Week 2 Flashcards
Waar is de normale embryonale ontwikkeling afhankelijk van?
embryonale process in bepaalde volgorde die specifiek is voor een bepaald weefsel of bepaalde structuur
- interactie met processen
- timing belangrijk
Wat betekend deformatie?
Deformatie = afwijkende vorm of positie als gevolg van mechanische krachten welke inwerken op een aanvankelijke normale structuur
- mechanische kracht weg: kan (begin van) spontane correctie optreden
Wat betekend disruptief?
Disruptief = afwijkende vorm als gevolg van ernstige schade door extrinsieke factoren aan een aanvankelijke normale structuur
- schade beperkt niet tot grenzen die bij normale embryonale ontwikkeling gevormd zijn
- spontane correctie niet mogelijk
- op zich niet erfelijk –> erfelijke factoren kunnen predispositie zijn tot een disruptie en de ontwikkeling na schade beïnvloeden
Wat betekend malformatie?
Malformatie = afwijking van orgaan, deel orgaan of lichaamsdeel ten gevolge vanaf begin afwijkend ontwikkelingsproces
- oorzaken:
- niet-erfelijke oorzaak
- erfelijke oorzaak
- combinatie
Wat betekend dysplasie?
Dysplasie = abnormale histiogenese (organisatie van cellen naar weefsel) en de morfologische gevolgen hiervan
- vaak uiting in meerdere orgaansystemen
- oorzaken:
- niet-erfelijke oorzaak
- erfelijke oorzaak
- combinatie
Wat zijn de principes van Wilson?
Principes van wilson = teratogeen effect afhankelijk van:
- structuur en werkingsmechanisme van de stof
- dosis en duur van blootstelling
- maternale modificatie van dosis
- mogelijkheid de foetus te bereiken
- embryonale periode
- capaciteit van verschillende organen om de stof te metabolieten
- genetisch bepaalde gevoeligheid van het organisme
Wat voor gevolgen kan reproductie-toxicologie/teratogeniteit hebben?
- in- of subfertiliteit
- miskramen, doodgeboorte
- postnataal overlijden
- aangeboren afwijkingen
- dysmorfe kenmerken/syndromen
- mentale/motorische retardatie
- cognitieve defecten/gedragsstoornissen
- puberteitsstoornissen
- stoornissen van de voortplanting of andere 3e generatie effecten
Waar heb je een risico op als je alcohol drinkt tijdens de zwangerschap?
Fetal alcohol syndrome (FAS):
baby met risico op:
- aangeboren hartafwijkingen
- groeiachterstand
- nier, hersen en skeletafwijkingen
- faciale dysmorfie:
* korte oogspleten
* lang, vlakke bovenop
- abnormaal cognitieve functie
- gedragsproblemen tot op volwassen leeftijd
Hoeveel % krijgt ernstige verschijnselen als foetus blootgesteld wordt aan toxoplasmosis in:
1e trimester
2e trismester
3e trimester
1e trimester: 15-25% ernstige verschijnselen
2e trismester: 35-30% ernstige verschijnselen
3e trimester: 60% ernstige verschijnselen, waarvan 90% asymptotisch bij geboorte
Welke gevolgen heeft congenitale rubella infectie?
- glaucoom
- microphtalmie
- cataract
- hartafwijkingen
- slechthorendheid
- mentale retardatie
- minder voorkomend: skelet, viscerale en genitale afwijkingen
Welke 2 mogelijke pathogenese zijn er bij congenitale rubella?
- direct virale effecten: virus stop delen van cellen –> inhibitie van organosgense –> malformatie (hart en ogen)
- schade door immuunresponse: lysis, weefseldestructie en littekenvorming door ontsteking
Welke (gelaats)afwijkingen kunnen voorkomen bij de foetus tijdens valpraat (anti-epileptica) gebruik tijdens zwangerschap
Gelaatsafwijkingen
- smal voorhoofd
- epicanthi
- breed/vlak neusbrul
- korte neus
- lang/vlak philtirum
- kleine mond
- dunnere lippen
radiale straalafwijking
hartafwijkingen
ontwikkelingsachterstand
Welke afwijkingen kunnen ontstaan bij de foetus als moeder retinoci acid (vitamine A) gebruikt tijdens de zwangerschap?
- craniofasciale afwijkingen
- palatum schisis
- neuraalbuisdefecten
- cardiovasculaire afwijkingen
- aplasie van thymus
- psychologische beperkingen
- oorafwijkingen
- kleinere kaak
- nierafwijkingen
- 50% IQ < 85
Wat betekend syndroom?
Syndroom = herkenbaar patroon van aangeboren afwijkingen waarbij de unieke combinatie van kenmerken een onderscheid mogelijk maakt van andere patronen
Wat zijn doelen van het registeren van aangeboren afwijkingen?
- vaststellen frequentie van afwijking
- evalueren van het effect van interventies
- evalueren van effect verandering in populatie
- snelle herkenning van teratogene exposities
- etiologisch onderzoek
- planning van medische zorg
Hoeveel % van alle pasgeboren heeft belangrijke aangeboren afwijkingen
- hoeveel geïsoleerd
- hoeveel complex
3-5%
- ⅔ geïsoleerd
- ⅓ complex
Waarom is het belangrijk om bij geïsoleerde aangeboren afwijkingen verder onderzoek te doen?
geïsoleerde is niet sporadisch, juist belangrijk om onderzoek te doen en kijken of er toch een syndroom bij is
Waneer moet je altijd denken aan mogelijk een syndroom?
- voorkomen van 1/meer aangeboren afwijkingen
- groeiachterstand aanwezig bij de geboorte of in 1e levensjaar
- achterstand in verstandelijke ontwikkeling
Welke 2 soorten symptomen zijn er bij syndromen?
- hoofdsymptomen: kenmerk waarop de diagnose gesteld wordt
- nevensymptomen: kenmerken welke de diagnose ondersteunen
Wat betekend genetische penetrantie?
genetische penetrantie = percentage individuen dat een aandoening tot expressie brengt: van de meest milde symptomen tot de ernstigste vorm
Wat betekend variabele expressie?
Variabele expressie = dat je verschillende kenmerken kan hebben
Wat betekend locus/genetische heterogeniteit?
locus/genetische heterogeniteit = 1 ziektebeeld ontstaat maar kan ontstaan door mutatie in verschillend genen
Wat betekend associatie?
Associatie = vaker dan op basis van toeval in combinatie met elkaar optreden van 2/meer aangeboren afwijkingen
Wat betekend sequentie?
Sequentie = combinatie van aangeboren afwijkingen welke, in 1/meerdere cascades, voortvloeien uit 1 initiële aangeboren afwijking of mechanische kracht