Week 2 Flashcards
Psychofysiologie
De studie naar de relaties tussen mind en body
Welke 3 fasen van stress kunnen bestudeerd worden aan de hand van biologische metingen?
- Resting baseline
- Tijdens de stressful event zelf
- Recovery
Waarom is het belangrijk bij onderzoeken om te weten wat iemands resting baseline is?
Omdat je anders niet weet wat iemands normale fysiologische reactie is, en dus ook niet kunt zien wat de werkelijke reactiviteit is
Op welke 3 manieren kun je stress respons meten in een biologische assessment?
- Stress hormoon niveau’s
- Cardiovasculaire activiteit
- Huidreacties
Wat stelt de Reactivity Hypothesis of Cardiovascular Disease?
Wanneer iemand een overdreven cardiovasculaire reactie heeft op een stressor kan dat zorgen voor een hoge bloeddruk, en dit kan hart- en vaatziekten veroorzaken. Maar wanneer iemand een te kleine reactie vertoont is dit geassocieerd met verslaving en obesitas, en dus ook niet goed voor je cardiovasculaire gezondheid
Op welke 4 manieren kun je cortisol meten?
Wat zijn hier de voor- en nadelen van?
Niet elke meting heeft zowel een voordeel als nadeel
- Uit bloedplasma halen. Nadeel is dat bloed prikken zelf stress veroorzaakt
- Uit urine halen. Voordeel is dat het makkelijk te meten is over de dag heen in het echte leven. Nadeel is dat het niet heel accuraat is of iets kan zeggen over acute stress
- Uit speeksel halen. Voordeel is dat het goedkoop, niet invasief, niet stressvol is, dat er geen medisch personeel voor nodig is om het af te nemen, en dat het een acute meting kan geven. Nadeel is dat speekselproductie afneemt tijdens stress
- Uit haar of nagels halen. Voordeel is dat het een langetermijnmeting geeft
Wat zijn dingen waar je rekening mee moet houden wanneer je cortisol niveau’s gaat meten?
Het duurt even voor cortisol vrij komt, dus je moet de meting goed timen.
Dingen zoals anticonceptiegebruik, menstruatie, en slaap- waakritme kunnen ook cortisol beïnvloeden.
Op welke 2 manieren kun je cardiovasculaire reactiviteit op stress meten?
- Via een ECG kun je de hartslag en HRV meten
- Bloeddruk meten
Wat zegt HRV over stress?
HRV is de variatie in tijd tussen hartslagen, dit wordt beïnvloedt door het parasympatische systeem. Hoe hoger de HRV hoe meer het parasympathische systeem is geactiveerd en hoe minder stress iemand dus ervaart
Wat is RSA?
Mdulatie van de hartslag aan de hand van ademhaling. Wanneer we uitademen gaat onze hartslag namelijk omlaag, inter-beat interval omhoog en HRV omhoog.
Wanneer we inademen is dit het tegenovergestelde
Waarom is huidgeleiding een belangrijke manier om stress respons te meten?
Omdat het puur iets zegt over het sympathische systeem, niet over het parasympathische systeem
Wat gebeurt er met surplus energie die wij verkrijgen uit voeding?
Dat wordt opgeslagen in complexe vormen (zoals triglyceriden), deze kunnen opgeslagen worden in vetcellen.
Wat is de functie van insuline?
Het transporteren en opslaan stimuleren van glycogeen, eiwitten en triglyceriden
Hoe worden eiwitten in de bloedstroom opgenomen, opgeslagen bij surplus, en gemobiliseerd bij stress?
Opgenomen als aminozuur
Opgeslagen als eiwit
Gemobiliseerd als aminozuur
Hoe worden suikers/koolhydraten in de bloedstroom opgenomen, opgeslagen bij surplus, en gemobiliseerd bij stress?
Opgenomen als glucose
Opgeslagen als glycogeen
Gemobiliseerd als glucose
Hoe worden vetten in de bloedstroom opgenomen, opgeslagen bij surplus, en gemobiliseerd bij stress?
Opgenomen als vetzuren en glycerol
Opgeslagen als triglyceriden
Gemobiliseerd als vetzuren, glycerol, en ketonen
Wat gebeurt er met insuline wanneer het sympathische systeem wordt geactiveerd, en wat gebeurt er dan?
Insuline gaat omlaag, waardoor energie niet meer opgeslagen wordt.
Wat gebeurt er met opgeslagen eiwitten, vetten, en koolhydraten wanneer we stress ervaren?
Die worden gemobiliseerd door de stresshormonen en adrenaline, waardoor er veel energie naar de spieren in de benen kan gaan
Addison’s disease
Wanneer mensen niet genoeg glucocorticoïden kunnen aanmaken en geen energie kunnen mobiliseren wanneer dat nodig is
Shy-Dager syndroom
Wanneer mensen niet genoeg (nor)adrenaline aanmaken en geen energie kunnen mobiliseren wanneer dat nodig is
Wat gebeurt er met je energieopslag wanneer je het stress respons systeem te vaak activeert?
Er is dan geen energie meer over voor alledaagse bezigheden
Je spieren kunnen dun en slap worden
Wat is de kern van Type 1 Diabetes?
Het immuunsysteem valt cellen in de pancreas aan die normaal insuline afgeven, waardoor het lichaam niet goed glucose op kan nemen. Hierdoor blijft er veel glucose en vetzuur in de bloedstroom zitten, wat in bloedvaten van de nier kan gaan zitten en het kan laten falen
Hoe beïnvloedt stress Type 1 Diabetes?
Er komt nog meer glucose en vetzuren in de bloedstroom, wat het risico van nierfalen verhoogt
Hoe kan stress diabetes “veroorzaken”?
Wanneer je stress ervaart gaat insuline omlaag, maar glucocorticoïden zorgen er ook voor dat je lichaam minder gevoelig is voor insuline
Wat is de kern van Type 2 Diabetes?
Wanneer mensen zo veel energie opgeslagen hebben in de vetcellen en er niks meer bij kan, kan het zijn dat er meer insuline vrijgelaten wordt door het lichaam in de hoop dat de opslag van glucose toch nog gedaan kan worden. Hierdoor worden vetcellen minder gevoelig voor insuline –> meer insuline uit de pancreas –> minder gevoelig –> … Uiteindelijk maakt dit de cellen in de pancreas kapot
Metabool syndroom/Syndroom X
Een cluster risicofactoren op hart- en vaatziekten en diabetes. Zoals hoge bloeddruk, hoog cholesterol, insuline resistentie, etc.
Hyperphagic en hypophagic zijn
Meer willen eten en minder willen eten
Wat doen glucocorticoïden met eetlust?
Het zorgt ervoor dat je meer eetlust hebt, en specifiek meer voor zetmeelrijk, suikerrijk en vettig eten
Wat doet CRH (corticotrophin releasing hormones) met eetlust?
Het zorgt voor minder eetlust
Wat gebeurt er tijdens stress met iemands eetlust?
CRH heeft meteen effect en gaat ook snel weg en glucocorticoïden hebben langer effect. Als er dus veel glucocorticoïden zijn en weinig CRH, dan ben je waarschijnlijk in herstel en wil je ook meer energie binnenkrijgen –> meer eetlust
Als je vooral hoge CRH hebt, is het waarschijnlijk nog stressvol en kun je beter niet energie uitgeven aan spijsvertering –> minder eetlust
Hoe wordt vet opgeslagen wanneer glucocorticoïden hoog zijn?
En hoe zit het met insuline?
Als visceraal vet, rondom de organen. Dan kan het snel omgezet worden in energie omdat vetcellen in de buik gevoeliger zijn voor glucocorticoïden.
Dit gebeurt vooral bij hoge insuline, want dat betekent dat je in herstel zit
Wat is de relatie tussen prikkelbaredarmsyndroom en stress?
PDS is wanneer de dikke darm te veel samentrekt, en die samentrekkingen worden frequenter bij stress. Het lijkt ook dat mensen met PDS gevoeligere sympathische zenuwstelsels hebben
Ulcer/zweer
Een gat in de wand van een orgaan, wat het meest voorkomt in mensen die erg veel stress ervaren
Waarom komen maagzweren vaker voor in mensen die erg veel stress ervaren?
Noem 5 redenen
- Wanneer je stress ervaart is er weinig energie voor spijsvertering, en dan is het ook niet nodig om de wanden van de maag te herstellen en beschermen.
- Er is ook minder bloedtoevoer naar de maag, waardoor er meer oxygen radicals zijn die cellen in de maagwand kapot maken
- Omdat stress het immuunsysteem verlaagt, en de specifieke bacterie die een zweer veroorzaakt dus beter zijn werk kan doen
- Er is minder capaciteit om te helen van micro-zweren
- Stress zorgt voor langzame samentrekkingen van de maag
Uit welke fasen bestaat de slaapcyclus?
Lichte slaap –> slow wave slaap –> REM –> slow wave –> licht
Wat gebeurt er tijdens slow wave slaap?
Delen van de hersenen die met arousal en spierbeweging te maken hebben worden minder actief. Bij diepe slow wave slaap herstel je ook je energielevel
Wat gebeurt er tijdens REM slaap?
Er is een verhoogde activiteit in de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor spierbeweging, ademhaling en hartslag. Het limbisch systeem (dat betrokken is bij emoties) wordt actiever, evenals de hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor geheugen en zintuiglijke verwerking.
De frontale cortex wordt minder actief, waardoor het limbische systeem minder geïnhibeerd is
Wat is de functie van slaap?
Noem 3 mogelijke redenen
- Om energie te herstellen
- De temperatuur van de hersenen verlagen
- Om te dromen
Wat zijn 3 (mogelijke) voordelen van slaap?
De metabolische activiteit kan de overdag meer geïnhibeerde hersendelen laten “sporten”, use it or lose it
Slaap helpt ook bij cognitie en probleem-oplossend vermogen
Het helpt bij het vormen van herinneringen en informatie opslaan
Wat is de relatie tussen slaap en het opslaan van informatie/herinneringen?
Slaapgebrek verstoort de consolidatie van herinneringen. Veel nieuwe informatie overdag leren is geassocieerd met meer REM slaap ‘s nachts.
Hoe veel je bepaalde slaapfasen hebt gehad heeft ook invloed op hoe goed je de informatie de dag later nog kan herinneren
Welk type leren wordt juist beter bij slaapgebrek, en waarom?
Reversal tasks (bijvoorbeeld maanden van het jaar achterstevoren zeggen), omdat je door het slaapgebrek minder goed kunt herinneren wat de goede volgorde wel was
Wat gebeurt er met ons stress systeem tijdens slow wave slaap?
Het sympathische stelsel wordt minder actief
De hypothalamus laat CIF vrij, wat ACTH remt en dus ook het level glucocorticoïden.
Wat gebeurt er met ons stress systeem tijdens REM slaap?
Glucocorticoïde levels gaan omhoog en het sympathische stelsel wordt actiever
Wat gebeurt er met ons stress systeem net voordat we wakker worden?
CRH, ACTH en glucocorticoïden stijgen
Wat gebeurt er met onze stresshormonen wanneer we een slaaptekort hebben?
Er is geen kans voor ze om ‘s nachts omlaag te gaan, waardoor ze dus meer stijgen
Waarom hebben night- en shiftworkers hogere kans op cardiovasculaire, immuun-, vruchtbaarheids-, en gastro-intestinale ziekten?
Omdat zij niet slapen op normale momenten en tegen de biologische klok in gaan, en hierdoor hun stressrespons overactiveren
Wat is de relatie tussen stress en het in slaap vallen?
Wanneer we stress ervaren hebben we meer CRH –> meer glucocorticoïden –> activeert angst/arousal pathways in de hersenen en het sympathische systeem –> hogere hartslag en andere dingen die slapen moeilijk maken
Hoe beïnvloedt stress de kwaliteit van slaap?
CRH zorgt voor minder uren slaap, specifiek minder slow wave slaap. Hierdoor voel je je minder uitgerust, omdat slow wave slaap juist energielevels herstelt
Appetitive stage
Fase waarin iemand een beloning verwacht of daar naartoe werkt
Wat is de link tussen genot en verwachtingen?
Wanneer je verwacht dat je een beloning krijgt maar je weet het niet zeker, komt er meer genot van het er naartoe werken en het anticiperen ervan dan het krijgen van de beloning zelf omdat er meer dopamine vrijkomt
Welke 3 factoren bepalen of stress zorgt voor genot of niet?
- Of de twijfel over of je een beloning krijgt ontstaat in een positieve of negatieve context
- Hoe lang de stress duurt
- Of het in een bredere context van controle en voorspelbaarheid komt of niet
Wat is de relatie tussen glucocorticoïden en dopamine?
Moderate en kortdurende glucocorticoïde verhoging triggert de afscheiding van dopamine
Hoe noem je kortstondige en moderate levels van stress?
Stimulatie
Noem 4 mogelijke redenen waarom sommige mensen constant stress en adrenaline opzoeken
- Ze hebben lage levels dopamine
- Ze hebben atypisch ongevoelige dopamine receptoren
- Ze hebben hogere anticipatory genot = belonend om het nog een keer te proberen
- Na stimulatie keren zij niet terug naar een baseline level van dopamine, maar een beetje eronder zodat ze nog meer stimulatie willen
Wat zijn de mechanismen achter verslaving?
Hoe meer genot iemand ervaart, hoe meer de genot pathway wordt geactiveerd, en hoe meer je verwacht in de toekomst dat dezelfde ervaring opnieuw genot zal brengen
Habituatie, je hebt meer stimulatie nodig voor dezelfde dopamine afscheiding
Wanting en needing
Wanting is dat je iets wilt, je bent gemotiveerd om de beloning te krijgen van de drug. Hoe fijn de aanwezigheid ervan voelt
Needing is meer over hoe laag je dopamine valt zonder de drug, het gaat er meer om over hoe slecht de afwezigheid ervan voelt
Wat is de relatie tussen stress en verslaving aan drugs?
Drugs verlagen je stress response, en zorgen ervoor dat je het niet eens opmerkt dat er een stressor is. Stress zorgt er ook voor een grotere kans op relapse, vooral onvoorspelbare stress
Short term stress net voor het toedienen van de drugs verhoogt ook de kans dat een drug verslavend wordt omdat het meer reinforcing is
Welk fysiologisch mechanisme zit er achter de cravings tijdens withdrawal van drugs?
Tijdens withdrawal is er meer glucocorticoïde uitscheiding, waardoor dopamine omlaag gaat. Als je stress ervaart wordt dit alleen maar versterkt, en wil je juist die boost dopamine die je altijd krijgt van de drugs
