Ziektebeelden Flashcards
Wanneer spreek je van een aneurysma?
diameter 1,5 keer de wijdte van de normale aorta groter
Pathofysiologie AAA
door degeneratie waarbij de collageenvezels van het bindweefsel van de adventitia fragmenteren > stevigheid verloren
Symptomen AAA
silent killer tot gevaar: pijn in abdomen, mogelijk uitstralend naar rug of flanken, vegetatieve verschijnselen
Risicofactoren AAA
roken, mannen, hogere leeftijd, hypertensie, hyperlipidemie, positieve familieanamnese
risicofactoren atherosclerose
diabetes mellitus NIET
Diagnostiek AAA
echo, CT, MRI met angiografie
- vaak na echo alsnog CT
Behandeling AAA
afweging tussen operatierisico en ruptuur risico
- open operatie of endovasculaire operatie
Meest voorkomende allergieën
oraal allergiesyndroom, voedselallergie, allergie huisstofmijt, hooikoorts, insectengif, contact allergie
Pathofysiologie allergische rhinitis
IgE gemedieerde allergie voor inhalatie allergenen > mestcellen > histamine > oedeemvorming vaatbed > verstopping neus
Symptomen allergische rhinitis
tranende ogen, niezen, snotteren, verstopte neus, jeuk, benauwdheid en kortademigheid, zwelling tong, sufheid, galbulten
Risicofactoren allergische reactie
familie met allergie, hebben van eczeem/astma, overmatige hygiëne
Behandeling allergische rhinitis
vaak niet medicamenteus, anders corticosteroidneusspray of antihistaminicum
appendicitis acuta
oorzaak vaak onbekend
lumen van appendix wordt afgesloten > appendixwand gaat ontsteken
Symptomen acute appendicitis
vage, slecht te lokaliseren pijn in de epigastrico of rond de navel, die verplaatst naar rechtsonder en heftiger wordt, lichte koorts, braken
Diagnostiek acute appendicitis
CRP, echo, CT of MRI als het niet zichtbaar is
astma pathofysiologie
chronische, vaak eosinofiele inflammatie van de mucosa van de geleidende luchtwegen
- bij ontsteking treedt verdikking van basaalmembraan op door collageendeposities, net als oedeemvorming van mucosa en submucosa
- > reversibele luchtwegvernauwing
symptomen astma
dyspnoe, piepende ademhaling, hoesten
- bij kinderen vaak piepen, hoesten en verminderd ademhalingsvermogen
- klachten snachts ergst
risicofactoren astma
vrouw, atopie, inhalatie stoffen waar je gevoelig voor bent
diagnostiek astma
longfunctie en provocatietest
- obstructie: FEV1/FVC <-1,64 SD of <0,7
- reversibiliteit na bronchodilator: FEV1 neemt af met >200 mL en >12%
- peakflow: als het verschil over de dag 10% of groter is > reversibel
behandelen astma
leefstijlveranderingen, beta2 agonisten en inhalatiecorticosteroid
acute bronchitis
virale BLWI die naar beneden uitbreidt
- vaak na verkoudheid/griep
- acute bronchiolitis bij kinderen
symptomen acute bronchitis
minder dan 3 weken hoesten, slijm (niet meer dan 2 weken), benauwdheid/koorts max 1 week en thoracale pijn kan
risicofactoren acute bronchitis
na verkoudheid of griep, roken, verminderde werking immuunsysteem, aanwezigheid astma/COPD
LO acute bronchitis
hoesten, vermoeide patiënt
- auscultatie: expiratoire ronchi of crepitaties
behandeling acute bronchitis
geneest binnen 4-8 weken, bij aanhoudende klachten antibiotica
cholelithiasis
galstenen
patho cholelithiasis
stenen ontstaan meestal uit cholesterol dat neerslaat door onverzadiging
symptomen cholelithiasis
pijn rechter bovenbuik, koliekpijn met uitstraling naar rug of schouderblad, pijn na vette maaltijd, icterus, ontkleurde ontlasting, donkere urine, misselijkheid, bewegingsdrang
wat gebeurt er met bilirubine bij cholelithiasis
kan niet meer wegvloeien > verhoogde bilirubine gehalte in bloed
risicofactoren cholelithiasis
fat, female, forty, fertile, fair, positieve fam anamnese, recent veel gewichtsverlies, DM, voorgeschiedenis met galsteenkolieken
LO cholelithiasis
icterisch, drukpijn onder rechter ribbenboog
diagnostiek cholelithiasis
afwijkende leverwaarden, soms echo
behandeling cholelithiasis
zonder symptomen niks, bij symptomen analgetica en cholecytectomie
cholecystitis
ontsteking galblaas wand, vaak door obstructie > gal stuwt in de galwegen > ontsteking
symptomen cholecystitis
acute, continue pijn rechtsboven in buik, kan uitstralen naar rechter schouderblad, misselijkheid/braken, koorts
- geeft op zichzelf geen koliekpijn maar kan wel door stenen > peritoneale prikkeling
risicofactoren cholecystitis
galstenen
LO cholecystitis
matig ziek, misselijkheid en braken, pijnlijke en palpabele galblaas
diagnostiek cholecystitis
hydrops, galstenen, verdikking van wand galblaas en dilatatie d. cysticus op echo te zien
behandeling cholecystitis
analgetica en antibiotica, afh van ernst galstenen cholecystectomie
COPD
niet reversibele luchtwegobstructie die in het algemeen progressief is en veroorzaakt wordt door een abnormale ontstekingsreactie van de longen op schadelijke deeltjes en gassen, vaak door roken veroorzaakt
patho COPD
chronisch inflammatoir proces dat is gelokaliseerd in de centrale en perifere luchtwegen, het longparenchym en bloedvaten
- verstoord evenwicht in hoeveelheid proteasen en antiproteasen en oxidanten en antioxidanten > obstructie
kenmerken COPD
vooral bij rokers ouder dan 40
- chronisch hoesten en toenemende dyspnoe
- ernst GOLD criteria en mMRC score
chronische bronchitis
bronchiën blijvend ontstoken > meer slijmproductie > benauwdheid en hoesten
longemfyseem
longblaasjes gaan stuk, zit meer distaal dan chronische bronchitis > zuurstof minder goed opgenomen
symptomen COPD
- langdurig hoesten (>3 mnd), productieve
- kortademigheid
- POB
- benauwdheid
- vermoeidheid
- gewichtsverandering
- vermindering spierkracht
risicofactoren COPD
roken, schadelijke stoffen, erfelijk, leeftijd en geslacht (>40 en man), astma/allergie/infecties, vertraagde longgroei
LO COPD
piepende ademhaling, cyanose en nicotinevlekken, voorovergebogen met gebruik hulpademhalingsspieren, tonvormige thorax en halsvenen
- hypersonore percussie met laagstaande longgrenzen en verminderde beweeglijkheid
- ausculatie: verlengd experium met expiratoire ronchi en grove crepitaties
diagnose COPD
- FEV1/FVC <0,7 en niet met 200 mL en >12% verbetering
Hoe wordt ernst en prognose bepaald bij COPD?
- ernst: FEV1 gemeten tov verwacht
- prognose: BODE index
behandeling COPD
leefstijladvisering
- B2 agonisten, muscarine antagonisten
- inhalatiesteroïden
- fosfodiësterase remmer
- griepvaccin
coronaire insuf (SAP en ACS (MI en IAP)
coronairen onvoldoende doorbloed
ACS oorzaak
acute afname of blokkade van coronaire doorbloeding door instabiele plaque of erosie endotheelwand icm lokale trombose
niet-STEMI en IAP
geen totale afsluiting van coronair, hoeven geen afwijkingen op ECG te zien te zijn
- klachten in rust
Welke medicatie remt trombocytenaggregatie
- acetylsalycilzuur/P2Y12 remmers (prasugrel, ticagrelor of clopidogrel)
SAP
drukkend gevoel op de borst bij inspanning en verdwijnt binnen 15 min in rust
- licht atherosclerotische afsluiting dus alleen klachten bij verhoogde behoefte aan zuurstof
symptomen coronair insufficiëntie
drukkend gevoel op de borst, pijn met uitstraling, dyspnoe, vegetatieve verschijnselen
risicofactoren coronair insuf
eerder doorgemaakt hartinfart/ACS, hoge leeftijd, roken, dyslipidemie, hypertensie, hoog BMI, positieve familieanamnese, DM, rematoide artritis
LO
- vegetatieve verschijnselen
- tekenen acute decompensatie
- cardiogene shock
- polsdruk
- bloeddruk
- pols
- palpatie hart: drukopwekbare pijn pleit tegen ACS
- souffles over hart, pericardwrijven (pericarditis of transmuraal infarct)
- longen: reutel geluid, crepitaties, nauwelijks/geen ademgeruis (oedeem)
diagnostiek coronair insuf
ECG, CK-MB en troponine in bloed, angiografie coronairen, echo cor voor pompfunctie
behandeling SAP
leefstijlmanagement, erna pas medicatie, eventueel revascularisatie
- medicatie: beta blokker, Ca antagonist en langwerkende nitraten/aspirine en statines
IAP/NSTEMI
golden five:
- statine
- beta blokker
- ACE remmer
- acetylsalicylzuur
- plaatjesaggregatieremmer
Wanneer plaats je stent?
als patiënt in shock of niet pijnvrij is meteen, anders binnen 24 uur
STEMI
zo snel mogelijk PCI of CABG
- in acute fase golden fice
volgorde behandelen ACS
recascularisatie, medicamenteus, lifestyle, cardiale revalidatie
decompensatie cordis
klachten die veroorzaakt worden door verminderde pompfunctie van het hart > vocht vasthouden
patho DC
- systolische dysfunctie: onvoldoende samentrekking van het hart (LV) door MI of myocarditis
- diastolische dysfunctie: stugger worden van het hart, door langdurige hypertensie en op hogere leeftijd
Wat kan gebeuren bij disfunctie LV
stuwing en vochtuittreding in de longen
Wat kan gebeuren bij disfunctie RV
stuwing en vochtuittreding in extremiteiten en buik
symptomen linkszijdig hartfalen
orthopnoe, dyspnoe, duizeligheid, plotselinge hartdood, inspanningsintolerantie, vegetatieve verschijnselen, koude-intolerantie
symptomen rechtszijdig hartfalen
verhoogde CVD, ascites, perifeer oedeem, nycturie, hepatomegalie
risicofactoren DC
- cardiovasculaire risicofactoren
- doorgemaakt hartinfarct
- hartritmestoornissen
- klepafwijkingen
- longziekten
- alcoholmisbruik
- DM
- positieve familieanamnese
- recente chemo
LO DC
oedeem enkels, kortademige patient, mogelijk verlengde capillairy refill, verhoogde CVD, tachycardie, hypotensie, apex buiten mid claviculaire lijn, heffend/verbrede ictus, vergroot hart, evt ruis, vergrote lever, ascites, pulmonale crepitaties, demping onderste longvelden
diagnostiek DC
NT-pro BNP, ECG, Xthorax/echo
behandeling DC
diureticum, ACE remmer
- bij overvulling beta blokker
DVT
in diepe venen onderbeen, proximaal van v. poplitea, vaak asymptomatisch
patho DVT
trias Virchow
- statis in de bloedstroom door immobiliteit
- verandering van bloedsamenstelling
- beschadigingen vaatwand
meestal in kuitvenen
longembolie
als stolsel DVT losraakt
- acute kortademigheid, pijn bij ademhaling, tachypnoe en tachycardie
symptomen DVT
- pijn en/of zwaar gevoel in een been
- glanzend, rood, gezwollen en warm been
- uitgezette venen
- subfebriele temperatuur
enkelzijdig klachten
complicaties DVT
longembolie, posttrombotisch syndroom doordat DVT heeft geleid tot veneuze klepinsufficientie
symptomen posttrombotisch syndroom
(pitting)oedeem, jeuk, pijn, trofische stoornissen, hyperpigmentatie en dilatatie subcutane venen