week 4 farmacologie Flashcards
defintie farmacodynamiek
wat geneesmiddel met lichaam doet
- kijk naar dosis-effect relaties
- therepatische window
definitie farmacokinetiek
wat lichaam met geneesmiddel doet
- tijd wanneer gewenst therapeutisch effect optreedt
drug target
- voorbeelden
aangrijpingspunt van geneesmiddel
- opiaatreceptoren: hydromorfine, morfine en codeine
- prostaglandinesynthestaseremmer: aspirine
> ionkanalen, hormoane en nucleaire receptoren, DNA, hormonen en enzymen
potency
- hoe aflezen
hoeveel er tenminste van geneesmiddel gegeven moet worden om zeker effect te bewerkstelligen
= EC50
effiacy
- hoe aflezen
- welke formule: want verband effect en receptorbezetting niet altijd evenredig
intrinsieke activiteitr; maximale activiteit die bereikt kan worden van geneesmiddel
- Emax
- E = a x (AR)
wat gebeurt in klinische fase
getest op vrijwilligers met medicijn
receptor op inotrope receptor bouw
receptor gekoppeld aan ionkanaal > beinvleoden openen en sluiten kanaal
- snel effect en endogeen hormoon of neurtransmitter
G-eiwit gekoppelde receptoren
- bouw
- werking
- effect snelheid
7 transmembraanreceptor (7x door membraan)
- 50-60 aangrijpinsgpunten voor medicatie, maar iedere receptor is specifiek voor 1 ligand
- ligand binding > signaaltransductieproces in plasma
- minder snel dan inotroop
kinasegeraleertde receptoren
- effect snelheid
insulinereceptor: fosfofyerling
- langer dan g-eiwit en ionkanaal
nucleiare receptoren activteit duur
uren tot dagen
snelheidsconstate K1 betekenis en waarvan afhanekelijk
afhankelijk van concentratie receptoren en concentratie ligand die bepaald hoeveel receptorligandcompoelxen er zijn > snelheid dat gevormd wordt
snelheidsskosntate K-1
snelheid waarmee receptorligandcomplexen uit elkaar vallen
dissociatieconstande Kd
- wat betekent het
- berekenen
concentratie ligand waarbij helft van receptoren zijn gebonden: handvat om jusite dosis te bepalen van middel
- affiniteit
- K-1 / K1
verschil affiniteit en potency
affiniteitL: hoe graag ligand bindt aan drug target bepaalt potency >
potency: hoeveel moet gegeven worden voor bepaald effect
Residence time
1/K-1: betere voorspeller medicijnwerking dan affinteit > langere residence time betekent meer in bloed en blijven veel langer plakken als ze eenmaal gebonden zijn (bij PET scan gebruik gemaakt)
Bepalen van affiniteit/Kd
dosisbindingscurve
- zoek Kd = L50 = 1/2 bmax, helft van receptoren is gebonden/helft van Bmax (totaal aanwezige receptoren is bezet)
wat is p-waarde
dosis waarbij helft van maximale effect wordt bereikt = ^-10log( x p =concentratie) > OEFEN
Wat is EC50/PD2 waarde
- wat is verschil EC50 en PD2 waarde
effectieve concentratie waarbij 50% van maximale effect wordt bewerkstelligd en is op logaritmische as
PD2 waarde is -10 log (EC50) > niet altijd gelijk aan Kd, want bezetting helft van receptoren is niet helft van maximale effect
wat is intrinsieke activiteit
- a = 1
- a = 0
- 0 < a < 1
a, ook wel efficacy
- a = 1 : volle agonist
- a = 0 : antagonist
- 0 < a < 1 : partiele agonist, kans soms partiele antagonsit zijn omdat soms ook bindingsplaatsen worden geblokeerd voor endogene agonist
wat is receptor reserve
- EC50 hoger of lager dan Kd
al volledig respons terwijl nog niet alle receptoren zijn bezet met agonist > gevoeliger voor agonist
- EC50 lager dan Kd
> ontstaat bij antagonist omdat nieuwe worden gemaakt en oude niet afgebroken
receptor drempel
- EC50 hoger of lager dan Kd
sprake van geen respons, terwijl er wel al receptoren bezet zijn met agonist > ongevoeliger voor agonist
- EC50 hoger dan kd
wat is lock key model
ligand moet precies passen op receptor