week 12 Flashcards
lagere luchtwegen
hoe wordt de diagnose CAP gesteld?
belangrijkste is consolidaties op thoraxfoto
klachten spelen ook een rol
hoe wordt een CAP opgelopen?
- aspiratie (verslikking) –> voornaamst
- aangehoest
welke verdedigingsmechanismen heeft ons lichaam tegen CAPs?
- hoesten (!)
- mucociliaire klaring
- antimicrobiële eigenschappen van mucosale oppervalk (IgA)
- IgG in bloed
- cellulaire afweercellen
wat zijn de symptomen van CAP?
- koorts
- hoesten
- kortademig
wat is belangrijk om uit de anamnese te halen bij een verdenking op CAP?
- tijdsduur
- ernst van de klachten
- verwekker van pneumonie
welke verwekkers van CAP zien we voornamelijk?
- S. pneumoniae (pneumokok)
- mycoplasma –> vnl jongeren
- H. influenzae –> vnl roken/astma
- legionella –> vnl warme landen
- s. aureus –> vnl na griep
- chlamydia –> bijna nooit
wat is de kliniek van de s. pneumoniae CAP en welke verwekkers tonen dezelfde kliniek?
- acuut ziek
- thoracale pijn
- bloederig sputum
- koude rillingen
legionella en s. aureus zelfde kliniek
wat is de kliniek van de mycoplasma CAP en welke verwekker toont dezelfde kliniek?
- griep achtig beeld
- hoofdpijn
- spierpijn
chlamydia zelfde kliniek
wat is de kliniek van een h. influenzae CAP?
- mild beloop
- groen sputum
welke gegevens voor CAP verdenking halen we uit het lichamelijk onderzoek?
- wartaal spreken –> delier
- ademhalingsfrequentie
- saturatie
- bloeddruk
- pols
- temperatuur
luisteren:
- crepitaties
- verscherpt ademgeruis
- gedempte percussie
welk aanvullend onderzoek doen we bij een verdenking op CAP?
- lab onderzoek: leuko’s + differentiatie, CRP, leverenzymen, nierfunctie
- X-thorax
- arteriële bloedgasanalyse
- ECG
- sputum –> kweek
- legionella/pneumokokken urine antigeen sneltest
- bloedkweek
welke diagnostiek doen we bij een verdenking op een CAP van een atypische verwekker?
- serologie
- pleurapunctie –> bij vocht
- bronchoscopie –> bij ernstig zieke opname
- CT-scan –> bij verdenking embolie
welke richtlijnen hebben we om te bepalen wat er met een patiënt gebeurd moet worden?
- PSI
- CURB-65 score (AMBU-65)
hoe werkt de CURB-85 score?
- confusion
- ureum –> >7
- respiratory rate –> >28 p/m
- blood pressure –> < 90 sys of < 60 dia
variabelen worden bij elkaar opgeteld:
- 0-1 –> thuis behandelen
- 2 –> korte opname
- ≥ 3 –> opname/IC
welke behandelingsopties hebben we voor CAP?
- penicillines –> pneumokok
- cefuroxim –> combinatie/twijfel pneumokok + h. influenzae
- quinolonen –> atypische + gram negatieve verwekkers
- macroliden –> atypische verwekkers/pneumokok bij milde ontsteking
- floxapen/augmentin/levofloxacin –> s. aureus
wat is de richtlijn voor empirische antibiotica bij CAP?
- CURB 0-2 –> amoxicilline
- CURB 3-5 –> cefalosporine
bij IC opname cefalosporine + ciproxin OF monotherapie moxifloxacin/levofloxacin
hoe lang duurt de behandeling van CAP?
verschilt per verwekker:
- s. pneumoniae –> 5-7 dagen
- s. aureus –> 7-14 dagen
- mycoplasma –> 7-14 dagen
- legionella –> 7-14 dagen
wat doen we bij therapiefalen bij CAP?
- opnieuw kweken
- uitbreiden antibiotica
- bronchoscopie
- CT-thorax
wat is lokettering bij CAP?
- pH ≤ 7.2 van longvocht
- fibrinedraden in longvocht wat kan leiden tot verlittekening
hoe behandelen we lokettering?
- drain plaatsing
- alteplase/dornase behandeling
- als pt niet opknapt in 3 dagen –> chirurgie
- 4-6 weken AB
wat zijn redenen van therapie ontrouwheid bij HIV patiënten?
- bijwerkingen
- grote tabletten
- geen ziekte-inzicht
- stigma
- geen vertrouwen in gezondheidszorg
- geen toegang tot zorg
- financiële barrières
wat zijn atypische verwekkers van CAP?
- mycoplasma pneumoniae
- chlamydophila pneumoniae
- legionella pneumophila
- influenza/RSV/adenovirus/coronavirus
- PJP/TBC
welk ziektebeeld zien we bij een CAP van atypische verwekkers?
- grieperig
- niet-productieve hoest
- niet-purulente sputum
- diffuse infiltratieve afwijkingen op X-thorax
wat is het probleem van de CURB score bij jonge patiënt of bij patiënten met comorbiditeiten?
het geeft geen goed beeld van de ernst –> score van 0-2 vaak alsnog ernstig
welk aanvullend onderzoek doet een huisarts bij een verdenking op CAP (specifiek van een atypische verwekker)?
- sO2
- CD4 telling
- CRP
- leukocyten telling
wat zijn kenmerken een PJP CAP?
- pneumocysten in bal
- 25% initieel geen afwijkingen op X-thorax
- plakt aan alveoluswand mbv fibronectine en vitronectine –> desctructie van de alveoluswand en verstoring van de gaswisseling
wat is de belangrijkste complicatie van PJP CAP?
pneumothorax –> door cystevorming in alveoli
hoe behandelen we PJP?
hoge dosis cotrimoxazol IV 2-3 weken
bij hypoxie ook prednison om immuunrespons te verminderen
wanneer wordt er een PJP profylaxe ingezet?
bij CD4 aantal < 200 cotrimoxazol profylactisch
wat voor vaccinaties geven we aan een HIV patiënt als profylaxe?
- influenza (jaarlijks)
- pneumokokken
- hepatitis A en B
- herpes zoster
- covid-19 (jaarlijks)
wat is het probleem van het tegelijkertijd starten van de cART en de cotrimoxazol behandeling?
het is dan niet duidelijk of een allergische reactie van de cART of van de cotrimoxazol komt
wat zijn de verschillen tussen collectieve ziekte ten opzichte van individuele ziekte volgens Rosenberg?
- configurantie (unieke combinatie van lokale omstandigheden die de gezonde balans verstoort) vs contaminatie (besmetting van mens op mens)
- binnen beide denkstijlen predispositie –> verklaring van verschillen in vatbaarheid
- analytische begrippen
in welk 5 categorieen is de historische verschuiving van de denkwijze over infectieziekte in te delen?
- omgeving –> configuratie –> oudheid - medio 19e eeuw
- kiemtheorie –> contaminatie –> 2e helft 19e eeuw
- sociale hygiene –> predispositie –> eerste helft 20e eeuw
- epidemiologische transitie –> risicofactoren/synthese –> 2e helft 20e eeuw
- global health –> vnl contaminatie –> 21e eeuw
wat is de epidemiology of place?
de configuratie wordt in kaart gebracht met een geografisch statische methode, gericht op de verspreiding van de ziekte, niet het ontstaan.
welke ontwikkelingen hadden voor 1860 al plaatsgevonden waardoor de bacteriologische revolutie kon ontstaan?
- technologisch –> verbeterde microscoop
- institutioneel –> evolutie experimentele laboratoriumwetenschap
- wetenschappelijk –> nieuwe observaties + theorieën
via welk model is het ‘magic bullet’ denken uit te leggen?
lock and key:
hebben van ziekte –> nemen van een pil –> iets doden
wat was het gevolg van het kiemdenken voor de ‘airs waters places’ traditie?
kreeg een ondergeschikte rol –> lichaam werd steeds verder losgekoppeld van de omgeving
