznym zapachu. Spalając się wydziela ciemny dym
Jaki odczyn mają alkohole i czy ulegają dysocjacji?
Alkohole mają odczyn obojętny i nie ulegają dysocjacji. Reagują jednak z sodem co mogłoby świadczyć o bardzo słabym kwasowym charakterze
Czy fenol ulega dysocjacji i jaki ma odczyn?
Fenol ulega dysocjacji z wytworzeniem jonu H+ co wskazuje na jego kwasowy odczyn
Jaki jest wzór ogólny szeregu homologicznego aldehydów?
Wzór ogólny szeregu homologicznego aldehydów to: CnH2n +1 CHO
Jaki jest wzór ogólny szeregu homologicznego alkanali?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego alkanali to: CnH2n +1 COO ?{CnH2n +1 CHO}
Do czego służy aldehyd mrówkowy?
Aldehyd mrówkowy (metanal, formaldehyd) służy do sporządzania 40% procentowego roztworu, który nosi nazwę formaliny
Co to są kwasy karboksylowe?
Kwasy karboksylowe to związki, które w swojej cząsteczce zawierają grupę karboksylową –COOH
Jaki jest wzór ogólny szeregu homologicznego kwasów monokarboksylowych?
Wzór ogólny dla szeregu homologicznego kwasu monokarboksylowych (alkanowych) to: CnH2n +1 COOH
Jak nazywamy jest stężony roztwór kwasu etanowego i jakie ma właściwości?
Stężony roztwór kwasu etanowego często jest nazywany lodowatym kwasem octowym. Jest to bezbarwna ciecz o drażniącym zapachu i właściwościach żrących
Czego składnikiem jest kwas mrówkowy i do czego jest wykorzystywany?
Kwas mrówkowy HCOOH jest składnikiem jadu mrówkowego oraz soku znajdującego się w liściach pokrzyw. Kwas jest popularnie wykorzystywany do otrzymywania tlenku węgla (II) - CO
Co to są mydła?
Mydła to sole wyższych kwasów karboksylowych i wodorotlenków (najczęściej NaOH i KOH)
Jakie są najpopularniejsze wyższe kwasy karboksylowe?
Najpopularniejsze wyższe kwasy karboksylowe to: - kwas palmitynowy C15H31COOH - kwas stearynowy C17H35COOH - kwas oleinowy C17H33COOH
Co to znaczy że związki powierzchniowo czynne składają się z 2 części?
Tzn. związki powierzchniowo czynne składają się z 2 części: jednej hydrofilowej, a drugiej hydrofobowej
Co to są estry?
Estry to związki organiczne, które powstały z połączenia kwasów karboksylowych i alkoholi. Estry posiadają w cząsteczce tzn. grupę estrową –COO–
Co to jest triazotan (V) glicerolu?
Triazotan (V) glicerolu popularnie nazywany nitrogliceryną to oleista ciecz, bardzo wrażliwa na wstrząsy – gwałtowne ruchy wywołują jej wybuch
Co to są tłuszcze?
Tłuszcze to estry powstałe z połączenia glicerolu oraz kwasów karboksylowych
Czemu ciekłe tłuszcze odbarwiają wodę bromową?
Ciekłe tłuszcze są nienasycone (w ich łańcuchach węglowych pojawiają się wiązania wielokrotne) dlatego odbarwiają wodę bromową
Woda bromowa
Woda bromowa – nasycony roztwór wodny bromu o stężeniu ok. 3,6 g/100 g. Stosowana w laboratoriach i przemyśle jako utleniacz. Obecność bromu powoduje, że jest zabarwiona na kolor brunatny. Przed wprowadzeniem metod spektroskopowych była wykorzystywana do wykrywania węglowodorów nienasyconych i ich pochodnych, w reakcji addycji bromu do wiązania wielokrotnego, co powoduje jej odbarwienie.
Co to są aminy i jak powstają?
Aminy to związki będące pochodnymi amoniaku (NH3). Powstają wyniku podstawienia grupy węglowodorowej w miejsce atomów wodoru
Co to są aminy aromatyczne i jaki charakter wykazują?
Aminy aromatyczne (posiadające pierścień aromatyczny, połączony z grupą –NH2) wykazują słaby, zasadowy charakter
Do czego zaliczana jest kofeina, nikotyna, morfina, atropina i efedryna?
Kofeina, nikotyna, morfina, atropina i efedryna to skomplikowane związki organiczne zaliczane do alkaloidów
Czemu aminokwasy, peptydy , białka i węglowodany to wielofunkcyjne pochodne węglowodorów?
Aminokwasy, peptydy, białka, węglowodany oraz kwasy nukleinowe to wielofunkcyjne pochodne węglowodorów. Wielofunkcyjne oznacza, ze posiadają wiele grup funkcyjnych takich jak –OH, –COOH, –NH2
Jak zbudowane są aminokwasy?
Aminokwasy są zbudowane z pierścienia lub łańcucha węglowego oraz dwóch grup funkcyjnych: –COOH i –NH2
Co to jest glicyna?
Glicyna H2N–CH2–COOH to aminokwas. Ma postać krystaliczną, dobrze rozpuszcza się w wodzie, a odczyn jej roztworu jest obojętny
Ile istnieje naturalnych aminokwasów?
Istnieje 20 naturalnych aminokwasów
Jaki ogólny wzór sumaryczny posiadają węglowodany?
Węglowodany posiadają ogólny wzór sumaryczny: Cn(H2O)n
Ile grup monosacharydów się wyróżnia?
Wyróżnia się 2 grupy monosacharydów: - posiadające grupę –OH aldozy - posiadające grupę –CO– ketozy
Jakie są cechy charakterystyczne glukozy?
Glukoza C6H12O6 jest substancją krystaliczną, bezbarwną o słodkim smaku. Dobrze rozpuszcza się w wodzie
Ile i jakie zasady azotowe można spotkać w kwasach nukleinowych?
W kwasach nukleinowych można spotkać pięć zasad azotowych: adeninę; cytozynę; guaninę; tyminę; uracyl
Z czego składa się kwas deoksyrybonukleinowy?
Kwas deoksyrybonukleinowy (DNA) składa się: - zasad azotowych - cząsteczek deoksyrybozy (cukier) - reszt kwasu fosforowego (V)
Jaki kolor przyjmuje fenoloftaleina w roztworach o odczynie kwasowym?
Fenoloftaleina w roztworach o odczynie kwasowym (pH < 7) jest bezbarwna
Jaki kolor przyjmuje fenoloftaleina w roztworach o odczynie zasadowym?
W roztworach zasadowych (pH > 7) fenoloftaleina barwi się na kolor malinowy
Jaki kolor przyjmuje oranż metylowy w roztworach o odczynie kwasowym?
W roztworach kwasowych (pH < 7) oranż metylowy barwi się na czerwono
Jaki kolor przyjmuje oranż metylowy w roztworach o odczynie zasadowym i obojętnym?
W roztworach zasadowych i obojętnych oranż metylowy barwi się na żółto
Jaki kolor przyjmuje lakmus w roztworach o odczynie kwasowym?
Lakmus w roztworach o pH niższym od 7 (odczyn kwasowy) przyjmuje barwę czerwoną
Jaki kolor przyjmuje fenoloftaleina w roztworach o odczynie obojętnym?
Fenoloftaleina w roztworach obojętnych (pH = 7) pozostaje bezbarwna
Jaki kolor przyjmuje lakmus w roztworach o odczynie zasadowym?
W roztworach o odczynie zasadowym lakmus barwi się na niebiesko
Jaki kolor przyjmuje lakmus w roztworach o odczynie obojętnym?
W wodzie destylowanej i roztworach o odczynie obojętnym lakmus przyjmuje barwę fioletową
Co warunkuje odczyn kwasowy?
Odczyn kwasowy roztworu warunkuje nadmiar jonów H+
Co warunkuje odczyn zasadowy?
Odczyn zasadowy roztworu warunkuje nadmiar jonów OH-
Co warunkuje odczyn obojętny?
Odczyn obojętny roztworu warunkuje równowaga w ilości jonów H+ i OH-
Jaką postać ma jon hydroniowy?
Jon hydroniowy ma postać H3O+
Jakie rozmiary mają cząsteczki substancji rozpuszczonej w roztworze koloidalnym?
Rozmiary cząsteczek substancji rozpuszczonej w roztworze koloidalnym wahają się między 10-7 – 10-9 m
Jakie rozmiary mają cząsteczki substancji rozpuszczonej w roztworze właściwym?
Rozmiary cząsteczek substancji rozpuszczonej w roztworze właściwym są mniejsze od 10-9 m
Jakie rozmiary mają cząsteczki substancji rozpuszczonej w zawiesinie?
Rozmiary cząsteczek substancji rozpuszczonej w zawiesinie są większe od 10-7 m
Jakie formy może przybierać koloid?
Koloid to rodzaj roztworu, który może przybierać dwie formy: żelu i zolu. Przejście żelu w zol nazywane jest peptyzacją, a proces mu odwrotny koagulacją
Jak zmienia się rozpuszczalność większości związków chemicznych ze wzrostem temperatury?
Rozpuszczalność większości związków chemicznych (z wyjątkiem gazów) rośnie wraz ze wzrostem temperatury
Jak zmienia się rozpuszczalność gazów wraz ze spadkiem temperatury?
Rozpuszczalność gazów rośnie wraz ze spadkiem temperatury
Jaką postać ma wzór na stężenie procentowe?
Wzór pozwalający na obliczenie stężenia procentowego roztworu ma postać: 𝐂% =𝐦𝐬/𝐦𝐫∙ 𝟏𝟎𝟎%
Jaką postać ma wzór na stężenie molowe?
Wzór pozwalający na obliczenie stężenia molowego roztworu ma postać: 𝐂𝐦𝐨𝐥 =𝐧/𝐕r
Z jakiego wzoru oblicza się stałą dysocjacji danego związku?
Stałą dysocjacji danego związku oblicza się ze wzoru 𝐊𝐝 =[𝐀+] ∙ [𝐁−]/[𝐀𝐁]
Jak obliczyć pH?
Aby obliczyć pH roztworu należy zastosować wzór 𝐩𝐇 = −𝐥𝐨𝐠 [𝐇+]
Z jakiego wzoru oblicza się stopień dysocjacji danego związku?
Stopień dysocjacji danego związku oblicza się z wzoru: 𝛂 =𝐧𝐳∙ 𝟏𝟎𝟎%/𝐧w
Jak dysocjują słabe i mocne elektrolity?
Związki, które są słabymi elektrolitami dysocjują w niewielkim stopniu. Mocne elektrolity dysocjują w blisko 100%
Czemu roztwór to mieszanina homogeniczna?
Roztwór to mieszanina homogeniczna – oznacza to że substancji w nią wchodzących nie można odróżnić gołym okiem
Jaki jest przykład roztworu cieczy w gazie?
Przykładem roztworu cieczy w gazie jest mgła. Drobne kropelki wody są rozproszone w powietrzu które składa się z gazów
Jaki jest przykład roztworu ciała stałego w gazie?
Przykładem roztworu ciała stałego w gazie jest dym. Drobne cząstki węgla i innych produktów spalania są zawieszane w powietrzu, które składa się z gazów
Co to są stopy metali?
Stopy metali to przykład roztworu ciała stałego w ciele stałym. Substancja rozpuszczona i rozpuszczalnik mają ten sam stan skupienia
Na czym polega efekt Tyndalla?
Efekt Tyndalla to zjawisko charakterystyczne dla roztworów koloidalnych. Polega na przepuszczeniu związki światłą przez taki roztwór w wyniku czego powstaje świetlny stożek
Jaką postać ma ogólne równanie dysocjacji zasad?
Ogólne równanie dysocjacji zasad ma postać: Mn^n(OH)n → Mn+ + n OH-
Jaką postać ma ogólne równanie dysocjacji kwasów?
Ogólne równanie dysocjacji kwasów ma postać: HnRn → n H+ + R^n-
Jaką postać ma ogólne równanie dysocjacji soli?
Ogólne równanie dysocjacji soli ma postać: Mm^nRn^m → m M^n+ + nR^m-
Jak związana jest wartość iloczynu rozpuszczalności a jego rozpuszczalność?
Im wartość iloczynu rozpuszczalności jest mniejsza, tym dany związek jest trudniej rozpuszczalny w danej temperaturze
Jaką wartość ma iloczyn stężeń jonów wodorotlenkowych i wodorowych w temperaturze 25°C?
Iloczyn stężeń jonów wodorotlenkowych i wodorowych w wodzie i w temperaturze 25°C ma zawsze taka samą wartość: [𝐇+] ∙ [𝐎𝐇−] =𝟏𝟎^−𝟏𝟒
Jak obliczyć pOH roztworu?
Aby obliczyć pOH roztworu należy zastosować wzór: 𝐩𝐎𝐇 = −𝐥𝐨𝐠 [𝐎𝐇−]
Czy sole mocnych zasad i kwasów ulegają hydrolizie?
Sole mocnych kwasów i mocnych zasad nie ulegają hydrolizie – ich odczyn jest obojętny
