Zebina

Question 1

Zebina po lacinie

Answer 1

dentinum

Question 2

Cechy zebiny(6)

Answer 2

• glowna masa korony i korzenia zęba
• W obrębie korony pokryta przez szkliwo, zaś w korzeniu przez cement
• tkanka żywa
• Ma żółtawobladą barwę
• Wykazuje pewien stopień elastyczności i sprężystości
• Wykazuje twardość mniejszą niż szkliwo, ale większą niż kość i cement

Question 3

Powstanie zebiny:(5)

Answer 3

• Wywodzi się z brodawki zębowej.
• Jest wytwarzana przez ODONTOBLASTY
• Produkcja zębiny rozpoczyna się w 3-4 miesiącu życia płodowego.
• Produkcja zębiny trwa przez całe ‘życie’ zęba.
• Mineralizacja prezębiny następuje zwykle w ciągu jednej doby.

Question 4

Sklad substancji nieorganicznych zebiny:(4)

Answer 4

• Głównie fosforan wapnia w postaci DWUHYDROKSYAPATYTÓW (kryształy są mniejsze niż w szkliwie)
• Fosforan magnezu
• Węglan wapnia
• Elementy śladowe

Question 5

Sklad substancji organicznych zebiny:(5)

Answer 5

• Dominuje KOLAGEN TYPU I (92%)
• Białka niekolagenowe - fosfoproteiny
• Kwas cytrynowy
• Proteoglikany
• Lipidy

Question 6

Budowa zebiny:(3)

Answer 6

Wyróżniamy:
Kanaliki zębinowe
Zębinę międzykanalikową
Zębinę okołokanalikową

Question 7

Zmiany w zebinie zachodzace z wiekiem:(4)

Answer 7

• Stwardnienie
• Przebarwienie na kolor ciemnożółty, a nawet brunatny
• Staje się szklista- widoczna przezroczystość
• dochodzi do odkładania próchnicy wtórnej, zmniejszenie światła komory do 50%.

Question 8

Zebiniaki co to jest(3)

Answer 8

• Powstają na skutek nieprawidłowego rozwoju zębiny wtórnej
• Występują w obrębie zębiny prawidłowej uwypuklając jej wewnętrzną powierzchnię ku miazdze lub mogą leżeć luźno w samej miazdze.
• Zębiniaki występują dość rzadko, ale mogą mieć duże znaczenie kliniczne, utrudniając leczenie endodontyczne.

Question 9

Kanaliki zebinowe(4)

Answer 9

• Kanaliki na przebiegu mają kształt litery ‘S’.
• Biegną od miazgi w kierunku szkliwa i cementu korzeniowego, oddając liczne odgałęzienia, które łączą się ze soba
• Taki układ kanalików sprzyja równomiernemu rozprowadzaniu soków tkankowych dostarczanych przez miazgę.

Question 10

Budowa i wielkość kanalika zebowego zależy od:(3)

Answer 10

• Wieku zęba
• Procesów zużycia zęba (np. starcia)
• Procesów patologicznych toczących się w tkankach zęba (np. próchnica)

Question 11

Zebina miedzykanalikowa(4)

Answer 11

• Wypełnia przestrzeń między kanalikami
• Zbudowana jest z włókien kolagenowych tworzących sieć, w oczkach której znajdują się hydroksyapatyty
• Ilość zębiny międzykanalikowej zmniejsza się w pobliżu miazgi
• Im bliżej warstw powierzchownych zębiny (bliżej szkliwa), tym jest więcej w niej zębiny międzykanalikowej.

Question 12

Zebina okolokanalikowa(5)

Answer 12

• Bezpośrednio otacza kanaliki
• Stanowi najsilniej zmineralizowaną część zębiny
• Szerokość zębiny okołokanalikowej rośnie w kierunku obwodu zębiny
• Nadmierne odkładanie zębiny okołokanalikowej może doprowadzić do zamknięcia światła kanalików
• Zębina okołokanalikowa nie występuje w prezębinie

Question 13

Rodzaje zebiny(9)

Answer 13

Prezebina
Plaszczowa
Pierwotna
Wtorna
Wtorna fizjologiczna
Zebina trzeciorzedowa naprawcza i reakcyjna
Interglobularna
Przezroczysta
Sklerotyczna

Question 14

Prezebina

Answer 14

Warstwa zębiny położona najbardziej wewnętrznie (najbliżej miazgi) jako warstwa niezmineralizowanej nowo powstającej zębiny odkładającej się przez całe życie

Question 15

Zebina Plaszczowa

Answer 15

Jest to pierwsza odłożona warstwa zębiny podczas rozwoju zęba.
Stanowi najbardziej zewnętrzną część zębiny.
Znajduje się przy połączeniu szkliwno-zębinowym

Question 16

Zebina pierwotna

Answer 16

Tworzy się podczas rozwoju zęba aż do zakończenia rozwoju korzenia.
Spośród wszystkich rodzajów zębiny ma najbardziej regularna budowę.
Położona jest między zębiną płaszczową a prezębiną.

Question 17

Zebina wtorna

Answer 17

Zębina wtórna, w przeciwieństwie do pierwotnej, ma mniej regularną budowę i jest w większym stopniu zmineralizowana.
Klinicznie cechuje ją barwa jasno- lub nawet ciemnobrązowa, a połyskliwość i twardość jest taka sama lub większa od zębiny pierwotnej.
Zębina wtórna tworzy się tak długo, jak długo jest zachowana żywotność miazgi. Można ją spotkać zarówno w zębach mlecznych, jak i stałych.

Question 18

Zebina fizjologiczna

Answer 18

Odkłada się w warunkach fizjologicznych, bez udziału bodźców zewnętrznych po zakończeniu rozwoju zęba.
Strukturalnie przypomina zębinę pierwotną- stanowi kontynuację jej rozwoju

Question 19

Zebina trzeciorzedowa(wtornopatologiczna) i bodzce(5)

Answer 19

• Zębina wtórna patologiczna nosi też nazwę zębiny obronnej.
• Powstaje pod wpływem szkodliwych bodźców, głównie pochodzenia zewnątrzustrojowego.

Do bodźców tych zaliczamy: 
- próchnicę szkliwa i zębiny, 
- ubytki niepróchnicowego pochodzenia, 
- starcia patologiczne zębów, 
- urazy zębów, głównie przewlekłe, 
- oraz drażniące działanie leków i materiałów wypełniających .
Ze względu na różnice w strukturze, wyróżniamy dwa typy zębiny trzeciorzędowej:
Zębinę reakcyjną
Zębinę naprawczą (reparacyjną)

Question 20

Zebina reakcyjna

Answer 20

Rozwój jej jest indukowany przez proces próchnicowy i inne procesy patologiczne tkanek twardych zęba
Jest tworzona przez odontoblasty

Question 21

Zebina naprawcza(reperacyjna)

Answer 21

Tworzy się wówczas, gdy na miazgę działają leki i materiały wypełniające, stosowane w przykryciu bezpośrednim lub pośrednim miazgi.

• ma strukture bezkanalikowa
• tworza ja komorki odontoblastopodobne

Question 22

Zebina interglobularna

Answer 22

Sole mineralne w zębinie odkładają się w postaci kuleczek (tzw. kalkosferydów). Zlanie się ich zapewnia jednolite uwapnienie tkanki. Przy niecałkowitym zlaniu się kalkosferydów powstają nieuwapnione pola.
Takie pola noszą nazwę zębiny interglobularnej.
Jest ona bardziej podatna na proces próchnicowy.

Question 23

Zebina przezroczysta

Answer 23

Powstaje wraz z fizjologicznym procesem starzenia.
Dotyczy głównie zębiny korzeniowej
Następuje całkowite zamknięcie światła kanalików przez okołokanalikową zębinę w wyniku działania odontoblastów

Question 24

Zebina sklerotyczna

Answer 24

Tworzy się w obrębie zębiny pierwotnej.
Wyglądem przypomina szkło
Nie ma struktury kanalikowej- kanaliki zostały wypełnione wysoko uwapnionym materiałem
Tworzenie jej nie jest związane z wiekiem
Występuje w rejonach lokalnego działania czynników zewnętrznych związanych z próchnicą i jej leczeniem, abrazja lub atrycją.
Powstanie jej jest odczynem obronnym indukowanym przez zmianę próchnicowa przebiegającą zarówno bez, jak i z ubytkiem szkliwa.

Question 25

Liczba kanalikow zebinowych:

Answer 25

Liczba kanalików największa jest w pobliżu miazgi, gdzie zajmują 80% objętości zębiny
- okolicy szkliwno-zębinowej kanaliki zajmują jedynie
4% objętości zębiny

Question 26

Budowa i wielkość kanalika zależy od:

Answer 26

Wieku zęba
Procesów zużycia zęba (np. starcia)
Procesów patologicznych toczących się w tkankach zęba

Question 27

Zebina prochnicowa

Answer 27

Jest efektem demineralizacji i proteolitycznego rozpadu zębiny w procesie próchnicowym.
Zawiera bakterie.