Wpływ i poznanie społeczne Flashcards
Co to są heurystyki?
+Kto stworzył koncepcję
Koncepcja: Tversky i Kahneman
Heurystyki to “drogi na skróty” w przetwarzaniu informacji - przeciwieństwo algorytmu, w którym kmini się krok po kroku
Co to jest heurystyka dostępności?
Kiedy się ocenia częstość/prawdopodobieństwo danego zdarzenia na podstawie łatwości, z jaką przychodzi nam do głowy przykład takiej sytuacji.
Przykład: w Polsce częściej umiera się w wyniku zabójstwa czy samobójstwa? Łatwiej przyjdzie do głowy zabójstwo (hehe seriale kryminalne czy spektakularne doniesienia) - a w rzeczywistości częstsze jest samobójstwo.
Zdarzenia: łatwo przypominalne, dramatyczne, konkretne, wyraziste, często pojawiające się w otoczeniu. Dlatego się ludzie boją latać samolotem, bo katastrofy lotnicze są bardziej spektakularne niż jakieś wypadki samochodowe dla cieniasów
Co to jest heurystyka zakotwiczenia-dostosowania?
Jak oceniamy jakąś wartość liczbową (np. liczbę przypadków, prawdopodobieństwo czegoś, itd,) to się fiksujemy na liczbie, która jest łatwo dostępna, a potem ją modyfikujemy w zależności od kontekstu i wiedzy. Ta liczba ogranicza zakres opcji.
Dlatego jak się negocjuje, to się podaje liczbę dużo większą niż w rzeczywistości, bo nawet jak się zejdzie poniżej ceny wywoławczej, to ta cena będzie “kotwicą” dookoła której się będzie krążyło
Na czym polega błąd fałszywej powszechności?
Że wydaje nam się, że nasze poglądy są bardziej powszechne niż faktycznie są.
To takie combo z heurystyki dostępności i heurystyki zakotwiczenia, bo oceniamy procent rozpowszechnienia poglądów (i dookoła niego się kręcimy i modyfikujemy), ale w pierwszej kolejności jest dostępny nasz własny pogląd na sprawę.
Co to jest heurystyka reprezentatywności?
Kiedy się ocenia, na ile obiekt pasuje do danej kategorii na podstawie podobieństwa do “typowego egzemplarza”.
Na przykład widząc szczupłego faceta w okularach, babcinym sweterku, pomyślisz, że to piwniczak lub po prostu informatyk xD Albo dawniej twierdzono, że tatuaże=kryminaliści, więc nie przyszłoby osobie do głowy, że reprezentatywnym przykładem dla np. prawnika będzie gość cały w dziarach.
Dlatego też się robią teorie spiskowe, bo szukamy ważnych przyczyn dla ważnych zdarzeń - np. bardziej prawdopodobne wydaje się, że katastrofa smoleńska była “zamachem” niż po prostu błahym ludzkim błędem.
Na czym polega złudzenie mądrości wstecznej?
Poczucie, że “no, ja to już wiedziałom wcześniej!” po danym zdarzeniu. Wiadomo, to poczucie to gówno prawda.
Dlatego np. kibice pierdolą, że od razu wiedzieli, że wynik meczu Polska-Argentyna będzie 37:21! Przecież to oczywiste było!
Czym się różni pamięć rekonstruktywna od reproduktywnej?
Pamięć rekonstruktywna - kiedy próbujemy odtworzyć jakieś zdarzenie w pamięci, to ten proces odtwarzania wykorzystuje wiedzę i schematy na temat tego, co zwykle w takich sytuacjach się dzieje.
Pamięć reproduktywna - pamięciowy zapis rzeczywiście zaobserwowanych faktów.
Co to jest prymowanie?
Prymowanie polega na tym, że jak się kogoś wystawi na jakiś bodziec aktywizujący dany schemat mentalny/strukturę wiedzy, to ten bodziec ma wpływ na późniejszą aktywność tej osoby.
Na przykład: prymowanie schematu profesora -> bardziej sprawne intelektualnie działanie (z pewnymi wyjątkami). Jak prymowanie jest zbyt skrajne, np. rzucimy hasło “Albert Einstein”, to będziemy się zachowywać głupiej niż zwykle.
Co to w ogóle jest atrybucja?
Wniosek “na chłopski rozum”, dlaczego coś się wydarzyło
Co to jest efekt sprzeczności?
Łatwiej nam się zapamiętuje dane, które są niezgodne z danym schematem.
Na czym polega reguła wzajemnośći?
Jak damy komuś coś za darmo, to ta osoba, która otrzymała to dobro będzie miała presję, żeby się zrewanżować w taki sam lub podobny sposób. Dlatego w sklepach rozdaje się darmowe próbki
Na czym polega reguła niedostępności?
Jeśli dostępność jakiegoś przedmiotu jest ograniczona lub nam odebrana (np. wtedy, kiedy ludzie się bali, że zabraknie benzyny, jak Rosja najechała na Ukrainę i zaczęli wszystko wykupywać) - to wtedy ten przedmiot zyskuje na wartości.
Dlatego też czasem w sklepach jest podkreślenie “tylko ostatnia sztuka”, “pospiesz się, oferta trwa tylko do 21:37!”.
Na czym polega technika “stopa w drzwiach”?
Że zapodajemy komuś małą prośbę, a potem większą prośbę. Wtedy osoba jest bardziej skłonna spełnić większą prośbę. Na zasadzie “daj komuś palec, a weźmie całą rękę” xD
Na czym polega technika “drzwiami w twarz”?
Że dajemy zajebiście dużą prośbę, która jest nie do spełnienia, a potem dajemy mniejszą - wtedy się zgodzimy na tę mniejszą. Na przykład, jak się negocjuje podwyżkę, to lepiej rzucić wyższą kwotą i “schodzić” do kwoty docelowej.
Tutaj trzeba działać szybko, odstęp między prośbami musi być na tyle wielki, żeby to była negocjacja i “wzajemne ustępstwa”.
Na czym polega technika “niskiej piłki”?
Na baitowaniu. Mówimy komuś o danym działaniu, ale ukrywamy czynnik, który może osobę do tego działania zniechęcić. Potem jak ktoś się już zgodzi, to ujawniamy ten chujowy czynnik. Osoba wtedy się niei wycofa. Głupio jest powiedzieć “nie”, gdy już powiedziało się “tak”.
Na przykład: ktoś sprzedaje samochód w salonie i daje atrakcyjną cenę, klient sobie elegancko testuje, a potem “nagle” się okazuje, że trzeba jeszcze dopłacić za pierdylion dodatkowych rzeczy. O, albo tak samo działa bookowanie biletów na Ryanairze czy hotelu na Booking.com xD
