Week 8 - Verzamelen van data en rechtsbescherming (II) Flashcards
Kunnen rechtsregels in een algoritme geplaatst worden?
Rechtsregels zijn in een ‘if this, than that’ formule te plaatsen. Een dom algoritme kan op basis hiervan een rechtsregel vormen. Dit is een causaal verband.
Wat is datamining?
Dit is het gericht zoeken naar (statistische) verbanden in gegevensverzamelingen met als doel profielen op te stellen voor een bepaald doel.
Wat is de standaarddeviatie?
De standaarddeviatie is een rekenkundige maat voor de spreiding van de getallen rondom het gemiddelde.
Welke risico’s kunnen voorkomen bij datamining?
Correlatie betekent niet dat er sprake is van causaliteit. Dit kan leiden tot false positives of false negatives. Hierdoor kunnen er verkeerde aannames genomen worden.
Wat houdt het concept ‘garbage in, garbage out’ in?
Wanneer er vervuilde data in een algoritme gaat, dan zal er ook een vervuilde uitkomst volgen.
Wat is profilering?
Art. 4 onderdeel 4 AVG
Het moet een geautomatiseerde vorm van verwerking zijn; deze moet betrekking hebben op persoonsgegevens, en het doel moet zijn persoonlijke aspecten van een natuurlijk persoon te evalueren.
De Belastingdienst past profilering toe, om op deze manier non-compliance met de wet te voorkomen en op te sporen. Welke risico’s kleven hier aan vast?
- Risico’s op ongelijke behandeling.
- Risico’s op gedragsveranderingen (self fulfilling prophecy). Mensen denken als volgt: “zij zien mij als een fraudeur, laat ik mij dan ook maar zo gaan gedragen.”
- Risico op gedragsveranderingen (chilling effects). Mensen denken als volgt: “zij nemen mijn gedrag al onder de loep, laat ik dan ook mijn inkomsten maar niet opgeven.” Hier durven mensen hun gedrag dus niet aan te passen.
Wat voor effect heeft risicoprofilering voor de verzameling van informatie?
Als je alleen maar mensen met een bepaald risicoprofiel gaat controleren, dan krijg je alleen maar een beeld over de mensen met dat risicoprofiel. Hierdoor ontstaat een soort tunnelvisie. De risicoprofilering creëert een versterkend effect over de gedachten welke men heeft over mensen met dat risicoprofiel.
Mag de Belastingdienst een besluit nemen op basis van geautomatiseerde verwerking en profilering?
Art. 22 AVG
In beginsel mag de Belastingdienst geen besluit nemen gebaseerd op uitsluitend geautomatiseerde verwerking.
Art. 40 UAVG
Indien het noodzakelijk is om te voldoen aan een wettelijke verplichting die noodzakelijk is voor de vervulling van een taak van algemeen belang, blijft art. 22 AVG, anders dan op basis van profilering, buiten toepassing.
De Belastingdienst mag dus wel een besluit nemen op basis van geautomatiseerde verwerking, maar niet indien het profilering betreft.
Mag de Belastingdienst risicomodellen gebruiken om een aangifte op te leggen of te corrigeren?
Hier bestaat onduidelijkheid over in de praktijk.
We weten dat persoonskenmerken zoals ras niet gebruikt mogen worden. Het is wel toegestaan om onderscheid te maken tussen bijvoorbeeld binnenlandse en buitenlandse belastingplichtigen.
De Belastingdienst controleert aangiften door middel van risicoprofielen. Welke risicoprofielen kennen we?
- Risicomodellen. Er wordt een berekening op basis van data. De kans wordt voorspeld hoe groot de kans op een fout in een aangifte is.
- Topicmodellen. Dit is een risicomodel voor een gedeelte van de aangifte, bijvoorbeeld de eigen woning.
- Selectieregels. Hier worden aangiften geselecteerd voor controle aan de hand van afwijkingen van normbedragen of inconsistenties in de aangiften. Deze regels zijn gebaseerd op kennis van wetgeving. Voorbeeld: giftenaftrek in de aangifte bedraagt meer dan 10% van het verzamelinkomen.
- Risicomatrix. Dit is een combinatie van het risicomodel en de selectieregels.
De Belastingdienst maakte gebruik van de FSV. Wat is dit?
Fraude Signalering Voorziening.
Dit is een systeem welke de Belastingdienst gebruikt bij de controle van risicoprofielen. Uit onderzoek is gebleken dat dit systeem op basis van persoonskenmerken een risicoprofiel maakte. Hierom maakt de Belastingdienst hier op dit moment geen gebruik meer van.
In BNB 2022/41 heeft de Hoge Raad een oordeel uitgelaten over de rechtmatigheid van aangiften. Wat oordeelde de Hoge Raad hier?
De rechtmatigheid van het besluit van de inspecteur om een aangifte te controleren wordt in beginsel niet aangetast door de manier waarop de informatie over de belastingplichtige is verwerkt.
Dit kan anders zijn indien de controle van de aangifte voortvloeit uit een risicoselectie, op basis van een criterium dat jegens de belastingplichtige leidt tot een schending van een grondrecht. Wanneer dit het geval is, is het niet uitgesloten dat de rechter de conclusie trekt dat de controle heeft plaatsgevonden op wijze die zozeer indruist tegen wat van een behoorlijk handelend overheid kan worden verwacht, dan het gebruik van de bij die controle aan het licht gekomen gegevens onder alle omstandigheden ontoelaatbaar moet worden geacht. De belastingplichtige moet gegevens verstrekken waaruit blijkt dat zo’n situatie zich heeft voorgedaan.
Welke kritiek is er gekomen op dit arrest?
De Hoge Raad neemt een heel voorzichtig besluit. Het is heel bijzonder dat de belastingplichtige degene is die het bewijs hiervoor aan moet voeren.
Welke rol speelt technologie bij het proces van navordering?
Voor navordering dient er sprake te zijn van een nieuw feit. Bij de bepaling of hier sprake van is, is van belang wat de uitworpreden is geweest (geen uitworp, risicomodel, topicmodel of selectieregels).
Als op basis van de uitworpreden in redelijkheid getwijfeld had moeten worden aan de juistheid van de aangifte, dan kan er geen sprake zijn van een nieuw feit.
Bij uitworp op basis van een risicomodel zal dit niet snel het geval zijn. Bij uitworp op basis van slectieregels zal dit wel snel het geval zijn.
