week 11 Flashcards
1
Q
Schildklierhormoon essentieel voor
A
- Ontwikkeling
- Basaalmetabolisme
2
Q
Klachten hypothyreoidie
A
- Koude intolerantie
- Droge huid
- Moeheid
- Trage hartslag
- Gewichtstoename
- Spierzwakte
- Obstipatie
3
Q
Klachten hyperthyreoidie
A
- Hitte intolerantie
- Vochtige huid
- Moeheid
- Snelle hartslag
- Gewichtsverlies
- Spierverlies
- Diarree
4
Q
Schildklier pro-hormoon
A
T4
5
Q
Schildklierhormoon hypothalamus
A
TRH
6
Q
Schildklierhormoon hypofyse
A
TSH
7
Q
TSH normaal
A
0,4-4,3 mU/L
8
Q
FT4 normaal
A
11-25 pmol/L
9
Q
Primaire hyperthyreoidie
A
FT4 hoger, TSH lager
10
Q
Primaire hypothyreoidie
A
FT4 lager, TSH hoger
11
Q
Primaire hypothyreoidie
A
FT4 lager, TSH hoger
12
Q
Transportereiwit dat jodide uit de bloedbaan de cel inbrengt
A
NIS
13
Q
Transporteiwit dat jodide aan lumen afgeeft
A
Pendrin
14
Q
Bouwsteen voor schildklierhormoon
A
Tyrosine
15
Q
Reservoir functie schildklierhormoon
A
Grootste deel schildklierhormoon is gebonden aan serum eiwitten
16
Q
Biologische activiteit schildklierhormoon
A
Alleen vrije fractie van het hormoon is hiervoor beschikbaar
17
Q
Ziekte van Graves pathofysiologie
A
- TSHR-Ab zorgen voor extreme toename T4 in schildklier
- T3 in rest van het lichaam is daarom ook erg hoog
- TSH vrijwel onmeetbaar laag
18
Q
Functie D1
A
- plasma T3 productie
- rT3 klaring
19
Q
Functie D2
A
Lokale T3 productie
20
Q
Functie D3
A
- T3 en T4 inactivatie
- rT3 productie
21
Q
MCT8
A
Schildklierhormoontransporter
22
Q
Mutatie MCT8
A
Allan-Herndon-Dudley syndroom (AHDS)
23
Q
Neurologische defecten AHDS
A
- Centrale hypotonie
- niet/beperkt hoofd omhoog houden
- distale hypotonie –> spastische quadriplegie kan niet zitten/ staan/ lopen
24
Q
MCT8 belangrijk omdat
A
Vrijwel enige transporter die T3 in hersenen kan transporteren
25
T-lymfocyten getraind in
thymus
26
B-lymfocyten getraind in
beenmerg
27
2 soorten auto-immuunziektes
- Systemische auto-immuunziekte
- Orgaanspecifieke auto-immuunziekte
28
Hashimoto thyreoiditis
Te trage schildklier, aan het begin te snelle schildklier
29
Klinische symptomen Hashimoto thyreoiditis
- Traag, snel moe, gewichtstoename, snel koud
- Acumulatie van matrix glycosaminoglycanen in weefsel: vergrote tong verdikte huid, oedeem in gelaat
30
Ziekte van Graves
hyperthyreoidie
31
Klinische symptomen ziekte van Graves
- Hartkloppingen, nerveus, gewichtsverlies, warmte-intolerantie, overmatig zweten
- Hyperpigmentatie, dun haar
32
Vaak voorkomende oorzaken struma
- Autoimmuun thyreoiditis
- Goedaaardige knobbels schildklier
- Carcinoom schildklier
- na LWI
33
Immuuncellen Hashimoto
- Forse infiltratie T- en B- lymfocyten en andere immuuncellen in de schildklier
- Veel schildklierschade
- Lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten
34
Immuuncellen ZvG
- Minimale infiltratie T-lymfocyten in de schildklier
- Beperkte schildklierschade
- Lokaal geactiveerde auto-reactieve T-lymfocyten
35
TPO Ab komen vooral voor bij
Hashimoto
36
Neonatale Graves
IgE antistoffen van moeder over placenta naar kind in derde trimester
Foetale hyperthyreoidie ontwikkelt zich pas in het derde trimester
37
Klinische tekenen neonatale Graves
- Verhoogde hartslag
- Rusteloosheid
- Versnelde ademhaling
- Struma
- Groeiachterstand
38
Behandeling neonatale Graves
- Schildklierremmende medicatie
- Betablokkers
39
Risico-factoren auto-immuun schildklierziekten
- Voedsel-inname jodium
- Roken
- Infectie
- Stressvolle levensgebeurtenissen
40
Geslacht/Genetica risico-factoren auto-immuun schildklierziektes
- Vrouw
- Familieleden
41
Graves opthalmopathie
- Volumetoename orbitaalvet
- Volumetoename oogspieren
- Uiteindelijk visusverlies
42
Behandeling Graves ophthalmopathie
- Goed controleren hyperthyreoidie
- Mild: afwachtend beleid
- Matig-ernstig: corticosteroiden
- Visusbedreigend: hoge dosis corticosteroiden/ operatief
43
T3
Actieve schildklierhormoon dat uiteindelijk de cel ingaat
44
Dagelijkse jodiumbehoefte
- Normaal: 150 microgram
- Zwangerschap: 200-250 microgram
45
Cretinisme
- ONtwikkelingsachterstand
- Zwelling buik en gezicht
aandoening t.g.v. jodiumdeficientie
46
Effect op schildklier jodiumtekort (eerste fase)
- Jodiumpomp (NIS) harder werken
- TSH stimulatie
- Schildklier gaat groeien
47
Effect jodiumtekort op schildklier
- Schildklier gaat preferentieel T3 produceren (t.k.v. T4)
- T4 afhankelijke organen krijgen minder T4
48
Symptomen hypothyreoidie
- Afname concentratie
- Moeheid/ depressiviteit
- Trage hartslag
- Obstipatie
- Heesheid (oedeemvorming stembanden)
49
Myxoedeem
Non-pitting oedeem
50
Oorzaken primaire hypothyreoidie
- Congenitaal
- Verworven
- Radioactief jodium
- Thyreoidectomie
- Externe radiotherpaie
- Medicatie (lithium, amiodarone)
51
Oorzaken secundaire hypothyreoidie
- Hypofysaire hypothyreoidie
- Sheehan's syndroom
- Hypofyseadenoom
- Suprasellaire oorzaken
52
TSH is meest gevoelige indicator van schildklierfunctie BEHALVE
bij een secundaire hypothyreoidie
53
Effect hCG op schildklier
- Piek hCG gepaard met FT4 piek
- Totale hormoonconcentratie neemt toe
- TSH neemt af
54
Levothyroxine gebruik zwangerschap
Met 25-50% verhogen op moment van positieve zwangerschapstest
55
Thyreotoxicose
Teveel aan schildklierhormoon in de circulatie en weefsels
56
Hyperthyreoidie
Thyreotoxicose als gevolg van een overmatige schildklierhormoonproductie
57
Thyreotoxicose symptomen (o.a)
- Vermoeidheid
- Warmte intolerantie
- Overmatig transpireren
- Warme, vochtige huid
58
TSH is _____ en FT4 ____ bij een thyreotoxicose / primaire hyperthyreoidie
- Laag
- Hoog
59
Oorzaken thyreotoxicose
- Graves'
- Jodiumoverschot
- Ontsteking schildklier
- Hete nodus (toxisch adenoom)
- Multinodulair strma
- TSHoma (TSH-producerende hypofyse tumor)
- Struma ovarii
- Hyperemesis gravidarum
60
Diagnose thyreotoxicose
- LAB: TSH-R Ab's
- 123-scintigrafie
61
Behandeling Graves
- Strumazol
- PTU (betablokkers)
62
Bijwerkingen thyreostatica
- Uitslag
- Misselijkheid
- Verminderde smaak
63
Elke patient die strumazol gebruikt moet
bij koorts en keelpijn ZH bellen omdat neutrofiele granulocyten afnemen en ernstig immuungecomprometeerd zijn (agranulocytose)
64
PTU/ strumazol en zwangerschap
Beiden teratogeen, PTU iets minder
65
Block-and-replace
- 1-1,5 jaar hele schildklier stilleggen
- Vervangen door schildklierhormoon
66
Titratie (behandeling)
Start met lage dosering, kijken of enkel met strumazol de schildklierfunctie aangepakt kan worden
67
Tijdens zwangerschap behandel je met block-and-replace/ titratie
titratie
68
Bijwerkingen radioactief jodium
- Pijn in hals
- Verslechtering orbitopathie
- Risico op primaire hypothyreoidie
69
Waarom verslechterd orbitopathie bij behandeling met radioactief jodium?
Schildkliercellen gaan kapot, antistoftiters gaan omhoog waardoor kans op vergroting orbitopathie groot is.
70
Indicaties thyreoidectomie
- Overgevoeligheid thyreostatica
- Bezwaren tegen radioactief jodium
- Zwangerschap(swens)
- Groot struma
- Persoonlijke voorkeur
71
Symptomen Graves orbitopathie (o.a)
- Exophthalmus
- Diplopie
- Ooglid retractie
- Retrolobulaire pijn
72
Bevindingen thyreoiditis
- Geen opname scintigram
- Verhoogde bezinking en CRP
- Kan viraal optreden
- Kan postpartum optreden
- Koorts
73
Behandeling thyreoiditis (mild)
- Expectatief
- Elke 6 weken TSH checken
74
Behandeling thyreoiditis (hypothyreote fase)
- Overwegen levothyroxine bij symptomen of TSH > 1- mU/L
- Afbouwen na 6 - 12 mnd
- Jaarlijkse TSH check 10-50% hypothyreoidie
75
Effect schildklierhormoon op CV hemodynamiek
- Weefsel thermogenese (+)
- Cardiale output (+)
- Cardiale inotropie en chronotropie (+)
- Vasculaire weerstand (-)
- Effectief arterieel bloedvolume (-)
- Natrium resorptie (+)
- Bloed volume (+)
76
Futile cycles (stimulatie thermogenese door schildklierhormoon)
- Stimulatie van Na+/K+ cycling (Na/K-ATPase)
- Stimulatie van Ca2+ cycling (Ca-ATPase)
77
Schildklierhormoon stimuleert/ remt botontwikkeling
stimuleert
78
Hyper/hypothyreoidie is geassocieerd met osteoporose
Hyperthyreoidie
79
Mutatie in TRalfa1 kan leiden tot
- Ernstige groeiachterstand
- Milde tot ernstige psychomotorische achterstand
- Macrocefalie, vertraagde sluiting schedelnaden
- Constipatie
- Milde anemie
80
____ is een hele gevoelige indicator voor de werking van het schildklierhormoon.
TSH
81
DD schildkliernodus
- Adenoom
- Cyste
- Maligniteit (carcinoom, lymfoom, metastase 5%)
- Autonome 'hete nodus' (functioneel)
82
Heesheid past meer bij maligne/ benigne
maligne
83
Wanneer analyseer je een schildklierknobbel?
Per toeval CT/ MRI: niks doen
Per toeval PET-scan: vervolgonderzoek (echo+ punctie)
Palpabel: vervolgonderzoek
84
Knobbel op echo beleid
- TSH meten (laag)
- Jodium-uptake scan
85
AO - LAB schildklierknobbel
TSH
- verlaagd; TSH-R Ab's
- neg. ; 123-scintigrafie
86
123-scintigrafie
- Normaal: Graves/ niks
- Geen opname: Thyreoiditis
- Gemengd: Multinodulair struma
- Hete nodus: Autonome 'toxische' nodus
87
Prikken bij een nodus die groter is dan ______ TENZIJ
1 cm
die volledig cysteus is
88
I - Bethesda
Herhaal FNA
89
II - Bethesda
Benigne, klinische follow-up
90
III - Bethesda
Atypie of folliculaire laesie van onzekere betekenis, herhaal FNA
91
IV - Bethesda
Folliculaire neoplasie, Diagnostische hemithyreoidectomie
92
IV - Bethesda
Folliculaire neoplasie, Diagnostische hemithyreoidectomie
93
V - Bethesda
Verdachte maligniteit, diagnostische hemithyreoidectomie ( soms totale)
94
VI - Bethesda
Maligniteit, totale thyreoidectomie
95
Typen schildklierkanker
- Papillair
- Folliculair
- Medullair
- Anaplastisch
- Lymfoom
- Metastase
96
CHI - schildkliercarcinoom behandeling
Totale thyreoidectomie +/- halsklierdissectie
97
NuGe - schildkliercarcinoom behandeling
Radioactief jodium (I131) ablatie
- recombinant TSH
- onttrekken (hypothyreoot)
98
ENDO - schildkliercarcinoom behandeling
- TSH suppressie (thyroxine)
- TSH initieel < 0,1 mU/L
99
Lymfogene metastase - schildkliercarcinoom
- Resectie
- Radioactief jodium
100
Afstandsmetastase - schildkliercarcinoom
Radioactief jodium
101
Jodium-refractair - schildkliercarcinoom
- Resectie, lokale therapie
- Radiotherapie
102
MTC - schildkliercarcinoom markers
- Calcitonine
- CEA (de-differentiatie)
103
Wat is anders bij MTC vergeleken met papillair en folliculair?
- Opvliegers
- Diarree
(door hormonale overproductie)
104
Welke therapie NIET bij MTC + waarom?
Radioactief jodium, komt uit C-cellen en deze nemen GEEN jodium op
105
Operatie-indicaties: benigne schildkliernodus
- Symptomatisch
- Van onduidelijke aard
- Multinodulair estruma met mechanische klachten
- M. Graves
- Thyreotoxicose
106
Operatie - indicaties: schildkliernodus maligne
- Goed gedifferentieerde schildkliertumor
- Medullair schildkliercarcinoom
- Slecht gedifferentieerd schildkliercarcinoom
- Anaplastisch schildkliercarcinoom
107
Slechts 1 afwijkende bijschildklier - operatie
- - Minimaal invasieve doelgerichte operatie
108
Meerdere afwijkende bijschildklieren - operatie
- Conventionele halsexploratie
- Identificaite van alle bijschildklieren
109
Risico's en complicaties schildklierresectie
- Laesie n. laryngeus recurrens
- Hypoparathyreoidie bij bilaterale resectie
110
Chvostek
Tik op m. masseter, spasme in mond, teken van hypocalciemie
111
Operaties-indicaties bijnierresectie (7)
- Hypercortisolisme
- Feochromocytoom
- Ziekte van Connn
- Massa- effect / klachten van benigne bijnierlaesie
- Vergrote bijnier met verdachte kenmerken
- Verdenking bijnierschorscarcinoom
- Solitaire bijniermetastase
112
Zikete van Conn
Primair hyperaldosteronisme
113
Feochromocytoom
Adrenaline producerende tumor van het bijniermerg
114
Belangrijkste risico feochromocytoom
HT crisis
115
Meest effectieve therapie in schildklierkliniek
Chirurgie
116
Situaatie waarin je struma niet moet opereren
Ontsteking
117
Gevaarlijkste carcinoom schildklier
Anaplastisch carcinoom
118
Adenoom van beginnend multinodulair struma onderscheiden
Adenoom is 'solitary en circumscribed', onder de microscoop te zien
119
BRAF mutatie papillair carcinoom
Gain of function
120
RAS mutatie papillair carcinoom
Gain of function
121
P3K folliculair carcinoom
Gain of function
122
RAS folliculair carcinoom
Gain of function
123
PTEN folliculair carcinoom
Loss of function
124
Meest frequente schildkliercarcinoom
Papillair
125
Papillair carcinoom - kenmerken
- Concentrisch gecalcificeerd
- Psammoma lichamen
126
Welke moleculaire afwijking past bij de meest voorkomende schildkliertumor?
BRAF mutatie
127
Anaplastisch schildkliercarcinoom - kenmerken
- Snel groeiend
- Necrose en atypie
- Hoge mitose index
- Geen dudielijk herkenbaar celtype
128
Medullair schildkliercarcinoom
- Ontstaat uit de C-cellen en produceert calcitonine
- Vormt 5% van de schildkliercarcinomen
- Is in 25% van de gevallen erfelijk
- Erfelijk; C-cel hyperplasie voorafgaand aan het medullair carcinoom
129
3 belangrijkste elementen patholiogie in schidlklier
- Hyperplasie
- Adenoom
- Carcinoom
