powerpoints leerdoelen + oefententamen Flashcards
Wat zijn de oorzaken van thoracale pijn?
- cardiogeen: myopericarditis, cardiomyopathie, arritmie, acuut hartfalen, hypertensieve crisis, aortische klepstenose, coronair spasme, cardiac trauma
- pulmonair: embolie, pnuemothorax, bronchitis, pleuritis
- vasculair: aortic dissection, AAA, stroke
- GI: oesophagitis, ulcer, pancreatitis, cholecystitis
- orhtopaedic: spieren, trauma, cervical spine
- angst, herpes zoster, anemie
Kenmerken van een acuut MI
Detectie van een stijging of significante daling van cardiale biomarkers gecombineerd met een van deze:
1. Symptomen van myocardiale ischemie
2. Nieuwe ischemische veranderingen op ECG
3. Ontstaan van pathologische Q-golven op ECG
4. Verlies van viable myocard of nieuwe wandbewegingsstoornissen bij
aanvullend onderzoek
5. Intracoronair trombus bij angiografie
Verschillen STEMI en NSTEMI
STEMI: totale occlusie van bloedvat
NSTEMI: partiele occlusie
Complicaties MI
Cardiogene shock (slechte LVF)
M. papillaris ruptuur door ischemie (waarna mitralis insufficiëntie)
Septum defect
Vrije wand ruptuur
Rechter ventrikel falen
Negatieve remodelling op langere termijn waardoor afname LVF
arritmie
Therapeutische opties bij behandeling van een cardiogene shock
inotropica, IABP, ECMO, LVAD
Wat doet een traumachirurg in grote lijnen bij damage control surgery?
- Snelle, ‘initial control’ van bloeding en contaminatie
- ‘Temporary closure’ voor resuscitatie op IC
- Her-opereren voor ‘definitive repair’
Wat zijn redenen voor damage control surgery?
Zwaar trauma / zieke patiënt / DCS
Wat zijn de big 5 letsels in de thorax?
Spanningspneumothorax
Open pneumothorax
Massale haematothorax
Hart tamponade
(fladderthorax)
ICP: welke formules zijn er?
CBF = Cerebrale Bloed Flow meest optimaal bij een MAP tussen de 60-150mmHg
CPP = Cerebral Perfusion Pressure
CPP = MAP – ICP
–> Stijging ICP = daling CPP = verminderde CBF
Waardoor ontstaat een hoge ICP?
- Bloeding
- Ruimte innemend proces
- Hydrocephalus
- Diffuse zwelling / oedeem
- Ideopathische intracraniele hypertensie
Hoe voorkomen of behandelen we een hoge ICP?
Om een goede CBF te behouden kan je noradrenaline verhogen waardoor MAP stijgt.
Daarnaast hoofd in midline en 30 graden.
* Sedatie/verslapping
* Opereren: botlap? Eruit
* Liquordrainage
* Hyperventileren: meer CO2 afblazen en dus vasoconstrictie in het hoofd (dilatatie in de rest)
* Mannitol
* Hypertoon zout: trekt vocht uit brein door hogere concentratie Na
* Barbituraten (hele diepe sedatie, niks hoort te reageren)
* Normothermie
Hoe kun je ICP meten?
Fontanel / Schedelomtrek
- Lumbaalpunctie
- Intracranieel (links of rechts?)
- ventrikel
- parenchym
- sub/epiduraal
Wat zijn symptomen van hoge ICP?
Hoofdpijn
Misselijk / Braken
Papiloedeem
Sunset fenomeen
Gedaalde EMV
Onrust
Lichtstijve pupil
Cushing respons (hypertensie, bradycardie, irregulaire ademhaling)
Definities sepsis
“Levensbedreigende situatie met orgaandysfunctie, ontstaan door dysregulatie van de immuunrespons van de host, in reactie op infectie”
Vroeger: host response op infectie
Diagnostiek sepsis
(Bloed) kweken voor antibiotica (aanpassen, versmallen, stoppen) en lactaat
Tools sepsis
SOFA, qSOFA, NEWS2
Cruciale stappen in sepsis behandeling
Vocht, zuurstof, antibiotica en source control
Doelstellingen MMT
- Aanvulling op de ambulancezorg
- Snel beschikbare pré-hospitale medische expertise
- Zorg voor vitaal bedreigde patiënten
- Primair gericht op stabilisatie van vitale functies
- Optimaal pijnbeleid
- Verbeteren outcome, afname van mortaliteit, verminderen van morbiditeit
Primaire inzetcriteria door MKA
- 2013 landelijk opnieuw gedefinieerd
- Samenwerking LNAZ/NVMMA/AZN
- Primair gebaseerd op fysiologie (D-ABC)
- Secundair ook op ongevals-mechanisme
- Lastig bereikbare plekken
Wat doet MMT op plek van ongeval bij gevallen wielrenner in casus?
- bekkenband vanwege open boek fractuur
- bloed vanwege hemodynamische instabiliteit en verdenking op bloedverlies
- vanwege bedreigde A intubering
Waar ligt de prioriteit bij een traumatisch circulatoir arrest?
Bij reversibele oorzaken, HOTT
- hypovolemie
- hypoxie
- tension pneumothorax
- tamponade
Compressies voordat deze oorzaken zijn opgelost is zo goed als zinloos
Wat doe je bij zwelling hersenen
hyper osmotische therapie met hypertoon zout
Functies van de longen
- zuurstof opnemen
- CO2 afgeven
Herkennen van een respiratoir bedreigde patiënt
Geen bloed bij alveolus
* Longembolie
* Ondervulling
* Hartstilstand
Geen lucht in alveolus
* Pneumonie
* Pneumothorax
* Morfine intoxicatie
* Spierzwakte
* Verstikking
te weinig oxygenatie SaO2 daalt) > Meer FiO2
te weinig ventilatie PaCO2 stijgt) > meer minuutvolume maken (frequentie en teugvolume vergroten)
Mogelijke interventies bij respiratoire insufficientie
- Neusbril
- Venturimasker
- NRM eigen luchtweg
- Optiflow
- NIV
- Support beademing tube/larynxmasker/tracheacanule
- Gecontroleerde beademing
- ECMO Hart-longmachine
Wanneer IC opname?
- Bij stijging CO2 ondanks goede inspanning patient (ademt 40x per
minuut) ademminuutvolume vergroten lukt hem niet meer - Bij snelle ophoging zuurstofsuppletie
- Bij maximale zuurstofsuppletie (non rebreather masker) geen
verhoging meer mogelijk…
Wat is sepsis?
life-threatening organ dysfunction
caused by a dysregulated host response to infection
1. Source of infection
2. Bacterie in bloed
3. Lekkende bloedvaten
4. Orgaan disfunctie
Hoe herkennen we sepsis?
vroeger: SIRS criteria, 2 of meer
- fever/hypothermie >38 of <36
- tachycardie >90 per minuut
- tachypneu >20 of PaCO2 van <32 mmHg
- leukocytose/penie
nu: Infectie EN stijging ≥2pt SOFA score
Wat doen we aan sepsis op SEH?
Beoordeling via qSOFA
- systolische bloeddruk <100
- verwardheid (mental status altered)
- tachypneu >22/min
Antibtiotica geven –> FERRARI
Septische shock
Aanhoudende hypotensie, vasopressoren om MAP≥65 mmHg te halen EN lactaat >2 mmol/L ondanks volumeresuscitatie
(mortaliteit ~40%)
Wat zijn de laatste guidelines voor sepsis beoordeling?
We recommend against using
qSOFA compared with SIRS, NEWS,
or MEWS as a single-screening tool
for sepsis or septic shock.
Belangrijkste kenmerk shock
is onrustig en angstig;
heeft een bleke, koude, klamme/zweterige huid;
heeft een misselijk/ziek gevoel, maakt een zieke indruk;
heeft dorst en is krachteloos.
krijgt een verminderd bewustzijn of raakt bewusteloos.
Belangrijkste symptomen shock en alarmsymptomen
Tachycardie (versnelde hartslag)
Tachypnoe (versnelde ademhaling)
Hypotensie (lage bloeddruk)
Oligurie (verminderde urine productie)
Verstoorde perifere circulatie (koude/bleke huid)
Angst en/of onrust
Hypo en hyperdynamische shock verschil
hypo: er een lage totale bloedflow van het
gehele lichaam (t.o.v. de zuurstof vraag van het lichaam)
hyper: hoge totale bloedflow van
het gehele lichaam (t.o.v. de zuurstof vraag van het lichaam).
Fluid responsiveness beoordelen
Is er een disbalans tussen de zuurstofvraag en het zuurstofaanbod?
Kan ik met het geven van vocht het zuurstofaanbod vergroten (door
de cardiac output te verhogen)?
4 h’s reanimatie
Hypovolemie : Tekort aan circulerend volume
Hypoxie : Tekort aan zuurstof
Hypo/ kaliëmie: Te laag gehalte Kalium in het bloed
Hyper Te hoog
Hypothermie :Te lage temperatuur van het lichaam
4 t’s reanimatie
Toxinen : vergiftiging van het lichaam
Tamponade : Vulling van het hartzakje met bloed
Tension Pneumothorax :klaplong en ophoping lucht
Thrombose : Vorming van een bloedstolsel
symptomen pneumothorax
Doodsangst * Benauwdheids sensatie * Tachypneu * Afwezig ademgeruis aangedane zijde *
Hypersonore percussie aangedane zijde * Gestuwde halsvenen * tracheadeviatie
Welke labwaarden vraag je aan als je wil weten of er een transfusie moet plaatsvinden?
Hb en stollingstesten
Bij welke labwaarden geef je transfusie (zonder klachten)
<4,5 mmol/L
Welke hulpmiddelen zijn er om de airway te ondersteunen?
niet invasief (Masker-ballon ventilatie, optiflow)
Supraglottisch (Mayo tube, Larynxmasker)
Subglottisch (tube, tracheacanule
Welke ritmes zijn schokbaar?
VF, polsloze VT
Welke ritmes zijn niet shockbaar?
PEA, asystole
Wat wordt verstaan onder secundaire hersenschade?
ontstaat indirect door reactie van het lichaam op de primaire schade (bv.
oedeem, vaatspasme, epilepsie) maar ook door de algemene toestand van de patient
Bij het onderzoek merk je op dat zij nog steeds een ademhalingsfrequentie van 23/min heeft en een
zuurstof saturatie van 94% heeft. Wat doe je?
Je geeft zuurstof en bouwt langzaam af
De verpleegkundige wil een NRM met 5L O2 aansluiten.
Leg uit waarom dit geen goed idee is
Om te kunnen functioneren moet er voldoende flow gegeven worden, anders wordt de uitgeademde lucht weer ingeademd door de patiënt
STEMI vs NSTEMI
Een STEMI wordt veroorzaakt een acute occlusie van een coronair, meestal door een plaque ruptuur,
een nonSTEMI wordt veroorzaakt door een ernstige vernauwing in een bloedvat waarbij er te weinig
zuurstof voorziening is bij toename van cardiac outpout
Doelen DCS stage 1 op de OK
- Beheersing van bloeding
- Controle van besmetting
- Intra-abdominale ‘packing’
- Tijdelijke sluiting
Doelen DCS stage 2
- Kerntemperatuur verhogen
- Coagulopathie corrigeren
- Hemodynamisch stabiliseren
- Ventilatoire ondersteuning
- Letselidentificatie
Doelen DCS stage 3
- Verwijderen packing
- Definitief herstel
- Definitive care
Uit welke onderdelen bestaat SIT
- afferente arm: primaire/ward team; monitoren, identificeren, aantasting, alarmeren
- efferente arm: personeel met expertise in achteruitgaande patiënten (vaak van IC, beantwoord telefoontjes van de afdeling)
Wat is het track en trigger systeem
gebaseerd op periodieke observatie van geselecteerde fysiologische basissignalen (‘tracking’) met vooraf bepaalde oproep- of responscriteria (‘trigger’) om de aanwezigheid te vragen van personeel dat specifieke competenties heeft in de behandeling van acute ziekten en/of kritieke zorg.
Uit welke onderdelen bestaat MEWS
Hartfrequentie, bloeddruk, ademfrequentie, temperatuur, bewustzijn (AVPU), (ongerustheid, urineproductie, saturatie)
Stappen track and trigger
1: bepaal MEWS
2b: opschalen naar IC (SIT deel)
A0
directe inzet met grootst mogelijke spoed
A1
directe inzet met spoed
A2
zo spoedig mogelijke inzet
B1
gepland op bepaald tijdstip hoogcomplexB
B2
gepland op bepaald tijdstip laag/-middencomplex
C1
doorverwijzing, eventueel met inzet zorgtaxi
C2
zelfzorgadvies
Wat is post-intensive care syndroom?
Nieuwe of erger wordende beperkingen in fysieke, cognitieve of mentale gezondheidsstatus na kritieke ziekte en bestaand blijvend naast acute zorg ziekenhuisopname
fysieke klachten {ICS
pulmonaal, neuromusculair, fysiek functioneren
cognitieve klachten PICS
uitvoerende taken, geheugen, aandacht, verwerkingssnelheid
psychische klachten PICS
angst, depressie, PTSS
Wat gebeurt er tijdens IC opname bij PICS
- vroege fysieke revalidatie
- bijdragen aan betere bedrust
- minimaliseren van sedatie
- psychologische interventies > psychologische behandeling
Wat gebeurt er na IC opname bij PICS
fysieke revalidatie, psycho cognitieve revalidatie > post-IC klinieken en IC dagboeken
kliniek spanningspneu
-Hevige dyspnoe
-Asymmetrische thorax
-Gedilateerde halsvenen (obstructieve shock)
-Verminderd ademgeruis
-Hypertympane percussie
-Shift van het mediastinum naar contralaterale zijde
-Hypotensie, tachycardie, lage O2-saturatie
behandeling spanningspneu
naald thorcocentese, thoraxdrain
direct decompressie!
kliniek open pneumothorax
-Hevige dyspnoe
-“Zuigende” wond op de thorax
-Verminderd ademgeruis
-Normale of hypersonore percussie
-Tachycardie, lage O2-saturatie
behandeling open pneu
3 zijdig afplakken, thoraxdrain
kliniek massale hematothorax
-Klam, zweterig, angstig, lethargisch
-Verminderd ademgeruis
-Gedempte percussie
-Tachycardie, hypotensie
-Lage O2-saturatie
behandeling massale hematothorax
thoraxdrain, bloedtransfusie, thoracotomie op indicatie
kliniek harttamponade
Klam, zweterig, angstig, lethargisch
-Uitgezette halsvenen
-Gestuwd gelaat
-Zachte harttonen
-Tachycardie, hypotensie
behandeling harttamponade
-Thoracotomie: openen pericard
-(naald-pericardiocentese)
kliniek fladderthorax
-Hevige dyspnoe
-Paradoxale beweging thoraxwand
-Crepiteren bij palpatie
-Tachycardie, cyanose
-Lage O2-saturatie
behandeling fladderthorax
-Pijnstilling (epiduraal / PCA-pomp)
-Intubatie en beademing
-Drainage haemato-pneumothorax
-Operatieve ribfixatie op indicatie
E van de EMV
4: Opent ogen spontaan
3: Opent ogen op aanspreken
2: Opent ogen op pijnprikkel
1: Opent ogen niet
Soort van AVPU voor ogen
M van EMV
6: Voert eenvoudige opdracht uit
5: Lokaliseert een pijnprikkel
4: Normale flexie op pijnprikkel
3: Abnormaal buigen op pijnprikkel
2: Extensie op pijnprikkel
1: Geen reactie op pijnprikkel
V van EMV
5: Georiënteerd in tijd, plaats en persoon
4: Conversatie mogelijk, doch verward
3: Spreekt, maar geen conversatie mogelijk
2: Kreunt alleen
1: Geen verbale uitingen
Wat is shock?
syndroom waarbij de circulatie niet in staat is om aan de
zuurstofvraag van de weefsels te voldoen.
Volgorde stijgende ICP behandeling
- Intuberen
- Sedatie omhoog
- Ventriculaire drainage
- Hypertoon zout, mannitol
- Induced hypocapnia
- Hypothermie
- Barbituraten (metabolic suppression)
- Craniectomy
ABCDEF-BUNDEL
Asess, prevent, and manage pain and outcomes
Both spontaneous awakening trials (SAT) and spontaneous breathing trials (SBT)
Choice of analgesia and sedation
Delirium: Assess, prevent, and manage
Early mobility and exercise
Family engagement and empowerment
risicofactoren coronair lijden
Diabetes Mellitus
Roken
Dyslipidemie
Belaste familie anamnese(eerste graads familielid (man <
55 jaar, vrouw < 65 jaar)
Hypertensie
Tijdens reanimatie
Zorg voor kwalitatief hoogwaardige
thoraxcompressies
* Minimaliseer onderbreking van
thoraxcompressies
* Dien zuurstof toe
* Gebruik capnografie
* Ononderbroken thoraxcompressies
na geavanceerde luchtwegtechniek
* Vasculaire toegang
(intraveneus/intaossaal)
* Geef adrenaline elke 3-5 minuten
* Geef amiodarone na 3 en 5 defibrillaties
Wat doe je bij niet schokbaar ritme?
Dump na de ritmecheck intern de lading van de defibrillator.
* Geef zo snel mogelijk 1 mg adrenaline IV (of IO).
* Herhaal de adrenaline toediening om de 3-5 minuten.
* Doorloop zodra mogelijk alle behandelbare oorzaken (4 H’s en 4 T’s).
* Als de monitor een schokbaar ritme laat zien, geef dan direct een schok en volg het
algoritme voor schokbare ritmen
Wat doe je bij schokbaar ritme?
Gebruik bij de eerste schok 150-200J. Heeft een AED reeds gedefibrilleerd, start dan
met het maximale energieniveau. Bij een hoog AED gebruik in bepaalde omgevingen kan
automatisch starten met het hoogste energieniveau het werkproces versimpelen.
* Als VF/VT blijft bestaan bij de opeenvolgende ritmechecks, geef dan volgende schokken
met maximale energie.
* Geef na drie blokken 1 mg adrenaline IV (of IO). Herhaal de adrenaline toediening om de
3-5 minuten.
* Geef na 3 schokken amiodaron 300 mg IV (of IO) in bolus. Geef de volgende dosis van 150
mg amiodaron na de vijfde schok.
* Doorloop zodra mogelijk alle behandelbare oorzaken (4 H’s en 4 T’s).
* Defibrilleer altijd bij VF, ook al is die fijnmazig. Als er twijfel bestaat tussen zeer fijnmazig
VF of asystolie, beschouw het ritme dan als niet-schokbaar.
* Als de monitor een niet-schokbaar ritme laat zien, ga direct door met de
thoraxcompressies en volg het algoritme voor niet-schokbare ritmen.
