Week 14 Flashcards
Op welke 4 punten wordt urine beoordeeld?
Visualisering
Macroscopische beoordeling
Microscopische beoordeling
Chemische beoordeling
Op welke 2 manieren kunnen we creatinine meten?
Jaffé-methode: kleurstof toevoegen, kijken hoe gekleurd de urine is (probleem: kleurstoffen kunnen interferen)
Enzymatische methode: automaat of naast patiënt, 24/7 aanvraagbaar
Van welke factoren is de interpretatie van urineuitslagen afhankelijk?
Leeftijd, geslacht en spiermassa
Wat zijn de normaalwaarden van creatinine voor mannen en vrouwen?
Man: 65-115 umol/L
Vrouw: 55-90 umol/L
Welke 6 redenen kunnen er zijn voor een verhoogd creatinine?
Verlaagde nierfunctie Grotere spiermassa Meer spierafbraak Anabole steroïden gebruikers Gebruik creatinesupplementen Verhoogde eiwit- of vleesinname
Wat zijn de voor- en nadelen van een dipstick?
Het geeft een indicatie en is goed als screening, maar is vaak fout positief en vaak fout negatief
Wat is het verschil tussen microscopische en macroscopische hematurie?
Microscopisch is alleen onder een microscoop te zien en macroscopisch is er sprake van rode urine
Wat betekenen erytrocytencilinders in de urine?
Dat er ery’s aanwezig waren in de lis
Welke 3 formules zijn er om de eGFR te berekenen en wanneer kan je deze gebruiken?
Cockcroft-Gault
MDRD
CKD-EPI
Alleen te gebruiken bij steady state
Van welke factoren is de concentratie Cystatine C afhankelijk?
Leeftijd, geslacht en spiermassa
Waardoor wordt cystatine C gemaakt?
Alle kernhoudende cellen
Bij welke groep kan het handiger zijn om de nierfunctie te bepalen mbv cystatine C ipv creatinine? En waarom?
Bij groeiende kinderen, omdat zij een wisselende spiermassa hebben
Bij wie komen pt’s met macroscopische hematurie terecht?
Uroloog
Hoeveel % van de mensen heeft microscopische hematurie?
10-50%
Wat is de grens om het microscopische hematurie te noemen?
40 ery’s in gezichtsveld
Wat zijn 6 oorzaken van een macroscopische hematurie?
Tumor Aangeboren afwijkingen Trauma Ontstekingen Stenen Systeemoorzaken (stollingsstoornis, lichamelijke inspanning)
Wat zijn 3 nefrologische oorzaken van microscopische hematurie?
Verhoogde bloeddruk
Proteinurie
Nierfunctiestoornis
Welke 6 aanvullende onderzoeken kunnen we aanvragen om de oorzaak van hematurie te ontdekken?
Echo (stenen in urineleiders niet altijd zichtbaar)
BOZ (buikoverzichtsfoto, stenen niet altijd zichtbaar)
CT (stenen altijd zichtbaar)
MRI
Urine cystologie (cellen in urine)
Urethrocystoscopie
Wat is urethrocystoscopie?
Vanuit urethra naar ureters
3,5 mm breed
Operatief, niet in polikliniek
Wat is het voordeel van een flexibele urethroscopie?
Kan onder lokale anesthesie en dus op de poli
Welke 3 ziektes staan in je DD voor microscopische hematurie?
IgA nefropathie
Syndroom van Alport
Thin membrane nefropathie
Hoe ontstaat IgA nefropathie?
IgA zit aan de slijmvliezen en is de eerste verdedigingslinie
IgA kan polymeriseren (aan elkaar gaan zitten)
Dat macromolecuul kan neerslaan in het mesangium
Wat is het gevolg van IgA nefropathie?
Hematurie
Proteinurie
Wanneer moet je overgaan op behandeling bij IgA nefropathie?
Bij forse proteinurie of snelle achteruitgang nierfunctie
Hoe ontstaat het syndroom van Alport?
Door een mutatie in het collageen 4A, meestal x-chromosomaal, dus vooral bij jongens
Door de collageenmutatie gaat de glomerulaire filtratie kapot, hij wordt dikker maar is wel lekker
Hoe kan het syndroom van Alport worden vastgesteld?
Met een huidbiopt
Hoe ontstaat het thin membrane disease? Wat is het en wat is de prognose?
Door autosomale overerving van een mutatie in het collageen 4A3, bij heterozygoten voor niet x-gebonden alport
Dunne membraan met een goede prognose
Wat zijn 6 klinische presentaties van glomerulonefritis?
Microscopische hematurie Macroscopische hematurie Nefrotisch syndroom Nefritisch syndroom "Rapidly progressive" glomerulonefritis Chronische glomerulonefritis
Wat gebeurt er bij chronische nierinsufficiëntie?
Verlies van nefronen
Wat is definitie van een nefrotisch syndroom?
Proteinurie van meer dan 3,5 gram (belangrijkst)
Hypoalbuminemie
Oedeem
Hyperlipidaemie
Wat is het verschil tussen een syndroom en een ziekte?
Syndroom: symptomen die bij elkaar horen
Ziekte: weten hoe de symptomen bij elkaar horen
Hoeveel creatinine scheiden wij ongeveer in steady state uit per dag?
10 mmol/dag
Wat is de DD van nefrotisch syndroom?
Minimal change disease
Focaal segmentale glomerulosclerose
Membraneuze glomerulopathie
Wat is er op de lichtmicroscoop te zien bij MCD?
Helemaal niets
Wat is er gestoord bij MCD?
Ladingsselectiviteit
Wat is de pathofysiologie van MCD?
Simplificatie van de voetjes van de podocyten, waardoor er selectieve proteinurie plaatsvind
Wat is de prognose van MCD?
Goed, met prednison
Welke vorm van nefrotisch syndroom komt het meest voor bij kinderen?
MCD
Wat is de pathofysiologie van focale segmentale glomerulosclerose
Deel van de glomerulus is verloren gegaan door fibrose
Door welke ziekte kan focale segementale glomerulosclerose veroorzaakt worden?
Collageen 4A mutatie
Waarom lijkt focale segmentale glomerulosclerose op MCD bij een nierbiopt?
Omdat het maar op een paar plekken zit en de biopt misschien een gezond stukje te pakken heeft
Wat is de prognose van focale segmentale glomerulosclerose?
Slechter dan MCD
Bij wie komt membraneuze glomerulopathie het meeste voor?
Mensen van middelbare leeftijd
Wat is de pathofysiologie van membraneuze glomerulopathie?
IgG vallen de PLA2R-receptor aan de onderkant van de podocyten aan en activeren daar complement. Er vindt geen immuunreactie plaats, omdat de leukocyten niet onder het epitheel kunnen komen
Hoe ziet membraneuze glomerulopathie eruit bij licht- en elektonenmicroscopie?
Licht: verdikte paarse BM
Elektronen: grijze vlekken
Hoeveel % van de mensen met membraneuze glomerulopathie ontwikkelt uiteindelijk nierinsufficiëntie?
20%
Bij welke aandoeningen kan membraneuze glomerulopathie secundair voorkomen?
Maligniteiten, die dus geen anti-PLA2R IgG hebben
Wat is de behandeling van een nefrotisch syndoom?
Eerst afweerremmende middelen
Daarna middelen tegen proteinurie, zoals ACE-remmers
Wat is de definitie van een nefritisch syndroom?
Oligurie en nierinsufficiëntie Hematurie Proteinurie <3g/dag Oedeem Hypertensie
Wat is oligurie?
Verlaagde urineproductie
Hoe ontstaat de proteinurie bij nefritisch syndroom?
Door het kapotgaan van het weefsel gaat de GBM kapot en kan alles erdoor
Hoe werkt de activatie van complement door IgG
C1q bindt aan minstens 2 IgG en activeert daarmee de complement cascade
Hoe ontstaat een nefritisch syndroom?
Neerslag van circulerende immuuncomplexen (elders in bloedbaan gevormd)
In-situ formatie van nieuwe immuuncomplexen, die binden aan antigenen in de nier, of die binden aan neergeslagen antigenen
Waar wordt de plaats van de neerslag door bepaald (2 dingen)
Plaats antigen
Lading en grootte immuuncomplex
Hoe ontstaat een crescent?
Ruimte van Bowman is gevoelig voor indringers
Bij indringers gaan visceraal en parietaal delen
Ruimte wordt dikker, waardoor nierfunctie daalt
Uiteindelijk ontstaat fibrose
Noem 5 exemplarische ziektebeelden bij immuuncomplexen
qAnti-GBM glomerulonefritis Poststreptococcen glomerulonefritis ANCA geassocieerde glomerulonefritis Membraneuze glomerulopathie (=nefrotisch) Lupus nefritis
Hoe ontstaat een anti-GBM glomerulonefritis?
Eigen, maar lichaamsvreemde collageen4A komt aan de oppervlakte (epitopen)
Dit leidt tot een immuunreactie tegen collageen 4A en dus tegen de GBM
Wat voor depositie geeft een anti-GBM glomerulonefritis?
Lineaire depostie (loopt over de gehele GBM)
Wat zijn 2 behandelingen voor anti-GBM?
Immunosuppresiva Plasmaferese (plasma exchange)
Wat zijn 3 synoniemen van crescentische nefritis en vanuit welke hoek worden de ziekte belicht bij elk synoniem?
Crescentische nefritis (patholoog-anatomisch)
Rapidly progressive glomerulonefritis (epidemiologisch)
Nefritisch syndroom (definitie)
Vasculitis van de nier (pathofysiologisch)
Wat voor depositie geeft poststreptococcen glomerulonefritis?
Sub-endotheliale depositie, granulair
Waardoor wordt poststreptococcen veroorzaakt?
Na een infectie met streptococcen circuleren er nog immuuncomplexen rond, die kunnen neerslaan in de nier, waardoor een nefritisch syndroom kan ontstaan
Wat zijn ANCA’s?
ANti Cytoplasmatische Antistoffen
Waartegen zijn ANCA’s gericht?
Antigenen in witte bloedcellen
Bij welke ziekte komen ANCA’s voor?
Granulomatose met polyangiitis (GPA)
Hoe heet het als ANCA’s geïsoleerd in de nier voorkomen?
Pauci immuun glomerulonefritis
Wat is er te zien bij fluorisentie bij ANCA geassocieerde glomerulonefritis?
Niets, de antistoffen zitten in de witte bloedcellen
Leiden alle immuuncomplexen tot een nefritisch syndoom?
Nee, membraneuze glomerulopathie is een nefrotisch syndroom
Waardoor wordt lupus nefritis veroorzaakt?
Door een chronische immuuncomplex ziekte
Waarvan is het ziektebeeld bij lupus nefritis afhankelijk?
Waar de immuuncomplexen neerslaan
Welke 6 functionele afwijkingen zijn er ten gevolge van tubulaire aandoeningen?
Verlaagde GFR Proximale functie stoornis Distale RTA 'Tubulaire' proteinurie <3,5g/dag Polyurie Na verlies en hyperkaliemie
Noem 3 voorbeelden van erfelijke tubulaire aandoeningen
Cystenieren
Aandoeningen van het tubulaire Na transport
Nefrogene diabetes inspidus
Hoe erven cystenieren over?
Autosomaal dominant
Hoe ontstaan cystenieren?
Sensorische cilium met polycystine I en II zorgt voor polarisatie, zonder cilium: proliferatie en binnenstebuiten
Na/K-ATPase aan de lumenkant
Cyste vult zichzelf door secretie de cel in