Żeński płciowy Flashcards
Dystrofia sromu
- w niewielkim stopniu zwiększa ryzyko raka (ale zawsze)
- liszaj twardzinowy (lischen sclerosus)
- hyperplasia squamosa
Liszaj twardzinowy
- lischen sclerosus
- ścieńczenie
- po menopauzie
Hyperplasia squamosa
- przed menopauzą
- rozrost (pogrubienie)
Kłykciny kończyste
- condylomata acuminata
- HPV typ 6 i 11
Hydradenoma papilliferum
- gruczolak potowy brodawkowaty
- nowotwór łagodny
- zmiana charakterystyczna dla sromu
Papulosis bowenoidalis
- kliniczna odmiana VIN III (wewnątrznabłonkowa neoplazja sromu)
- dysplazja dużego stopnia
Pozasutkowy Paget
- (60 letnia kobieta)
- świąd i pieczenie warg sromowych
- (prawa) warga sromowa zaczerwieniona
- PAS +, CEA +
nawias oznacza, że z konkretnej historyjki było
Rak płaskonabłonkowy sromu
- stanowi ok. 90% raków sromu
Czerniak złośliwy w sromie
- przypomina chorobę Pageta sromu
- zróżnicowanie immunohistochemią
Polip włółknisto-nabłonkowy pochwy
- zmiana nienowotworowa
- polypus fibroepithelialis
- wymaga zróżnicowania z mięsakiem groniastym (rhabdomyosarcoma botryoides)
Rhabdomyosarcoma botryoides
- 5 lat, dziewczynka, polipowate masy w pochwie
Rak płaskonabłonkowy pochwy
- najczęstszy rak pochwy, 95%
Histologia szyjki macicy
- część pochwowa - jak pochwa - nabłonek wielowarstwowy płaski nierogowaciejący
- kanał szyjki macicy - nabłonek cylindryczny, prod. śluz
Ectropion
- wywinięcie (wynicowanie) nabłonka cylindrycznego na częsć pochwową szyjki
Strefa T
wywinięty nabłonek cylindryczny — metaplazja do –> płaskonabłonkowego
18 lat, bóle podbrzusza, czerwona pochwowa szyjka macicy, ropa, brak atypii, neutrofili dużo, N. gonorrhoeae; Prawdopodobne powikłania
- ciąża pozamaciczna
- bezpłodność
34l., upławy z pochwy, troszkę krwi, w szyjce macicy uszypułowany polip
Polypus endocervicalis
CIN/SIL w 80% w strefie transformacji, więc:
- jeśli wycięto zmiany ale nie ze strefy T to wycinek jest niediagnostyczn
CIN - cervical intraepithelial neoplasia - wewnątrznabłonkowa neoplazja szyjki macicy
SIL - śródpłaskonabłonkowa zmiana dysplastyczna
CIN I-III a SIL
LSIL - CIN I
HSIL - CIN II i CIN III
CIN I
- może ulegać regresji
CIN III / HSIL
(chyba)
- bł. podstawna zachowana
- architektura nabłonka całkowicie zaburzona (atypia całkowita)
- tylko ogniskowe cechy dojrzewania (mało ich)
- “dysplazja nabłonka tarczy pochwowej części szyjki => zaburzenie cytoarchitektoniki tego nabłonka”
- 32l, K, wysoki stosunek jądro/cytoplazma, w klposkopii białawe obszary na ujściu zewnętrznym i na tarczy pochwowej szyjki macicy, charakterystyczny mozaikowy wzór naczyń => dysplazja
Cechy infekcji HPV
- koilocyty, strefa halo (duża jasna wodniczka)
- mogą być k. wielojądrowe
- 29l, K, rutynowa cytologia - ASC-US. Licznek. wielojądrzaste => widoczna strefa halo => HPV
System (klasyfikacja) Bathesda
3 części:
A - czy odpowiedni materiał
B - czy prawidłowa cytologia
C - opis zmian
- cytodiagnostyka
- wykorzystywany w SILach
LSIL
- zmiany dysplastyczne małego stonia
- CIN I i zmiany wywołane przez HPV np. condylomata
HSIL
- CIN II i CIN III
- stosunek jądro/cytoplazma
ASC
- ATYPICAL SQUAMOUS CELLS
1. ASC-US - atypowość, nieokreślone znaczenie
2. ASC-H - atypowość, nie można wykliuczyć HSIL
Rak płaskonabłonkowy szyjki macicy
- najczęstszy typ raka szyjki macicy 85%
- szczególnie ryzykowne HPV 16,18, 31, 33 ( w stasiach pogrubione 16, 18 i oprócz tego było jeszcze 35)
Czynniki ryzyka
- palenie szlugów
- doustna antykoncepcja
- NIE: terapia hormonalna
Postać dwufazowa (faza rozrostu + naciek)
- u młodych kobiet
- lepsza
Jednofazowa (naciek)
- bardziej niebezpieczna
Podtypy histologiczne raka płaskonabłonkowego szyjki macicy
- rak wielkokomórkowy rogowaciejący
- rak wielkokomórkowy nierogowaciejący
- rak drobnokomórkowy - najrzadszy, nagorzej rokujący
FIGO w raku płaskonabłonkowym SZYJKI macicy
- ocena zaawansowania
I - nacieka tylko szyjkę
II - nacieka poza szyjkę, ale nie nacieka dolnej 1/3 pochwy ani ściany miednicy małej
III - rak nacieka dolną 1/3 pochwy i miednicę (wodonercze, niewydolność nerek)
IV - Przerzuty Odległe, nacieka pęcherz moczowy, odbytnicę
Gruczolakorak szyjki macicy
- gorzej rokuje niż płaskonabłonkowy (oprócz jasnokomórkowego)
Śluzowy - najczęstszy
Jasnokomórkowy
- względnie dobre rokowanie
- związany z eskpozycją na DES
46l. ból, dyskomfort w miednicy, niewielkie krwawienie międzymięsieczne (metrorrhagia), powiększona macica, brak zmian w szyjce, histerektomia, guzy w trzonie
- zabieg uchronił przed przewlekłym niedoborem Fe
Wyłyżeczkowanie macicy (trzon)
- może wystąpić zespół Ashermana (amenorrhoea seu hypomenorrhoea - brak/skąpe miesiączki)
- “wyłyżeczkowana macica z doczesną - trzeba wykluczyć pozamaciczną i nie można jednozmacznie stwierdzić czy była ciąża (bo nie ma kosmków łożysk)”
Gruczolistość trzonu macicy
- obecność gruczołów i podścielistka endometrium w ekotopowym umiejscowienie (poza bł. śluzową trzonu macicy)
- Adenomyosis (gruczolistość trzonu macicy)
- Endometriosis - Endometrioza
Adenomyosis
- gruczolistość wewnętrzna trzonu macicy
ciąża 10 lat temu, krwawienie z pochwy, symetrycznie powiększona macica, bół w podbrzuszu od kilku miesięcy => Adenomyosis
38l. K, obfite, przedłużające miesiączki, bóle od kilku miesięcy, 10 lat temu ciąża, 1 partner od 20 lat, powiększona nieguzowato macica, brak gorączki, nie jest w ciąży => Adenomyosis
Endometrioza
- gruczolistość zewnętrzna
- przede wszystjkim w jajnikach (80%)
- implantacja (blizny po nacięciu krocza np. cesarka)
- torbiel czekoladowa - cystis picea
- bardzo małe ryzyko raka
- krwawienie z dróg rodnych, macica NIEpowiększona => endometrioza
Polip błony śluzowej trzonu macicy
- zmiana łagodna
- okres okołomenopauzalny
- nadwrażliwość na działanie estrogenów
- niewrażliwość na progesteron
- mogą powodować krwawienia
- rzadko zezłośliwiają
Rak endometrium
- BRAK związku z HPV
- duże znaczenie ma nadmierna stymulacja estrogenowa (np. terapia hormonalna)
- często współwystępuje z rakiem sutka
- z zespołem Lyncha (HNPCC)
- do raka trzony macicy bardzo predysponuje rozrost prosty z atypią
Czynniki ryzyka raka endometrium
- Otyłość
- Cukrzyca
- Nadciśnienie
- Cykle bezowulacyjne (niepłodność)
- Późna menopauza
- ale NIE doustna antykoncepcja
Typy raka endometrium
- Gruczolakorak endometriodny
- najczęstszy typ 80% (gruczolaki częściej niż raki???)
- nadmierna stymulacja estrogenowa, rozrost endometr
- utkanie ma nabłonka wielowarstwowego płaskiego??
fałszywe: “ u kobiet po menopauzie z rozrostu atypowego”
- Rak brodawkowaty surowiczy -carcinoma papillare serosum
- Rak jasnokomórkowy (carcinoma clarocellulare)
w 2 i 3.
- rzadko hiperestrogenizm
- rokowanie gorsze niż gruczolakorak
Ocena raków endometrium
Carcinoma papillare serosum, carcinoma clarocellulare, carcinoma planoepitheliale (???) - > na podstawie zróżnicowania JĄDER, a NIE zróżnicowania architektonicznego
a tuż nad tym w stasiach G1-G3 (zróżnicowanie - złośliwość)
G1 - cewki gruczołowe
G2 - 50/50 cewki gruczołowe i lite pola
G3 - lite pola
Stadium zaawansowania klin-patol raka ENDOMETRIUM według FIGO
I - tylko trzon macicy
II - naciek szyjki macicy
III - naciek tkanek miednicy
IV- poza miednicę
Rokowanie raka endometrium
- nadekspresja p53, HER-2, EGFR => gorsze rokowanie
Neo powodujący rozrost zrębu endometrium
Sarcoma stromale - endometrialny mięsak stromalny
- nowotwór podścieliska błony śluzowej
Guz mieszany złośliwy Mullera (mięsakorak)
- carcinosarcoma
- tylko u kobiet po menopauzie
- polipowate twory
- wysoce agresywny, złe rokowanie, gorszy niż endometroidalny
- z pierwotnej ???
- brak związku z HPV
- nie jest najczęstszy
Ocena mięśniaków
- Martwica skrzpowa - czy jest
- Polimorfizk komórek i jąder - stopień
- Mitozy - liczba na 10dpw
- Patologiczne figury podziału mitotycznego - czy są
Leiomyoma
- Mięśniak gładkokomórkowy ( a NIE mięsak)
- najczęstszy neo u kobiet
- w kierunku mięśni gładkich
- łagodny
- zmiana z powiększeniem macicy
- np. leiomyoma nascens
- rzadko mięśniaki w szyjce macicy i więzadłach macicy, ale mogą się zdarzyć
“Mięśniak atypowy
- średnia i duża dysplazja
- <10 mitoz
- brak martwicy skrzepowej
- polimorfizm”
Leiomyoma nascens
- mięśniak rodzący się
- wpukla się do światła jamy macicy i tak może w postaci polipowatej przejść przez ujście zewnętrzne szyjki macicy
Leiomyosarcoma
- mięśniakomięsak gładkokomórkowy
- złośliwy
- rzadki ogólnie, ale najczęstszy mięsak
- przerzuty głównie do płuc (tez kości i mózg)
- najczęściej pojedynczy
- NIE rozwija się z Leiomyoma
- NIE wykazuje espresji EMA
Zapalenie jajowodu
Zapalenie ostre
- szczególnie przez Chlamydię to bezobjawowe
Ropniak jajowodu - pyosalphinx - w świetle jajowodu - przykład EMPYEMA
Zapalenie gruźlicze jajowodu
- przeważnie wtórnie do gruźlicy poza narządem rodnym
Ciąża jajowodowa
- Graviditas tubaria
- jajowód to najczęstsza lokalizacja ciąży pozamacicznej
Najczęstsza przyczyna powiększenia jajników to
Torbiele (zmiana nienowotworowa)
Torbiel pęcherzykowa
- produkcja estrogenów => przedwczesne dojrzewanie
Torbiel ciałka żółtego
- k. warstwy ziarnistej => prod. progesteron
Zespół wielotorbielowatych jajników
- syndroma ovariorum polycysticum
- zespół Steina-Leventhala
- jedna z głównych przyczyn niepłodności
- niecyklicznie wydzielanie estregenów => rozwój RAKA ENDOMETRIUM ( a to NIE od nadprod. androgenów)
- hirsutyzm
- wysoki poziom LH - zależna nadprodukcja androgen.
- 24l. nie może zajść w ciążę, hirsutyzm, cykle nieregularne, jajniki torbielowato powiększone, podwyżoszony LH => torbiele podkorowe (zespół policystycznych jajników
Nowotwory jajnika
- ważne żeby opisać naciek międzybłonka
Czynniki
- mała/żadna liczba porodów
- mutacje BRCA1 i BRCA2
Nowotwory jajnika z nabłonka powierzchniowego i podścieliska
- mogą być łagodne, o granicznej złośliwości i złośliwe
- endometrialne, surowicze, śluzowe, jasnokomórkowe
- jasnokomórkowy gorszy od reszty
Nowotwory surowicze jajnika
większość łagodna 60%
??? torbielako-gruczolak surowiczy (cystadenoma serosum) - najwięszke ryzyko zezłośliwienia???
graniczna złośliwość 10%
Złośliwe 30%
- raki surowicze to najczęstsze raki jajnika (też chyba najczęstszy obustronny)
- ciałka piaszczakowate (były też w brodawkowatym tarczycy)
- tu też figo (sprawdź se)
Nowotwory śluzowe jajnika
- łagodne 75%
- dobre rokowanie
- duże rozmiary 25kg, 30 cm
- przypominają nabłonek wyścielający jelito cienkie
- przypominają nabłonek kanału szyjki macicy (typowe dla torbielako-gruczolaka śluzowego)
- 32l, K, ból brzucha 34 mies. w fizykalnym ok, USG: jajnik powiększony torbielowato, torbiel śluzowa, brak cech proliferacji i patologicznego rozrostu => Mucinous cystadenoma
Śluzak rzekomy otrzewnej (neo jajnika)
- duża ilość śluzu w jamie otrzewnej
- guzy jajnika lub wyrostka (w jest częściej)
- mogą prowadzić do śmierci z powodu niedrożności jelit
Neo endometrioidne jajnika
- nabłonek wielowarstowy płaski
- starsze???
Gruczolakorak jasnokomórkowy jajnika
- gorsze rokowanie niż pozostałe raki jajnika
Guz Brennera
- guz łagodny jajnika
- gruczolakowłókniak (adenofibroma)
- podścielisko + nabłonek urotelialny przejściowy
- rzadki
- lity
- najgorszy rak z podścieliska bo reszta nie była z podścieliska - takie pytanie było
Ziarniszczak
- folliculoma , granulosa cell tumour
- ze sznurów płciowych i podścieliska a NIE germinalny
- neo potencjalnie złośliwy
- trudno histologicznie ocenić czy złośliwy czy nie
- nadmierna produkcja estrogenu => przedwczesne dojrzewanie
- ziarno kawy - świadczy o istnieniu
- theca cell tumour
-27l, nieregularne miesiączki, rozrost endometrium w lewym jajniku 8 cm z k. theca; po usunięciu => spadek estrogenu
Zespół Meigsa
- przy włókniakootoczkowiaku
- może towarzyszyć neo podścieliska
Składa się na
- wodobrzusze - ascites
- hydrothorax- płyn w j. opłucnej
- hdropiericardium - płyn w osiedziu
Rozrodczak jajnika
- germinalny
- odpowiednikiem tego guza w jądrze jest seminoma
Nowotwór pęcherzyka żółtkowego w jajniku
- germinalny
- YST
- wzrost AFP
Nabłoniak kosmówkowy jajnika
- germinalny
- Choriocarcinoma
- złośliwy
- łatwo przerzuty przez naczynia do płuc
- dużo hCG
- większość przypadków nabłoniaka w jajniku stanowią przerzuty z macicy
Potworniak jajnika
- germinalny
- Teratoma
- Potworniaki dojrzałe - teratoma metrum
- łagodne, torbielowate
- najczęstsze neo jajnika
- najczęstszą odmianą jest torbiel skórzasta (cystis dermoiidalis) - Potworniaki niedojrzałe - teratoma immaturum
- rokowanie zależy od ilości tkanki neuroendokrynnej w guzie
- jednostronny
- nawrcca po wycięciu - Jednolistkowe
- najczęściej Struma ovarii - wole jajnika:
- przypomina dojrzałą tarczycę
- może np. objawy nadczynności tarczycy
- możliwy tu neo tarczycy
Guz Krukenberga
- nowotwór przrzutowy
- głównie z komórek sygnetowatych z odźwiernika żołądka / jelita grubego
- najczęstszy rak przerzutowy w jajniku u kobiet po 4 dekadzie życia
- większość chorych umiera => najbardziej złośliwy
Ciąża ektopowa
- najczęściej jajowód
Przyczyny
- przewlekłe zapalenie jajowodu
- endometrioza
- zrosty, zabiegi, spirale
- na lokalizację NIE ma wpływu wada chromosomalna płodu
Ciążowa choroba trofoblastyczna
- zmiany mogą być łagodne/ złośliwe
- zaśniad groniasty, zaśniad groniasty inwazyjny, nabłoniak kosmówkowy, guz trofoblastyczny
Zaśniad groniasty
- rozrost trofoblastu
- obrzęk podścieliska (kosmki łożyskowe jak winogrona)
- w kompletnym wszystkie obrzęknięte
- wzrost hCG
- 4/5 miesiąc ciąży
- brak naczyń kosmkowych
- macica rozrośnięta
- u 2,5% nawet po 20-30 latach może rozwinąć się choriocarcinoma
Zaśniad groniasty kompletny
- brak matczynego DNA, tylko ojcowski (w większości 46, XX)
- wszystkie kosmki obrzęknięte
- największy wzrost hCG
Zaśniad groniasty częściowy
- triplodalny/ tetraploidalny np. 69 XXY
- chromosomy ojca i matki
Nabłoniak komówkowy w ciąży
- NIEPRAWDA: - że jak choriocarcinoma z ch. trofoblastycznej to gorsze rokowanie niż jak neo jest germinalny ( lepiej jak z ciąży)
- dobrze reagje na chemioterpię
- syncytiotrofoblast i cytotrofoblast (kosmki??)
- wysoki hCG
27l, K, SOR, 29tyg. ciąży, krwiak z pochwy, guzowata, owrzodziała krwawiąca zmiana w tarczy szyjki macicy
CT: naciek nowotworowy; cesarka, histerektomia totalnaCT: nieśródopeacyjnie niestwierdzono przejścia procesu poza ścianę szyjki macicy =>
Przerzuty w węzłach chłonnych czynnikiem rokownicznym
Poziom hCG najwyższymiędzy
60-70 dniem ciąży???
Waga łożyska w ciąży donoszonej
500g
Kobieta w ciąży brak płodu ???
wzrost hCG
Symetryczna martwica kory nerki
krwotok okołoporodowy
