Week 4 Flashcards
Wat is de volgorde van het ontstaan van een colorectaal carcinoom?
Normale intestinale lining —APC → adenoom —K-ras→ carcinoom
Wat zijn 4 risicofactoren voor het ontstaan van een CRC?
- Roken en alcohol
- Een hoog gewicht
- Onvoldoende beweing
- Een slechte voeding
Wat voor patronen in de voeding zorgen voor een verhoogde kans op CRC?
- Onvoldoende vezel
- Meer dan 500 gram vlees per dag (vooral rood vlees)
Wat is de distributie van CRC?
70% links, 30% rechts
Wat zijn de 3 meest voorkomende symptomen van een colorectaal carcinoom?
- Een veranderd defecatiepatroon
- Rectaal bloedverlies
- Buikpijn
Hoe werkt de TNM stadiëring van carcinomen?
- T: locale penetratie in/door darmwand
- In mucosa/submucosa/spierlaag/in omringende structuur
- N: lokale kliermetastases
- M: metastasen op afstand
Wat zijn de 2 voornaamste doelen van darmkankerscreening?
- Mortaliteit verlagen
- Incidentie verlagen
Wat is de verdeling van lokalisering bij colitis ulcerosa?
- Proctitis (30-60%)
- Linkszijdige colitis (16-45%)
- (Pan)colitis (15-35%)
Wat zijn de klinische verschijnselen bij colitis ulcerosa?
- Diarree (vrijwel altijd met bloed en slijm bij de feces)
- Bloed en slijm (met of zonder ontlasting)
- Toename defecatiedrang (loze aandrang)
- Algemene ziekteverschijnselen zoals koorts, anorexie en vermagering
- Pijnlijke darmkrampen vóór defecatie
Wat is de verdeling van lokalisering van de ziekte van Crohn?
- 50% ileocolitis
- ±30% uitsluitend ileum activiteit (m.n. terminale ileum)
- 15-20% uitsluitend colon (vaak proximaal)
Wat zijn de klinische verschijnselen bij de ziekte van Crohn?
- Buikpijn (aan rechterkant, hier overgang ileum naar colon), diarree (met/zonder bloedverlies), vermoeidheid en gewichtsverlies
- Fistelvorming
- Perianale ziekte en proximale ziekte
- Perianaal abces kan ontstaan door transmurale inflammatie
- Malabsorptie
- Extra-intestinale manifestaties
Wat zijn de piekindicentieleeftijden bij IBD?
Tussen 15-25 en 55-65 jaar
Noem 5 verschillen tussen colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn
Colon vs mond tot kont
Continu vs skipping lesions
Oppervlakking vs transmuraal
Geen fisteling/perianaal abces vs wel fisteling/perianaal abces
Minder vaak extra-intestinale manifestaties vs vaak extra-intestinale manifestaties
Welke 4 factoren spelen een rol bij de ontwikkeling van IBD?
Genetica, omgevingsfactoren, microbioom en immuunsysteem
Wat zijn 5 veel voorkomende klachten bij IBD patiënten?
- Diarree
- Buikpijn
- Gewichtsverlies
- Deficienties
- Rectaal bloedverlies
Wat is de definitie van diarree?
≥ 3 ongevormde ontlasting/dag of vloeibaar volume > 200 g/dag
Wanneer is diarree chronisch?
Wanneer het ≥ 4 weken plaatsvindt
Wat is de gradering van diarree?
- toename van ≤ 4 ontlasting/dag t.o.v. baseline
- toename van 4-7 ontlasting /dag t.o.v. baseline
- toename van ≥ 7 ontlasting/dag t.o.v. baseline; incontinentie
Wat zijn 5 dingen waar je op moet letten tijdens lichamelijk onderzoek bij diarree?
- Abdominale massa
- Hoog klinkende of afwezige peristaltiek
- Gewichtsverlies
- Oedeem
- Spierverlies
Welke tests kun je gebruiken voor diagnostiek bij IBD?
- Bloed en ontlasting
- Endoscopie
- Biopsie
- Marker studie
- MRI
- Functionele testen
- CT (in specifieke gevallen)
Wat zijn 4 dingen die je bij de pathologie van de ziekte van Crohn ziet?
- Focale ulceraties
- Transmurale inflammatie
- Acute en chronische inflammatie
- Granulomen
Wat zie je bij de pathologie bij colitis ulcerosa?
Diffuus mucosale inflammatie met crypt abcessen
Waar zijn extra-intestinale manifestaties mogelijk?
- Gewrichten
- Huid
- Galwegen
- Ogen
Wat voor extra-intestinale manifestaties kun je zien bij de huid?
Pyoderma gangrenosum
Erythema nodosum
Wat voor extra-intestinale manifestaties kun je zien bij de ogen?
- Nodulaire episcleritis
- Uveïtis
Wat verhoogt je kans op extra-intestinale manifestaties bij IBD?
- 1 EIM
- Vrouwen
- Roken
- EIM in familie
- IBD chirurgie
Wat zijn 4 mogelijke complicaties rond het terminaal ileum bij IBD?
- Inflammatie van het terminaal ileum
- Vernauwing (en daarvoor verwijding) van het terminaal ileum
- Fistulisatie
- Microperforatie
Wat is calprotectine?
- Calcium en zink bindend eiwit
- Afkomstig van ontstekingscellen (neutrofiele granulocyten en monocyten)
Wanneer is het meten van calprotectine belangrijk?
Voor de differentiaaldiagnostiek bij de verdenking op IBS (bij IBS geen calprotectine)
Wat zijn de behandeldoelen van bij IBD?
- Inductie remissie
- Onderhouden remissie
- Voorkomen en behandelen van complicaties: afwegen risico’s behandeling en bijwerkingen
Wat zijn, van minst naar meest aggresief, de behandelmogelijkheden bij IBD?
- 5-ASA/Mesalazine
- Prednison of budesonide
- Immunomodulatoren
- Biologicals
- Chirurgie
Wanneer is mesalazine geïndiceerd?
Bij mild tot matige colitis ulcerosa
Hoe kun je mesalazine toedienen?
- Oraal (als in rechterkant colon)
- Klysma (als in colon descendens)
- Schuim (als in colon sigmoideus)
- Zetpil (als in rectum)
Wat voor soort therapie is mesalazine?
Zowel inductie als onderhoud
Wat zijn 4 bijwerkingen van mesalazine?
- Hoofdpijn, misselijk, uitslag
- Pancreatitis
- Paradoxale opvlamming
- Interstitiële nefritis
Hoe kun je prednison toedienen bij IBD?
Oraal, intraveneus, zetpillen, klysma
Hoe dien je budenoside toe bij IBD?
Topicaal
Wat is het voordeel van budenoside tegenover prednison?
Het is minder toxisch
Wat voor soort behandeling is het toedienen van corticosteroïden bij IBD?
Een inductiebehandeling
Noem enkele bijwerkingen van het gebruik van corticosteroïden
hypertensie, acne, infecties, diabetes, gewichtstoename, osteoporose
Hoe lang is de inwerktijd van immunosuppresiva bij IBD?
3 maanden, dus per definitie een onderhoudstherapie
Wat zijn bijwerkingen van thiopurines?
beenmergtoxiciteit, pancreatitis, griepachtige verschijnselen, leverontsteking, lymfoom