Week 5 Flashcards
Wat zijn kenmerken van inflammatoire rugpijn?
- ontstaan <40jr
- rustig begin
- beter bij bewegen
- verbetert niet in rust
- nachtelijke pijn
Wat is M. Bechterew?
- begint meestal op jong volwassen leeftijd
- 2x zoveel mannen
- 90% is HLA-B27 positief, niet voor screening
- klinisch beeld: inflammatoire rugpijn, beperkte beweeglijkheid wervelkolom(Schrober test), pijn en stijfheid thorax, sacoriliitis, enthesitis en artritis grote gewrichten, SpA kenmerken
(Niet)radiologische spondyloartropathie: wel/niet sacroiliitis op rontgenfoto - behandeling: eerst NSAID’s, daarna biologicals(TNF-remmers -> anti-IL17/JAK remmers)
Hoe werkt de stabiliteit in het SI-gewricht? Wat gebeurt er tijdens de zwangerschap?
- sacrum bestaat uit vezelig kraakbeen, os ilium uit hyalien kraakbeen, als kind gaat lopen wrijving waardoor ribbels gevormd en alleen beweging voor lopen(amfiartrose)
- stabilitiet door self bracing: vorm- en krachtsluiting
Zwangerschap: relaxine gemaakt waardoor alle banden verslapen -> SI gewricht kan bewegen
Na bevalling nog enkele weken traplopen en zware belasting vermijden, anders chronische bekkeninstabiliteit
Wat is de wervelkolom? Hoe is de opbouw van verschillende wervels?
- 7 cervicale wervels: gespleten proc spinosus, foramen transversarium(voor a vertebralis), facetgewricht horizontaal tot diagonaal
- atlas(C1) draait om axis(C2) voor rotatie; lateroflexie, extensie en rotatie tussen hoofd en atlas
- 12 thoracale wervels: gewrichtsvlak voor ribben, facetgewricht frontaal
- 5 lumbale wervels: proc costalis
- os sacrum
Corpus wordt naar onderen steeds groter
Myelum eindigt bij L1-2, daarna cauda equina
Wat is het bewegingssegment van Junghanns?
Functionele unit wervel
- 2 wervellichamen
- 4 facetgewrichten
- ligamenten
- discus intervertebralis
Hoe is de opbouw van de tussenwervelschijf?
Nucleus pulposus bestaat uit water, omring door annulus fibrosus dat uit bindweefsel met kraakbeenmatrix bestaat. Functie: dempt compressie
Welke spieren zijn er in de rug?
- extrensieke spieren: m trapezius, m latissimus dorsi, m rhomboideus, m levator scapulae
- intrinsieke spieren: m erector spinae, m transversospinalis
Wat zijn whiplash associated disorders?
Hyperextensie → flexie tot 30 graden verticaal → kanteling tov ventraal → tractie
- omklappunt op overgang cervicaal-thoracaal, ligamenten verzwikt, meeste schade C4-6
- spanning op hersenstam
- puntbloedinkjes in hersenen: misselijkheid -> tot jaren later vage klachten
Wat is spondylodiscitis?
= ontsteking discus intervertebralis
- vaak vertraging diagnose
- incidentie: piek rond 3-4jr, stijgt met leeftijd
Diagnostiek
- BSE, CRP en leukocyten
- 2 bloedkweken
- specifieke diagnostiek
- MRI
Pathofysiologie
- Uitbreiding vanuit aanliggende structuren
- Externe inoculatie(25-30%)
- hematogeen
Kliniek: koorts, neurologische uitval
Risicofactoren: immuungecompromitteerd, IV drugs, recente rugingreep, recente infectie, ouderen, DM, chronische ziekte
- S aureus is meest voorkomende verwekker
- TBC, Brucella
Behandeling: 6wk AB, zelden operatie
Wat is scoliose?
= 3D verkromming in rug
- indicatie aanvullend onderzoek: bocht naar links(convex links), man
- Cobbse hoek >10 graden
- oorzaken: idiopathisch(80%), congenitaal, secundair(Marfan, NF, M Duchenne)
- structureel(bv ziekte van Scheurmann) vs functioneel(beenlengteverschil): buktest heeft bij structureel gibbus
Behandeling
- afwachten bij kleine bochten, <45 graden als uitgegroeid
- fysio
- brace of korset als voldoende groei over(bepalen met x-bekken voor Risser, menarche)
- operatie: dorsale spondolyse, evt staven net onder huid
Doel: stop progressie bocht, voorkomen longproblemen
Complicaties: neurologische uitval, verlies bewegelijkheid, algemene complicaties
Wat is een wervelfractuur?
- denk aan bij iedere trauma patiënt
- zorgvuldige immobilisatie
- diagostiek: CT, als cervical ook lumbaal/thoracaal in beeld, X-CWK is slecht te beoordelen
- type A conservatief, B en C of neurologische uitval operatief
- bij een geankyloseerde wervelkolom deformiteit respecteren en oppassen voor neurologische verslechtering
- meeste fracturen kunnen conservatief behandeld worden
Wat is een wervelmetastase?
- stijgende incidentie
- VG maligniteit en acute rugpijn, continue pijn
- diagnostiek: MRI
- behandeling: radiotherapie, chirurgie bij instabiliteit en neurologische uitval(laminectomie)
Wat is spondylolithesis?
= craniale wervels glijden naar voren tov caudale wervel
Oorzaken
- Degeneratief: verlies chondroïtinesulfaat en water
- Istmisch(spondylolyse): onderbreking arcus vertebrae thv pars interarticularis
- Trauma
- Dysplastisch(congenitaal)
- Iatrogeen: eerdere operaties
- Pathologisch
Kliniek
- Tieners: locale rugpijn, mn bij hyperextensie
- 40-50jr: aspecifieke rugpijn, neurologische pijn
Behandeling
- Tieners: 3mnd niet belasten, operatie bij falen conservatief of hooggradige slip
- Ouderen: fysio, pijnstilling; operatie alleen bij falen conservatief, als radiculaire klachten op voorgrond(passend bij radiologisch beeld)
- Operatie: decompressie, fixatie, cage hoogt opp
Wat zijn (kenmerken van) spondyloartropathieën?
- M Bechterew
- reactieve artritis
- artritis bij IBD
- artritis psoriatica
- ongediffentieerde spondyloartropathie
Kenmerken - inflammatoire rugpijn
- perifere artritis
- sacro-iliitis
- dactylitis
- enthesitis
- associatie HLA-B27
- familie anamnese
- goede reactie op NSAID’s
- verhoogd CRP
Wat is aspecifieke lage rugpijn?
= rugpijn tussen ribben en bilplooi waarvoor geen specifieke lichamelijke oorzaak
- 95% lage rugpijn
Anamense
- rode vlaggen: aanwijzing specifieke oorzaak
- gele vlaggen: aanwijzing chronisch beloop -> angst, passieve coping, stress
LO afhv anamnese
Geen indicatie beeldvorming
Chronisch als >12wk klachten
