week 3 Flashcards
Welke bloedproducten zijn er?
omniplasma, ery’s en trombo’s
In welke verhouding geef je bloedproducten?
1:1:1, maar een zakje trombo’s is 5 eenheden dus eigenlijk 5:5:1
Welke testen kun je in het acute moment doen om iets over de stolling te zeggen?
Rotem/TEG
Hoe werkt rotem/TEG
je neemt bloed af. Dan gaat er een staafje in bloed draaien die weerstand bepaalt (hoe snel een stolsel ontstaat). Hier heb je binnen 10 min resultaat van. Zegt dus iets over de stolling.
Wat is het MTP
standaard protocol dat je gebruikt met verbloeding in het acute moment.
* Afspraken op het moment dat je denkt dat patiënt aan het verbloeden is dit activeren.
* Er is niet een landelijk transfusie protocol
Hoe werkt MTP in EMC?
er wordt gebeld met *18, dan krijg je beveiliger en tegelijk gaat een student met bloed rennen
Wat is MTP 1?
o 2 gram omniplasma
o 2 gram PC
o 2 gram fibrinogeen: stollingsfactor.
o 2 gram calcium: stollingsfactor. Dit zit standaard in het pakket omdat de ery’s in citraat zitten, citraat moet je neutraliseren anders word je zuur. Als Ca bindt aan citraat is het geneutraliseerd.
o Er zitten nog geen trombocyten in, omdat er in principe nog voldoende trombo’s zijn vaak
Wat is omniplasma?
stollingsfactoren
Waarom wil je extra fibrinogeen?
De acute traumapatiënt verliest veel fibrinogeen
Wat is MTP 2?
als MTP 1 niet genoeg is.
o 2 omni
o 2 pc
o 2 fibrinogeen
o 2 calcium
o 1 trombo’s
Wat is permissive hypotension?
zoveel bloeddruk geven om te praten en brein het normaal doet, maar niet meer dan dat.
wordt gebruikt om adequate vasoconstrictie, orgaanperfusie te handhaven en een ongewenste coagulopathie tijdens de eerste vloeistof donatie te voorkomen.
Wat kun je doen bij een hele erge bloeding en hoe?
je kan aorta afklemmen, dit doe je hoog omdat je daar het makkelijkst bij komt. Als je het niet binnen 30 minuten onder controle kan krijgen gaat de patiënt dood.
Wat bepaalt hoe goed het met de patiënt gaat?
De zaken die voorspellen hoe het met de patiënt gaat is hoe goed je de stolling genormaliseerd hebt. De ery’s bepalen niet of de patiënt het gaat overleven. Als je op de stolling gaat zitten ben je kosten besparend.
Tranexaminezuur
remt hyperfibrinolyse
Wat is een polytrauma?
ernstig trauma met letsels ten gevolge van een ongeval of geweld die mogelijk levens- of ledemaatbedreigend zijn. Vaak meerdere regio’s van het lichaam aangedaan.
Wat is een stomp trauma?
val van een fiets (acceleratie remmen), organen gaan heen en weer?
o Direct stomp letsel
o Beknelling
o Decelleratie trauma
o Explosie
Wat is een scherp trauma?
schot en steekwonden, rondvliegend puin
o Steekwond
o Schotwond
Low en high energy trauma
Wat zijn kernbegrippen bij thoracoabdominal letsel?
- Treat first what kills first
- Do no further harm
- Be aware of triad of death
- Hypothermia
- Coagulopathy
- Acidosis
- Damage control surgery
Wanneer doe je damage control surgery?
- Polytrauma
- Niet laten afleiden door allerlei letsels
- Behandelen waar je het eerst dood aan gaat
- Maar wanneer heeft de patiënt dit nodig?
o Temp <34
o pH <7,2
o lactaat> 2,5 mmol/L
o PT >16 sec
o PTT >60 sec
o >10 PC
o RR <90 mmHg voor meer dan een uur
o OK tijd >60 min
o Hoge sluitspanning
Wat is de 3ledige tactiek van damage control surgery?
- 3ledige tactiek
o Snelle, initial control, van bloeding en contaminatie
o Temporary closure voor resuscitatie op IC
o Her-opereren voor ‘definitive repair’
Stage 1 damage control
op de OK
* Beheersing van de bloeding
* Controle van besmetting
* Intra-abdominale ‘packing’
* Tijdelijke sluiting
Stage 2 damage control
op de IC
* Kerntemperatuur verhogen
* Coagulopathie corrigeren
* Hemodynamisch stabiliseren
* Ventilatoire ondersteuning
* Letselidentificatie
Stage 3 damage control surgery
op de OK
* Verwijderen packing
* Definitief herstel
* Definitive care
Benodigdheden damage control laparotomie
- Warme kamer
- Verwarmende apparatuur/infusen
- > 20 laparotomiepakketten/sponzen
- Grote spreider
- Hechtingen/ligaties
- Gespecialiseerde apparatuur
- Minimaal 2 suctie apparaten
- Autotransfusie (eigen bloed teruggeven) indien beschikbaar
- Een goed team
Welke organen kunnen worden uitgenomen?
nier (liefst unilateraal), milt, pancreaskop, long (kwab, segment)
Wat zijn direct levensbedreigende letsels van de thorax
- spanningspneumothorax
- open pneumothorax
- massale hematothorax
- harttamponade
- fladderthorax
Wat kan je doen op cerebraal gebied op de IC?
- Ondersteunend
- Langdurige EEG monitoring (LEM)
- Neurotrauma
o EVD
o ICP meter
Wat kun je doen aan de ademhaling op de IC?
- Neusbril
- Venturi masker
- Non-rebreather masker
- Optiflow
- Invasieve mechanische ventilatie
- ECMO
Wat kun je doen aan de circulatie op de IC?
- Kristalloiden
- Bloedtransfusie
- Vasopressoren
- Inotropen
- ECMO
Wat kun je doen aan de nieren op de IC?
- Vullen
- Diuretica
- Continuous renal replacement therapy
Wat zijn veel voorkomende complicaties op de IC?
- Decubitus door slechte circulatie en langere tijd op zelfde positie liggen.
- Polyneuropathie (zwakte)
- DVT: antistolling wordt gegeven om te voorkomen
- Longontstekingen
- Lijn sepsis
Wat is het doel van de IC?
behandeling die al gegeven wordt moet aanslaan zodat patiënt beter wordt.
Wat zijn problemen waarbij er geen bloed bij de alveolus komt?
- Longembolie
- Ondervulling
- Hartstilstand
Wat zijn problemen waarbij er geen lucht in de alveolus komt?
- Pneumonie
- Pneumothorax
- Morfine intoxicatie
- Spierzwakte
- Verstikking
Wat doe je bij te weinig oxygenatie?
meer FiO2
Wat doe je bij te weinig ventilatie?
meer minuutvolume maken
Wat doe je bij een neusbril?
o Iedere 1L/min = ongeveer + 4% FiO2
1L O2 = FiO2 +4% = 25% FiO2
5L O2 = FiO2 +20% = 41% FiO2
o >5L pijnlijk voor neusslijmvlies bij neusvril
o Max 10L over masker, FiO2 max rond 50% door lekkage langs het masker voldoende is opschalen
Wat doe je met een venturimasker?
o FiO2 te regelen met kleurtjes
o 24-28-31-35-40-60%
o FiO2 afh van grootte van de gaten in het tussenstuk
o Bouwpakket
o Aanzuiging kamerlucht door gaten na versmalling
o Hogere FiO2 = lagere flow, max 12-15L O2 flow
Wat doe je bij NRM?
eigen luchtweg
o Puur zuurstof ademen totdat zakje leeg is
o Bij ademminuutvolume >15L/min dus geen hoge FiO2
Wat doe je met optiflow?
o Tot 70L/min verwarmde en bevochtigde lucht
o FiO2 in te stellen
o Mond vrij
Wat doe je bij non invasieve beademing
o FiO2 en druk geven
PEEP (CPAP) OSAS, decompensatio cordis
Beademing spierzwakte, exacerbatie COPD
Wat doe je met support beademing?
tube/larynxmasker/tracheacanule
o Patient initieert ademhaling, machine geeft support
o FiO2
Wat doe je met gecontroleerde beademing?
o Geen eigen ademhaling van patiënt
o Positieve druk
o Volledig ingestelde machine
o AMV en FiO2 in te stellen
Volgorde zuurstof
Neusbril ophogen tot 5L, FiO2 ong 40%
Gewoon masker tot 10L, Fio2 50%, vaak lager
Venturimasker, FiO2 regelen met kleurtjes tot 60%
Non rebreather masker FiO2 tot 80%
Optiflow, FiO2 tot 100%, IC opname
Beademing
VV-ECMO
Wat doe je met ECMO?
hart-longmachine
o Bloed langs een membraan buiten het lichaam waar diffusie van zuurstof en CO2 plaatsvindt
o Veel complicaties
Wanneer vraag je de IC?
Bij stijging CO2 ondanks goede inspanning patiënt AMV vergroten lukt niet meer
Bij snelle ophoging zuurstofsuppletie
Bij maximale zuurstofsuppletie geen verhoging meer mogelijk
Doel SIT
tijdige herkenning van vitaal bedreigde patiënt.
Vertraging adequate behandeling van ernstig zieke patiënten zorgt voor
- (Acute) ongeplande IC opname
- Verlengde ziekenhuisopname
- Reanimatie
- Overlijden
Achtergrond en oorzaken vertraagde behandeling
- Personele bezetting
- Niet herkennen van de vitaal bedreigde patiënt
- Beschikbaarheid consulten/artsen/SIT
- Drempel voor om advies te vragen/overleggen/opschalen
definitie sepsis
levensbedreigende situatie met orgaandisfunctie ontstaan door disregulatie van de immuunrespons van de host, in reactie op een infectie. Alle organen kunnen aangedaan zijn, ze krijgen minder zuurstof.
SIRS criteria
o Temp >38 of <36
o Pols >90/min
o Ademfreq >20/min of PaCo2 <32 mmHg/4,3 kPa
o Leukocyten >12 x10^9of onder <4 of >10% staven
ontsteking
dolor, rubor, calor, tumor, function laesa
o Overactiviteit van je imuunsysteem: steriele ontstekingen, geen infectie
infectie
ontstekingsreactie op micro-organismen. Invasie van normaal gesproken steriel weefsel.
Wat is kolonisatie?
bijv. in je darmen, het hoort dat bepaalde organen etc. bacteriën hebben. Daar hebben we voordeel van.
Wat is een bacteriemie?
bacteriën in de bloedbaan
o Parallel: parasitemie, viremie, candidemie
Candida is een gist
o Meeste mensen liggen in het ziekenhuis
o Mensen kunnen zich wel goed voelen, bij sepsis zijn mensen ziek
Orgaanfalen bij sepsis
- Cardio: hypotensie en shock
- Lever: verhoogd bili en/of gestoord lactaatmetabolisme
- Nier: verminderde urineproductie en/of kreat stijging
- Long: ARDS
- Hersenen: EMV daling, verward
- Trombopenie en/of stolllingsstoornissen, (DIS)
Waarmee kan je orgaanfalen inschatten bij sepsis?
SOFA score
Wat is een septische shock?
Sepsis met circulatoire, cellulaire en metabole afwijkingen die groter risico geven op overlijden dan bij alleen sepsis. Ondanks adequate volume resuscitatie.
Wat kan je doen bij septische shock?
- Vasopressie nodig om MAP 65 mmHg te houden
- Lactaat >2 mmol/L
Wat is een distributieve shock?
veroorzaakt door vaatverwijding door afname vaatwandspanning/weerstand. Door:
- Sepsis
- Neurogene shock/dwarslaesie
- Anafylaxie
Klinische tekenen septische shock
o Hypotensief en tachycard
o Verward
o Tachypnoe
o Warm of koud
o Stridor zou kunnen
o CVD normaal
o Oligurie
o Tekenen van infectie/anafylaxie
o Febriel
Behandeling distributieve shock
- ABCDE
- Behandel onderliggende oorzaak
- Bij sepsis: antibiotica
- Bij anafylaxie: adrenaline en resusciteren
- Get expert help
Wat ga je doen bij verdenking op sepsis?
- Vullen met NaCl of ringerlactaat (kristalloide vloeistof)
- Lab diagnostiek
- Bloedkweek en daarna antibiotica
- LO: zoeken waar infectie zit
- Bloedgas
- Urine kweken
- X-thorax: infiltraat
- Bloed kweken
o Ten minste 2 setjes
o Waarom: antibiotica aanpassen, versmallen, stoffen
Voorkomen resistentie
Voorkomen toxiciteit
Verminderen kosten - Lactaat: orgaandisfunctie en circulatoire problemen
o Lactaat van <2 is normaal
o Als te hoog: je gaat er niet zoveel aan doen behalve vervolgen.
Wat voor therapie doe je bij sepsis (shock)?
vocht, zuurstof, antibiotica, source control
Antibiotica sepsis
binnen het uur van presentatie toedienen (golden hour)
o Breedspectrum
Bron, verwekker, lokaal risicopatroon
Kijken naar oude kweken, recent AB gebruik en allergie
Wat is source control?
indien er een onderhoudend focus is voor de sepsis, dient dit apart behandeld te worden.
o Bijv abces drainage
o Bijv geïnfecteerde prothese verwijderen
Wat doe je in de follow-up van sepsis?
urine productie checken. Is nooit een doel op zichzelf, maar is een maat om te kijken hoe het gaat met de perfusie.
Hoe kun je astma cardiale door vulling voorkomen?
eerder met vasopressie starten
- Ontwateren en NTG
