Ziektebeelden Flashcards
Wanneer spreek je van een aneurysma?
diameter 1,5 keer de wijdte van de normale aorta groter
Pathofysiologie AAA
door degeneratie waarbij de collageenvezels van het bindweefsel van de adventitia fragmenteren > stevigheid verloren
Symptomen AAA
silent killer tot gevaar: pijn in abdomen, mogelijk uitstralend naar rug of flanken, vegetatieve verschijnselen
Risicofactoren AAA
roken, mannen, hogere leeftijd, hypertensie, hyperlipidemie, positieve familieanamnese
risicofactoren atherosclerose
diabetes mellitus NIET
Diagnostiek AAA
echo, CT, MRI met angiografie
- vaak na echo alsnog CT
Behandeling AAA
afweging tussen operatierisico en ruptuur risico
- open operatie of endovasculaire operatie
Meest voorkomende allergieën
oraal allergiesyndroom, voedselallergie, allergie huisstofmijt, hooikoorts, insectengif, contact allergie
Pathofysiologie allergische rhinitis
IgE gemedieerde allergie voor inhalatie allergenen > mestcellen > histamine > oedeemvorming vaatbed > verstopping neus
Symptomen allergische rhinitis
tranende ogen, niezen, snotteren, verstopte neus, jeuk, benauwdheid en kortademigheid, zwelling tong, sufheid, galbulten
Risicofactoren allergische reactie
familie met allergie, hebben van eczeem/astma, overmatige hygiëne
Behandeling allergische rhinitis
vaak niet medicamenteus, anders corticosteroidneusspray of antihistaminicum
appendicitis acuta
oorzaak vaak onbekend
lumen van appendix wordt afgesloten > appendixwand gaat ontsteken
Symptomen acute appendicitis
vage, slecht te lokaliseren pijn in de epigastrico of rond de navel, die verplaatst naar rechtsonder en heftiger wordt, lichte koorts, braken
Diagnostiek acute appendicitis
CRP, echo, CT of MRI als het niet zichtbaar is
astma pathofysiologie
chronische, vaak eosinofiele inflammatie van de mucosa van de geleidende luchtwegen
- bij ontsteking treedt verdikking van basaalmembraan op door collageendeposities, net als oedeemvorming van mucosa en submucosa
- > reversibele luchtwegvernauwing
symptomen astma
dyspnoe, piepende ademhaling, hoesten
- bij kinderen vaak piepen, hoesten en verminderd ademhalingsvermogen
- klachten snachts ergst
risicofactoren astma
vrouw, atopie, inhalatie stoffen waar je gevoelig voor bent
diagnostiek astma
longfunctie en provocatietest
- obstructie: FEV1/FVC <-1,64 SD of <0,7
- reversibiliteit na bronchodilator: FEV1 neemt af met >200 mL en >12%
- peakflow: als het verschil over de dag 10% of groter is > reversibel
behandelen astma
leefstijlveranderingen, beta2 agonisten en inhalatiecorticosteroid
acute bronchitis
virale BLWI die naar beneden uitbreidt
- vaak na verkoudheid/griep
- acute bronchiolitis bij kinderen
symptomen acute bronchitis
minder dan 3 weken hoesten, slijm (niet meer dan 2 weken), benauwdheid/koorts max 1 week en thoracale pijn kan
risicofactoren acute bronchitis
na verkoudheid of griep, roken, verminderde werking immuunsysteem, aanwezigheid astma/COPD
LO acute bronchitis
hoesten, vermoeide patiënt
- auscultatie: expiratoire ronchi of crepitaties
behandeling acute bronchitis
geneest binnen 4-8 weken, bij aanhoudende klachten antibiotica
cholelithiasis
galstenen
patho cholelithiasis
stenen ontstaan meestal uit cholesterol dat neerslaat door onverzadiging
symptomen cholelithiasis
pijn rechter bovenbuik, koliekpijn met uitstraling naar rug of schouderblad, pijn na vette maaltijd, icterus, ontkleurde ontlasting, donkere urine, misselijkheid, bewegingsdrang
wat gebeurt er met bilirubine bij cholelithiasis
kan niet meer wegvloeien > verhoogde bilirubine gehalte in bloed
risicofactoren cholelithiasis
fat, female, forty, fertile, fair, positieve fam anamnese, recent veel gewichtsverlies, DM, voorgeschiedenis met galsteenkolieken
LO cholelithiasis
icterisch, drukpijn onder rechter ribbenboog
diagnostiek cholelithiasis
afwijkende leverwaarden, soms echo
behandeling cholelithiasis
zonder symptomen niks, bij symptomen analgetica en cholecytectomie
cholecystitis
ontsteking galblaas wand, vaak door obstructie > gal stuwt in de galwegen > ontsteking
symptomen cholecystitis
acute, continue pijn rechtsboven in buik, kan uitstralen naar rechter schouderblad, misselijkheid/braken, koorts
- geeft op zichzelf geen koliekpijn maar kan wel door stenen > peritoneale prikkeling
risicofactoren cholecystitis
galstenen
LO cholecystitis
matig ziek, misselijkheid en braken, pijnlijke en palpabele galblaas
diagnostiek cholecystitis
hydrops, galstenen, verdikking van wand galblaas en dilatatie d. cysticus op echo te zien
behandeling cholecystitis
analgetica en antibiotica, afh van ernst galstenen cholecystectomie
COPD
niet reversibele luchtwegobstructie die in het algemeen progressief is en veroorzaakt wordt door een abnormale ontstekingsreactie van de longen op schadelijke deeltjes en gassen, vaak door roken veroorzaakt
patho COPD
chronisch inflammatoir proces dat is gelokaliseerd in de centrale en perifere luchtwegen, het longparenchym en bloedvaten
- verstoord evenwicht in hoeveelheid proteasen en antiproteasen en oxidanten en antioxidanten > obstructie
kenmerken COPD
vooral bij rokers ouder dan 40
- chronisch hoesten en toenemende dyspnoe
- ernst GOLD criteria en mMRC score
chronische bronchitis
bronchiën blijvend ontstoken > meer slijmproductie > benauwdheid en hoesten
longemfyseem
longblaasjes gaan stuk, zit meer distaal dan chronische bronchitis > zuurstof minder goed opgenomen
symptomen COPD
- langdurig hoesten (>3 mnd), productieve
- kortademigheid
- POB
- benauwdheid
- vermoeidheid
- gewichtsverandering
- vermindering spierkracht
risicofactoren COPD
roken, schadelijke stoffen, erfelijk, leeftijd en geslacht (>40 en man), astma/allergie/infecties, vertraagde longgroei
LO COPD
piepende ademhaling, cyanose en nicotinevlekken, voorovergebogen met gebruik hulpademhalingsspieren, tonvormige thorax en halsvenen
- hypersonore percussie met laagstaande longgrenzen en verminderde beweeglijkheid
- ausculatie: verlengd experium met expiratoire ronchi en grove crepitaties
diagnose COPD
- FEV1/FVC <0,7 en niet met 200 mL en >12% verbetering
Hoe wordt ernst en prognose bepaald bij COPD?
- ernst: FEV1 gemeten tov verwacht
- prognose: BODE index
behandeling COPD
leefstijladvisering
- B2 agonisten, muscarine antagonisten
- inhalatiesteroïden
- fosfodiësterase remmer
- griepvaccin
coronaire insuf (SAP en ACS (MI en IAP)
coronairen onvoldoende doorbloed
ACS oorzaak
acute afname of blokkade van coronaire doorbloeding door instabiele plaque of erosie endotheelwand icm lokale trombose
niet-STEMI en IAP
geen totale afsluiting van coronair, hoeven geen afwijkingen op ECG te zien te zijn
- klachten in rust
Welke medicatie remt trombocytenaggregatie
- acetylsalycilzuur/P2Y12 remmers (prasugrel, ticagrelor of clopidogrel)
SAP
drukkend gevoel op de borst bij inspanning en verdwijnt binnen 15 min in rust
- licht atherosclerotische afsluiting dus alleen klachten bij verhoogde behoefte aan zuurstof
symptomen coronair insufficiëntie
drukkend gevoel op de borst, pijn met uitstraling, dyspnoe, vegetatieve verschijnselen
risicofactoren coronair insuf
eerder doorgemaakt hartinfart/ACS, hoge leeftijd, roken, dyslipidemie, hypertensie, hoog BMI, positieve familieanamnese, DM, rematoide artritis
LO
- vegetatieve verschijnselen
- tekenen acute decompensatie
- cardiogene shock
- polsdruk
- bloeddruk
- pols
- palpatie hart: drukopwekbare pijn pleit tegen ACS
- souffles over hart, pericardwrijven (pericarditis of transmuraal infarct)
- longen: reutel geluid, crepitaties, nauwelijks/geen ademgeruis (oedeem)
diagnostiek coronair insuf
ECG, CK-MB en troponine in bloed, angiografie coronairen, echo cor voor pompfunctie
behandeling SAP
leefstijlmanagement, erna pas medicatie, eventueel revascularisatie
- medicatie: beta blokker, Ca antagonist en langwerkende nitraten/aspirine en statines
IAP/NSTEMI
golden five:
- statine
- beta blokker
- ACE remmer
- acetylsalicylzuur
- plaatjesaggregatieremmer
Wanneer plaats je stent?
als patiënt in shock of niet pijnvrij is meteen, anders binnen 24 uur
STEMI
zo snel mogelijk PCI of CABG
- in acute fase golden fice
volgorde behandelen ACS
recascularisatie, medicamenteus, lifestyle, cardiale revalidatie
decompensatie cordis
klachten die veroorzaakt worden door verminderde pompfunctie van het hart > vocht vasthouden
patho DC
- systolische dysfunctie: onvoldoende samentrekking van het hart (LV) door MI of myocarditis
- diastolische dysfunctie: stugger worden van het hart, door langdurige hypertensie en op hogere leeftijd
Wat kan gebeuren bij disfunctie LV
stuwing en vochtuittreding in de longen
Wat kan gebeuren bij disfunctie RV
stuwing en vochtuittreding in extremiteiten en buik
symptomen linkszijdig hartfalen
orthopnoe, dyspnoe, duizeligheid, plotselinge hartdood, inspanningsintolerantie, vegetatieve verschijnselen, koude-intolerantie
symptomen rechtszijdig hartfalen
verhoogde CVD, ascites, perifeer oedeem, nycturie, hepatomegalie
risicofactoren DC
- cardiovasculaire risicofactoren
- doorgemaakt hartinfarct
- hartritmestoornissen
- klepafwijkingen
- longziekten
- alcoholmisbruik
- DM
- positieve familieanamnese
- recente chemo
LO DC
oedeem enkels, kortademige patient, mogelijk verlengde capillairy refill, verhoogde CVD, tachycardie, hypotensie, apex buiten mid claviculaire lijn, heffend/verbrede ictus, vergroot hart, evt ruis, vergrote lever, ascites, pulmonale crepitaties, demping onderste longvelden
diagnostiek DC
NT-pro BNP, ECG, Xthorax/echo
behandeling DC
diureticum, ACE remmer
- bij overvulling beta blokker
DVT
in diepe venen onderbeen, proximaal van v. poplitea, vaak asymptomatisch
patho DVT
trias Virchow
- statis in de bloedstroom door immobiliteit
- verandering van bloedsamenstelling
- beschadigingen vaatwand
meestal in kuitvenen
longembolie
als stolsel DVT losraakt
- acute kortademigheid, pijn bij ademhaling, tachypnoe en tachycardie
symptomen DVT
- pijn en/of zwaar gevoel in een been
- glanzend, rood, gezwollen en warm been
- uitgezette venen
- subfebriele temperatuur
enkelzijdig klachten
complicaties DVT
longembolie, posttrombotisch syndroom doordat DVT heeft geleid tot veneuze klepinsufficientie
symptomen posttrombotisch syndroom
(pitting)oedeem, jeuk, pijn, trofische stoornissen, hyperpigmentatie en dilatatie subcutane venen
risicofactoren DVT
eerdere DVT/longembolie, oestrogeengebruik, maligniteit, operatie/trauma, zwangerschap, immobilisatie, recent reizen, stollingsproblemen (familie)
LO DVT
eenzijdig dik been, pijnlijk, uitgezette venen, drukpijn over venen, pleurawrijven bij longembolie
diagnose DVT
klinische kansschatting
- echo als al waarschijnlijk is, anders D-dimeren
- als D-dimeren hoog alsnog ecgo
- CT scan is gouden standaard
behandeling DVT
vit K antagonist, LMWH of DOAC
diverticulose
uitstulpingen van mucosa en submucosa van colon, ten gevolge van verhoogde intraluminale druk
diverticulitis
ontsteking van een uitstulping van mucosa en submucosa van colon
- door verhoogde druk en verminderde mobiliteit colon en gebrek aan vezels
diverticulose patho
verhoogde druk in darmlumen icm verlaagde kracht collageenvezels in de darmwand
symptomen diverticulitis
buikpijn linksonder, verandering in deficiatiepatroon, koorts, misselijkheid/braken/opgezette buik, eventueel rectaal bloedverlies
risicofactoren
obstipatie, vet/vezelarm eten, NSAID, weinig bewegen, bindweefselziekte, positieve familieanamnese, ouder dan 60
LO diverticulitis
koorts, peritoneale prikkeling, infiltraat linkeronderbuik
diagnostiek diverticulitis
CRP, urine, echo niet echt nuttig, CT of MRI
behandeling diverticulitis
leefstijlveranderingen, laxantia
endocarditis
door bacteriën die in het hart komen en op de binnenbekleding en kleppen van het hart gaan zitten
bacteriën komen in bloed door:
- verwondingen huid, mondslijmvlies of tandvlees
- ontstoken tandvlees
- spuiten in aders
- huidinfecties
- medische ingrepen
symptomen endocarditis
hoge koorts, tachycardie, algehele malaise, janeway laesies, osler noduli, opgezette milt, verwardheid
risicofactoren endocarditis
al eerder gehad, hartklepprothese, aangeboren hartafwijking
- preventief antibiotica bij ingrepen mondholte, BLW, spijsverteringskanaal, urinewegen en geslachtsorganen en ontstoken weefsel
LO endocarditis
Osler noduli en Janeway laesies, dyspnoeisch en souffle
diagnose endocarditis
BSE en CRP, bloedkweken voor oorzaak, echo en CT, DUKE-criteria
behandelen endocarditis
antbiotica
major Duke
bloed positief voor endocarditis, bewijs van betrokkenheid endocard
minor Duke
- Predisposing heart condition or injection drug use
- Fever
- Vascular phenomena
- Immunologic phenomena
- Microbiological evidence
gastro-enteritis (buikgriep)
door virussen, bacteriën of parasieten, meest voorkomende oorzaak is rota en norovirus
symptomen gastro-enteritis
diarree, misselijkheid, braken, koorts, buikklachten, verminderde eetlust, algehele malaise
risicofactoren gastro-enteritis
kinderleeftijd, slechte hygiëne, reizen naar tropen, antibioticagebruik, immunosuppresiva
LO gastro-enteritis
matig zieke patient, mogelijk tekenen van uitdroging, gehele buik pijnlijk
- percussie hypersonoor od gedempt door vochtverlies en gasvorming
- normale peristaltiek
diagnose gastro-enteritis
meestal niks, soms feces
behandeling gastro-enteritis
rehydratie
- soms loperamide of anti-emetica
contra-indicaties diarreeremmer
leeftijd <3, koorts icm bloederige diarree, diarree na antibiotica, zwangerschap of geven borstvoeding
GER oorzaken
- disfunctie onderste oesophagus sfincter
- verhoogde secretie maagzuur
- gestoorde motiliteit van oesofagus en maag
- vertraagde maagontlediigng
- verhoogde abdominale druk
symptomen GER
- typische retrosternale pijn na maaltijd/liggen
- verergering bij vet/pittig voedsel, alcohol, cafeïne of grote maaltijd
- regurgitatie
- zuurbranden
- misselijkheid
- oesten
alarmsignalen ernstige oesofagitis
passagestoornissen, bloedbraken, melena
risicofactoren GER
- hoge leeftijd
- kinderen <1
- hernia diafragmatica
- obesitas
- zwangerschap
- roken
- overmatig alcoholgebruik
- medicatie
- positieve familie anamnese
LO GER
gevoelige epigastrico regio
behandeling GER
leefstijlveranderingen, protonpompremmer, antacidium en/of H2-receptorantagonist
chirurgisch: fundoplicatie
Hartritmestoornis
berust op een stoornis in prikkelgeleiding, prikkelvorming of combi van beide
DD bradycardie hartritmestoornis
sporthart, geleidingstoornis bij beschadigd hart
DD tachycardie hartritmestoornis
- onregelmatig: AF
- regelmatig: extracardiale oorzaak als continu aanwezig, sinustachycardie of VF
DD normale hartfrequentie en hartritmestoornis
ventriculaire extrasystole of atriale extrasystole bij overslaan, hartklepafwijking zonder overslaan
symptomen hartritmestoornis
hartkloppingen, algehele malaise, syncope, duizeligheid, vermoeidheid, misselijkheid, braken POB, verminderde inspanningstolerantie
risicofactoren hartritmestoornis
vrouwelijk geslacht, positieve fam anamnese, hartafwijkingen, hypertensie, diabetes, hyperthyreoidie, obesitas, slaapapneu, hoge leeftijd, bloedarmoede, gebruik bepaalde medicatie
LO hartritmestoornis
irregulaire en inadequatie pols
- ausculatie geeft wisselende luidheid van harttonen met extrasystolie en souffles eventueel
diagnostiek hartritmestoornissen
ECG maken en x-thorax, echo-cor kan meer duidelijkheid geven
behandeling hartritmestoornis
medicamenteus, cardioversie, ablatie, ICD of pacemaker
hepatitis
A: voedsel en drinkwater
B: bloed-bloed contact
C: bloed-bloed contact
D: variant van B, geen behandeling voor
E: in vlees en ontlasting wild > ribavirine
auto-immuun: auto-antilichamen tegen hepatocyten, vooral bij vrouwen > azathioprine en corticosteroïd
symptomen acute hepatitis
algehele malaise, spier en gewrichtspijn, braken, diarree, koorts, verminderde eetlust, icterus, hepatosplenomegalie
chronische hepatitis symptomen
algehele malaise, vermoeidheid, icterus
risicofactoren hepatitis
- kind
- IV drugs
- onbeschermd seksueel contact
- infectie hep B
- vrouwelijk geslacht
LO hepatitis
icterus, vergrote lever
diagnostiek hepatitis
leverwaarden
oorzaken hypertensie
primair vaak onbekend, secundair:
- slaapapneu
- endocriene ziektebeelden
- dieet
- vasculair
- geneesmiddelen
- monogenetisch
symptomen hypertensie
vaak asymptomatisch
- hoofdpijn
- hartfalen bij vergevorderd
- retinopathie
- symptomen bij oorzaak secundaire hypertensie
risicofactoren hypertensie
- laag geboortegewicht
- hoge leeftijd
- positieve fam
- obesitas
- roken
- atherosclerose
- insulineresistentie
- overmatige zoutinname
- overmatig alcoholgebruik
- stress
- etniciteit
- lage K inname
behandeling hypertensie
- <50: ACE
- 50-70: thiazidediureticum of Ca antagonist
- > 70: diureticum
- diabetes: thiazidediureticum
- chronische nierschade: ACE remmer
- Afrikaans: Ca antagonist
colitis ulcerosa
beperkt zich tot de dikke darm, rectum is vaak aangedaan, diffusie ontsteking waarbij alleen mucosa is aangedaan
symptomen ulcerosa
diarree en bloedbijmenging, zeurende buikpijn, loze aandrang, darmkrampen, systemische symptomen, extra-intestinale symptomen
risicofactoren ulcerosa
positieve fam anamnese, stoppen met roken
LO ulcerosa
algemene indruk, koorts, opgezette buik, evt erythema nodosum, diffuus drukpijnlijke buik, rectaal toucher
diagnose ulcerosa
labonderzoek, ontlastingonderzoek en endoscopie
wat is te zien op endoscopie ulcerosa
mucosa verdikt, pseudopoliepen, bloedingen en pussige ulcera
behandeling ulcerosa
corticosteroiden, thiopurines, biologicals, mesalazine
crohn patho
chronische inflammtoire darmziekte in gehele maag-darmstelsel, breekt door de mucosa, kan fistelvorming hebben vooral in terminale deel van dunne darm, er kunnen ook uitingen zijn buiten tr. digestivus
symptomen crohn
obstipatie, subileus, loze aandrang, darmkrampen, anale klachten, malabsorptie, systemische symptomen, extra-intestinale symptomen
risicofactoren Crohn
positieve fam anamnese, roken, stress
LO Crohn
opgezette buik, gootsteeengeruis, afwezigheid peristaltiek, voelen ontlasting
diagnostiek Crohn
lab, ondtlasting, endoscopie
- endoscopie: verspreide aftoide ulcera en longitudinale ulcera tussen normaal weefsel
behandeling crohn
corticosteroiden, thiopurines, biologicals
longembolie patho
embolus in a. pulmonalis zorgt ervoor dat achterliggende longweefsel niet/gedeeltelijk van zuurstof kan worden voorzien
symptomen longembolie
plotselinge dyspnoe, pijn op borst, pijn vast aan ademhaling, hemoptoë, pleurawrijven, hypotensie
risicofactoren longembolie
hoge leeftijd, obesitas, veneuze trombo-embolie in VG, pil, maligniteiten, immobilisatie, recente operatie, DVT, trombofilie of stollingsproblemen in de fam
LO longembolie
pijnlijke indruk, hulpademhalingsspieren, hypotensie en verlaagde saturatie, mogelijk pleurawrijven, aanwijzingen DVT
diagnostiek longembolie
Wells criteria: >4 punten > CT, <4 punten D-dimeer
als d-dimeer >0,5 ook CT
behandeling longembolie
ligt aan de ernst
- ernstig: fibrinolytica
- kleiner: LMWH, coumarinederivaten of DOAC
- bij verdenking ontstold worden
symptomen obstipatie
deficatie <2/week, hard persen, keutelige deficatie, incomplete deficatie, anorectale obstructie gevoel
risicofactoren obstipatie
onderliggende somatische oorzaak, zwanger, weinig beweging, weinig drinken, onvoldoende vezels, niet toegeven aan deficatiedrang
LO obstipatie
opgezette buik, gootsteengeruis, levendige/afwezigheid peristaltiek, harde ontlasting
behandeling obstipatie
leefstijladvisering, klysma/laxeermiddel
orthostatische hypotensie
gevolg van vasoconstrictief falen
- daling >20 mmHg systolisch of 10 mmHg diastolisch
symptomen orthostatische hypotensie
licht gevoel hoofd, duizelig, neiging tot vallen, syncope
risicofactoren orthostatische hypotensie
hogere leeftijd, bedrust, laag BMI, medicatie, hypertensie
acute pancreatitis
door te vroege activatie van proteolitische enzymen en breken pancreasweefsel af > inflammatie, galstenen, toxinen, trauma, ERCP, erfelijk
chronische pancreatitis
fibrosering pancreas > insufficient, vaak door galstenen en alcohol, kan ook door CF, hemochromatose, genetisch, auto-immuun of maligniteit > verlies vet en eiwit via ontlasting
symptomen acute pancreatitis
pijn epigastricum, uitstralend naar rug, neemt toe na eten, beweging maakt erger, misselijk en braken, drukpijn, koorts, icterus
symptomen chronische pancreatitis
buikpijn, gewichtsverlies, steatorroe, malabsorptie, DM, icterus, ascites, pseudocystevorming
risicofactoren pancreatitis
acuut:
- choledocholithiasis
- alcoholmisbruik
- idiopatisch
- medicamenteus
- trauma
chronisch:
- alcoholmisbruik
- hemochromatose
- maligniteit
diagnose acute pancreatitis
symptomen, serum amylase/lipase >3x hoger dan normaal
diagnose chronische pancreatitis
beeldvormende technieken: meestal calcificaties bij echo
amylase en lipase meestal niet verhoogd, ontlasting kan ook aanwijzing geven
behandeling acute pancreatitis
therapie en antibiotica, chirurgie bij uitgebreide necrose, ERCP bij galsteen
behandeling chronische pancreatitis
pijnbestrijding, ERCP bij galsteen en eventueel pancreasresectie
pericarditis
ontstaat altijd secundair aan een bacteriele of virusinfectie, openhart operatie, hartinfarct, auto-immuunaandoening, medicatie of radiotherapie
acute pericarditis meest bij virale (luchtweg)infectie
symptomen pericarditis
scherpe pijn op de borst, mogelijk met uitstraling naar linkerschouder of arm, pijn vermindert door voorover buigen, angstig gevoel, koorts, kortademigheid
risicofactoren pericarditis
mechanische of biologische kunstklep, congenitale afwijkingen, virale/bacteriele infecties, systemische ziekten, verwondingen borst/slokdarm/hart
LO pericarditis
pijnlijke indruk, vochtophoping buik en benen, oppervlakkige ademhaling, snelle pols, koorts, pericardwrijven of multinodulair struma
Diagnostiek pericarditis
ST depressies, pericardeffusie, bloedkweken voor oorzaak
behandeling pericarditis
pijnstilling en antibiotica, indien nodig drainage van pericard
PAV
verminderde arteriele doorbloeding door vernauwing/afsluiting vaten
- acute ischemie: acute afsluiting, direct trombolyse geven of revascularisatie
- claudicatio intermittens: bestaande vernauwing, geeft pijn bij inspanning die verdwijnt in rust > Fontaine voor behandeling
- kritieke ischemie: ernstigere vorm van claudicatio intermittens > revascularisatie
symptomen PAV
- pijn (vaak kuitspier)
- ulceraties
- gangreen
- verminderde of afwezige pulsaties
- verkleuring huid
risicofactoren PAV
roken, hypertensie, hogere leeftijd, man, dyslipidemie, DM, positieve fam, obesitas, gebruik vaatvernauwende medicatie (beta blokkers en ergotamine)
LO PAV
souffle over a. femoralis, distale pulsaties kunnen verminderd zijn of ontbreken, ledemaat kouder, wondjes, spierzwakte
Diagnose PAV
enkel-arm index <0,9 is PAV
Wat geeft de ernst van PAV aan
Fontaine
1. Geen klachten
2a. max. loopafstand 100 meter
2b. max. loopafstand <100 meter
3. rust- en/of nachtpijn
4. necrose of gangreen
behandeling PAV
claudicatio: leefstijladvisering, looptraining
- acute ischemie: revascularisatie (direct)
pneumonie
door bacterie of virus, meestal via neus-keelholte
symptomen pneumonie
acute dyspnoe, koorts, rillingen, sputumproductie, pijn bij ademhaling, crepitaties
risicofactoren pneumonie
man, leeftijd <1 of >75, roken, DM, HVZ, HIV, aspiratie
LO pneumonie
mate van ziekzijn beoordelen aan koorts, tachypnoe, intercostaal intrekkingen, neusvleugelen, tachycardie, huidskleur, tekenen dehydratie
pleurawrijven, crepitaties, éénzijdige ausculatoire afwijkingen en demping, bij percussie kan demping
diagnose pneumonie
verhoogde CRP, BSE en leukocyten, bloedkweek voor verwekker, X-thorax kan consolidaties tonen, bij productieve hoest sputumkweek
behandeling pneumonie
antibiotica vaak voldoende, soms IV bij ernstig geven, bij heel ernstig opname op IC
pneumothorax
trauma: door trauma of iatrogeen
spontaan: zonder/met onderliggende aandoening
primair: door zwakke plekken
secundair: door hoge druk en parenchym destructie
spannings: lucht wordt aangezogen maar kan niet meer weg > gezonde long wordt verdrongen
- hypotensie teken van spanning
symptomen pneumothorax
acuut ontstane dyspnoe, scherpe thoracale pijn, hypoxie, tachycardie
risicofactoren pneumothorax
roken, tengere bouw, man, chronische longziekten, infectie, trauma, iatrogeen, maligniteit, bindweefselziekte
LO pneumothorax
dyspnoeisch en pijnlijk, hoge ademhalingsfrequentie
- asymmetrische thoraxexcursies, hypersonore geluiden bij percussie
- bij auscultatie ademgeruis minder of afwezig
diagnostiek pneumothorax
X-thorax, CT scan bij twijfel
behandeling pneumothorax
kleine herstelt vaak zelf, grote vaak een thoraxdrain
1:3 krijgt recidief
PDS
geen bekende oorzaak, ROME III criteria
1. minimaal 3 dagen per maand in 3 maanden buikpijn
2. klachten >6 maanden voor diagnose
3. minimaal 2 van deze criteria: vermindering na deficatie, verandering in frequentie en consistentie hangt samen met klachten
symptomen PDS
dyspepsie, zuurbranden, misselijk, opgeblazen, slijm bij ontlasting, spier- en gewrichtsklachten, moeheid, hoofdpijn
risicofactoren PDS
jong, gastro-enteritis doorgemaakt, angststoornissen, stemmingsstoornissen, positieve fam, vrouw
ulcus duodeni
doordat slijmvlies van duodenum oiv maagzuur en of NSAID/acetysalicylzuur gebruik veranderingen onder gaat
symptomen peptisch ulcus (maag en duodenum)
buikpijn, misselijkheid, braken met klachtvermindering, oprispingen, vol gevoel, verhoogde speekselproductie
ulcus ventriculi: pijn bij eten en gewichtsverlies typerend
ulcus duodeni: nacht en hongerpijn, neemt af bij eten
risicofactoren ulcus pepticum
H. pylori, roken, alcoholmisbruik, medicatiegebruik, hoge leeftijd
diagnostiek ulcus
H. pylori kan aangetoond worden met C13 ureumtest of met gastroduodenoscopie met biopt
behandeling ulcus pepticum
leefstijlaanpassingen, protonpomp remmer, bij H. pylori deze elimineren