week 9 Flashcards
Welke 3 soorten vetzuren bestaan er?
- PUFA: poly-onverzadigde vetzuren = omega-3, omega-6, omega-9
- MUFA: Mono-onverzadigde vetzuren= oliezuur, palmitoleinezuur
- SFA: verzadigde vetzuren= long en medium chain
Waarom zijn die vetzuren essentieel?
omdat die niet zelf te synthetiseren zijn maar ze kunnen wel weer andere vetzuren maken die op zelfde plek dubbele binding heeft dus van omega 6 naar ander omega 6
Waarom kunnen we geen omega 3 en 6 maken?
- 9 bindingen van de carboxyl groep kunnen we de onverzadigdheid (dubbele binding) aanleggen
- kunnen geen dubbele binding aanleggen tussen de n9 en de methylkant
- daarom moeten we als we hier dubbele bindingen willen dit uit de voeding halen
Waar zijn omega 3 vetzuren goed voor?
- hersenfunctie, visus
- cardioprotective
- promoot niet obesitas
(in walnoten, visolie)
Waar zijn omega 6 vetzuren goed voor?
- ontsteking
- plaatjesaggregatie
- vasodilatatie
- partus (uitdrijven foetus)
Waar is MUFA (oliezuur) goed voor?
membraan
Wat zijn de gevolgen van te veel verzadigd, dierlijk vet?
- obesitas
- dyslipidemie
- atherosclerose
Wat is het verschil tussen verzadigde en onverzadigde veturen?
- PUFA,MUFA(onverzadigd): cis binding: knik zorgt voor ruimte
- SFA(verzadigd): trans binding:
In welke twee groepen zijn voedingsvezels in te delen?
- fermenteerbare vezels (galactose)
- niet fermenteerbare vezels (cellulose)
Wat is de glycemische index?
De glycemische index (GI) is een maatstaf die aangeeft hoe snel en hoe sterk een bepaald voedingsmiddel de bloedglucosespiegel verhoogt na consumptie. (verlaagd door vezels)
Macromineralen en spoorelementen functie en voorbeelden
- Macromineralen: Mg, Ca, P, K, Na, Cl, zwavelionen
- spoorelementen: maar heel weinig van nodig voor enzymwerking of heemgroep bijv. (Fe, F, I, Cu, Zn, Mn, Cr, seleenionen)
Waarom zijn vitamines zo belangrijk?
ze hebben allemaal een specifieke functie in het metabolisme
Wat is de indeling van vitamines?
- vetoplosbaar; A,D,E,K
- Wateroplosbaar; B1,2,3,5,6,12 biotien, foliumzuur, C
Wat is de functie van vitamines B’s?
- vormen allemaal een onderdeel van een cofactor in het metabolisme
- verantwoordelijk transfer van groep van ene naar andere molecuul
- elke vitamine levert een bouwsteen voor een cofactor
Wat is de functie van vitamine A,D,E,K (vetoplosbaar) en C (wateroplosbaar)?
- A (retinol): ligand kernreceptor, Visus
- C (ascorbaat): collageen synthese, antioxidant
- D (cholecalciferol): werkt als vitamine d receptor, botstofewisseling en bescherming tegen ontstekingen
- E (tocopherol): antioxidant
- K (menadion): rol in bloedstolling, waardoor stollingsfactoren actief kunnen worden
Welke vitamines slaan we niet op en ontstaan snel tekorten?
- foliumzuur
- thiamine
ontstaan snel tekorten omdat het wateroplosbaar is en snel wegspoelt
Wat is een therapeutische toepassing van vitamine B3?
- als teveel triglyceriden circuleren in bloed
- helpt vit B3 om dit naar beneden te brengen
Wat doet Vitamine A als je een overmatige intake hebt rond de conceptie?
- is teratogeen
- vooral 3-5 weken in de zwangerschap kan het leiden tot verstoringen van de embryonale ontwikkeling (spontane abortus, hazenlip)
- vroeger veroorzaakt door geneesmiddel tegen acne; isotretinoide
Wat is een vitamine B1 deficiëntie die zich voordoet door eenzijdige witte rijstvoeding?
- Beriberi
- spieruitval, ataxie, neuropathie, oogspierverlamming, nystagmus, geheugen problemen
Wat is een vitamine B1 deficiëntie die zich voordoet door alcoholisme?
- Wernicke-Korsakoff
- oogspierverlamming
- disorientatie
- extreme geheugenproblemen
- coma/ dood
Welke twee vormen onderscheiden we bij beriberi?
- natte en droge vorm
- natte beriberi; (eerst spieraantasting, hart) vergoot hart, tachycardie, decompensatie cordis, oedeem, ascites, lactaatacidose
- droge beriberi; (zenuwen primair aangetast) polyneuritis, motorische en sensorische dysfunctie van de extremiteiten, verlies oogcoordinatie
Welke pathways zijn afhankelijk van TPP en worden aangetast door vit B1 tekort?
- pyruvaat dehydrogenase: aerobe glycolyse
- alfa-ketoglutaraatdehydrogenase; citroenzuurcyclus
- vertakt alfa-ketozuurdehydrogenase: aminozuurafbraak
- transketolase: pentose-fosfaat shunt
- acetylcholine synthese
Wat doe je als je iemand van een vitamine B1 tekort verdenkt?
- meteen B1 geven want kritiek
- ookal weet je het nog niet zeker, daarna kijken
welke metabole reacties zijn afhankelijk van Vit B6?
- transaminases; gluconeogenese en ureumcyclus
- phosphorylase: glycogenolyse
