wyk 7,8 - Dysleksja rozwojowa Flashcards
ALEKSJA
utrata zdolności czytania
DYSLEKSJA
zaburzenie zdolności czytania
DYSLEKSJA NABYTA
zaburzenie zdolności czytania spowodowane uszkodzeniem
mózgu u osoby umiejącej czytać
DYSLEKSJA ROZWOJOWA
zaburzenie zdolności czytania niespowodowane przez
uszkodzenie mózgu, niską sprawność intelektualną, zaniedbania socjalno kulturowe
ICD-10
- specyficzne zaburzenia czytania
- podkategoria specyficznych rozwojowych zaburzeń umiejętności szkolnych
- specyficzne = izolowane, które nie upośledzają
- zdolności rozumowania
- rozwiązywania problemów
- tworzenia pojęć
- krytycznego myślenia
DSM V
- zaburzenia czytania, stanowiące jeden z rodzajów specyficznych zaburzeń uczenia się
- dotyczą funkcjonowania dziecka w szkole
- postępy dziecka pozostają na poziomie niższym niż oczekiwany przy uwzględnieniu wieku, poziomu inteligencji, wykształcenia
Standardowa diagnoza dysleksji rozwojowej
- stwierdzenie braku opóźnień intelektualnych
- porównanie wyników w testach czytania i pisania z typowymi dla grupy wiekowej
- rozbieżność (wyrażona w latach opóźnienia) powinna być nie mniejsza niż 1 rok - 1,5 roku - 2 lata
- częstość występowania dysleksji w populacji od 3% do 30%
Rodzaje błędów dysleksja rozwojowa
- mylenie liter o podobnym kształcie
- niewłaściwe nazywanie głosek
- odwracanie liter i słów (d/b, rad/dar)
- zniekształcanie odczytywanych wyrazów (m.in. trudności w sylabizowaniu)
- błędy semantyczne (ząb/kieł)
- błędy ortograficzne
- słaba pamięć materiału pisanego
Czy dysleksja jest uwarunkowana genetycznie?
- czytanie jest zdolnością wyuczoną i ewolucyjnie bardzo młodą (5 tysięcy lat)
- dysleksja może stanowić efekt uboczny bardziej podstawowego deficytu
- dysleksja częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet (75% vs 25%)
Komórki zwojowe
w siatkówce
- 80% parvus
- 10% magnus
Warstwy ciał kolankowatych bocznych
- drobnokomórkowe (P) rozdzielczość czasowa - niska rozdz. przestrzenna - wysoka wrażliwość na kontrast/ jasność - niska wrażliwość na barwę - wysoka
- wielkokomórkowe (M) rozdzielczość czasowa -wysoka rozdzielczość przestrzenna - niska wrażliwość na kontrast/jasność - wysoka wrażliwość na barwę - brak
Różnice funkcjonalne 2 kanałów
Kanał M
wielkokomórkowy ( Magnocellular)
- postrzeganie ruchu i szybkich zmian
- analiza dużych elementów o niskiej częstotliwości przestrzennej
- analiza obrazów czarno białych brak zdolności rozróżniania kolorów
- wrażliwość na kontrast/różnice w jasności brak możliwości odróżnienia figury
od tła, jeśli obydwa elementy mają tą samą jasność
Kanał P drobnokomórkowy ( Parvocellular) - analiza bodźców nieruchomych - analiza drobnych elementów o wysokiej częstotliwości przestrzennej - analiza barw - brak wrażliwości na kontrast
Badania Galaburdy (1978, 1993) analizy post mortem
U osób dyslektycznych anomalie w
kształcie i budowie neuronów warstw M
w korze i ciałach kolankowatych bocznych (LGN)
• ektopie wokół styku płatów ciemieniowego i skroniowego • zaburzenia rozwojowe w warstwach wielkokomórkowych w LGN komórki o 30% mniejsze • powstają one w 4 5 miesiącu życia płodowego skutek zaburzeń migracji neuronów