Yağ Asitlerinin Oksidasyonu Flashcards
Yağ, kh ve proteinlerin oksidasyonundan elde edilen enerji
Yağsüdan 9
Protein ve kh 4
Hücre yakıt olarak kulanacağı serbest yağ asidini iki kaynaktan elde eder
Kendi sentezler
Plazmada( kan dolaşımı) serbest halde bulunan yağ asitlerini difüzyonla
Plazmadaki sebest yağ asitlerinin iki kaynağı vardır
Lipid depolarının kullanılması (hotmona duyarlı lipaz etkisiyle)
Diyet (lipoprotein lipaz etkisiyle)
Diyetle alınan lipidlerin sindirimi
Yağlar ince bağırsakta sindirilir. Buraya kadar yağları safra tuzları getirir. İnce bağırsaktaki intestinal lipazlar trigliseridleri yağ asitlerine parçalar ve serbest yağ asitleri bağırsak mukoza hücreleri tarafından absorbe edilir. Mukozada tekrardan trigliserid olurlar. Trigliseritler kolesterol ve bazı proteinlerle şilomikronları oluşturur
Şilomikronlar önce lenfatik dolaşıma ordan da kan dolaşımına gider, ihtiyaç olan doku ve hücrelere ulaşırlar
Kan dolaşımında ApoC II tarafından aktive edlien lipoprotein lipazlar şilomikronun içindeki trigilseriti yağ asidine parçalar ve o şekilde istenen dokuya gider
Kas hücresinde ATP olur, yağ hücresinde trigliserit şeklinde depolanır.
Hücreler yağ asitlerini dışardan
Besinlerle alınan ve şilomikronlar tarafından sunulan triaçilgliserolleri lipoprotein lipaz yardımıyla hidroliz ederek veya yağ dokusunda lipliz sonucu kana verilen ve albümine bağlanan yağ asidi olarak alır ve kullanırlar
2. yöntem G prpteini reseptörlü
Gliserolün glikolitik yola girişi
Gliserolün enerji katkısı %5 ve genelde triaçilgliserolleri yeniden oluşturmak için kullanılır
Ama bazen karaciğerde enerji eldesi için kullanılır
Glikoliz veya glukoneogeneze gider
NADH oluşumu
Yağ asitlerinin aktivasyonu
Yağ asitlerinin yıkımı mitokondride gerçekleşir ve mitokondriye girebilmesi içşn yağ asidinin önce CoA’ya bağlanarak aktive olması gerekir
Yağ asidi ATP’nin AMP kısmına bağlanır ondan sonrada AMP’den ayrılır CoA’ya bağlanır
ATP’nin iki fosfatlık pirofosfat kısmıda parçalanır
Molekül olarak 1 ATP harcansada enerjetik olarak 2 ATP harcanır
Karnitin mekiği ile mitkondriye taşınım
Metabolik yakıt olarak kullanılacak yağ açil CoA esterleri karnitin mekiğini kullanırlar ve mitkondri matriksind kolaylaşıtırılmış difüzyonla taşınırlar
Karnitin mekiğinin işleyiş mekanızması
Karnitin açil transferaz I dış zarda bulunur ve CoA’yı çıkartıp yerine karnitin bağlar. Burası kontrol basamağıdır ve yağ asidi sentezinin ilk ara bileşiği olan maonil CoA tarafından CAT I inhibe edilir
Arada antiport bir taşıyıcı bulunur serbest karnitin dışarı açil karnitin içeri
Karnitin açil transferaz II iç zarda bulunur ve karnitini çıkarıp yerine CoA’yı bağlar
Yağ asidi oksidasyonu
Beta oksidasyonu sonucu açığa çıkan asetil CoA’lar sitrik asit döngüsüne ve orda üretilen FADH2 ve NADH’larda ETZ’ye gidip enerji ğretilir
Beta oksidasyonu
Dört aşamada gerçekleşir
Oksidasyon (dehidrogenaz FADH2 üretilir)
Hidrasyon (su katılmaı)
Oksidasyon (dehidrogenaz NADH üretimi)
Tiyolaz (parçalama 2 C’nun kopartılması)
Bu döngü tüm karbon iskeletleri asetil CoA’ya dönüşene kadar devam eder (2c)
- Basamak oksidasyon
Alfa ve beta karbonları hidrojenlerini FAD’a verir
Açil CoA dehidrogenaz enzimi üç izoenzimi vardur (kısa ,uzun ve orta)
MCAD eksikliği
Genin nokta mutasyonları sonucu orta uzunluktaki yağ asitlerini mitokondrial beta oksidasyonuna girememesine neden olur
Bunkar başlıca karaciğerde omega oksşdasyon ile dikarboksilik asitlere çevrilir
Kanda ve şdrarda dikarboksilik asit tanıda kullanılır
Enerji eldesi için glikoliz artar ve hipoglisemi görülür
- Basamak hidrasyon
Enoil CoA hidrataz
Su H-OH şeklimde eklenir çift bağ ortadan kalkar.
- Basamak oksidasyon
Beta hidroksi açil CoA dehşdrogenaz
NADH oluşumu
NADH elektronlarını NADH dehidrogenaz üzerinden ETZ’ye aktarır
- Basamak tiyoliz
Tiyolaz
Asetil CoA eklenir ve öbürü çıkar
Beta oksidasyon döngüsü
Döngü sayısı = oluşan asetil CoA - 1
4 C’ludan sonra 2 tane asetil CoA oluşur
Oluşan ATP sayısını hesaplama
FADH2 1.5 ATP
NAD 2.5 ATP
en son -2ATP
Tekli doyammış yağ asitlerinin oksidasyonu
3 tane beta oksidasyon döngüsü ardından cis oldu enzimler onu tanımaz izomerazla bu trans yapılır (trans 2. ve 3. karbonlar arasında ol alı)
Çoklu doymamış yağ asitlerinin oksidasyonu (linoleik asit 18C)
3 tane beta oksidasyonu ardından c,s oldu onu izomerazla trans yaptık ardından 1 tane beta oksidasyonu trabs ve cis yakın bunu istemeyiz redüktazla bi tane çift bağ gider ama bu sefer yeri sıkıntı izomerazla 2. ve 3. karbon arasına getirilir
Tek karbon sayılı yağ asitlerinin oksidasyonu
En son turda asetil CoA (2C) ve propiyonil CoA (3C) oluşur
Propiyonil CoA karboksile edilerek D metilmalonil CoA’ya çevrilir daha sonra epimeraz ve mutaz tepkimeleriyle süksinil CoA’ya çevrilerek sitrik asit döngüsüne girer
Yağ asidi oksidasyonunun düzenlenmesi
Karnitin açil transferaz I malonil CoA
NADH/NAD oranı yükseldiğinde (yani fazla NADH) beta hidroksi açil CoA dehidrogenaz (3. basamak) inhibe olur
Asetil CoA’nın yüksek derişiminde tiyolaz inhibe edilir
Sitozolde oluşan yağ açil CoA iki temel döngğye girebilir
Mştokondride beta oksşdasyonu
Sitozolde triaçilgliserollere veya fosfolipidlere dönüşümü
Peroksizomal beta oksidasyonu
Hayvan hücresi peroksizomları uzun zincirli yağ asitlerinin hem de dallanmış yağ asitlerinin parçalanmasında görev yapar
Bitkilerde de glioksizomlar
Amaç ısı üretimi katalaz var
