Week 11: De metabole thermostaat: hypothalamus-hypofyse-schildklier as Flashcards
1
Q
Hoelang vindt een block-and-replace behandeling plaats?
A
1-1,5 jaar
2
Q
Bij hoeveel % van de patiënten is de block en replace behandeling effectief?
A
50%
3
Q
Hoe komt graves orbitopathie?
A
De TSH-receptor zit ook op andere plekken in het lichaam, zoals in fibroblasten in het oog, die vervolgens matrix gaan afzetten
4
Q
Wat is de behandeling voor graves orbiropathie?
A
Methylprednisolon via infuus
5
Q
Wat is de normaalwaarde voor TSH?
A
0,4-4,3 mU/l
6
Q
Wat is de normaalwaarde voor FT4?
A
11-25 pmol/l
7
Q
Hoe wordt I opgenomen in de schildklier?
A
Via NIS
8
Q
Hoe gaat de schildklierhormoonsynthese?
A
Eerst wordt I opgenomen via NIS, vervolgens wordt I gekoppeld aan Tg en wordt door TPO omgezet in MIT, DIT en uiteindelijk T4
9
Q
Wat is het restproduct van de schildklierhormoonsynthese?
A
DHA
10
Q
Wat is het verschil tussen reverse T3 en T3?
A
Bij reverse T3 is een I uit de binnenring gehaald en bij T3 uit de buitenring
11
Q
Door welke transporter wordt T4 gesecreteerd?
A
MCT8
12
Q
Noem 2 voorbeelden van TPO remmers
A
Methimazol
Propylthipuracil
13
Q
Wat voor soort receptor is de TSH receptor?
A
G-gekoppeld, met een alfa- en betaketen
14
Q
Hoe werkt Graves?
A
TSHr-Ab stimuleert de TSH receptor, waardoor de productie van T4 omhoog gaat
15
Q
Door welke 2 processen kan T3 in de cel verhoogd worden?
A
Transport
Metabolisme
16
Q
Door welke 3 enzymen vindt het metabolisme van T4 plaats?
A
D1
D2
D3
17
Q
In welke organen/weefsels zit D1?
A
Lever, nier en schildklier
18
Q
Wat is de functie van D1?
A
Plasma T3 productie en rT3 klaring
19
Q
Welke reacties katalyseert D1?
A
Vooral T4 naar T3 en rT3 naar T2, ook een beetje T4 naar rT3 en T3 naar T2
20
Q
In welke organen/weefsels zit D2?
A
Hersenen. hypofyse, bruin vet, schildklier en skeletspier
21
Q
Wat is de functie van D2?
A
Lokale T3 productie
22
Q
Welke reacties katalyseert D2?
A
T4 naar T3 en een beetje rT3 naar T2
23
Q
In welke organen/weefsels zit D3?
A
Hersenen, placenta, foetaal weefsel
24
Q
Wat is de functie van D3?
A
T3 en T4 inactivatie en rT3 productie
25
Welke reacties katalyseert D3?
T3 naar T2 en T4 naar rT3
26
Wat is een belangrijk aminozuur in de dejodase enzymen?
Selenocystine
27
Wat is AHDS?
Een mutatie in het MCT8 enzym
28
Hoe erft AHDS over?
x-gebonden
29
Waar worden de T-lymfocyten opgeleid?
Thymus
30
Waar worden de B-lymfocyten opgeleid?
Beenmerg
31
Wat is centrale tolerantie?
Anti-zelf lymfo's die zelf in apoptose gaan
32
Wat is perifere tolerantie?
Regulatoire T-cellen die anti-zelf killen
33
Wat is de meest voorkomende auto-immuunziekte? En hoeveel % van de populatie heeft deze ziekte?
Schildklier auto-immuunziektes, 5% van de populatie heeft het
34
Welke 2 typen schildklier auto-immuunziektes zijn er?
Graves
| Hashimoto
35
Wat is Hashimoto?
Een schildklier auto-immuunziekte waarbij er te weinig `T4 wordt aangemaakt
36
Hoe kenmerkt hashimoto zich in de pathologie?
Sterk infiltraat, met autoreactieve T-cellen tegen Tg en TPO
37
Hoe kenmerkt Graves zich in de pathologie?
Minimale infiltratie, autoreactieve T-cellen tegen TSHr
38
Wat is een struma?
Zwelling in de nek
39
Wat voor soort T-cellen reageren op TPO bij Hashimoto?
CD8+
40
Wat voor soort T-cellen reageren op epitheelcellen bij Hashimoto?
CD4+
41
Wat is antistof afhankelijke cellulaire cytotoxie?
Antistoffen activeren NK-cellen
42
Wat is neonatale graves?
Kind krijgt IgG, maar ook TSHr Ab van moeder
43
Hoelang duurt het voordat neonatale graves over is?
3-12 weken, dan gaat het moederlijke IgG omlaag
44
Wat is teprotumumibab?
Een medicijn wat IGF-Ir blokkeert, waardoor het geen complex kan vormen met TSHr en geen klachten veroorzaakt kunnen worden bij Graves
45
Waar staat TRH voor?
Thyrotropin releasing hormone
46
Waar staat TSH voor?
Thyroid stimulating hormone
47
Hoe wordt een normale schildklierwerking genoemd?
Euthyreoïdie
48
Welke marker moet je als eerste meten bij verdenking schildklierziekte?
TSH
49
Waar zit jodium in?
Brood, eieren, vis, gejodeerd zout
50
Hoeveel jodium moet je dagelijks innemen?
150 microg
51
Hoeveel jodium moet een zwanger iemand dagelijks innemen?
200-250 microg
52
Wat is het Sheehans syndroom?
Verlaagde bloeddruk rond de partus, waardoor hypofysecellen doodgaan
53
Waarom is TSH normaal bij een secundaire hypothyreoïdie?
Het biologisch actieve TSH is verlaagd, maar het immunologisch TSH is normaal, de meting pikt alleen het immunologisch TSH op, waardoor de meting normaal lijkt
54
Wat is de behandeling voor een hypothyreoïdie?
Levothyroxine: 1,7 microg/kg/dag
55
Wanneer wordt er een aanpassing gedaan in de behandeling met levothyroxine?
Na 6 weken
56
Waarom stijgt het T4 tijdens de zwangerschap?
Omdat het hCG omhoog gaat, wat ook kan binden aan de TSH receptor
57
Wat is TBG?
Hormoonbindend eiwit
58
Wat is het advies bij vrouwen met hypothyreoïdie bij een positieve zwangerschap? En waarom?
Eerst de dosis levothyroxine met 25-50% ophogen, daarna meten
Dit omdat er meer T4 nodig is, omdat het TBG omhoog gaat, de placenta minder T4 doorlaat en er in de foetus meer behoefte is aan schildklierhormoon
59
Wat is een thyreotoxicose?
Te veel T4 in het bloed
60
Wat is een hyperthyreoïdie?
Te hard werkende schildklier
61
Wat is een thyreoïditis?
Een ontsteking aan de schildklier, waardoor T4 weglekt en er een thyreotoxicose ontstaat
62
Wat is een hete nodus?
Plek op de schildklier die teveel werkt
63
Welke testen voer je uit bij verdenking op een hyperthyreoïdie?
Eerst TSH meten
Daarna TSHr Ab meten om graves uit te sluiten
Daarna radioactief jodium
64
Welke diagnose kan je stellen bij geen opname van jodium bij een radioactief jodium behandeling?
Kan thyreoïditis, maar ook andere oorzaken, zoals nog overblijvend contrast van een CT, medicatie etc. dus dat eerst uitsluiten
65
Welke 2 behandelingen vallen onder de medicamenteuze behandelingen bij graves?
Block en replace
| Titratie, je hebt maar 1 medicijn nodig, minder bijwerkingen, maar wel vaker bloedprikken om dosis goed te krijgen
66
Welke medicijnen kunnen gebruikt worden bij Graves?
Strumazol en PTU
67
Wanneer gebruik je strumazol en wanneer gebruik je PTU?
Bijna altijd strumazol, behalve bij zwangerschap en levensbedreigende situaties
68
Wanneer kan je immunosuppresiva gebruiken bij een orbitopathie?
Als de orbitopathie nog niet op retour is
69
Welke medicatie moeten mensen met orbitopathie gebruiken en hoelang?
Glucocorticosteroïden voor 12 weken
70
Welke 4 fases zijn er bij een thyreoïditis?
Thyreotoxisch
Euthyreote
Hypothyreote
Herstel euthyreote
71
Wanneer ontstaat een thyreoïditis?
Na een infectie
72
Noem 2 klachten van thyreoïditis?
Last van schildklier
| Koorts
73
Welke waarde in het bloed is veranderd bij een thyreoïditis?
CRP verhoogd
74
Wat is het beloop van een thyreoïditis?
Meestal spontaan herstel
75
Wat zijn de klachten bij een hyperthyreoïdie van het hart?
Verhoogde ino- en chronotropie
Verhoogd bloedvolume door de verwijding van vaten
HMV verhoogd
76
Waardoor komt de verhoogde ino- en chronotropie bij een hyperthyreoïdie?
Door versnelde Ca in- en efflux en doordat de MHCalfa verhoogd wordt en MHCbeta verlaagd waardoor er sterkere contractie plaatsvindt
77
Hoe produceert een spier warmte?
Futile cycles, hier worden ionen gelekt en teruggepompt, dit kost ATP en hier komt warmte bij vrij
78
Wat voor effect heeft T3 op de futile cycles?
Verhoogde Na/K cycling en verhoogde Ca cycling
79
Waar zit bruin vet?
Sleutelbenen en borstbeen
80
Welke groep heeft het meeste bruine vet?
Vrouwen met een laag gewicht
81
Waardoor produceert bruin vet warmte?
Mito's in bruin vet hebben naast ATP-synthase ook UCP-1. Als H+ door UCP-1 gaat komt er warmte vrij
82
Waardoor wordt UCP-1 aangestuurd?
Adrenerge receptoren en T3
83
Wat voor effect heeft T3 op de botontwikkeling?
Verhoogd
84
Wat voor effect een hyperthyreoïdie op de botten? En waarom?
Osteoporose, omdat er een verhoogde remodelling is en het evenwicht schuift naar oplossen van bot
85
Wat voor effect heeft T3 op de hersenen?
Zenuwconnecties maken, dus verhoogde hersenontwikkeling
86
Welke 2 groepen nodi zijn er en hoeveel % van het totaal is dit?
Niet functioneel 95%
| Functioneel/autonoom 5%
87
Wat is een andere naam voor een autonome nodus?
Hete nodus
88
Welk onderzoek moet uitgevoerd worden bij verdenking van hyperthyreoïdie met normaal TSH?
Echo
89
Wat is TiRADS?
Score voor kans maligniteit
90
Wat is FNA en wanneer wordt dit toegepast?
Alleen bij nodi >1cm, zuigt een paar cellen op
91
Hoe wordt de uitslag van een FNA geclassificeerd?
Bethesda classificatie van I-VI
92
Welke 4 typen schildkliercarcinomen zijn er?
Papillair
Folliculair
Medullair
Anaplastisch
93
Welke van de 4 schildkliercarcinomen is het meest agressief?
Anaplastisch
94
Welke 3 behandelingen kunnen toegepast worden voor schildkliercarcinomen? (PTC/FTC)
Volledige thyreodectomie
Onttrekken T4, waardoor het hongering is voor radioactief I om de cellen kapot te maken
TSH suppletie
95
Wat voor soort medicijnen kan je gebruiken bij uitzaaiingen?
Tyrosine kinase remmers
96
Welke 2 soorten MTC syndromen zijn er?
MEN 2a syndroom
| MEN 2b syndroom
97
Wat zijn de kenmerken van een MEN2a syndroom?
Medullair carcinoom, met feochromocytoom en hyperparathyreoïdie
98
Wat zijn de kenmerken van een MEN2b syndroom?
Medullair carcinoom, met feochromocytoom en huidafwijkingen
99
Welke therapie mag je niet toedienen bij een MTC en waarom?
Radiotherapie, niet de folliculaire cellen dus geen I
100
Hoe heet het stukje van de schildklier wat tussen de 2 kwabben inligt?
Isthmus
101
Wat zijn de indicaties voor de operatie van een benigne tumor van de schildklier? (5)
```
Symptomatische benigne nodus
Nodus van onduidelijke aard
Multinodulaire struma+mechanische klachten
m. Graves (na andere behandelingen)
Thyreotoxicose
```
102
Wat zijn de operatieindicaties voor een maligne schildkliertumor? (4)
Goed gedifferentieerde schildkliertumor (PTC en FTC)
Medullair schildkliercarcinoom
Slecht gedifferentieerde schildkliercarcinoom
Heel soms anaplastisch
103
Hoe worden de bijschildklieren gelokaliseerd? (2 manieren)
MIBI-scintgrafie
| Echo hals
104
Hoe kan je tijdens een schildklieroperatie bekijken of je een bijschildklier hebt meegenomen?
PTH meten, de t1/2 is 4 minuten
105
Welke venen draineren het bloed van de schildklier?
Inferior
Media
Superior
106
Welke arteriën suppleren het bloed voor de schildklier?
Inferior (tr. thyreocervicalis)
| Superior (a. carotis interna)
107
Wat is het grootste risico bij een schildklieroperatie?
Beschadiging n. laryngeus recurrens
108
Wat is een ander risico van een schildklieroperatie? Onder welke omstandigheden kan je hier last van hebben?
Hyperparathyreoïdie
| Dubbelzijdige operatie of 2x eenzijdig
109
Wat is trousseau en hoe wordt dit veroorzaakt?
Tintelingen postoperatief, door hypoparathyreoïdie
110
Wat is chvostek en hoe wordt dit veroorzaakt?
Trekkingen gelaat, door hypoparathyreoïdie
111
Welke 6 operatieindicaties zijn er voor een operatie aan de bijnieren?
```
Hypercortisolisme
Feochromocytoom
Ziekte van Conn
Massa-effect/klachten van benigne bijnierlaesie
Verdenking bijnierschorscarcinoom
Solitaire bijniermetastase
```
112
Wat is de ziekte van Conn? Wat zijn de meest voorkomende klachten
Adenoom/hyperplasie van de bijnierschors
| Met arteriële hypertensie en vaak hypokaliemie
113
Wat is de vorm van de rechterbijnier?
Meer driehoekig
114
Waarin draineert de rechterbijniervene?
Vena cava
115
Waarin draineert de linkerbijniervene?
Vena renalis
116
Hoeveel arterietakjes zijn er bij beide bijnieren?
3
117
Welke vorm heeft de schildklier bij een TSH-adenoom van de hypofyse?
Diffuse hyperplasie
118
Welke vorm heeft de schildklier bij m.Graves?
Diffuse hyperplasie
119
Welke vorm heeft de schildklier bij een toxisch struma?
Nodulaire hyperplasie
120
Welke vorm heeft de schildklier bij genetische defecten?
Nodulaire hyperplasie
121
Hoe zien metastases in de schildklier eruit?
Bollig
122
Hoe kan je een adenoom herkennen?
Vaak solitair en omkapseld
123
Wat voor mutaties zijn er bij een toxisch adenoom?
Driver mutaties in TSHr gen of G-eiwit
124
Wat voor mutatie is er vaak bij een stil adenoom?
Mutaties in RAS
125
Hoeveel % van de schildkliercarcinomen is een papillair carcinoom?
75-85
126
Hoe kan je een papillair carcinoom herkennen onder de microscoop?
Kerngroeven
Psammoom lichaampjes
Orphan annie eyes
127
Hoe zien psammoom lichaampjes eruit?
Roze rondjes
128
Wat is het bouwplan van een papillair carcinoom?
Papillen (dunne epitheliale streng met vaatbundeltje)
129
Hoe metasteert een papillair carcinoom?
Lymfogeen
130
Wanneer komt een folliculair carcinoom vaker voor?
Jodium deficiëntie
131
Waar groeit een folliculair carcinoom?
Follikels
132
Wat is het onderscheid tussen een adenoom en folliculair carcinoom?
Kapseldoorbraak en vasoinvasie
133
Door welke mutaties kan een folliculair carcinoom veroorzaakt worden?
RAS
PI3K/AKT pathway
pax8-ppargamma translocatie
134
Door welke mutatie wordt een anaplastisch carcinoom meestal veroorzaakt?
P53
135
Uit wat voor soort cellen wordt een medullair carcinoom gevormd?
C-cellen
136
Hoeveel % van de medullaire carcinomen is erfelijk?
25
137
Wat is het voorstadium van medullaire carcinomen?
C-cel hyperplasie
138
Uit wat voor soort cellen bestaat een bijschildklier?
Chief- en vetcellen
139
Naar wat voor soort cellen kunnen chiefcellen metaplaseren?
Oncoccyten
140
Wat zijn watery clear cells?
Chiefcellen met veel water
141
Wat zijn brown tumors?
Aggregaten van osteoclasten in het bot
142
Wat is amiodaron en waarop geeft het een verhoogd risico?
Voor aritmieën
| Verhoogde kans thyreoditis
143
Wat is de formule voor de productiesnelheid?
Productiesnelheid=serumconcentratie x klaring
144
Wat is een dysgenesie?
Stoornis in aanleg
145
Wat is dyshormonosynthese?
Stoornis in synthese hormoon
146
Wat is een subklinische hypothyreoïdie?
TSH licht verhoogd en T3 en T4 normaal, geen-weinig klachten
