Atomy I Czasteczki Flashcards
Zasada nieoznaczoności Heisenberga
Niemożliwe jest jednoczesne określenie położenia i pędu elektronu.
Jakimi literami oznacza się powłoki elektronowe?
K; L; M; N; O; P; Q
Liczby kwantowe
n - główna liczba kwantowa (wielkość orbitali, 1, 2, 3…)
l - orbitalna (poboczna) liczba kwantowa (kształt; 0, 1, 2…)
m- magnetyczna (ułożenie przestrzenne, od -l do l)
ms- magnetyczna spinowa (kierunek spinu elektronu; +1/2; -1/2)
Zakaz Pauliego
W atomie nie mogą istnieć dwa e- o tych zamach wartościach dla wszystkich 4 liczb kwantowych.
Ile jest typów orbitali atomowych?
Istnieją 4 typy orbitali atomowych:
s, p, d, f.
O czym stanowi reguła Hunda?
Zgodnie z regułą Hunda atom w stanie podstawowym
posiada największą liczbę elektronów niesparowanych.
Co to są elektrony walencyjne i jaka jest ich
funkcja?
Elektrony walencyjne to te, które są najbardziej
oddalone od jądra atomowego. Biorą udział w tworzeniu
wiązania chemicznego.
Co to jest elektron, jaką ma masę i ładunek?
Elektron to cząstka elementarna o masie około 1
1823u.
Elektron wchodzi w skład atomu, znajduje się poza
jądrem i posiada ujemny ładunek elementarny (-1).
Co to jest proton, jaką ma masę i ładunek?
Proton to cząstka elementarna o masie 1,007 u.
Wchodzi w skład jądra atomowego, posiada dodatni
ładunek elementarny (+1), a jego spin wynosi 1/2
Co to jest neutron, jaką ma masę i ładunek?
Neutron to cząstka elementarna o masie około 1,009 u.
Wchodzi w skład jądra atomowego większości
pierwiastków (wyjątkiem jest wodór).
Neutron nie posiada ładunku.
W jakiej kolejności elektrony zapełniają
kolejno podpowłoki?
Elektrony zapełniają kolejno podpowłoki (orbitale):
1s, 2s, 2p, 3s, 3p, 4s, 3d, 4p, 5s, 4d, 5p, 6s, 4f, 5d, 6p.
Jakie elektrony nazywamy elektronami
sparowanymi?
Dwa elektrony należące do jednego atomu, o takiej
samej wartości magnetycznej liczby kwantowej (m) i o
przeciwnych spinach są nazywane
elektronami sparowanymi.
Co to są nukleony?
Nukleony to cząsteczki tworzące jądro atomowe, więc
stanowią je neutrony i protony.
Co to jest czas połowicznego rozkładu?
Czas połowicznego rozpadu (kres półtrwania) to czas,
po którym połowa początkowej liczby substancji
ulegnie rozpadowi.
Foton
Foton to cząsteczka nie posiadająca masy ani ładunku.
To tzn. kwant, czyli porcja energii (w tym przypadku
promieniowania elektromagnetycznego).
Co określa liczba atomowa i jaką literą się ją
oznacza?
Liczba atomowa (oznaczana literą Z) określa ładunek
jądra atomu, a więc liczbę znajdujących się
w nim protonów.
Co określa liczba masowa i jaką literą się ją
oznacza?
Liczba masowa (oznaczana literą A) to wspólna masa
protonów i neutronów z jednego jądra atomowego,
wyrażona w unitach.
Co to są izotopy?
Izotopy to atomy tego samego pierwiastka, które różnią
się od siebie liczbą neutronów w jądrze (a więc
wartością liczby masowej A).
Jak obliczyć masę atomową pierwiastka na
podstawie mas izotopów?
Aby obliczyć masę atomową pierwiastka na podstawie mas jego izotopów należy zastosować równanie:
mat =(x1 ∙ y1+ x2 ∙ y2)/100%
gdzie: x - liczba masowa,
y -procentowa zawartość.
Jakie wyróżniamy izotopy wodoru?
Izotopy wodoru posiadają własne nazwy:
1H 1 – prot; 1H 2 – deuter; 1H 3- tryt.
Na czym polega promieniowania alfa ?
Promieniowanie alfa (α) polega na rozpadzie jądra
atomowego z wytworzeniem nowego atomu, którego
liczba atomowa jest mniejsza o 2, a masowa o 4 oraz cząsteczki α (to jądro atomu helu).
O czym mówi reguła Soddy’ego-Fajansa?
Reguła Soddy’ego-Fajansa mówi, że każdemu
rozpadowi atomu (A, Z) α towarzyszy powstanie
cząsteczki α (jądro helu) oraz jądra atomowego o
A – 4, Z – 2
Co to jest szereg promieniotwórczy i jakie
wyróżniamy najważniejsze szeregi?
Ciąg rozpadów jąder atomowych jest nazywany
szeregiem promieniotwórczym. Najważniejsze to:
- szereg uranowo-aktynowy
- szereg uranowo-radowy
- szereg torowy.
Na czym polega fuzja?
Fuzja to zjawisko polegające na zderzeniu się kilku
jąder atomowych. Fuzje często stosuje się do
otrzymania atomu nowego pierwiastka z 2 atomów już
istniejących.
Co to są transuranowce?
Transuranowce to pierwiastki, które naturalnie nie występują w środowisku. Zostały otrzymane w
laboratorium (np. neptun Np.).
Jakie cechy posiadają cząsteczki o naturze
korpuskularno-falowej?
Cząsteczki o naturze korpuskularno-falowej posiadają cechy zarówno przedmiotów fizycznych jak i fal elektromagnetycznych.
Co to jest elektroujemność i jak można zmierzyć tą zdolność?
Elektroujemność to zdolność atomu do przyciągania
elektronów. Istnieje skala Paulinga, która pozwala na
zmierzenie tej zdolności. Najbardziej elektroujemnym
pierwiastkiem jest fluor (4 według skali),
a najmniej cez (0,7).
Co to jest wartościowość pierwiastka?
Wartościowość pierwiastka to liczba wiązań jakie może
utworzyć atom tego pierwiastka w danym związku
chemicznym.
Jak powstaje wiązanie sigma?
Wiązanie sigma (σ) powstaje przez połączenie
dwóch orbitali s; orbitalu s oraz px; dwóch orbitali px
Jak powstaje wiązanie pi?
Wiązanie pi (π) powstaje przez połączenia dwóch
orbitali py lub pz.
Jak zmienia się elektroujemność w zależności
od liczby atomowej?
Elektroujemność maleje wraz ze wzrostem liczby atomowej pierwiastka (a więc ze wzrostem numeru okresu).
Jak zmienia się charakter metaliczny
pierwiastka ze wzrostem jego
elektroujemności?
Im pierwiastek ma większą elektroujemność tym jest
bardziej metaliczny.
Jak powstaje wiązanie wodorowe?
Wiązanie wodorowe powstaje pomiędzy atomami
wodoru jednego związku, a atomami o dużej
elektroujemności z drugiego związki (np. H-N pomiędzy cząsteczkami NH3).
Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja
dygonalna (sp) i jaki kąt jest pomiędzy
atomami związku o takiej hybrydyzacji?
Hybrydyzacja dygonalna (sp) nadaje związkowi kształt liniowy, pomiędzy atomami jest kąt 180°.
Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja
trygonalna (sp2
) i jaki kąt jest pomiędzy
atomami związku o takiej hybrydyzacji?
Hybrydyzacja trygonalna (sp2) nadaje cząsteczce
kształt trójkątny lub kątowy, a kąt pomiędzy atomami
wynosi 120°.
Jaki kształt nadaje związkowi hybrydyzacja
tetragonalna (sp3
) i jaki kąt jest pomiędzy
atomami związku o takiej hybrydyzacji?
Hybrydyzacja tetragonalna (sp3
) nadaje cząsteczce
kształt tetraedryczny lub piramidy trygonalnej lub
kątowy, kąt pomiędzy atomami to 109°.
Co to jest dipol i co go charakteryzuje?
Dipol to cząsteczka zbudowana z atomów o ładunkach
elektrycznych z przeciwnymi znakami. Wartością
charakteryzująca dipol jest tzn. moment dipolowy, który
oblicza się ze wzoru:
𝛍 = 𝐪 ∙ 𝐥
gdzie:
q- bezwzględna
wartość ładunku,
a- odległość pomiędzy atomami.
Co określa masa molowa?
Masa molowa to liczba gramów substancji, w której
zawiera się 6,02 • 1023 drobin (atomów lub cząsteczek).
Co to jest mol?
Mol to zbiór 6,02 • 1023 atomów, cząsteczek lub jonów.
Jaką postać ma równanie Clapeyrona?
Równanie Clapeyrona ma postać: pV=nRT
gdzie R to stałą gazowa równa 83,1.
Co to jest konfiguracja elektronowa?
Konfiguracja elektronowa to sposób rozmieszczenia
elektronów na powłokach i podpowłokach (orbitalach)
wokół jądra atomowego.
Co to są cząstki ẞ-?
Cząstki β-to elektrony, które powstały w wyniku
przemiany beta jądra atomowego .
Czym rożni się masa atomu od masy atomowej?
Masa atomu nie jest tym samym co masa atomowa.
Masa atomu jest wyrażana w gramach [g], zaś masa
atomowa w unitach [u].
O czym mówi prawo triad?
Prawo triad mówi, że jeżeli ustawimy pierwiastki zgodnie z wzrastającą masą atomową, a następnie podzielimy je na trójki to w każdej grupie masa atomowa środkowego pierwiastka będzie średnią arytmetyczną mas pierwiastków skrajnych.
O czym mówi prawo oktaw?
Prawo oktaw mówi, że jeżeli ustawimy pierwiastki
zgodnie z wzrastającą masą atomową, to zauważymy że co ósmy pierwiastek ma podobne właściwości.
O czym mówi prawo okresowości?
Prawo okresowości mówi, że pierwiastki
uporządkowane zgodnie z wzrastającą masą atomową
okresowo zmieniają swoje właściwości.
Na czym polega reguła dubletu i oktetu?
Reguła dubletu i oktetu – atomy tworząc wiązania
chemiczne dążą do uzyskania na powłokach
walencyjnych duetu lub oktetu z elektronów.
Jak powstają jony i jakie wyróżniamy jony?
Jony powstają przez dodanie lub utratę elektronów z
powłoki walencyjnej. Jon naładowany dodatnio
(pozbawiony elektronów) to kation. Jon naładowany
ujemnie (obdarzony dodatkowymi elektronami) to anion.
Jakie atomy tworzą wiązania kowalencyjne
niespolaryzowane?
Atomy, których różnica elektroujemności jest mniejsza
niż 0,4 tworzą wiązania kowalencyjne niespolaryzowane.
Jakie atomy tworzą wiązania spolaryzowane
lub koordynacyjne?
Atomy, których różnica elektroujemności waha się
pomiędzy 0,4 – 1,7 tworzą wiązania kowalencyjne
spolaryzowane lub koordynacyjne. Wyjątek stanowi
metal o różnicy 0,4 – posiada wiązania kowalencyjne
niespolaryzowane.
Jakie atomy tworzą wiązania jonowe?
Atomy, których różnica elektroujemności jest większa
od 1,7 tworzą wiązania jonowe.
Jakie wiązanie posiadają dipole?
Dipole to cząsteczki, które posiadają wiązanie
kowalencyjne spolaryzowane.
Na czym polega defekt masy?
Defekt masy to zjawisko polegające na tym, że masa
jądra atomowego jest mniejsza od sumy mas
pojedynczych neutronów i protonów je budujących.
Jakie wartości może przyjmować spin
elektronu?
Wartość spinu elektronu może przyjmować dwie
wartości: −1/2 lub +1/2.
Co to jest energia jonizacji?
Energia jonizacji to najmniejsza porcja energii jaką trzeba dostarczyć do atomu, aby oderwać od niego elektron walencyjny.
Jak powstaje wiązanie koordynacyjne?
W wiązaniu koordynacyjnym biorą udział dwa atomy:
jeden jest dawcą pary elektronowej, a drugi biorcą.
Co to jest objętość molowa i jaką ma wartość dla gazu doskonałego?
Objętość molowa to objętość 1 mola gazu wyrażona w [dm3], dla gazu doskonałego jest stała
i wynosi 22,4 dm3.
Jaką wartość ma liczba Avogadro?
Liczba Avogadra ma wartość:
𝟔, 𝟎𝟐 ∙ 𝟏𝟎^𝟐𝟑 drobin/mol.
Co to są warunki normalne?
Warunki normalne to:
T = 273 K (czyli 0°C)
p = 1013 hPa.
Co to jest 1 u (unit)?
1 u (unit) to 1/12 masy izotopu węgla (liczba atomowa -6, masa atomowa (liczba masowa) -12).
