Wykrywanie grup funkcyjnych Flashcards
Odbarwienie wody bromowej WYKRYWANIE WIĄZAŃ WIELOKROTNYCH.
WYKRYWANIE WIĄZAŃ WIELOKROTNYCH Woda bromowa – roztwór Br2 w wodzie, Br2(aq) - brunatna, brązowa, ciemnoczerwona ciecz. Zabarwienie wody bromowej wynika z obecności Br2 , gdy brom przyłącza się związku nienasyconego – barwa zanika - następuje odbarwienie wody bromowej. Reakcja służy najczęściej do odróżniania alkanów od węglowodorów nienasyconych, wykrywania tłuszczów i estrów nienasyconych.
Odbarwianie wodnego roztworu manganianu(VII) potasu. WYKRYWANIE WIĄZAŃ WIELOKROTNYCH.
Fioletowy roztwór KMnO4 odbarwia się. Powstaje również brązowy osad MnO2. Obserwacją podstawową jest odbarwienie roztworu
Reakcja nitrowania.
WYKRYWANIE UKŁADU AROMATYCZNEGO Reakcja z mieszaniną nitrującą (mieszanina stężonych HNO3 i H2SO4 w stosunku wagowym 1: 2; objętościowym 3:5). W celu nitrowania niektórych związków ( np. fenole) wystarczy stężony lub rozcieńczony HNO3. W wyniku tej reakcji powstają związki nitrowe o żółtym zabarwieniu.
Określenie rzędowości alkoholu
ALKOHOLE Próba Lucasa (reakcja Lucasa) - reakcja chemiczna alkoholi z kwasem solnym w obecności chlorku cynku. (wytrząsanie z roztworem ZnCl2 w stężonym HCl, tworzenie chlorków alkilowych): W próbie wykorzystuje się roztwór Lucasa (odczynnik Lucasa), czyli roztwór bezwodnego chlorku cynku w stężonym kwasie solnym. Alkohole ulegają reakcji z wytworzeniem nierozpuszczalnych w środowisku chlorków alkilowych: alkohole III-rzędowe (oraz alkohol benzylowy itp.) reagują najszybciej, wywołując natychmiastowe zmętnienie roztworu, dla alkoholi II-rzędowych zmętnienie pojawia się po kilku minutach, alkohole I rzędowe w temperaturze pokojowej nie reagują z roztworem Lucasa w sposób zauważalny.
Alkohole polihydroksylowe
ALKOHOLE Reakcja alkoholu polihydroksylowego ze świeżo strąconym osadem wodorotlenku miedzi(II), ( np. Cu(NO3)2 + 2NaOH→ ↓Cu(OH)2 + 2NaNO3 ) na zimno. Grupy hydroksylowe muszą znajdować się na sąsiednich atomach węgla – diole wicynalne. Mogą to być: glikol etylenowy, gliceryna, cukry. W wyniku reakcji powstaje szafirowy kompleks miedzi(II). Obserwacje: niebieski osad roztwarza się, powstaje klarowny roztwór o barwie szafirowej. Obie obserwacje konieczne.
Reakcja z chlorkiem żelaza(III)
FENOLE W reakcji fenoli z FeCl3 powstają barwne kompleksy żelaza(III). Roztwór przyjmuje barwę granatową, czerwoną, purpurową, fioletową lub zieloną w zależności od rodzaju fenolu. Z benzenolem roztwór przyjmuje barwę ciemnofioletową(fioletowo czerwoną).
Odbarwienie wody bromowej. FENOLE
woda bromowa – roztwór Br2 w wodzie, Br2(aq) - brunatna, brązowa, ciemnoczerwona ciecz. Zabarwienie wody bromowej wynika z obecności Br2, gdy brom wchodzi w reakcję z fenolem (nie trzeba katalizatora) – barwa zanika - następuje odbarwienie wody bromowej. Reakcja ta służy również do ilościowego oznaczania fenolu w wodzie
Odróżnienie alkoholi od fenoli
Badanie odczynu roztworu przy pomocy np. papierka uniwersalnego, oranżu metylowego, lakmusu. Odczyn alkoholu obojętny, fenolu kwasowy.
Próba Trommera
GRUPA ALDEHYDOWA Reakcja aldehydu ze świeżo strąconym wodorotlenkiem miedzi(II) ( np. CuSO4 + 2NaOH→ ↓Cu(OH)2 + Na2SO4 ) na gorąco. Odczynnik Trommera przygotowuje się, dodając wodny roztwór wodorotlenku sodu do wodnego roztworu siarczanu(VI) miedzi(II). Otrzymuje się niebieski, koloidalny osad wodorotlenku miedzi(II). Wykonanie próby polega na ogrzewaniu tego osadu z próbką. W wyniku reakcji powstaje ceglastoczerwony osad tlenku miedzi(I).
R– CHO + 2Cu(OH)2 → R – COOH + Cu2O + H2O
W probówce nie zawierającej aldehydu powstaje czarny osad tlenku miedzi(II) – rozkład termiczny Cu(OH)2. Cu(OH)2 → CuO + H2O Próbie Trommera ulega również kwas mrówkowy: Cu(OH)2 + HCOOH → Cu2O + CO2 + H2O
Próba Tollensa lub próba lustra srebrnego
GRUPA ALDEHYDOWA Podczas pozytywnej próby Tollensa powstaje srebro metaliczne, osadzające się w postaci lustrzanej powłoki na szklanej powierzchni naczynia reakcyjnego - “lustro srebrowe”. Do wykonania próby Tollensa wykorzystuje się odczynnik Tollensa, czyli roztwór zawierający jony diaminasrebra(I) [Ag(NH3)2]+. Odczynnik Tollensa otrzymuje się dodając wody amoniakalnej doroztworu azotanu(V) srebra(I). W pierwszym etapie wytrąca się brunatny osad tlenku srebra(I), który rozpuszcza się w nadmiarze amoniaku: Pozytywny wynik daje również reakcja z kwasem mrówkowym, który podobnie jak aldehydy, zawiera ugrupowanie –CHO. Efekt jest jednak słabszy niż w przypadku reakcji z aldehydami. Anion mrówczanowy utlenia się w trakcie próby do anionu węglanowego:
Próba Fehlinga
GRUPA ALDEHYDOWA Próba Fehlinga jest modyfikacją próby Trommera, różnica polega na tym, że w próbie Fehlinga wodorotlenek miedzi(II) jest w postaci kompleksu z winianem, przez co jest lepiej rozpuszczalny i reaktywniejszy. Analogicznie jak w próbie Trommera w obecności aldehydów powstaje ceglastoczerwony osad Cu2O
Próba Benedicta
GRUPA ALDEHYDOWA Próba Benedicta jest znacznym udoskonaleniem próby Trommera. W skład odczynnika Benedicta wchodzi CuSO4, Na2CO3 i cytrynian trisodowy. Odczynnik dodaje się do badanego roztworu i doprowadza do wrzenia. W wyniku z redukcji Cu2+ do Cu+ powstające pomarańczowe zabarwienie. Wymieszany roztwór przyjmuje barwę zieloną, co jest wynikiem nakładania się pomarańczowej barwy zawiesiny Cu2O z niebieskim zabarwieniem odczynnika. Próby Tollensa, Trommera, Fehlinga i Benedicta służą do odróżniania aldehydów od ketonów oraz wykrywania cukrów redukujących ( cukry proste, dwucukry z wiązaniem 1,4 glikozydowym)
Próba jodoformowa
KETONY Charakterystyczna reakcja na wykrywanie metyloketonów (z grupą CH3CO-R, gdzie R- może być wodorem, alkilem bądź arylem) i metylokarbinoli (alkoholi drugorzędowych, które można utlenić do metyloketonów). Jest to reakcja z jodem w środowisku zasadowym. W jej wyniku powstaje jodoform CHI3 nierozpuszczalną substancja krystaliczna o barwie żółtej i charakterystycznym zapachu.
Próba na odczyn kwaśny GRUPA KARBOKSYLOWA
papierek uniwersalny, oranż metylowy, lakmus
GRUPA KARBOKSYLOWA fenoloftaleina
Zobojętnianie KOH lub NaOH wobec fenoloftaleiny. Dodanie kwasu do roztworu zasady powoduje odbarwienie fenoloftaleiny
