week 8 Flashcards
Wat is diabetes?
ontregeling van de bloedglucose/ te hoge bloedglucose, de onderliggende mechanismen zijn verschillend waardoor we verschillende types hebben. je hebt heel veel types, meer dan alleen 1 en 2
Wat is prediabetes
- voorstadium van diabetes
- je bloedsuiker is net niet helemaal ontregeld maar wel hoger dan normaal
- waardes: nuchter glucose; 5.6-6.9 mmol/L en OGCTT: 7.8-11 en HbA1C; 39-48 mmol/L
Hoe wordt normaal je bloedsuiker gereguleerd?
- als je eet: je bloedsuiker gaat omhoog, pancreas maakt insuline aan, zorgt dat suiker wordt opgenomen in cellen en spieren, glycogenese in lever omhoog, bloedglucose omlaag
- als je niet eet: bloedsuiker gaat omlaag, pancreas maakt hormoon glucagon, glycogenolyse omhoog en gluconeogenese omhoog in lever, bloedsuiker gaat omhoog
Wat is de functie van de eilandjes van langerhans?
- zijn gespecialiseerde eilandjes van cellen die hormonen maken
- met o.a. de alfa en beta cel
Welke hormonen maken de alfa en beta cellen in de eilandjes van langerhans?
- alfa: glucagon
- beta: insuline, proinsuline, C-peptide, amyline
proinsuline zijn C-peptide, insuline samen dus je kan ook C-peptide meten in bloed en dan weet je ook de insuline. dus als iemand insuline bijspuit kan je dat daaraan zien want dan is er niet even veel `C-peptide
Hoe verloopt de algemene insuline secretie ?
- je hebt een beetje basaal insuline in je bloed
- dan krijg je de eerste fase na het eten en dan krijg je een hoge piek, dit is het insuline wat al klaar lag in de cel
- second fase: nieuw aangemaakt insuline wat ter plekke nog aangemaakt wordt
Wat zijn de effecten van insuline?
koolhydraat metabolisme
- transport van glucose over de membraan
- stimulatie van de glycolyse
- stimulatie van glycogeen synthese
- remming glycogenolyse en glyconeogenese
lipiden metabolisme
- stimuleert opbouw en opslag in vet
- remt afbraak van vet en vrijkomen van vetzuren
eiwit metabolisme
- stimuleert eiwitsynthese
- remt afbraak van eiwitten
Wat gaat er mis bij diabetes mellitus?
- type 1: pancreas maakt geen insuline (absolute insuline deficiëntie)
- type 2: relatieve insuline deficiëntie, insuline resistentie (cellen reageren niet goed genoeg op insuline)
- vermogen van de pancreas om insuline te maken neemt af in de tijd (met ouder worden)
Hoe verschijnt iemand met type 1 diabetes?
- jong, slank, ketonen (ketoacidose), direct insuline behoeftig, antistoffen +
Hoe verschijnt iemand met type 2 diabetes?
- ouder, overgewicht, geen directe insuline behoefte
Wat zijn de verschillen in type 1 en 2 diabetes?
- type 1: niet obese, HLA genen, auto-antilichamen, T-cellen, insuline behandeling
- Type 2: leeftijd, metabool syndroom, systemische inflammatie, C-peptide, veel buikvet
welke klachten krijg je bij diabetes?
- glucosurie (nierdrempel van nier is overschreden)
- polyurie (als gevolg van osmotische diurese)
- polydipsie (veel drinken)
- polyphagie (veel eten)
- gewichtsverlies
- slapte, moeheid
- jeuk
- infecties
Waarom gewichtsverlies bij diabetes?
- gevolg van excretie calorieën met urine
- gevolg afbraak spier- en vetweefsel
- gevolg van vochtverlies met urine
waarom diabetische ketoacidose bij T1 diabetes?
- omdat er geen insuline is, kan glucose niet de cel in, dus geen energiebron, dus wordt hun vetweefsel afgebroken
- komen ketonen/zuren in de bloedbaan
- bloed wordt zuur
- dan heb je een diabetische ketoacidose en dat is een spoedgeval
- DAAROM NOOIT STOPPEN MET INSULINE OOK AL IS GLUCOSESPIEGEL LAAG, GROOTSTE FOUT
Hoe stel je de diagnose diabetes?
- HbA1C: > 6,5% (48 mmol/L) (=gemiddelde bloedsuiker die aan je rode bloedcel geplakt zit)
- nuchter plasma glucose > 7 mmol/L
- willekeurige plasma glucose> 11,1
Wat is HBA1c?
- het geglycosyleerd Hb, dit getal weerspiegelt het gemiddelde glucosegehalte in het bloed in de voorafgaande 6-8 weken (mits leeftijd bloedcel normaal is, niet na transfusie of hemolyse)
- hiermee kijken of de behandeling goed is
Waarom ben je minder streng bij Hba1c en glucosewaardes bij oudere en meer kwetsbare patiënten?
- het risico van lage bloedsuiker weegt niet op tegen de winst
- je kan dus een te lage bloedsuiker krijgen, mensen worden hier echt onwel van en kunnen flauwvallen
- stel ze breken bijv in heup zijn ze nog verder van huis
- daarnaast als mensen altijd al hoog hebben gezeten en dan ineens laag bloedsuiker terwijl lichaam erop is aangepast krijg je oversterfte
wat is verschil in behandeling van T1 en T2 diabetes?
- T1: altijd insuline
- T2: orale medicatie mogelijk
hoe mimeer je met insuline de normale spiegels bij iemand met diabetes?
- langwerkende insuline voor basale insuline
- mensen bij het eten een bolus, kortwerkende insuline inspuiten, voor de piek die je normaal na het eten hebt
Hoe kan je insuline toedienen bij diabetes patiënten verbeteren?
- met een pomp, zodat je beter kan doseren
- een sensor dragen om de bloedsuiker te meten, hier kan je een behandeling op aanpassen
- je hebt ook een pomp en sensor die samenwerken: werkt wel voor basale glucose maar rondom het eten moet je wel zelf nog input leveren
wat zijn de korte termijn gevolgen van diabetes?
hyperglykemische complicaties:
- hyperosmolaire ontregeling
- ketoacidose (bij type 1 D, hebben geen insuline dus vet breekt zich af en maakt zuur)
- hypoglykemie door behandeling zelf
Wat zijn de kenmerken van ketoacidose?
- hyperglykemie > 15 mmol/L
- ketonen in de urine
- acidose pH<7.3
ernst bepaald voor mate van acidose
Waar bestaat de voeding van personen met diabetes bij voorkeur uit?
- weinig suiker
- veel langzaam resorbeerbare koolhydraten
- veel voedingsvezels
- wenig vet
Wat zijn tabletten gebruikt bij diabetes T2?
- metformine (meest gegeven)
- SU derivaten (laat de pancreas meer insuline afgeven maar doet niks goeds op lange termijn en je komt er van aan)
- SGLT2: sodium-glucose co-transporter