week 4 Flashcards
Wat zijn symptomen van colorectaal carcinoom (CRC)?
- obstructie lumen: veranderd defecatie patroon, vol gevoel, buikpijn, leus, misselijkheid, hoge peristaltiek
- bloedverlies: occult, anemie. macroscopisch als melena of bloedverlies
- Gewichtsverlies, moeiheid, dyspneu d’effort bij anemie
- symptomen metastasen
Wat doe je om de diagnose CRC te kunnen stellen?
- lichamelijk onderzoek: palpabele tumor, bloed aan handschoen bij RT. ascites, hepatomegalie
- bloedonderzoek: Hb, MCV, CEA
- colonscopie
- Xthorax, CT-abdomen: lymfeklieren, lymfemetastasen
Hoe is de stadiering van de tumor?
T-stadium: door welke wand de tumor is gegroeid, T1 betekent alleen in de mucosa
N: staat voor kliermeta’s
M: staat voor metastase in longen
Wat is de behandeling van CRC?
- vroegcarcinomen: endoscopische verwijdering
- chirurgie: amputatie en resectie
- Aanvullend: Rectum- pre-op radiotherapie. Colon- post-op chemotherapie
hoe ontstaat IBD?
samenhang van:
- omgevingsfactoren: NSAID’s, roken, stress
- genen
- microbionica
- imuunsysteem
Wat is er bij IBD mis in de immuunrespons?
disbalans in mucosale immuunrespons
Wat zijn vaak voorkomende klachten bij IBD?
- buikpijn
- bloedige diaree
- anorexie
- toileturgency
- constipatie
- anemie
- koorts
- rectaal bloedverlies
- misselijkheid/overgeven
Wat is de definitie van diarree?
3 of meer keer per dag ongevormde ontlasting van meer dan 200g/dag
chronisch: meer dan 4 weken
Wat is Calprotectine?
- calcium en zink bindend eiwit
- afkomstig van ontstekingscellen (neutrofiele granulocyt en monocyt)
- goede maat voor mensen met IBD
- dit si niet verhoogd bij IBS dus dan kan je dit uitsluiten
Differentiaal diagnose bij IBD?
- bacterieel
- viraal
- parasieten
- niet infectieus; IBD, colitis
- medicatie gerelateerd: NSAIDs
- vasculair
- latrogeen
- maligniteit
Hoe ontstaat pre-stenotische dilatatie?
langdurige ontsteking in de darm kan een vernauwing veroorzaken, voor deze vernauwing kan de darm dilateren. dit kan doorontwikkelen tot een abces of de darm gaat fistelen: dan chirurgie nodig of percutane drainage van het abces
Wat zijn voorbeelden van EIM bij IBD?
- gewrichten: artritis, met roodheid en pijn
- Huid: zweren, knobbels door ontsteking subbutaan vet
- ogen: nodulaire episcleritis, rood oog of rood knobbeltje op oog door ontsteking bindweefsel
- primaire scleroserende cholangitis
Wat zijn de behandeldoelen bij IBD?
- inductie remissie, zorgen dat ziekte tot rust komt
- onderhouden remissie, voorkomen dat ziekte terugkomt op lange termijn]
- voorkomen en behandelen van complicaties (fistels)
Wat gebeurt er als je stopt met roken bij de ziekte colitis ulcerosa?
- ziekte kan juist opvlammen
Wat zijn de medicamenteuze opties bij IBD?
- mesalazine in de vorm van 5-ASA preparaten
Welke corticosteroïden worden gegeven bij IBD?
- Prednison: voor inductiebehandeling crohn en colitis
- Budesonide: topicaa:, rectum, linkszijdig colon
Per os: rechtzijdig colon en ileocecaal regio
minder toxisch
allebei veel bijwerkingen
Waarom wordt bij pancolitis naast oraal ook rectaal corticosteroïden gegeven?
- zowel orale als topicale therapie
- want mensen hebben last van de constante ontlasting aandrang
- dus je wil rectum zsm zonde inflammatie
Wat voor immunosupressiva wordt gebruikt bij IBD?
- MTX (niet kankerverwekkend maar mag niet gegeven worden bij zwangerschap want teratogeen: kan afwijkingen bij foetus veroorzaken)
- Thiopurines: azathioprine
Hoe werken thiopurines
- worden omgezet door het enzym TPMT
- veel omzettingstappen totdat het bij de werkzame stof is
- voorafgaand aan start bepalen activiteit enzym
- kan namelijk belangrijk risicofactor zijn voor het ontstaan van leukopronie
Welke biologicals worden gegeven bij IBD?
- anti-TNF: infliximab, adalimumab, vedolizumab
- anti-IL12/IL23: ustekinumab
- anti-integrines of a4B7-antagonist: vedolizumab (voorkomen dat lymfocyten vanuit de bloedbaan kunnen migreren naar de mucosa)
Wat doen JAK-remmers?
- blokkeren de cytokinereceptor met JAK-eiwitten
- zorgt ervoor dat er geen cel proliferatie en differentiatie plaatsvindt
- effectief bij chronische inflammatoire aandoeningen, IBD
- Tofacitinib
Wat is het verschil in effect van chirurgie bij ziekte v Crohn en Colitis ulcerosa?
CU: chirurgie is curatief, (sub)totale colectomie
M. Crohn: chirurgie is niet curatief, ileocolische segmentale resectie
Wat is een toxisch megacolon?
- gevreesde complicatie bij colitis ulcerosa
- acuut heel ziek
- colectomie nodig
Wat zijn alarmsymptomen bij jongen van 4 jaar met chronische diarree?
- dehydratie
- afbuigende lengte groei of gewichtsverlies
- bloed bij de diarree
- positieve familie anamnese (coeliakie, IBD, CF)
- nachtelijke diarree
