week 14 Flashcards
tropeninfecties
door welke parasieten wordt malaria veroorzaakt?
- p. falciparum –> malaria tropica !!
- p. vivax/p. ovale –> malaria tertiana
- p. malariae –> malaria quartana
- p. knowlesi –> apenmalaria
hoe ziet de ontwikkelingscyclus van malaria er uit?
infiltratie levercel na besmetting –> uitgroei van sporozoiet naar hypnozoiet
openscheuren levercel en infecteren rode bloedcel –> morozoiet
gameten in rode bloedcellen kunnen weer opgezogen worden door muggen
hoe zien de koortsperiodes er uit bij de verschillende soorten malaria?
- p. vivax/ovale –> om de 2 dagen
- p. malariae –> om de 3 dagen
- p. falciparum –> niet gesynchroniseerd
- p. knowlesi –> niet gesynchroniseerd
welke symptomen zien we bij malaria?
- koorts (al dan niet periodiek)
- hoofdpijn
- spierpijn
- malaise
- veranderend bewustzijn
- GI klachten
- icterus en hepatosplenomegalie
wat zijn ernstige klinische verschijnselen van malaria?
- shock
- cerebrale malaria
- nierinsufficiëntie
- ernstige anemie
- acidose
- hypoglycemie/leverfalen
- cardiale dysfunctie
hoe komt het dat de p. falciparum een ernstiger beloop heeft dan de andere soorten?
- kan alle soorten erytrocyten infiltreren, in plaats van alleen oude/jonge
- eiwitpresentatie aan buitenkant erytrocyt –> kleven aan endotheel –> celsterfte door hypoxie
hoe ontstaat aangeboren resistentie tegen malaria?
door hemoglobinopathie kan de malariaparasiet zich niet goed delen in de de erytrocyt
hoe diagnosticeren we malaria?
dikke druppel en uitstrijk
eventueel flowcytometrie
hoe behandelen we p. falciparum?
- mild: atovaquon/proguanil oraal OF artemether/lumefantine
- ernstig: artesunaat IV, nadien nog gevolgd door volledige orale kuur
hoe behandelen we p. malariae?
- mild: chloroquine
- ernstig: artesunaat IV, gevolgd door chloroquine
hoe behandelen we p. vivax/orale?
- mild: chloroquine (metfloquine bij resistentie)
- ernstig: artesunaat IV, gevolgd door orale behandeling
gevolgd door primaquine, tenzij G6PD-deficiëntie
wat zijn alarmsymptomen voor koorts uit de tropen?
- hoge koorts
- huid- en/of slijmvliesbloedingen
- hypotensie
- hypoxemie
- ernstige dehydratie
- meningeale prikkeling
- veranderd bewustzijn
als er andere verschijnselen bij de koorts zitten, welke diagnostische middelen worden er dan gebruikt?
- braken/diarree: faeceskweek, bloedkweek, leukocyten, CRP, nierfunctie, kalium, ECG
- luchtwegklachten: X-thorax, sputumkweek, bloedkweek, keelwat, leukocyten
- neurologische klachten: CT, lumbaalpunctie, bloedkweek, leukocyten, CRP
- huidklachten: virusdiagnostiek, dermatoloog
- sepsis: bloedkweek, leukocyten, CRP, nierfunctie, urine ao/kweek, X-thorax, beeldvorming abdomen, lactaat, nier- en leverpanel, ECG
wat zijn klachten die bij dengue passen?
- koorts
- hoofdpijn
- spier- of gewrichtspijn
- huiduitslag
- evt gastro-intestinaal
grootste deel heeft geen of nauwelijks klachten
wat zijn de verschillen tussen dengue, chikunguva en zikavirus?
- oedeem extremiteiten –> zika
- conjuncitvitis –> zika
- trombopenie –> dengue
wanneer is er een hogere kans op een ernstig verloop van dengue?
- pre-existente dengue antistoffen
- epidemie met 2 of meer serotypen
- hoge viremie
- DENV-1/3
hoe zorgen pre-existente dengue antistoffen voor een heftiger beloop van dengue reinfectie?
antistoffen krijgen antigeen wel de cel in, maar kunnen het niet neutraliseren. duurt even tot het lichaam dit door heeft
hoe wordt dengue behandeld?
- ondersteunende behandeling
- behandeling gericht op symptoomverlichting
welk vaccin gebruiken we in Nederland tegen dengue?
Qdenga –> levend verzwakt DENV-2 met eiwitten van DENV1, 3 en 4.
welk flowdiagram moet gevolgd worden bij huidproblemen uit de tropen?
- lokaal of systemisch?
- systemisch –> wel of geen koorts?
koorts –> virus, toxicodermie, rickettsione, syfilis
welke soorten huidafwijkingen onderscheiden we voor de herkenning van tropische huidafwijkingen?
- vlekvorming
- blaas- en blaarvormend
- subcutane zwelling of knobbels
- bewegend
- lijnvormig
- papels
- jeukend
- zwerend
- woekerend en wratachtig
wat zijn de kenmerken van cutane larva migrans (CLM)?
- bewegend, intens jeukend spoor dat aantal mm-cm per dag verplaatst
- lineair beeld met bochten
- komt van honden/katten mijnworm
- incubatietijd: enkele uren
- klachten kunnen enkele maanden duren
- diagnose via klinisch beeld
- therapie ivermectine oraal eenmalig 0.2 mg/kg
wat zijn de kenmerken van tungiasis?
- vrouwtje van zandvlo legt eitjes in huid van voet
- verspreiding voornamelijk in tropen
- zwelling (tot 1 cm), jeuk, ontsteking, bacteriële superinfectie
- behandelen via degeneratie vlo, desinfectie wond, uitprepareren
welke parasieten kunnen myasis veroorzaken?
- dermatobia hominis (botvlieg)
- cordyloba (tumbu/mango vlieg)
wat zijn de kenmerken van myasis door de cordylobia?
- sub-sahara Afrika
- eieren in vochtige omgeving (grond, wasgoed)
- voornamelijk door kleding bedekte huid aangedaan
wat zijn de kenmerken van myasis door dermabiotum hominis?
- pijnlijke bulten die wat groter zijn dan bij cordylobia
- meestal bij niet bedekte huid
- vlieg poept larve uit in/op huid
- ademkanaal bovenin pukkel –> behandeling door ademkanaal te blokkeren (vaseline)
- bij weerhaakjes –> incisie
wat zijn dingen die we graag willen weten over reizigersdiarree?
- chronisch of acuut?
- acuut –> koorts of bloed?
- chronisch –> infectie, vet of bloed?
wat zijn indicaties voor diagnostiek bij reizigersdiarree?
- > 5 dagen diarree
- bloed/koorts
- extremes of age
- immuungecompromitteerd
welke behandelingen hebben we voor diarree?
- mild: geen AB, evt loperamide/ORS
- moderate: evt AB (azitromycine/rifamixine), evt loperamide/ORS
- ernstig (dysenterie): azitromycine, evt ciprofloxacine
wat zien we op de lange termijn bij reizigersdiarree?
- 3-17% houdt klachten
- post-infectieuze IBS
- vaker bij ernstige diarree, meerdere episodes of infectie met ETEC
hoe kan amoebiasis zich tonen?
in de darm:
- amoebendysenterie
- chronische darmamoebiasis
weefselamoebiasis: abcessen
wat is de ontwikkelingscyclus van entamoeba histolytica?
orale opname cyste –> excystering, trofozoieten en vorming van cysten in darm
soms grote hematofage stadia (invasief)
hoe wordt amoebiasis gediagnosticeerd?
- onderzek ontlasting –> microscopie faeces en pcr
- rectoscopie –> uitschrapen ulcus
- serologie –> positief bij invasieve parasiet
wat zijn symptomen bij een amoeben abces in de lever?
- wisselende koorts en malaise
- leukocytose en verhoogd BSE zonder afwijkende leverenzymen
- pijn aan rechterzijde/rechterborst/schouder/nek
- hepatomegalie
hoe diagnosticeren we een amoeben abces in de lever?
- punctie (alleen op indicatie): visceuze constistentie, chocolade bruine kleur, positieve microscopie/PRC voor amoeben
- serologie –> antistof respons
- beeldvorming –> hoogstaand diafragma
waar staat LARISA voor?
- Locatie
- Activiteiten
- Reiziger
- Incubatietijd
- Syndromen
- Aanvullend onderzoek
welk aanvullend onderzoek wordt in ieder geval altijd naar gekeken bij infectieziekten uit de tropen?
- leukocytose
- leukopenie
- trombopenie
- eosinofilie
wat kan het betekenen als ongeconjugeerd bilirubine verhoogd is?
- veel productie –> hemolyse
- verlaagde conjugatie –> syndroom van gilbert, crigler-najjar
wat kan het betekenen als geconjugeerd bilirubine verhoogd is?
- obstructie
- infectie
- genetisch
- immunologisch
welke diagnostiek gebruiken we bij hepatitis A bij kinderen?
serologie
hoe wordt hepatitis A ingedamd?
- omgevingsonderzoek
- post-exposure profylaxe
- vaccinatie
welke symptomen zien we bij kinderen met hepatitis A?
- buikpijn
- koorts
- geelzucht
- braken
temperatuur 1 dag gestegen, geelzucht verdwijnt na 2 weken
op welke manier zien we een leeftijdsafhankelijk beloop bij hepatitis A?
- jonge kinderen –> asypmtomatisch
- oudere kinderen –> 50% symptomatisch
- adolescenten en volwassenen –> 80% symptomatisch
met welke extra-hepatische stoornissen kan hepatitis A gepaard gaan en hoe ontstaan deze klachten?
- huiduitslag/vasculitis van de huid
- gewrichtspijnen/ontstekingen, met name onderste extremiteiten
door neerslag immuuncomplexen
hoe ziet het beloop van bloedwaarden bij hepatitis A bij volwassenen er uit?
- ASAT en ALAT stijgt eerst, daalt daarna –> kan te ver dalen –> leverfalen
- IgM en IgG aantoonbaar in bloed
hoe preventeren we hepatitis A?
actieve immunisatie door vaccinatie:
- mensen > 1 jaar –> 3x hepatitis A vaccinatie
- eventueel hepatitis A/B combinatievaccin
profylaxe met immunoglobulines
welke 3 dingen zijn belangrijk voor de conventionele aanpak van opkomende infectieziekten?
- goede surveillance
- goede diagnose
- zo goed mogelijk beperken van ziekte en dood
wat zijn oorzaken voor toename van opkomende infectieziekten?
- meer handel in wilde dieren en dierlijke producten
- meer intensieve veehouderij
- meer ontbossing en humane invasie van natuurgebieden
hoe uit hepatitis zich?
80% chronisch, 20% geneest
van chronisch: 80% stabiele hepatitis, 20% cirrose –> lever gerelateerde dood, decompensatie, HCC
wat zijn risicofactoren voor een versneld proces van hepatitis?
- mannelijk geslacht
- alcoholabusus
- HCV genotype 3
- steatose (leververvetting)
- obesitas
- oudere leeftijd
- co-infectie met HIV of HBV
hoe diagnosticeren we hepatitis C?
labwaarden: verhoogd ALAT, IgG HCV, RNA HCV
fibroscan om vordering fibrose en cirrose te meten
welke therapie gebruiken we voor hepatitis C?
DAA:
- glecaprevir/pibrentasvir
- sofosbuvir/velpatasvir
- triple therapie (bij niet werken bovenste 2)
wat is het doel van de therapie bij hepatitis C?
- levensverwachting verhogen
- kans op HCC verminderen
- quality of life verhogen
wat zijn de aangrijpingspunten voor DAAs?
NS3-4A protease
NS5A
NS5B polymerase
wat zijn hulpmiddelen voor de huisarts bij HCV?
- HCV richtsnoer
- HCV therapy selector
- Liverpool HEP drug interactions
- fibroscan
