Week 2: Tractus digestivus: van slokdarm tot anus Flashcards
Welke 3 soorten aanvullende diagnostiek kunnen we gebruiken in de diagnose van MDL ziektes?
Laboratorium
Radiologie
MDL-specifiek
Welke 4 soorten laboratoriumonderzoeken kunnen we verrichten?
Bloed
Feces
Urine
Ademtesten
Noem 6 indicaties voor een gastroscopie?
Passageklachten Reflux klachten (chronisch) Maag ulcus Anemie Melena Coeliakie
Wat is melena?
Zwarte stoelgang
Wat zijn varices?
Spataderen in de slokdarm
Hoe wordt de classificatie voor een peptisch ulcus genoemd en hoe wordt deze gebruikt?
Forrest classificatie
I is bloedend, III is meer genezen
Wat is achlasie?
Onderste slokdarmsfincter ontspant niet
Noem 5 indicaties voor een colonoscopie?
Bevolkingsonderzoek IBD Ferriprieve anemie Veranderd defecatie patroon bij >50 jaar Chronische buikklachten
Noem 4 kenmerken van colitis ulcera
Continue, oppervlakkige ontsteking
Alleen aanwezig in colon
Rectaal bloedverlies
Chirurgie curatief
Noem 5 kenmerken van m. crohn
Diepe ulceraties Aanwezig van mond tot kont Rectaal bloedverlies Fistels/vernauwingen Chirurgie restrictief (hoog risico recidief)
Wat is een ECRP?
Beeldvorming om galwegen in beeld te brengen,
Niet meer diagnostisch, maar wel voor behandeling galwegen
Welke 3 fases zijn er in het slikproces?
Orale fase
Faryngeale fase
Oesophagale fase
Door welk zenuwstelsel wordt de peristaltiek van de oesophagus geïnnerveerd?
Enterisch
Door welke gedeelte in de hersenstam wordt de onderste helft van de slokdarm geïnnerveerd?
Rostraal gedeelte van de dorsale motor nucleus
Door welk gedeelte van de hersenstam wordt de bovenste helft van de slokdarm geïnnerveerd?
Nucleus ambiguus
Wat is dysfagie?
Passageklachten
Welke test is niet nuttig om de slokdarm te beoordelen?
Slikvideo
Hoe ontstaat achlasie?
Door ontstekingsinfiltraat ontstaat er een verlies van ganglioncellen in de plexus myentericus, waardoor de inhibitoire neuronen van de LES niet meer werken
Welke 3 soorten behandelingen zijn er voor achlasie
Medicatie
Oprekken met ballon
Operatie
Welke 2 soorten operaties zijn er voor achlasie?
Vanuit de buik
POEM (endoscopisch)
Hoe wordt de ernst van een hiatus hernia aangegeven?
Een gradatie van I-IV
Wat is een divertikel?
Zak verbonden aan de slokdarm
Welke 3 behandelingen zijn er voor slokdarmkanker?
Operatie voorafgegeaan door chemo Endoluminale stenting (Chemo)radiotherapie
Welke 4 aspecten worden meegenomen in het diagnostisch proces van slokdarmkanker?
Primaire aandoening
Operabiliteit
Resectabiliteit
Curabiliteit
Waar in de maag wordt gastrine geproduceerd, en waar in de maag wordt het zuur geproduceerd?
Gastrine: distaal
Zuur: proximaal
Wat is dyspepsie?
Verzamelnaam ‘maag’-gerelateerde bovenbuikklachten, met pijn in epigastrio, misselijkheid en zuurbranden
Wat is een ulcus en wat zijn de 2 criteria waaraan deze moet voldoen?
Wond in het epitheel
Criteria:
Diameter van meer of gelijk aan 0,5 cm
Doordringend tot submucosa
Welke 2 vormen van een ulcus zijn er?
Ulcus duodeni
Ulcus ventriculi
Wat is een grote oorzaak van een ulcus?
NSAID’s in combinatie met aspirine
Welke 2 soorten open operaties zijn er voor de behandeling van een ulcus?
End-to-end (B1)
End-to-side (B2)
Welke 3 endoscopische behandelingen zijn er voor de behandeling van een ulcus?
Adrenaline in de wond
Gold prope: bloedvat dichtbranden
Mechanische klipjes
Welke 3 vormen van maagbloedingen zijn er?
Spuiten
Oozend
Visible vessel
Welke 2 vormen van zuurremmers zijn er?
Histaminereceptorblokkers (H2-blokkers)
Protonpompremmers (PPI)
Welke behandeling wordt er gebruikt voor H. pylori?
Triple medicatie: PPI+2 antibiotica
Welke 3 risicofactoren zijn er voor een zure reflux?
Hernia diafragmatica
Overgewicht
Roken
Wat is de functie van een D-cel?
Productie van somatostatine (remming HCl secretie)
Wat is de functie van een G-cel?
Productie gastrine (activatie HCl secretie)
Wat wordt er geproduceerd door de pariëtale cel?
HCl, IF
Waardoor wordt histamine geproduceerd?
Enterochromaffide cel (EC)
Hoe wordt HCl geactiveerd?
Gastrine stimuleert EC cel, wat histamine produceert
Welke factor is het belangrijkste in de activatie van HCl?
Histamine
Hoe wordt de secretie van HCl geïnhibeerd? (3 manieren)
Somatostatine remt de EC cel, wat de productie van histamine remt
Duodenum geeft secretine of GIP af, waardoor de pariëtale cel geremd wordt
Duodenum geeft CCK af, waardoor de D-cel geactiveerd wordt
Op welke 2 manieren kan de G-cel geactiveerd worden?
Via vagus
Via maagvulling
Op welke 2 manieren kan de D-cel geactiveerd worden? En op welke manier wordt deze geremd?
Geactiveerd door H+ en CCK
Geremd door H. pylori
Welke 3 fases zijn er voor de secretie van HCl?
Cefale fase
Gastrische fase
Intestinale fase
Noem een voorbeeld van een PPI
Omeprazol
Hoe hebben NSAID’s invloed op de vorming van maagulcera?
NSAID’s hebben een remmende werking op COX-1, waardoor PGE2 geremd wordt, waardoor de beschermende mucinesecretie geremd wordt en er makkelijker maagzuur de epitheelcellen kan aantasten
Wat zijn de 2 hoofdfuncties van de pancreas?
Secretie spijsverteringsenzymen in duodenum
Secretie van bicarbonaat
Door welke 3 hormonen wordt de pancreas geactiveerd? En hebben deze hormonen effect op de acinaire of ductulaire klieren?
CCK en gastrine (acinair)
Secretine (ductulair, maar icm CCK of ACh ook acinair)
Wat wordt uitgescheiden door de acinaire klieren?
Eiwitten/enzymen
Wat wordt uitgescheiden door de ductulaire klieren van de pancreas?
NaHCO3 rijke vloeistof
Hoeveel % van alle pancreascellen is acinair?
80
Welke soort exocytose van de acinaire cel is het belangrijkst? Welke factoren zijn ondersteunend?
Ca-gemedieerd is het belangrijkst
Secretine en ACh zijn ondersteunend
Wat is het effect van secretine bij een ductulaire cel?
Activeert CFTR
Wat is het effect van guanyline?
Activeert CFTR vanuit het lumen
Wat is verschil tussen endocrien en luminocrien?
Endocrien: koppelt HCl toevoer aan HCO3 secretie
Luminocrien: coördineert acinaire en ductulaire secretie
Wat zijn I-cellen? En door welke 3 dingen worden deze cellen gestimuleerd?
Activeert CCK
Gestimuleerd door vetzuren, peptides, CCK-RF
Wat zijn S-cellen? En waardoor wordt deze cel gestimuleerd?
Geeft secretine af
Gestimuleerd door lage pH (<4,5)
Hoe werkt de negatieve feedback loop van trypsine?
Trypsine breekt voedingseiwitten af
Als er geen voedingseiwitten zijn breekt trypsine CCK-RF af
Hierdoor produceert de acinaire pancreas geen trypsine meer
Wat zijn zymogenen?
De pro-vormen van enzymen
Welke enzymen hebben/zijn geen zymogenen?
Lipase en alfa-amylase
Met welke stof zijn zymogenen verpakt?
Trypsin inhibitor
Door welke factor kan de exocriene insufficiente verkeerd beoordeeld worden?
Faeces elastase kan vals positief zijn door diarree
Welke 4 klachten zijn er bij exocriene insufficientie?
Buikpijn
Gewichtsafname
Vettige ontlasting
Minder vetoplosbare vitamines
Op welke 4 manieren kan er getest worden voor een exocriene insufficientie? En welke is het meest belangrijk?
Direct
Indirect
Ademtest
Faeces elastase (meest belangrijk)
Wat is een normale hoeveelheid vet in de ontlasting
<7g/100g inname
Wat is een groot voordeel van faeces elastase?
Goedkoop en handig voor diagnose, niet voor controle
Welke behandeling is er voor exocriene insufficiëntie en hoe wordt deze toegediend?
Enzymsuppletie
Toegediend in kokers tijdens de maaltijd
Waar zijn de enzymsuppletiekokers van gemaakt, hoeveel units zitten er in 1 koker en hoeveel units moeten er ongeveer ingenomen worden per hoofdmaaltijd?
Varkensproduct
25.000 units/koker
Minimaal 50.000 units/hoofdmaaltijd
Waar let je het meest op bij de follow up voor exocriene insufficiëntie?
Malnutrition
Welke 4 pancreasaandoeningen zijn het belangrijkst?
CF
Acute pancreatitis
Chronische pancreatitis
Pancreaskanker
Wat zijn 3 belangrijke klachten bij een acute pancreatitis?
Hevige pijn in epigastrio, met uitstraling naar de rug
Misselijkheid
Braken
Wanneer treden de klachten bij een acute pancreatitis op?
6-12 uur na binge drinking
Wat is SIRS?
Lokale inflammatie respons
Wat is MOFS
Multiple organ failure
Hoeveel reservecapaciteit zit er in de pancreas?
90%
Hoe kan je een chronische pancreatitis herkennen op een CT?
Calcificaties
Welke 4 verschillen zijn er tussen het jejunum en ileum?
Jejunum heeft meer plooien
Jejunum heeft lange vasa recta
Jejunum heeft weinig arcades
Ileum heeft een dik mesenterium
Hoe heet de overgang van het duodenum naar het jejunum?
Ligament van Treitz
Welke 4 porto-cavale anastemoses zijn er in het lichaam?
Oesophagus
Rectum (hemorrhoids)
Navel (caput medusae)
Extra peritoneaal vet
Wat zijn 2 andere termen voor het foramen omentale?
Foramen epiploicum
Foramen van Winslow
Waar zit het divertikel van Meckel?
Tussen navel en darm
Wat is een andere naam voor vitamine B12?
Cobalamine
Hoe heet de ziekte die veroorzaakt wordt door een B12 deficiëntie? Waar wordt deze ziekte nog meer door veroorzaakt?
Macrocytaire anemie
Ook bij foliumzuurdeficiëntie (B11)
Wat zijn de 7 stappen van de opname van B12?
Eiwit-B12 complex afbreken in maag
Binding aan R-protein (RP)
Afbraak RP door proteases uit pancreas
B12 bindt aan IF
B12-IF bindt aan cubiline op terminale ileumcel
Endocytose van het complex
Lysosoom breekt IF af, B12 naar bloedbaan
Voor welke 2 enzymen is B12 een cofactor?
Methionine synthase
MMCoA
Wat gebeurt er bij erfelijke chromatose?
Fe3+ in bloed verhoogd, waardoor er depositie van ijzer plaatsvindt in allerlei organen
Hoe ontstaat een bronze diabetes?
Ontstaan door ijzerstapeling pancreas
Hoe gaat de opname van Fe2+?
Import via DMT1 Ferritine bindt irreversibel aan Fe2+ Export via ferroportine Transferrine bindt aan Fe3+ Terugkoppeling via hepcidine en TF-receptor
Wat is hemochromatose?
Weinig hepcidine transcriptie, dus veel ijzer
Wat zijn slijmnapcellen?
Bekleden foveola
Wat is de isthmus?
Gedeelte onder foveola
Wat zijn mucineuze halscellen?
Beschermen de hals tegen zuur
Welke 3 soorten cellen bevinden zich niet in de pylorus (die wel in een ander gedeelte van de maag bevinden)
Partiëtale cellen
Hoofdcellen
Mucineuze halscellen
Wat voor soort weefsel vind je specifiek in de pylorus?
Pyloric glands
Hoe kan je gobletcellen onderscheiden?
Licht rondje in cel
Wat zijn de klieren van Brunner?
Klieren in submucosa van duodenum om HCO3 uit te scheiden
Wat voor soort cellen vind je veel in de dunne darm?
Enterocyten
Door welke 5 dingen kan je de diagnose ondervoeding stellen?
Klinische blik Interpretatie groeicurve Anthropometische bepalingen Functionele bepalingen Biomedische bepalingen
Op welke 4 plekken worden de huidplooidiktes gemeten?
Linkerbicep
Linkertricep
Subscapilair links
Suprailiacaal links
Wat heeft een vetrijke maalrijd voor effect op de lediging van de maag?
Langzame lediging
Waar zit enterokinase en wat doet het?
In de brush border
Kan trypsine omzetten
Waar wordt een amylase test voor gebruikt?
Pancreatitis of fibrose