Week 3 Flashcards
leukemie is een … ziekte en ontstaat uit … cel
klonale ziekte en ontstaat uit 1 cel (wel meerdere mutaties)
CML diagnostiek
T9;22
cytogenetisch onderzoek (beenmerg cellen)
moleculair onderzoek voor BCR-ABL fusiegen
de eiwit info ligt in de genen op
exonen
wat is bij CML de chromosoom afwijking en welk fusie-eiwit ontstaat er?
t (9;22) (translocatie)
het eiwit heet; BCR-ABL
wat kan BCR-ABL remmen?
fusiegen van CML wat substraten fosforyleert
imatinib bindt op de plek waar ATP normaal bind zodat het eiwit inactief wordt
wat gebeurt er als de cellen imatinib en andere trypsine-kinse remmers resistent worden?
dan is de volgende optie een stamceltransplantatie (allogeen)
AML chromosoom afwijkingen
t (8;21) = AML1-ETO
t (15;17) = PML-RAR
inv (16) = CBP-MYH
inv (7)
welke chromosoom afwijkingen bij AML hebben een goede prognose
t (8;21) = AML1-ETO
t (15;17) = PML-RAR
inv (16) = CBP-MYH
welke chromosoom afwijkingen bij AML hebben een slechte prognose
inv (7)
welke chromosoom mutatie heet het Philadelphia chromosoom?
t (9;22)
is bij 95% van de gevallen bij CML te vinden
de celcyclus bestaat uit de volgende 4 fasen
G1-fase (celgroei)
S-fase (verdubbeling DNA)
G2-fase (klaarmaken mitose)
M-fase (mitose)
G1-fase
celgroei
(meeste cellen van ons lichaam)
S-fase
verdubbeling DNA
(kopieren DNA en twee centrosomen)
G2-fase
klaarmaken mitose
(controle of verdubbeling goed is)
M-fase
mitose
(verdeling chromosomen over twee dochtercellen)
profase
DNA wordt compact gemaakt en gecondenseerd
prometafase
de kernenvelop wordt gebroken
metafase
chromosomen liggen geordend in de cel in het midden
anafase
chromosomen worden naar twee kanten getrokken
telofase
rondom het afzonderlijke dna komt een nieuwe kerk en het dna gaat zich weer concentreren (decondenseren)
cytokinese
vorming van twee cellen (cytoplasma verdeeld)
volgorde totaal van celdeling
profase
prometafase
metafase
anafase
telofase
cytokinese
kinetochoor
de structuur van tubuline draden die vastzit aan het centromeer en chromosomen
3 manieren om chromosomale afwijkingen op te sporen
alle chromosomen aankleuren
FISH
SKY
chromosomen aankleuren gebeurt door
r bandering
FISH types
A. fluorescentie in situe hybridisatie; een gen aankleuren met fluorescerende proberen
B. chromosoom specifieke proces; probes om een heel chromosoom aan te kleuren
wat is SKY
spectrale karyotypering; elk chromosoom krijgt een eigen kleur (translocaties goed zichtbaar)
chromosomale afwijkingen ontstaan altijd door
een dubbelstrengs breuk
wat gebeurt er bij een dubbelstrengs breuk en mitose
zie plaatje pag 78 slim deel 1
er ontstaat een micronucleoli waar een chromosoom in gaat zitten
dit kan gebeuren met meerdere chromosomen en zo ontstaat chromothripsis
wat is non-disjunctie
te veel of te weinig chromosomen in een dochtercel
wanneer ontstaat non-disjunctie?
tijdens de metafase doordat een chromosoom niet vast zit voordat de verdeling begint
wat zijn twee numerieke afwijkingen in het DNA en wat is de naam hiervan?
- chromosoom verlies
- chromosoom dubplicatie
dit heet aneuploidie
nummerieke afwijkingen worden herkend door de techniek van
CA repeats (een band CA in de PCR betekent dat er maar een alleen is dus een chromosoom ontbreekt)
mutaties kunnen voor kanker zorgen op twee manieren
activeren oncogenen
of
inactiveren van tumor supressor genen
telomeren hebben twee functies en die zijn;
zorgen dat er geen genomische instabiliteit is
beperken van de groei van cellen
telmoeren; zorgen dat er geen genomische instabiliteit is
het uiteinde van het chromosoom kan herkend worden als breuk
-> het telomeer wordt opgerold in een T-loop, deze structuur wordt dmv eiwitten gestabiliseerd (en is zo herkenbaar als uiteinde)
telmoeren; beperken van de groei van cellen
huidcellen stoppen met delen na ongeveer 50 delingen
telomeren verkorten bij iedere celdeling
als telomeren te kort worden geven ze een signaal af
Het M1 Hayflick limit, de cel kan nog een paar keer delen maar daarna zijn de telomeren te kort (M2 crisis)
gevolg = chromosomale instabiliteit en celdood als gevolg
t-loop beschermt het dna tegen afbraak door
NHEJ
tumoren kunnen eeuwig door blijven groeien door 2 mechanismen
telomerase & ALT (werking onbekend)
bij 50% van de patiënten met AML is er geen afwijking in het karyotype maar zijn er wel
moleculaire afwijkingen
proces van chromosomen bekijken stappenplan
- kweken van materiaal (beenmerg)
- groeifactoren toevoegen
- kweken duurt 1-2 dagen
- colcemid zet celdeling stop (mitose blok)
- hypotone oplossing wordt toegevoegd
- hierdoor zwellen cellen en barsten ze
- chromosomen worden gebandeerd (met R-, G- of Q- bandering)
een chromosoom bestaat uit 2 delen
P-arm; bovenste korte stuk
Q-arm; onderste lange stuk