Week 10 Flashcards
Wat zijn uitingen van spondylartopathieen?
-Bechterew
-Artritis psoriatica
-Artritis bij IBD
-Ongedifferentieerde spondylartropathieen
-reactieve artritis
Wat zijn extra-articulaire manifestaties van spondylartropathieen?
-Enthesitis (ontsteking pees bij aanhechting bot)
-Dactylitis (worstenvinger)
-Psoriasis
-Uveitis (vooral anterior)
-IBD (iets meer Crohn)
-Spondylitis
Waar zie je psoriasis vooral?
Strekkant van gewrichten (elleboog) en scalp
Wat is de relatie met psoriasis en artritis psoriatica?
Het overgrote deel ontwikkelt eerst psoriasis en daarna artritis
Wat zijn kenmerken van artritis bij artritis psoriasis?
De artritis is assymetrisch en bevindt zich in de grote gewrichten. Er is ook sprake van DIP (vingergewrichtje) betrokkenheid.
Vooral asymmetriche oligo artritis
Wat kan je zien in het bloed bij artritis psoriasis?
Geen specifieke antistoffen, ook is het CRP en BSE niet verhoogd.
Wat is de behandeling van artritis psoriasis?
Keuze hangt af van wat er actief is (psoriasis of artritis):
-Stap 1: methotrexaat (psoriasis en artritis)
-Stap 2: toevoegen SASP/HCQ
Maar overweeg stap 2 over te slaan bij enthesitis, spondylitis, dactylitis, ernstige psoriasis.
-Stap 3: biological TNF blok / IL-17 blok
-Stap 4: nogmeer blokken
Wat is het verschil tussen inflammatoire en niet inflammatoire gewrichtsklachten?
Kenmerk ; inflammatoir ; niet-inflammatoir
-Pijn ; ochtend ; avond/bij belasten
-bewegings ; actief en passief ; alleen actief
-Zwelling ; aanwezig ; niet
-Rood ; soms (acute artritis) ; nee
-Ochtend stijfheid ; langer dan 1 uur ; korter dan 45 min
Wat zijn kenmerken van inflammatoire gewrichtsklachten?
-Ochtend stijfheid > 60 min!
-Wordt beter bij bewegen
-Nachtelijke pijn
-Zwelling
Wat voor klachten zie je vaak bij een articulaire ontsteking?
-Zwelling/pijn beperkt tot gebied van gewrichtskapsel
-Bewegingen in alle richtingen beperkt
-Actief en passief pijnlijk
-Pijnlijk mn in volledige strekstand
Wat voor klachten zie je vaak bij een peri-articulaire ontsteking?
-Vaak groter gebied -> verloop pees, bursa of spier
-Vaak alleen pijn in een bepaald bewegingsrichting
-Actief maar niet passief
-Isometrisch testen
-Bij bursitis meeste pijn in buigstand
Wat is acute artritis?
Meestal makkelijk herkenbaar: rood, warm en gezwollen gewricht (bv bij jicht, pseudojicht, septisch -> diagnose dmv gewrichtspunctaat
Wat is chronische artritis?
Duurt meer dan 6 weken, zelden rood of extreem warm. Diagnose obv symptomencomplex, labgegevens, rontgen en beloop
Wanneer spreek van je mono-, oligo-, of poly articulair?
-Mono: 1 gewricht
-Oligo: 2-5 gewrichten
-Poly: > 5 gewrichten
Wat is acute hematogene osteomyelitis?
Aandoening vooral bij jonge kinderen en ouderen. Vooral de lange pijpbeenderen zijn aangedaan (humerus, femur en tibia).
-Bacterie bereikt de bloedbaak en via bloedvaatjes naar vooral de METAfyse.
-Vooral Staphylococcen aureus, steeds meer kingella kingae
Wat is de pathofysiologie van acute hematogene osteomyelitis?
De bacterien bereiken de metafyse en groeien daar uit. Release van bacteriele producten wat zorgt voor algemene malaise en koorts.
-Ook occlusie van de bloedvaten waardoor botweefsel afsterft.
-Influx van neutrofielen, pus ontstaat -> toename van druk in het bot -> pijnklachten.
-Pus wordt via Haverse systeem en kanalen van Volkmann naar subperiostaal geperst: zwelling, roodheid en PIJN
Wat doe je voor diagnostiek bij acute hematogene osteomyelitis?
-Stap 1: CRP, bloedkweek, leuco + diff
Stap 2:
-Biopsie voor kweek gouden standaard, maar wordt eigenlijk niet gedaan.
-rontgenfoto, afwijkingen laat pas zichtbaar dus vooral uitsluiten fractuur en maligniteit.
-Echo: vooral uitsluiten artritis en bij begeleiding punctie
-MRI: vooral geschikt voor wervelkolom en bekken
-BOT-scan: niet echt vaak gedaan. Wel bij onbegrepen koorts doe je PET-scan
Wat is de behandeling van acute hematogene osteomyelitis?
- AB op meest voorkomende verwekker (boven 5 jaar S. aureus, onder 5 jaar ook kingella indekken) aanvankelijk IV, later naa per os.
- Zeldzame gevallen chirurgisch ingrijpen: combinatie met artritis, chronische osteomyelitis en sekwestervorming
Hoe herken je een septische artitis?
Acuut onstane artritis, heel vaak monoarticulair, pt is ziek, heeft koorts en verhoogde ontstekings parameters.
-Zwelling van het gewricht, gewricht beperkt en pijn bij bewegen van het gewricht. Bij 2 positief is het artritis.
Wat staat er in je DD bij een septische artritis?
Kristalartropathie:
-Jicht (uraatkristallen)
Nooit primair bij mannen jonger dan 30 en vrouwen jonger dan 50.
-Pseudojicht (calcuimpyrofosfaatkristallen)
Wat zijn risicofactoren voor septische artritis?
-Hoge leeftijd
-DM
-Beschadigd gewricht
-Gewrichtsprothese
-Recente gewrichtschirurgie
-Huidinfecties
-Gestoorde afweer
Waar kijk je naar in de gewrichtspunctie bij septische artritis?
-Gram kleuring (vaak negatief)
-Kweek
-Celgetal van synoviaalvocht (leuco > 30.000/mm
-Beoordelen op kristallen
Wat zijn de verwekkers van septische artritis?
Meestal Staphylococcen aureus
Hoe bereiken bacterien het gewricht bij septische artritis?
-Heamatogeen
-Uitbreiding van infectie uit osteomyelitische haard in epifyse of metafyse (kinderen)
-Lymfogeen vanuit infectiebron dichtbij gewricht
-Iatrogeen
-Peneterend gewrichtsletsel
-Beducht zijn op endocarditis
Wat is de behandeling van septische artritis?
-Ontlasten gewricht: frequent puncteren, artroscopie
-AB
-Verwijderen gewrichtsprothese of osteosynthesemateriaal
Behandelen tot bloedkweek negatief is.
Wat zijn de bacteriele verwekkers van reactieve artritis?
Darmbacterien waar je ziek van kan worden (salmonella, shigella) en urogenitale bacterien (chlamydia trachomatis)
Wat is reactieve artritis?
Artritis van voornamelijk onderste extremiteiten waar een infectie aan vooraf gaat met evt dactylitis en enthesitis en extra-articulaire manifestaties (uveitis, urethritis, pericarditis).
Je geeft AB voor onderliggende infectie en injectie met steroiden voor de artritis
Wat doe je voor labonderzoek naar reumatoide artritis?
-Acute fase eiwitten: CRP en bezinking
-Serologie: Reumafactor en ACPA of Anti-CCP test
