wyk 3 - Teoria uwagi Posnera Strategie badawcze w fMRI

Question 1

Teoria uwagi Posnera założenia wstępne

Answer 1

• uwaga jest funkcją aktywności zespołu struktur mózgowych,
  odrębnego anatomicznie od układów związanych z przetwarzaniem
  informacji sensorycznych
• uwaga nie jest funkcją działania jednej struktury mózgowej, ale nie
  jest też funkcją działania całego mózgu
• określone części systemu uwagowego nie są na równi zaangażowane
  we wszystkie aspekty uwagi, ale specyficzne funkcje uwagowe można
  przypisać do określonych struktur

Question 2

Teoria uwagi Posnera`

Answer 2

●System wzbudzeniowy (ang. alerting
●System orientacyjny (ang. orienting
●System zarządczy/wykonawczy (ang. executive )

Question 3

System wzbudzeniowy (ang. alerting) - za ci jest odpowiedzialny?

Answer 3

układ odpowiedzialny za utrzymywanie aktywności neuronalnej na poziomie
zapewniającym wysoką wrażliwość na bodźce zewnętrzne

Question 4

Jak można wpływać na aktywność systemu wzbudzeniowego?

Answer 4

poprzez ekspozycję bodźców ostrzegawczych, które wyprzedzają w czasie prezentację bodźców kluczowych

Question 5

do czego można porównać działanie systemu wzbudzeniowego?

Answer 5

System wzbudzeniowy działa jako amplifikator aktywności neuronalnej,
ułatwiając szybkie reagowanie w sytuacjach zadaniowych

Question 6

jakie są kluczowe obszary systemu wzbudzeniowego?

Answer 6

Kluczowe obszary:

• wzgórze,
• tylna kora ciemieniowa,
• obszary czołowe półkuli prawej,
• miejsce sinawe (źródło noradrenaliny)

Dominujący neuroprzekaźnik:
– noradrenalina

Question 7

za co jest odpowiedzialny system ORIENTACYJNY?

Answer 7

układ odpowiedzialny za detekcję i selekcję informacji docierających
do wejść sensorycznych, jego działanie jest wysoce zautomatyzowane, wykazuje wrażliwość na pop out effect

Question 8

kluczowe obszary systemu orientacyjnego

Answer 8

Kluczowe obszary:

• wzgórki górne,
• poduszka,
• górne okolice ciemieniowe,
• styk skroniowo- ciemieniowy,
• czołowy obszar okoruchowy

Dominujący neuroprzekaźnik:
– acetylocholina

Question 9

na czym polega effect pop-out

Answer 9

zjawisko w przeszukiwaniu wzrokowym ujawniające się w sytuacji, w której obiekt znajdowany jest od razu, niezależnie od liczby dystraktorów
tzw. zjawisko wyskakiwania

Question 10

Jak można wpływać na uwagę orientacyjną?

Answer 10

poprzez ekspozycję wskazówek, określających lokalizację, w której może pojawić się bodziec kluczowy

Question 11

główne zadania systemu orientacyjnego

Answer 11

• orientacja uwagi w stronę bodźca okolice ciemieniowe
• przeniesienie uwagi i ruch gałek ocznych w kierunku bodźca wzgórki górne
• ruch gałek ocznych kontrolowany m.in. przez czołowy obszar okoruchowy (silnie połączony ze wzgórkami
• zogniskowanie uwagi w nowej lokalizacji/związanie z nowym bodźcem = poduszka
• wzrost aktywności obszarów czołowych (skonfrontowanie znaczenia
  bodźca w polu uwagi z wcześniej nabytymi informacjami np. instrukcją
  eksperymentalną), wzrost aktywności rejestruje się także w obszarach
  ciemieniowych i potylicznych
• odogniskowanie uwagi od błędnej wskazówki styk skroniowo
  ciemieniowy

Question 12

system widzenia w uwadze orientacyjnej

Answer 12

uwaga orientacyjna jest kontralateralna! obszary ciemieniowe działają względnie niezależnie w obu płk..
> lewa płk - prawe pole widzenia

> mechanizm funkcjonowania uwagi nie jest symetryczny!

• prawa płk - całe pole widzenia - kontra- i ipsi-lateralna połowa = bilatelarna mapa otoczenia
• lewa płk - prawa str widzenia - tylko kontralateralna

prawa płk - analiza HOLISTYCZNA
lewa płk - analiza DETALICZNA

Question 13

Za co jest odpowiedzialny system zarządczy?

Answer 13

układ odpowiedzialny za detekcję bodźców znaczących, kontrolowanie
przebiegu różnych procesów psychicznych (poznawczych i motorycznych), monitorowanie reakcji (zwłaszcza w sytuacji konfliktu), sterowanie top down

Question 14

kluczowe obszary dla systemu zarządczego

Answer 14

Kluczowe obszary:
- przednia część zakrętu obręczy,
- kora przedczołowa,
- boczne okolice podstawy płatów
czołowych,
- jądra podstawne kresomózgowia

Dominujący neuroprzekaźnik:
- dopamina

Question 15

przekaźniki w systemach

Answer 15

wzbudzeniowy - noradrenalina
orientacyjny - acetylocholina
zarządczy - dopamina

Question 16

rola ACC

Answer 16

przednia część zakrętu obręczy

• wykazuje dużą aktywność w trakcie wykonywania bardzo różnych zadań
  angażujących uwagę oraz funkcje wykonawcze
• poziom jej aktywności wzrasta w miarę wzrostu liczby bodźców kluczowych
• posiada silne połączenia zarówno z obszarami ciemieniowymi, jak i z korą
  przedczołową (uwaga orientacyjna, pamięć robocza)
• moderuje aktywność wejść sensorycznych

Question 17

Jak można wpływać na uwagę wykonawczą?

Answer 17

stosując paradygmaty badawcze wywołujące konflikt np. zadanie Stroopa, zadanie flankerów

Question 18

Ogólna reguła ujawniająca się w RT, liczbie błędów, aktywności mózgu
w zadaniach konfliktowych:

Answer 18

warunek zgodny < warunek neutralny < warunek niezgodny

efekt interferencji = RT warunek niezgodny - RT warunek neutralny

efekt facylitacji = RT warunek neutralny -
RT warunek zgodny

Question 19

jak rozwijają się poszczególne systemy?

Answer 19

 system wzbudzeniowy dojrzewa stopniowo przez całe dzieciństwo i wiek
nastoletni
 układ orientacyjny osiąga dojrzałość do 4 roku życia
 układ wykonawczy rozwija się przede wszystkim między 4 a 7 rokiem życia
(wyłącznie funkcje uwagowe, z pominięciem zdolności hamowania reakcji
i samoregulacji emocjonalnej, których rozwój trwa o wiele dłużej)

Question 20

badania Fana na bliźniętach jedno- i dwu- jajowych

Answer 20

znacząca zbieżność funkcjonowania systemu uwagi wykonawczej,
umiarkowana w przypadku uwagi orientacyjnej, brak zależności dla
systemu wzbudzeniowego u bliźniąt jednojajowych

Question 21

co o uwadze mówią badania genetyczne?

Answer 21

• badania genetyczne, ukierunkowane na geny odpowiadające za gospodarkę dopaminergiczną

osoby różniące się allelami dla tych genów wykonują zadanie ANT
w trakcie badania fMRI
-różnice genetyczne korelują z różnicami w aktywności przedniej części
zakrętu obręczy

Question 22

schemat zadań blokowych

Answer 22

1. wpatrywanie się w punkt
2. wzrokowa percepcja słów
3. głośne czytanie słów
4. wypowiadanie słowa kojarzącego się z prezentowanym
   > Skomplikowane zachowanie można uznać za złożone z wielu elementarnych
   procesów myślowych.

Question 23

Czysta insercja

Answer 23

dodanie jeszcze jednego procesu

poznawczego do zadania eksperymentalnego nie zmienia natury procesów, do których został dodany.

Question 24

z jakiej metody korzysta się w schemacie blokowym?

Answer 24

z metody substrakcyjnej
1) ODEJMOWANIE =>
stan aktywny - stan kontrolny = różnica sygnalizująca aktywność w danym procesie

2) UŚREDNIANIE =>
Uśrednianie pomiaru ze wszystkich przebadanych osób

Question 25

metoda wywołanego fMRI

Answer 25

• pomiar sygnału BOLD (ang. Blood Oxygen Level Dependent ) pochodzącego od pojedynczych prezentacji różnych bodźców
• zastosowanie procedury uśrednień znanej z badań nad potencjałami
  zdarzeniowymi (ERP) i porównanie reakcji na różne bodźce

Question 26

Metoda manipulacji parametrami

Answer 26

• manipulacja jedną zmienną niezależną, która ma wpływać na przebieg
  interesującej nas czynności składnikowej (np. zwiększanie liczby liter
  do zapamiętania w zadaniu na pamięć roboczą; Sternberg, 1969)
• porównanie zapisów aktywności mózgu dla różnych poziomów zmiennej
• poszukiwanie obszaru mózgu, którego aktywność wykazuje z nią największą
  współzmienność

active odball

Question 27

3 strategie w technikach neuroobrazowania

Answer 27

1. schemat blokowy
2. metoda wywołanego fMRI
3. metoda manipulacji parametrami